Vísbending - 10.02.2006, Blaðsíða 2

ISBENDING
Skapandi þjóðfélag á íslandi árið 2015
n
Halldór Benjamín
Þorbergsson
starfandi framkvæmdastjóri
Viðskiptaráðs Islands
Mynd 1. Möguleg þróun landsframleiðslu.
Anýliðnu ári fékk Viðskiptaráð
fjöldamarga forystumenn úr
íslensku viðskiptalífi, háskólum
og menningarstofnunum til að ræða
framtíð Islands á breiðum grundvelli og
var afrakstur fundanna kynntur i skýrslu
sem lögð var fram á Viðskiptaþingi sl.
miðvikudag. íslenskt viðskiptalíf er
á leið í átt til frjálsari og skilvirkari
viðskiptahátta en hingað til hafa við-
gengist. Tilgangurinn með ofangreind-
um umræðum er að varða þessa leið og
setja þjóðinni markmið um það hvert
hún eigi að stefna fram til ársins 2015.
Möguleikar og sveigjanleiki lítils sam-
félags eru mikl ir og Viðskiptaráð áréttar í
skýrslu sinni mikilvægi þess að stjómvöld
og atvinnulíf hagnýti þá kosti sem fylgja
smáu samfélagi. Þessir kostir hafa m.a.
sýnt sig í því að landsmenn hafa verið
duglegir við að taka upp ýmiss konar
tækninýjungar. Nú er komið að því að
landsmenn sýni sambærilegan dugnað í
því að taka upp nýjungar í viðskiptum.
Boðleiðir eru stuttar og samfélagið er of
fámennt til að menn tali ekki saman.
Leyndardómur
jafns vaxtar
Albcrt Einstein var snjall maður. Hann
lýsti eitt sinn furðu sinni á því hve
mikil margföldunaráhrif vaxtar eru ef
hann er stöðugur í langan tíma. I þessu
Heiinild: Hagstofa Islands (2005)
samhengi er athyglisvert að líta til þess
hvaða áhrif mismunandi hagvaxtarstig
á næsta áratug hefur á landsframleiðslu
á mann, sem er gagnsær mælikvarði á
lífsgæði. A þessum mælikvarða standa
íslendingar í sjöunda sæti í heimi á eftir
sex þjóðum sem eiga það sammerkt að telj-
ast miðstöðvar fjármála - ef Noregur og
olíuauðurþeirra er undan skilinn. Á mynd
1 sést möguleg þróun landsframleiðslu
á mann við mismunandi hagvaxtarstig.
Lesandanum er eftirlátið að geta sér til
um hvaða ferill er líklegastur til að segja
fyrir um framtíðarþróun í þessum efnum
hér á landi.
Samkeppnishæfasta land
heims innan áratugs
Nokkrar kannanir á samkeppnishæfni
þjóða, gerðar af/AÆ>-stofnuninni í Sviss,
Heritage-stofnuninni í Bandaríkjunum
ogblaðinu Wall Street Journal staðfesta
Mynd 2. Meðalatvinnutekjur eftir aðalstarfi 1998-2004, íþús. krána
5.000
4.500
2000
2002
2003
2004
Heimild: Hagstofa Islands (2005)
styrka stöðu íslands i samanburði við
aðrar þjóðir. Athygli vekur að Island
skipar sér ekki í flokk með Norðurlönd-
unum-semeruskörneðar-heldurfyllir
landið sama flokk og írland, Lúxemborg,
Hong Kong og önnur ríki sem leitt hafa
umbæturá skattkerfi og skilvirkri stjórn-
sýslu. Þannig væri vel til fúndið að setja
okkur það markmið í stjómsýslunni að
ganga helst aldrei skemur í umbótum en
viðmiðunarþjóðir okkar. Ein og sér gæti
slík viðhorfsbreyting skilað miklu, ein-
faldað og gert rekstrarumhverfi fýrirtækja
í landinu skil virkara til langframa. Mestu
skiptir að stjómvöld leggi við hlustir og
taki niðurstöður úr alþj óðlegum rannsókn-
um til skoðunar og einsetji sér að vinna
bug á þeim meinsemdum sem standa upp
úr í alþjóðlegu samhengi.
Þjónustusamfélag
Frumframleiðsla mun að öllum líkindum
þokast austur á bóginn á næstu árum.
Auðvitað mun sú þróun ekki eiga sér
stað í einni sviphendingu heldur hægt og
bítandi. Rökin eru einföld; kauplag er of
hátt á Vesturlöndum - hagkvæmni kallar
á færslu frumgreina frá vestri til austurs.
Viðskiptaráð bendir á mikilvægi þess að
búa í haginn fyrir trausta framtíð og að
íslenskt samfélag taki forystu í stað þess
að bíða og láta duga að sigla í kjölfar
annarra þjóða.
Kauplag og virðisauki
Sé litið til launaþróunar nokkurra stétta
í landinu blasir við miður fögur sýn á
ýmsum sviðum atvinnulífsins. Lægstar
eru meðaltekjur í landbúnaði, í þjón-
ustustörfum þar sem ekki þörf fyrir
(Framhald á síðu 4)
2