Vísbending - 03.08.1988, Blaðsíða 3

VÍSBENDING
verið lífleg af ýmsum ástæðum. í fyrsta
lagi þótti ýmsum vissara að kaupa gull
þegar dollarinn fór að lækka í verði á
alþjóðamörkuðum í febrúar 1985. í
öðru lagi væntu margir þess um mitt ár
1985 að verðbólga færi vaxandi, ekki
Taflal Lönd Heimsframleiðsla gulls í tonnum 1953 1970 1980 1983 1984 1985 1986 1987
Suður-Afríka 371 1,000 675 680 683 672 640 607
Bandaríkin 61 54 31 63 66 80 118 155
Kanada 126 75 52 73 86 90 106 120
Ástralía 33 20 17 31 39 59 75 108
Brasilía 4 9 35 59 62 72 67 84
Filipseyjar 15 19 22 33 34 37 39 40
Nýja Ginea 0 1 14 18 19 31 36 34
Kolumbía 14 7 17 18 21 26 27 26
Chile 4 2 7 19 18 18 19 19
Venezuela 1 1 1 6 10 12 15 16
Zimbabwe 16 15 11 14 15 15 15 15
Japan 7 8 7 6 7 9 14 14
Ghana 23 22 11 12 12 12 12 12
Zaire 11 6 3 6 10 8 8 12
Perú 4 3 5 10 11 11 11 11
Mexico 15 6 6 7 8 8 8 8
Dóminikanska
lýðveldiö 0 0 12 11 11 10 9 8
önnur lönd 50 25 33 48 50 63 71 84
Heimurinn alls* 755 1.273 959 1.114 1.162 1.233 1.290 1.373
* Án Sovétríkjanna og annarra Austur-Evrópuríkja, Kína og Norður-Kóreu.
Heimild: BlS.

2. tafla. Breyting varasjóða
Svæði og Eri. Varasj.atis
timabil Gull gjaldeyrír IMF SDR ECU án gulls
í millj.
únsa í milljörðum USD á hlaupandi verðlagi
Tfu ianda hópurínn
1985 -0,2 13,2 15,9 0,8 2,9 3,4 23,0
1986 -1,0 46,7 38,4 0,3 2,9 7,9 49,5
1987 -1,5 69,7 92,6 0,2 3,1 21,8 117,7
Alls útistandandi21 735,2 357,7 250,5 26,0 20,9 69,8 367,2
Önnur þróuð ríki3>
1985 -1,8 1,0 6,3 0,1 0,4 0,4 7,2
1986 -0,8 5,2 6,4 0,2 0,4 0,0 7,0
1987 -1,9 7,1 28,2 0,6 0,5 5,0 34,3
Alls útistandandi21 82,1 39,9 85,8 3,1 2,6 5,8 97,3
Þróunarlönd
1985 4,2 3,5 14,1 0,9 0,6 15,6
1986 2,1 8,5' 9,6 0,2 0,5 10,3
1987 0,4 11,9 51,2 0,6 1,2 53,0
Alls útistandandi2) 122,8 59,7 227,5 15,5 5,2 248,2
Olíuinnflytjendur í Miðausturlönduma>
1985 -0,2 0,4 3,8 0,7 0,2 4,7
1986 -0,1 1,4 -6,5 0,1 0,0 -6,4
1987 -0,1 2,1 3,8 0,5 0,4 4,7
Alls útistandandiv 22,8 11,1 38,8 12,7 1,6 53,1
Aðrir
1985 4,4 3,1 10,3 0,2 0,4 10,9
1986 2,2 7,1 16,1 0,1 0,5 16,7
1987 0,5 9,8 47,4 0,1 0,8 48,3
Alls útistandandi21 100,0 48,6 188,7 2,8 3,6 195,1
Alls31
1985 2,2 17,7 36,3 1,8 3,9 3,8 45,8
1986 0,3 60,4 54,4 0,7 3,8 7,9 66,8
1987 -3,0 88,7 172,0 1,4 4,8 26,8 205,0
Útistandandi i heild21 940,1 457,3 563,8 44,6 28,7 75,6 712,7
v Guii metið á markaðsverði
2,l lok 1987.
3,Án Austur-Evrópulanda.
4lran, frak, Kúwait, Libía, Oman, Oatar, SaudiArabia ogArabísku furstadæmin.
síst vegna hækkunar langtímavaxta.
Einnig er líklegt að hækkun á verði
annarra málma hafi stuðlað að hækk-
un gullverðs, en gull er ekki einungis
fjárfestingarvara heldur er það líka
notað í iðnaðarframleiðslu. Þá hafa
ýmis Asíulönd, svo sem Japan og
Taiwan, aukið kaup sín á gulli sem
varasjóðseignar. Sem kunnugt er hafa
menn í löndunum frá Miðjarðarhafi til
Kínahafs lengstum legið eins og ormar
á gulli í stað þess að varðveita sparifé
sitt í banka.
Hins vegar kom það á óvart að verð-
hrunið í kauphöllunum hinn 19.októ-
ber síðastliðinn olli ekki hækkun á
gullverði. Þetta er enn ráðgáta, en að
einhverju leyti má rekja þetta til þess
að lækkun á gengi hlutabréfa var talin
draga úr hagvexti og sló þannig á
væntingar um meiri verðbólgu og
vaxtahækkun. Að vísu jókst eftir-
spurn gífurlega eftir gullpeningum
hvers konar en vegna þess hve þessi
tegund eftirspurnar er léttvæg miðað
við heildina hafði hún ekki áhrif á gull-
stangarverð. Einnig hefur verið bent á
að stærstu framleiðendurnir liggi með
miklar birgðir sem þeir séu tilbúnir að
selja hvenær sem verðið fer yfir tiltek-
ið lágmark.
Gullframleiðsla________________________
Eins og fram kemur í l.töflu er talið
að gullframleiðslan í heiminum hafi
numið um 1373 tonnum árið 1987 fyrir
utan Rússland og önnur Austur-Evr-
ópulönd, Kína og Norður-Kóreu.
Námavinnslan jókst um yfir 80 tonn
frá fyrra ári. Hún jókst víðast hvar,
nema í Suður-Afríku, en aukningin
var mest í Bandaríkjunum og Kanada.
í l.töflu vantar framleiðslu kommún-
istaríkja, en bæði Rússar og Kínverjar
hafa selt talsvert af gulli á vestrænum
mörkuðum undanfarin ár. Þessi lönd
drógu úr sölu á gulli á síðastliðnu ári,
en áætlað er að á því ári hafi þau selt
um 300 tonn af gulli á frjálsum mark-
aði.
Qpinberir gullvarasjóðir____________
Þar sem gullmyntfótur er ekki leng-
ur við lýði er ótrúlegt hve þungt gull
vegur í varasjóðum ríkja og alþjóða-
stofnana. í 2. töflu er sýnt að varasjóð-
ir allra landa fyrir utan Austur-Evr-
ópu námu 205 milljörðum dollara, en
gullforðinn nam 88,7 milljörðum doll-
ara á markaðsverði, eða 30% árið
1987. Árið 1986 var gull næstum helm-
ingur varasjóðanna.
Framhald á nœstu síðu
3