Vísbending - 30.12.1993, Side 3

Langtímavextir og banka-
vextir 1993:
ISBENDING
Langtímavextir 1992-1993
Raunávöxtun hvers mánaðar (%)
Vextir lækka
þrátt fyrir
verðtryggingu
Ólafur K. Ólafs
Athyglisverður árangur náðist við
lækkun vaxta verðtryggðra skuld-
bindinga á innlendum fjármagnsmarkaði
á árinu 1993. Undir lok ársins voru vextir
verðtry ggðra ríkis verðbréfa á V erðbréfa-
þingi 4,7-5,4% og hafa ekki verið lægri
fráþví að skipulagðureftirmarkaðurvarð
til árið 1986. A frummarkaði voru vextir
spariskírteina um 5%, sem eru lægstu
vextir þeirra frá 1983, og meðalvextir
verðtryggðra bankalána hafa ekki verið
lægri í fjögur ár. Hins vegar héldust
raunvextir óverðtryggðra bankalána
verulega háir.
Vextir spariskírteina lækka
meira en húsbréfavextir
Avöxtun spariskírteina í viðskiptum á
Verðbréfaþingi lækkaði verulegaáárinu
1993. Hún var7,7% íjanúar, 6,7% íjúlí
en um 5% í desember. Nokkur vaxta-
hækkun varð í júnímánuði. Seðlabanki
hafði haldið vöxtum spariskírteina niðri
með miklum kaupum á spariskírteinum.
Aukiðframboð þeirraíbyrjunjúníleiddi
til þess að vextir þeirra hækkuðu. Eftir
gengisfellinguna28.júníjóksteftirspurn
eftir spariskírteinum sem áttu tiltölulega
skamman tíma í innlausn og olli hún
vaxtalækkun íjúlí og ágúst. I september
hækkaði ávöxtun spariskírteina síðan
aftur á þinginu, var 6,9% að meðaltali.
Talsverð umræðahefur verið áárinu um
samband vaxta og verðtry ggingar. Menn
hafa haldið því fram að vegna
verðtryggingar væri erfitt að ná fram
vaxtalækkun. Undanfarin ár hefur
markaðurinn illa geta sætt sig við að
vextir spariskírteina færu undir 7 %. Með
yfirlýsingu ríkisstjórnarinnar 29. október
sl. um aðgerðir í vaxtamálum má segja
að sá múr hafi verið rofinn. Þar kemur
meðal annars fram að stefnt skuli að því
að vextir spariskírteina lækki fyrst í stað
í 5 % og síðan enn frekar í áföngum. Þessu
á meðal annars að ná fram þannig að
ríkissjóður leiti í auknum mæli á
erlendan markað, ef ekki fást viðunandi
kjör innanlands, og Seðlabanki beiti sér
með öflugum hætti
á eftirmarkaði. Enn
fremur var stefnt að
því að rýmka reglur
um bindi- og lausa-
fjárskyldu banka og
sparisjóða til að
stuðla að lækkun
vaxta hjá þeim.
I kjölfar yfirlýs-
ingar ríkisstjórn-
arinnar lækkuðu
vextirríkisverðbréfa
verulega. Sölu-
ávöxtun nýjustu
llokka spariskírteina
á Verðbréfaþingi
hefur frá 25. október
lækkað um 2,25
prósentustig, úr
6,95% í 4,7%, og
ávöxtun spari-
skírteina í við-
skiptum á þinginu
verður undir 5% að
meðaltali í desem-
ber. Raunvextir
spariskírteina á eftirmarkaði eru í lok
ársins þeir lægstu frá upphafi
Verðbréfaþings Islands.
Avöxtunarkrafa húsbréfa lækkaði ekki
eins mikið og spariskírteina 1993. í
desember er útlit fyrir að ávöxtun
húsbréfa verði að meðaltali 0,7 pró-
sentustigum hærri en ávöxtun spari-
skírteina. Þrátt fyrir þetta er ávöxtunar-
krafa á nýjustu flokkum húsbréfa í lok
ársins 1993 sú lægsta frá upphafi, eða
5,45% í kaupum en 5,40% í sölu. Bæði
er þar um að ræða flokka með 5 og 6%
nafnvöxtum. Talsvert yfirverð er því á
þeim flokkum sem bera 6% nafnvexli en
hins vegar nokkur afföll í flokki húsbréfa
með 5% nafnvöxtum. Athygli vekur að
sama ávöxtunarkrafa er á nýjustu
flokkunum þrátt fyrir að óvissuálag ætti
að hækka við það að yfirverð komi í stað
affalla. Ef bréf, sem keypt eru á yfirverði,
eru dregin út snemrna á binditíma (innan
10 ára) fæst verulega lægri ávöxtun en á
þeim bréfum sem keypt eru með afföllum
miðað við ríkjandi ávöxtunarkröfu á
markaðnum. Það er því ekki hyggilegt
fyrir fjárfesta að kaupa bréf á yfirverði
þegar í boði eru á sama tíma flokkar með
afföllum (ávöxtunarkröfu yfir nafn-
vöxtum) með sörnu ávöxtunarkröfu.
Meðalávöxtun á uppboðum spari-
skírteina og húsnæðisbréfa var 7-7,5%
fyrstu 10 mánuði ársins 1993. Á upp-
boðum í nóvember og desember var
meðalávöxtun tekinna tilboða um 5%,
sem er um 2,2 prósentustiga lækkun frá
uppboði um miðjan október. Raunvextir
spariskírteina í frumsölu hafaekki verið
lægri frá því árið 1983. Með síðustu
uppboðum hefur verið staðfestur sá
ásetningur stjórnvalda að taka ekki
tilboðum með hærri ávöxtunarkröfu en
5%.
Vextir verðtry ggðra
bankalána lækka
Bankar og sparisjóðir fylgdu eftir
vaxtalækkun verðtryggðra ríkisskulda-
/ Dæmi um raunávöxtun verðbréfa á verðbréfamarkaði
í árslok 1993 (%)'
1992 1993 Breyt.
Spariskírtcini ríkissjóðs:
Bein sala 6,5
Áskrift 6,5 4,5 -2,0
Uppboð 7,7 5,0 -2,7
VÞI, ávöxtunarkrafa (K)2 7,8 5,0 -2,8
VÞl, ávöxtunarkrafa (S)2 7,5 4,7 -2,8
Meðalávöxtun í desember 7,6 4,9 -2,7
Húsbréf:
Uppboð 20 ára bréfa 7,9 5,0 -2,9
VÞI, ávöxtunarkrafa (K)2 7,6 5,45 -2,2
VÞÍ, ávöxtunarkrafa (S)2 7,5 5,4 -2,1
Meðalávöxtun í desember 7,5 5,6 -2,0
Hankahréf 7,0 5,5 -1,5
Skuldabréf:
Eignaleiga3 8,8 6,5 -1,5
Fj árfesti ngalánasj ? 8,8 7,0 -1,8
Sveitaifélaga3 8,5 7,0 -1,5
Traustra fyrirtækja3 8,5 7,5 -1,0
F asteignatr. skuldabréf’ 12,0 10,0 -2,0
1 Raunávöxtun miðað við breytingar lánskjaravísitölu.
2 Tilboð í nýjustu llokka.
3 Heimild: Verðbréfaviðskipti Samvinnubankans.
V_______________________________________________________________________)
3