Vísbending - 28.09.1983, Blaðsíða 1

VISBENDING
VIKURIT UM ERLEND VIÐSKIPTI OG EFNAHAGSMÁL
----------------m—'Æ. SEPTEMBER "TgBTT
Mexíkó:_______________________
Snögg umskipti í efnahagsmálum
Greiðsluþrot fyrir einu ári
Efnahagslíf í Mexíkó var á allra
vörum fyrir um þaö bil einu ári,
en ringulreið varö í fjármála-
heiminum er Mexíkóbúar lýstu
yfir aö þeir gætu ekki staöiö viö
skuldbindingar vegna erlendra
lána sem námu 83 milljörðum
dollara. Núþykirallt horfatilbetri
vegar í þjóöarbúskapnum í
Mexíkó og eru þau straumhvörf
sem orðið hafa að hluta þökkuö
Alþjóöagjaldeyrissjóönum.
Mexíkó er fjóröa mesta olíu-
framleiösluríki í heimi. Á árun-
um 1980 til 1982 var hallinn á
rekstri hins opinbera tæplega
8%, um 15% og um 18% af
þjóðarframleiðslu. Hallinn í viö-
skiptum viö útlönd nam 7 millj-
örðum dollara 1980 og um 13
milljörðum dollara 1981. Verð-
bólga jókst úr tæplega 30% á
árinu 1981 í 100% í fyrra. Eins
og fyrr segir komust erlendar
skuldir þaö ár á þaö stig að ekki
var lengur unnt aö standa í
skilum.
Harðar aðgerðir
Þörf var á hörðum ráðstöfunum
til aö snúa þessari óheillaþróun
til betri vegar. Launþegasam-
tökin hafa tekiö á sig 22%
skerðingu á kaupmætti. Þau
hafa fallist á þessa lækkun til að
koma í veg fyrir þá aukningu á
atvinnuleysisemellahefðiorðið.
Gengi mexíkanska pesósins
var 26 pr. dollara í ársbyrjun
1982 en er nú haldið mjög lágu,
næstum 150 pr. dollara, til aö
örva útflutning og draga úr inn-
flutningi. Hallinn á rekstri hins
opinbera á aö lækka úr næstum
18% af þjóðarframleiðslu í um
8% í ár og um 5% næsta ár.
Mikil umskipti hafaorðiðávöru-
skiptajöfnuöi, úr þriggja millj-
arða dollara halla 1981 í um 7
milljarða dollara afgang í fyrra
og um 10 milljarða dollara af-
gang í ár. I áætlun stjórnvalda
um innflutning var sveigjanleiki
hagkerfisins nokkuð vanmetinn
og unnt reyndist að draga miklu
meira úr innflutningi en ætlað
var í fyrstu. Þá hefur einnig
dregið mjög úr hraða verðbólg-
unnar, áætlað er að hún verði
78% í ár (fyrst var stefnt að
55% verðbólgu 1983) og mark-
miðið er að næsta ár verði verð-
bólga undir 40%. Vöxtur pen-
ingamagns (M1) var 62% í árs-
lok í fyrra en kominn niður í
57% í júlílok í ár (þ.e. langt
undir hraða verðbólgunnar).
Hvað er framundan?
Þrátt fyrir góðan árangur af
efnahagsaðgerðum og skjót
umskipti í þjóðarbúskapnum
verður skuldabagginn Mexíkó-
búum þungur í skauti á næstu
árum. Hagvöxtur var enginn í
fyrra og í ár dregst framleiðsla
líklega saman um 3-5%. Um
það bil helmingur af öllum vöru-
útflutningi í ár rennur til vaxta-
greiðslna sem nema um 20
milljörðum dollara. í síðasta
mánuði þurfti að endursemja
um 20 milljarða dollara greiðsl-
ur af skuldum ríkisins sem
gjaldféllu frá ágústmánuði 1982
til ársloka 1984 og skilmálarnir
þóttu ekki hagstæðir skuldur-
unum. Árið 1985 gjaldfalla enn
um 10 milljarðar dollara af
erlendum skuldum og búist er
við að aftur þurfi að semja um
lán vegna mestallrar þeirrar
fjárhæðar.
Nú er svo komið að ekki er
hægt að auka hagvöxt með
meiri útflutningsframleiðslu og
ekki er heldurhægtað búastvið
fjárfestingu frá útlöndum.
Mexíkóforseti, Miguel de la
Madrid, hefur nú með höndum
það vandasama hlutverk að
glæðaframleiðslu meðauknum
umsvifum einkafyrirtækja. En
fyrst þarf að vinna mikið traust
sem fyrri ríkisstjórnir hafa
glatað, ekki síst við þjóðnýtingu
53 banka. Með þeirri ráðstöfun
er talið að um 70% af efnahags-
starfsemi í landinu hafi verið
kominn undir opinbera forsjá.
Efni:
Efnahagsmál í Mexíkó 1
Vaxtaiækkunin 21.
september 2
Heimsverð á áli 3
Viðskiptahallinn í
Bandaríkjunum 4
Töflur:
Gengi helstu gjaldmiðla 4
Gengi íslensku krónunnar 4