Vísbending - 10.08.1983, Blaðsíða 4

VÍSBENDING
-----z-----
Breytingar á lánskjaravísitölu.
f fréttunum undanfarið hefur verið
rætt um breytingar á lánskjaravísi-
tölu. Tværleiðirhafaaðallegaver-
ið nefndar. Annars vegar er alveg
ný vísitala, sem nefnd hefurverið
húsnæðisvísitala, og sett er sam-
an úrframfærsluvísitölu, bygging-
arvísitölu og vísitölu kauptaxta,
þar sem hver vísitala vegur þriðj-
ung. Þessi vísitala yrði notuð til
verðtrygginga á lánum Húsnæð-
isstofnunar og hugsanlega á lán-
um einhverra lífeyrissjóða, sem
lána til húsbygginga. Greiðslur af
lánum verðtryggðum eftir þessari
nýju vísitölu yrðu jafnara hlutfall af
launum en nú er þar sem visitala
kauptaxta vægi þar þriðjung, en í
núgildandi lánskjaravísitölu vegur
vísitala framfærslukostnaðar 2/3
og byggingarvísitala 1/3, en laun
koma ekki beint við sögu.
Hins vegar er rætt um svokallaða
„yngingu" núgildandi lánskjara-
vísitölu. í reglum um reikning á
lánskjaravísitölu, sem stuttlega
var lýst í Vísbendingu 20. ágúst,
felst að verðhækkanir koma fram
með 50 daga töf að meðaltali.
Áhrifin af 14.6% gengisfellingu
síðast í maí og 8% launahækkun
1. júní eru því enn að koma fram í
septembergildi lánskjaravísitöl-
unnar. Eftir nýju reglunum yrði
lánskjaravísitala, sem tæki gildi 1.
september, reiknuð eftir vísitölu
framfærslukostnaðar mældri
fyrstu 10 dagana í ágúst og áætl-
uðum byggingarkostnaði á sama
tíma. Tímatöf verðhækkana í
lánskjaravísitölu yrði því ekki um
50 dagar að meðaltali heldur um
30dagar. „Yngingin" virðist því til
bóta því að upplýsingar verða
betri og reiknireglurnar einfaldari.
Á hinn bóginn falla 20 dagar úr
verðtryggingu ef af yngingu verð-
ur, og er það skilningur manna að
þetta 20 daga taþ í verðtryggingu
verði að fullu bætt, þegar gamla
og nýja vísitalan verða tengdar
saman.
I töflunni eru sýnd áætluð gildi
lánskjaravísitölu út árið 1983,
ásamt reiknuðum gildum eftir
breyttum útreikningsreglum og
húsnæðisvísitölu. I árslok yrði
núgildandi lánskjaravísitala um
2.4% hærri en sú yngda, og um
6.9% hærri en húsnæðisvísitala,
ef allar byrja á sama gildi í ágúst-
mánuði. Dálkarnir aftan við vísi-
tölugildin sýna breytingar frá fyrra
mánuði (prósentum.
1983 Lánskjara- vísitala l.vís., „yngd“ húsnæðis- vísitala
ágúst 727 5.4 727 727
september 786 8.1 775 6.6 752 3.4
október 812 3.3 792 2.2 773 2.8
nóvember 833 2.6 820 3.5 791 2.3
desember 857 2.9 837 2.1 802 1.4
„Stock-index futures“.
„Stock-index futures", sem fyrst
var farið að versla með í kauphöll-
inni í New York í fyrra, eru verð-
bréf, sem keypt eru fram í tímann,
og miðast við vísitölu hlutabréfa-
verðs í kauphöll. Sem dæmi má
taka „Composite Index Futures"
í kauphöllinni í New York, en þau
bréf miðast við vísitölu hlutabréfa-
verðs næstum 1500 fyrirtækja.
Gengi bréfanna ræðst því af verði
hlutabréfa í öllum þessum nærri
1500 fyrirtækjum, en á ekki allt
undir velgengi aðeins eins fyrir-
tækis eins og þegar um venjuleg
hlutabréf í kauphöllum er að
ræða. Búist er við að verðbréf (
kauphöllum hækki almennt á
næstunni og þvi er talið hag-
kvæmt að kaupa „vísitölubréf“
fram í tímann nú. Viðskiptin ganga
þannig fyrirjsig|að sé'keypt|nú|fyrir
$500 fram á við til september og
sé vísitalan 80.00, þá hljóðar
samningurinn upp á $40,.000.
Hækki nú vísitalan í 81.00, þá er
hagnaðurinn $500. Ef vísitalan
lækkar í 79.00, þá er um að ræða
tap upp á 500 dollara. Endur-
greiðsluverð bréfanna er því háð
meðalverði hlutabréfa í viðkom-
andi kauphöll á þeim tíma sem
endurgreiðsla á sér stað.
Veruleg aukning hefur átt sér stað
í þessum viðskiptum síðan þau
hófust í fyrra.
Genqi íslensku krónunnar.
31.12.82 kr 01.06.83 kr Breyting trá 31.12.82 % 08.08.83 kr Breyting frá 31.12.82 01.06.83 %%
us$ 16.65 27.24 63.60 28.22 69.49 3.60
UK pund 26.83 43.33 61.47 41.58 54.98 -4.02
Kanada$ 13.51 22.14 63.88 22.84 69.06 3.17
DKfí 1.99 3.00 51.08 2.91 46.35 -3.13
NKfí 2.36 3.80 61.23 3.75 59.32 -1.19
SKfí 2.28 3.60 58.39 3.57 57.01 -0.87
Finnskt mark 3.15 4.94 57.10 4.92 56.45 -0.41
Fr. franki 2.47 3.58 44.98 3.47 40.61 -3.02
Bel. franki 0.36 0.54 51.11 6.52 46.70 -2.92
Svi. franki 8.34 12.93 55.18 12.91 54.91 -0.17
Holl. gyllini 6.34 9.55 50.67 9.34 47.33 -2.22
DEM 7.00 10.74 53.34 10.44 49.09 -2.76
ítölsk líra 0.01 0.02 48.81 0.02 45.27 -2.38
Aust. sch. 1.00 1.53 53.25 1.49 49.39 -2.52
Port. escudo 0.19 0.27 46.00 0.23 23.03 -15.73
Sp. peseti 0.13 0.19 45.93 0.19 39.52 -4.39
Jap. yen 0.07 0.11 60.66 0.12 62.56 1.19
írskt pund 23.22 33.93 46.09 33.02 42.17 -2.68
SDfí 18.36 29.20 58.99 29.48 60.52 0.96