Vísbending - 08.02.1984, Blaðsíða 1

VÍSBENDING
VIKURIT UM ERLEND VIÐSKIPTI OG EFNAHAGSMÁL_
6.2 8. FEBRÚAR 1984
Erlendar skuldir
Samanburður á erlendum og innlendum lánum
Á vegum Kaupþings h.f. hefur verið
komið upp tölvutækum gagnabanka
meðgengistölum. ígagnabankanum
er dagleg gengisskráning Seðla-
banka íslands alit frá ársbyrjun 1977
fyrir allar myntir sem gengisskrán-
ingin nær til á þessu tímabili. Þannig
er hægt að reikna krossgengi milli
allra mynta hvern dag sem gengi ís-
lensku krónunnar varskráð á tímabil-
inu, t.d. gengi mynta m.v. doliara,
sterlingspund eða þýsk mörk. Jafn-
framt eru í gagnabankanum mánað-
arlega vaxtatölur helstu mynta frá
1977. Hér eru sýnd dæmi um sam-
anburð á lánum í dollurum og sviss-
neskum frönkum og á verðtryggðu
innlendu láni. Frekari dæmi um
samanburð á erlendum og innlend-
um lánum verða sýnd á næstunni.
Áskrifendur Vísbendingar geta
fengið þær upplýsingar um vaxta- og
gengismál úr gagnabankanum sem
þeir óska.
Háir raunvextir
Með minnkandi verðbólgu og auknu
jafnvægi á innlendum peningamark-
aði vakna spurningar um samanburð
á kostnaði vegna innlendra og er-
lendra lána. Raunvextir í mörgum
viðskiptalandanna eru um þessar
mundir mjög háir (sjá t.d. Vísbend-
ingu (2, 3.84)) og lækkun ekki í sjón-
máli. Raunvextir á síðasta ári voru
t.d. 6 til 7% í Bandaríkjunum, 4 til 5%
í Bretlandi, um 3% í Þýskalandi og 6
til 7% í Japan. Raunvextir innanlands
eru oftast allmiklu lægri. Raunvextir
á óverðtryggðum lánum hafa lengst
af verið neikvæðir. Vextir á verð-
tryggðum bankalánum eru hæstir
4% nú en til munu þeir lánaflokkar
fjárfestingalánasjóða sem bera
heldur hærri vexti. Vextir á verð-
tryggðum ríkisskuldabréfum voru á
síðasta ári 4,16% en spariskírteini
ríkssjóðs sem seld eru á verðbréfa-
markaði bera nú um 5% vexti. Ýmis
form skuldabréfa á verðbréfamarkaði
sem teljast áhættusamari en spari-
skírteini ríkissjóðs bera nokkru hærri
vexti.
Við samanburð á innlendum og er-
lendum lánum þarf auk vaxta að taka
tillit til gengisbreytinga og mun óhætt
að fullyrða að þróun gengismála sé
þyngst á metunum þegar raunveru-
legur kostnaður við erlend lán er
metinn.
Lán í dollurum og
svissneskum frönkum
Til að gefa nokkra hugmynd um
kostnað sem íslenskir lántakar bera
vegna erlendra lána í samanburði við
vexti og verðbætur af innlendu láni
hefur verið reiknuð vísitala láns-
kostnaðar fyrir dollaralán og lán í
svissneskum frönkum. Til saman-
burðar hefur verið reiknuð vísitala
lánskostnaðar fyrir innlent lán með
Efni:
Samanburður á erlendum
og innlendum lánum 2
Yfirlit: Austurríki, Grikk-
land, Holland 3
Gengisstjórn: EMS 4
Töflur:
Gengi helstu gjaldmiðla 4
Gengi íslensku krónunnar 4
3% vöxtum og verðtryggt m.v. láns-
kjaravísitölu. Til að bera saman þessi
lán er reiknað með að tekið sé lán,
t.d. 100 dollarar, svissneskir frankar
eða krónur, í mánuði 1 og síðan eru
reiknaðir vextir á höfuðstólinn mán-
aðarlega og ekki gert ráð fyrir afborg-
unum á reikningstímanum. Erlendu
lánin eru síðan umreiknuð yfir í
krónur með viðeigandi gengisvísi-
tölu og innlenda lánið er reiknað uþp
m.v. lánskjaravísitölu í hverjum mán-
uði. Samanburður á kostnaði á milli
erlends láns og innlends er síðan
fenginn með því að reikna hlutfallið
milli lánskostnaðarvísitalna erlends
og innlends láns. Línurnar tvær sem
sýndar eru á samanburðarmyndinni
eru því hlutfallið á milli iánskostn-
aðarvísitalna dollaraláns og innlends
láns, og svissnesks láns og innlends
láns. Þeir vextir sem reiknað er með
að erlendu lánin beri eru bestukjara-
vextir (prime rate) í hvoru landi
(heimild: Morgan Guaranty Trust).
Flest íslensk fyrirtæki munu þurfa að
greiða álag á bestukjaravexti en ekki
ertekið tillit til þess álags hér. Einsog
fyrr segir er reiknað með að innlenda
lánið beri 3% fasta vexti allt timabilið.
Gert er ráð fyrir að lánin séu tekin í
janúar 1977 og eins og fyrr segir eru
vextir reiknaðir mánaðarlega. Vextir
á erlendu lánunum geta þvi breyst
mánaðarlega.
1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983
Línurnar sýna hlutfallið á milli kostnaðar við lán í dollurum eða svissneskum frönkum og
kostnaðar við lán verðtryggt m.v. lánskjaravlsitölu og með 3% ársvöxtum. Lárétta línan (=
100) sýnir kostnað við innlenda lánið.