Vísbending - 20.01.1988, Blaðsíða 4

V1SBEND1NC3
4
tillit til fiskstofna lækkar reyndar
framleiönin í fiskveiðum og vernd-
uðum greinum en hækkar í fisk-
vinnslu. Aftur á móti hafa fiskstofn-
arnir ekki áhrif á niðurstöðuna í
almennum iðnaði. Þessar niðurstöð-
ur gætu átt rót sína að rekja til þeirr-
ar stefnu sem fylgt hefur verið lengst
af í gengisskráningu íslensku krón-
unnar. Hún hefur miðast við að sjá-
varútvegurinn í heild stæði í
járnum, þ.e. að hann skilaði "hæfi-
legum” ágóða þegar til lengdar
Iætur. Þetta gæti skýrt að leiðrétt-
ingin vegna fiskstofna er tiltölulega
lftil fyrir þjóðfélagið í heild og að
virðisaukinn hafi verið tekinn út í
fiskvinnslu fremur en veiðum.
Hagvaxtarspá
Niðurstöðurnar má nota til þess
að áætla hagvöxt í framtíðinni.
Athuguð eru þrjú mismunandi
tilvik:
1) Miðað er við sókn í fiskstofna
þannig að líffræðileg kjörstaða
náist árið 1990 og að stofnarnir
verði stöðugir eftir það. Þetta
þýðir að minnka yrði veiði um
helming í byrjun ogstofnarniryxu
um 20% á ári fram til 1990.
2) Veiðar verða svipaðar og nú er,
þ.e. um 350 þús. tonn af þorski
o.s.frv. f þessu tilviki er gert ráð
fyrir að stofnarnir vaxi um 5% á
ári fram til 1990 en verði stöðugir
eftir það.
3) Leyfðar eru veiðar þannig að
fiskstofnarnir standa í stað. Þetta
þýddi töluvert stærri þorskkvóta
en 350 þús. tonn. Niðurstöð-
urnar eru sýndar í meðfylgjandi
töflu við mismunandi vöxt vinnu-
afls og fjármagns.
Spáin sýnir þokkalegan hagvöxt
(að meðtalinni framleiðniaukn-
ingu). Hann er svipaður í öllum til-
vikum 1980-1989 vegna þess að
stærð stofnanna er þegar þekkt fyrir
flest árin. Hagvöxtur verður áber-
andi mestur 1990-1999 þegar sókn
er minnkuð í upphafi og stofnarnir
fá að vaxa í friði. Höfundur telur 1.
tilvikið óraunhæft vegna afleiðing-
anna fyrir íslenskan sjávarútveg.
Líklegastur er 3. kosturinn, þ.e. að
stofnarnir standi í stað. í því tilviki
verður hagvöxturinn 5,0-6,8% á ári
1980-1999 eftir því hve fjármuna-
myndunin er mikil. Sé tekið tillit til
staðalfrávika er hagvöxturinn því
áætlaður á bilinu 4,9-7,2% á þessu
tímabili. Hér er hvorki tekið tillit til
fólksfjölgunar né breytinga í
umheiminum sem hafa áhrif á hag-
vöxt hér á landi.
Spá um hagvöxt 1980-1999.
Árlegar hlutfallsbreytingar.
Vöxtur Vöxtur Vöxtur Hagvöxtur
vinnuafls fjármagns fiskstofna 1980-1989 1990-1999
% % % % %
1 4 20 5,4 13,7
1 3 20 5,0 13,2
1 4 5 5,4 7,8
1 3 5 5,0 7,4
1 4 0 5,4 6,8
1 3 0 5,0 6,3
1) Guðmundur Örn Gunnarsson: Ekonomiska tilvaxten pd Island-en
produktivitetsstudie. Uppsala universitet 1987.
Ritstj. ogábm.: FinnurGeirsson. Útg.: Kaupþing hf. Húsi Verslunarinnar, Kringlunni 7.103 Reykjavík. Simi68 69 88. Umbrotog útlitshönnun: Kristján Svansson.
Prentun: Isafoldarprentsmiöja hf. öll réttindi áskilin. Rit þetta má ekki afrita meö neinum hætti svo sem meö Ijósritun eöa á annan hátt aö hluta eöa í heild sinni án leyfis útgefanda.