Vísbending - 19.04.1990, Síða 1

VIKURIT UM
VIÐ8KIPTIOG
EFNAHAGSMÁL
8.15. 19. APRÍL 1990
MIKIL-
VÆGUSTU
GREINAR
ÚIILUIMNGS
Það kemur varla á óvart að mikil-
vægasta grein útflutnings er frystur
þorskafli. Rúmlega fimmtungur allra
útflutningstekna þjóðarbúsins er til
kominn vegna útflutnings á frystum
þorskafla. Útflutningstekjur af sam-
göngum eru á hinn bóginn oft van-
metnar, en þaðan koma um 10% allra
útflutningstekna. Úflutningur á áli,
söltuðum þorskafla og ísvörðum
þorskafla er sömuleiðis á bak við
tæplega 10% útflutningstekna hver
grein fyrir sig. Þar næst kemur
Varnarliðið, en sala til þess jafngildir
um 7% útflutningsteknanna. Tekjur af
& Frystur þorskafli
[iæGl Samgöngur
|9% Ál
[9% Saltaður þorskafli
8% ísaður þorskafli
Varnarliðið
|6C Erl. ferðamenn
|5% Hum.,rækj.,hörpud
Mjöl
Kísiljárn
18% Annað
Heimild: Hagtölur mánaöarins
MIKILVÆGUSTU GREINAR ÚTFLUTNINGS
hlutfallslegt vægi í heildarútflutningi
1989 % (miljarðar króna) 1986 % 1983 %
1. Frystur þorskafli 21 (22,8) 21 22
2. Samgöngur 10 (11,1) 13 15
3. Ál 9 (10,3) 7 12
4. Saltaður þorskafli 9 ( 9,7) 9 8
5. ísvarinn þorskafli 8 ( 9,2) 6 3
6. Varnarliðið 7 ( 7,3) 7 8
7. Erlendir ferðamenn 6 ( 6,2) 4 3
8. Humar, rækja, hörpudiskur 5 ( 5,4) 8 4
9. Mjöl 4 ( 3,9) 4 0
10. Kísiljárn 3 ( 3,0) 2 2
Annað 18 (21,9) 19 23
100 (110,8) 100 100
Heimild: Hagtölur mánaöarins
erlendum ferðamönnum, humar, rækja
og hörpudiskur, mjöl og kísiljárn koma
síðan í kjölfarið.
Þessar tíu útflutningsgreinar, sem hér
hafa verið taldar upp eftir mikilvægi,
stóðu á bak við um 80% allra útflutn-
ingstekna landsmanna árið 1989.
Einhæfnin ýkt
Það er fremur óvenjulegt að allar
gjaldeyrisaflandi greinar séu settar
undir einn hatt. Mönnum er tamara að
líta á vöruútflutning sérstaklega og
grófflokka hann í sjávarafurðir og
iðnaðarvörur. En þar með hefur
stundum skapast sá misskilningur að
sjávarútvegur standi á bak við rúmlega
70% gjaldeyrisöflunar og iðnaður á
bak við mest allt sem þá er afgangs.
Það hefur viljað gleymast, að þjónusta
er einnig atvinnugrein sent aflar
gjaldeyris og það ekki svo lítið. Hlutur
þjónustu í útflutningstekjum undan-
farna áratugi hefur verið í kringum
30%. Hann var nánar tiltekið 28% árið
1989 þegar hlutur sjávarafurða var
51% og iðnaðarvara 18%.
A hinn bóginn má mönnurn vera ljóst
mikilvægi sjávarútvegs fyrir þjóðar-
-búskapinn eftir sem áður. Þorskaflinn
einn og sér (þorskur, ísa, ufsi og karfi)
er á bak við 38% af útflutnings-
tekjunum. A töflunni til hliðar hefur
þetta verið brotið upp eftir
vinnsluaðferðunt, í og með til að
leggja áherslu á að þessar afurðir fara
á mismunandi ntarkaði sem lúta
mismunandi lögmálum upp að vissu
marki. Það er nefnilega ríkjandi viss
tilhneiging til að ýkja einhæfni íslensks
atvinnulífs með því selja allar greinar
sjávarútvegs undir einn hatt; og
auðvitað líka með því að Iíta á
útflutning vöru sem heildarútflutning.
Breytingar síðasta áratuginn
Þessar tíu mikilvægustu útflutnings-
greinar hafa í megindráttum haldið
samanlagðri hlutdeild sinni í heildar-
útflutningstekjum á liðnum áratug, þ.e.
verið með í kringum 80% teknanna.
Flestar hafa þær, hver unt sig, haldið
sínunt hlut tiltölulega lítið breyttum. Á
þessu eru þó þrjár áberandi undan-
tekningar. I fyrsta lagi hefur hlutur
Efni:______________________
• Mikilvœgustu greinar útfl.
• Gengi krónunnar
*Grœnt eða grátt
• Erlend fréttabrot