Vísbending - 28.09.1983, Blaðsíða 2

VÍSBENDING
2
• Vaxtalækkunin:
Eftirspurnar- og kostnaðarsjónarmið togast á
Um 7% lækkun almennra vaxta
tókgildi 21. september
í síðustu viku lækkuðu almenn-
ir innláns- og útiánsvextir um
nálægt 7% að meðaltali. í
fréttatilkynningu Seðlabankans
vegna vaxtalækkunarinnar
segir meðal annars: „Vaxta-
lækkunin erfyrsti áfangi í aðlög-
un vaxta að lækkandi verð-
bólgu, og er henni jafnframt
ætlað að stuðla að áframhald-
andi verðhjöðnun og bæta
greiðslustöðu atvinnuvega og
einstaklinga og auðvelda
þannig aðlögun þjóðarbúsins
að stöðugra verðlagi. “
Vextir og gengi eru áhrifamestu
hagstjórnarstærðir í peninga-
málum. Því þarf margs að gæta
við stefnumótun í vaxta- og
gengismálum. Hvorki vextir né
gengi ráðast á frjálsum markaði
hér á landi. Vaxta- og gengis-
ákvarðanir eru alfarið í höndum
stjórnvalda, sem þurfa að ráða
stærðum þessum að mestu án
merkja frá markaönum um jafn-
vægi framboðs og eftirspurnar.
Tilefni vaxtalækkunar
Helstu rökfyrirvaxtalækkuninni
21. september eru lækkandi
verðbólga. Með lækkuninni
vilja stjórnvöld einnig treysta
þann árangur í verðbólgumál-
um sem fram kemur í hægari
breytingum framfærslu- og
byggingarvísitölu og búa fólk
um leið undir minni verðbólgu
á næsta ári.
Á myndinni eru sýndar tólf
mánaða breytingar og þriggja
mánaða breytingar framfærslu-
vísitölu sem birtust áður í 8. tbl.
Vísbendingar 7. september sl.
Þriðja línan á myndinni sýnir
„metið verðbólgustig" á mæli-
kvarða lánskjaravísitölu (sjá
grein Eiríks Guðnasonar,
„Framkvæmd vaxtastefnunn-
ar“ í Fjármálatíðindum, 2,
1979) og er þar tekið tillit til
verðbólgustigs tveggja síðustu
ársfjórðunga (þekkt) og tveggja
næstu ársfjórðunga (áætlað).
Ljóst er að hratt dregur úr verð-
breytingum um þessar mundir.
Tilefni til vaxtalækkunar er þó
tæpast nægilegt nema einblínt
sé á þriggja mánaða breytingar
framfærsluvísitölu.
Meðalávöxtun - raunvextir
Það er ekki auðvelt að reikna
raunvexti, þegar breytingar
verðbólgu eru jafnörar og nú. í
töflunni er sýnd reiknuð meðal-
ávöxtun innlána miðað við
skiptingu innlána eins og hún
var á miðju þessu ári.
Vegin meöalávöxtun innlána fyrir og eftir
vaxtabreytingu
(aö frátöldum innlendum gjaldeyrisreikningum).
Veltiinnlán Hlaupareikn- m.kr. % Metin ársávöxtun Fyrir Nú 21.9.
ingar Ávís.reikn- 1525 11,4 14,0 18,0
ingar Spariinnlán Almennar 743 5,6 14,0 18,0
bækur Þriggjamán. 4770 35,7 35,0 42,0
bækur Tólf mán. 239 1,8 40,4 50,1
bækur Verðtr. reikn- 766 5,7 42,8 52,5
ingar 5303 Önnurinnlán 31 Meöalávöxtun m.v. 39,6 0,2 70 70
„ metiö verðbólgustig “ Meðalávöxtun án verö- 45,8 49,8
tryggðra reikninga 30,4 37,1
Meðalávöxtun óverðtryggðra
reikninga er eftir vaxtalækkun
um 30%. Því virðist ætlunin að
fylgja áfram þeirri stefnu fyrri
ríkisstjórna að láta vexti ekki
halda í við verðbreytingar.
140-
130-
120-
110-
100-
90-
80
70
60
50-
40
30
20-
10-
Þriggja máns framfærsluv tða breytinga r Ský aðft ringar. „Metið verðbólgustig" erreiknað eftir rðum sem lýst er i grein Eiríks Guðnasonar, _ mkvæmd vaxtastefnu", Fjármáiatíðindi, 2, 9. Miðað er við lánskjaravisitölu, þekkt gildi _ miðspá “ i 7. tbl. Vísbendingar. Á myndinni einnig sýndar breytingar útlána bankakerfis- _ og breytingar peningamagns M3 til júlíloka 3.
CU „Fre L, 197
og
/ Útl án ban kakerf sins % ins h! 1 Qfí
12 mánaða
Spá Tólf mánaða breytingar
■^i„M etið ve rðbólg ustig" 4
,uknin g penin gamac jns M3 L ^ , wSpa
v.;.v. ;.v
li&ll wm :•:•:•:•:•:•:•:
m

»*«♦» j’*

M
M J J Á
1983
O N
M
1984