Vísbending - 15.03.1990, Blaðsíða 3

VÍSBENDING
Baldurssonar í Vísbendingu 27. júlí
1989). Nær væri hins vegar að skrá
gengið þannig að jafnvægi væri á
utanríkisviðskiptum. Þetta kunni að
kalla á lækkun raungengis, sem leiðir
til hærra innflutningsverðs og þar með
lakari kjara fyrir almenning. A móti
kemur, að veiðigjaldið mætti nota til
að lækka skatta.
Þorkell reiknar með að raungengi
þyrfti að lækka um 15% til að tryggja
viðskiptajöfnuð, sem að öðru
óbreyttu gerði útgerðinni kleift að
greiða gjald sent svarar til 14% af
aflaverðmæti. Ef úlgerðarkostnaður
lækkaði um 10% gæti útgerðin greitt
18% af aflaverðmæti. Ef útgerðar-
kostnaður lækkaði unt 25% og afli
ykist um 10%, eins og reikna mætti
með þegar til lengri tíma væri litið, þá
gæti útgerðin greitt 33% af afla-
verðmæti í veiðigjald.
í þessari “óskastöðu” hagkvæms
flota og hámarksafla gæti veiðigjaldið
staðið undir lækkun söluskatts unt 14
prósentustig og þurrkað um leið út
áhrif gengislækkunar á verðbólgu. Og
það sem meira er, raungengislækkunin
mun bæta mjög mikið hag annarra
útflutnings- og samkeppnisgreina. Þetta
síðastnefnda tekur Þorvaldur Gylfason
upp í Vísbendingu 8. mars 1990 lil að
leggja áherslu á að skipulag fiskveiða
sé ekki einkamál útvegsmanna heldur
varði almannahag.
Guðmundur Magnússon kemst
einnig að svipaðri niðurstöðu (Vís-
bending 19. október 1989): “Það
liggur beint við að álykta að
sjávarútvegurinn hafi að verulega leyti
tekið út hlunnindaarðinn í umfram-
fjárfestingu og hærri launum eða
hreinni ofveiði....Utgerðin hefur að
litlu leyli notið auðlindarentunnar en
gæti hæglega greitt hana eða hirt hana
ef sóun er útrýmt.” Og þegar upp er
staðið mun útvegurinn ekki koma til
með að bera skattinn nema að litlu
leyti að mati Guðmundar.
Alþjóðlegt samhengi
I umræðunni um framtíðarskipulag
fiskveiðistjórnunar hefur borið lítið á
því að litið sé á málið í alþjóðlegu
samhengi. Sjálfsagt helgast það af því
að menn ganga út frá^ óskoruðunt
yfirráðum og nýtingu íslendinga á
fiskimiðunum. Menn leita heldur ekki
erlendra fyrirmynda um fiskveiði-
skipulag nema í mjög takmörkuðum
ntæli vegna þess einfaldlega að aðrar
fiskveiðiþjóðir eru yfirleitt skammt á
veg komnar í því að nýta fiskimið sín
á hagkvæman hátt.
Hins vegar er verl að hafa í huga að
krafa íslendinga um svo til ótakmark-
aðan rétt þeirra til nýtingar á fiski-
miðunum getur auðveldlega staðið í
veginum fyrir því að samkomulag
takist um fríverslun við Evrópu-
bandalagið. Sá möguleiki er fyrir hendi
að íslendingar dæmi sjálfa sig frá
þátttöku í hinum stóra sameiginlega
markaði sem er að myndast í Evrópu
ef þessari kröfu er haldið lil streitu.
Þorvaldur Gylfason hefur hins vegar
bent á að samningsstaða íslendinga
væri allt önnur ef tekin yrði upp sala á
veiðileyfum (Vísbending 5. október
1989). Utlendingum yrði þá gefinn
kostur á veiðileyfakaupum lil jafns við
Islendinga eftir að Islendingum hefði
verið tryggður viss forgangur eins og
tíðkast t.d. með Dani gagnvart hinurn
GREINAR UM SKIPULAG FISKVEIÐA
SEM BIRST HAFA í VÍSBENDINGU
1987:
5. og 12. ágúst: Aflakvótar og hagkvæmni í
fiskveiöum, Ragnar Ámason
28. október: Vangaveltur um sölu aflakvóta,
Þorkell Helgason
9. desember: Fiskveiðistefnan: Á að selja
veiðileyfi?, Þorvaldur Gylfason
16. desember: Fiskveiðistefnan: Kostir og
gallar kvótakerfisins,
Þorvaldur Gylfason
1988:
10. ágúst: Veiðar og viðskipti,
Þorvaldur Gylfason
1989:
11. janúar: Verðmæti fisks í sjó,
Þorkell Helgason
18. janúar: Þorskhausar í kvótann,
Þorkell Helgason
27. júlí: Auðlindaskattur og gengisstefna,
Friörik Már Baldursson
28. september. Höfuðstóll í hættu,
Þorvaldur Gylfason
5. október: Sala veiðileyfa og 1992,
Þorvaldur Gylfason
19. október: Hver ber auðlindaskatt?
Guömundur Magnússon
23. nóvember: Auðlindaskattur fyrr og nú,
Þorkell Helgason
30. nóvember: Veiðigjald í stað vágengis,
Þorkell Helgason
21. desember: Auðlindarenta og auðlinda-
skattur, Rögnvaldur Hannesson
1990
11. janúar: Sala veiðileyfa eða veiðigjald,
Rögnvaldur Hannesson
18. janúar: Sala veiðileyfa er forsenda
frjálsra veiðileyfaviðskipta,
Þorvaldur Gylfason
8. mars: Sala veiðileyfa eða takmörkun
veiðiréttinda,
Steingrímur Ari Arason
EB þjóðunum. Þegar til kastanna
kærni, og að því tilskyldu að opinberir
styrkir væru úr sögunni, væri mjög
ólíklegt að erlend fyrirtæki yrðu
samkeppnisfær við íslensk vegna
þekkingar og reynslu íslenskra
sjómanna og nálægðar við rniðin. Þar
að auki sé efling íslensks sjávarútvegs
í heilbrigðri samkeppni innan lands og
við aðrar þjóðir besta tryggingin fyrir
því að við hölduni þeim yfirburðum
sem við höfum í samanburði við
aðrar þjóðir.
ÞORSKAFLI Á ÍSLANDSMIÐUM 1950 - 1989
(10 ára meöaltal)
500
400
300
200
100
0
1950-59 1960-69 1970-79 1980-89* 1990-7
* Áætlað fyrir árin 1988 360 þús.tonn og 1989 300 þús.tonn.
Heimild: Hafrannsóknastofnun