Vísbending - 17.08.1983, Blaðsíða 1

VISBENDING
VIKURIT UM ERLEND VIÐSKIPTI OG EFNAHAGSMÁL _
5-1 17. ÁGÚST 1983
Baridaríkjadollari:
Háa gengið gæti haldist áfram.
Gengi á dollara með hæsta móti.
Gengi dollarans er um þessar
mundir hærra gagnvart
frönskum frönkum en nokkru
sinni áður og hærra gagnvart
þýsku marki en það hefur verið í
um 9 ár. Meðalgengi dollarans
vegið gagnvart 15 gjaldmiðlum
er 22-23% hærra en eftir
gengisfellingu dollarans í
febrúar 1973. Menn greinirá um
áframhaldið og var í Vísbend-
ingu 20.7. og 27.7. greint frá
rökum hvors hóps um sig, þeirra
sem telja að hátt gengi haldist og
hinna, sem sjá fram á 15-20%
lækkun gagnvart sterkustu
gjaldmiðlum á næsta misseri. Ef
dæma má af fréttum virðist þeim
þó vaxa ásmegin sem telja að
hátt gengi geti haldist áfram.
Vegna óvissunnar í gengismál-
um mun ráðlegast, þegar gera
þarf samninga í erlendri mynt, að
miða við fleiri en eina mynt eða
samsetta mynt (sjá baksíðu), ef
unnt er, til að draga úr áhættu.
Hvað gerist á næstunni?
Martin Feldman, helsti ráðgjafi
Reagans forseta í efnahagsmál-
um, lítur svo á að naumast sé
unnt að slá því föstu að dollarinn
sé nú „of hátt“ skráður. Gengi
dollarans ræðst á frjálsum mark-
aði, en fer ekki eftir hagfræði-
legum niðurstöðum um halla á
vöruskiptajöfnuði eða öðrum
reikningum.
Samkvæmt útreikningum þar
sem tekið er tillit til vöruskipta-
halla Bandaríkjamanna og
greiðsluhalla er gengið á dollara
nú um 20% of hátt, ög ætti því að
fara lækkandi. Vissulega vega
þessi rök nokkuð, en skýringar
þeirra, sem halda því fram að
gengi dollarans sé ekki of hátt og
geti því vel haldist áfram hátt
sýnast ekki síður vel rökstuddar.
Efnahagslíf er nú í miklum upp-
gangi í Bandaríkjunum, verð-
bólga hefur minnkað, vextir eru
langt yfir verðbólgu og vöxtur
peningamagns er undir stöðugu
eftirliti þótt sumir álíti hann of
háan. Auk þess er álitið að doll-
aratekjur séu vantaldar á þjón-
ustu- og fjármagnsreikningi (sjá
nánar í Vísbendingu 20.8.).
Forsendur lækkandi gengis doll-
ara eru þær að vextir í Bandaríkj-
unum lækki (með lækkandi
verðbólgu, auknum hagvexti og
minni halla á ríkissjóði) og að
stjórnmálaástandið í heiminum
haldist fremur stöðugt. Órói á
vettvangi stjórnmála veldur
óvissu og óvissu fylgir meiri
eftirspurn eftir dollurum. Að
lokum má nefna að gífurlegar
skuldir þróunarríkjanna í doll-
urum valda stöðugri eftirspurn
eftir dollurum.
Áhrif af hágengi dollarans.
Ef gengi dollarans helst hátt
áfram og vextir þar með háir,
gæti dregið úr þeirri framleiðslu-
aukningu, sem vonast er eftir í
Evrópu. Á móti kemur, að hátt
dollaragengi auðveldar öðrum
þjóðum að selja vörurtil Banda-
ríkjanna. En bandarískar vörur í
öðrum löndum verða dýrar og
því er hætt við samdrætti á út-
flutningi Bandaríkjamanna. Auk
þess auka hágengið og háir
vextir á vanda þeirra þjóða, sem
skulda mikið í dollurum, sérstak-
lega ef útflutningstekjur eru að
meirihluta í veikari gjaldmiðlum
en dollarinn.
Efni:
Bandaríkjadollari 1
Sala á saltfiski 2
Ítalía, Spánn og Portúgal 3
SDRogECU 4
Töflur:
Gengi nokkurra gjaldmiðla 2-3
Gengi krónunnar 4
Ritstj. og áb.m.: Sigurður B. Stefánsson
Útgefandi: Kaupþinghf Húsi Verslunarinnar
Kringlumýri 108 Reykjavík
Sími: 8 69 88
Öll réttindi áskilin. Rit þetta má ekki afrita
með neinum hætti, svo sem með Ijósmyndun,
un, eða á annan hátt, að hluta eða í
heild, án leyfis útgefanda.
Umbrot og útlitshönnun: Kristján Svansson
Setning og prentun: Isafoldarprentsmiðja