Alþýðublaðið - 13.04.1970, Blaðsíða 6

6 Mánudagur 13. apríl 1970
Einar B. Pálsson, verkfræðingur:
NÝJA LEIÐAKERFIÐ
□ Fliótlega eftir að endur-
sikoðun leiðakenfisins hófst, —
varð ljóst, að ef farið væri að
breyta því á annaS borð, yrði
að breyta svo miklu, að segja
mætti, að um tnýtt leiðakerfi
' yrði að ræða. Hefur verkið síð-
an verið unnið á þeim grund-
velli. f
>
'i Helztu forsendur eru þessar:
4 I. StrætiSvagnair Reykjavík-
' ur þjóna þéttbýli í Reykjavík
og Seltjamarneshieppi. íbúa-
taHla þessara sveitairfélaga er
samtals um 84 þúsund.
2. Strætisvagnaar Reykjavík-
ur harfa 36 va'gna í regluhund-
inni dagnotkun. Eigi má gerai
i ráð fyrir fleiri vögnium, er nýtt
leiðakerfi tekur gildi.
3. Undanfarih ár hefúr far-
I þegum straetisvagnanna fækk-
aS, þrátt fyrir fjölgun íþúa og
útþenslu þorgarþyggðarinnar.
FarþegataTa á vetnjulegum virk
um degi er nú um 45.000.
4. AðaTskipulag Reykjavíkur
gefur til kynna, hvaða götur
( ko«ma helzt til greina sem stræt
j isvagnialeiðir. Eru það einikum
■ þær götur, sem eiga að vera
tengibrautir og safnibrautir
samkvæmt skipulaginu.
5. Breyting hlýtur að verða
á þeirri aðstöðu, sem Strætis-
vagnar Reykjavíkur hafa haft
við Kolkofnsveg og á Lækjar-
torgi.
Markmið, sem stefnt er að
við gerð hins nýja leiðakerfis,
eru einkum;
1. að meiri þjónusta sé veitt
borgarbúum
2. að kerfið sé, iað öðru jöfnu,
hagkvæmara í rekstri en áður.
Hér skulu taiin nokkur helztu
'atriðin, sem skipta máli, að því
er þjónustuna varðai- (— og
' er þá ekki rætt um vagnana
sjálfa eða aðbúnað á viðkomu-
stöðum):
X. Hvernig möguleikar eru
, á að komast milli hverfa borg-
aritnnar, einkum þó milli íbúð-
arhverfa annars vegar og vinnu
staða, skóla og vex'zlana hins
vegar.
2. Að leiða kerfið sé einfalt
og auðskilið.
3. Tíminn, sem hver ferð tek-
ur.
4. Ferðatíðni, þ.e. tala ferða
á klukkustund á hverri leið,
og jafnframt því, hvort bil milli
| feíða sé j'afnt.
5. Lcngd göniguleiða frá hús-
um að viðkomustöðum va'gna-.
6. Stundvísi vagna á við-
komustöðum.
t
í reynd er það svo, að sum af
þessum atriðum stangast á ihn-
byrðis, þannig að ef eitt þeirra
er bætt, verður það að ein-
hverju leyti á kostniað .annarra
> atriða. Samnefnari eða sam-
eiginl. mælikvarða fyrir þessi
atriði þjónustunnar er e'kki
tiflL, og getur sitt sýnzt hverj-
um, hver áherzla skuli lögð á
hvert. Dæmi skal nefnt hér:
Vegba veðráttu hér á landi er
þörf á að haga leiðaikeríinu
þannig, að gönguleiðir að við-
komustöðum séu með styttra
móti. Af því hlýzt, að leiðir
þurfa að liggja með þéttara
móti um borgina og hefur þá
hver leið þeim mun mihna hlut
verk. Af því leiðir svo mihni
ferðatíðni á hverri leið en ella
gæti verið. Af stuttum göngu-
leiðum leiðir eihnig það, 'að
viðkomust. á hverri ledð þurfa
að vera með styttra millibili en
ella og verða þvi fleiri, en þá
tekur hver ferð Ten'gri tíma.
Um einstakar leiffir
f hinu nýja Teiðaikerfi eru 14'
Teiðir. Skal hér getið noktourra
aitriða um þær, og er gott að
hafa leiðakort til hliðsjónar.
Leiff 1 (Lækjartorg-Norður-
mýri) liggur um ganoia Austur-
bæinn um sömu slóðir og gamla
lei'ðin um NjáTsgötu og Gunn-
arsbraut. Hún li'ggur þó ekki
um Gunniarsbraut, heidur
Snorrabraut, m.a. vegnia þess,
að aðalskipulagið gerir ekki ráð
fyrir slíkum gegnakstri um
Gunnarsbraut, sem nú er. Noiið
urmýri fær aukna þjónustu af
nýjum ieiðum um Rauðarár-
stíg.
Leiðir 2. 3, 4 og 5 iiggja um
Vesturbæinn. Þær koma saman
á Lækjartorgi, .liggja þaðán
saman að Hlemmi, en dreifast
síðan um boi'garhverfin austian'
Hlemms og norðan Miklubraut
ar. Leiðir þessar hafia enda-
stöðvar í úthvei-fum og stað-
nœmast vagnar þeirra aðeins
stutta stund á Lækjantoi'gi og
Hlemmi. Tímaáætianir þeirra
eru stilltár þannig saman, að
vagnarnir í heild fari með sem
jöfnustum millibilum inn Hverf
isgötu og frá Hlemmi niður
Laugaveg, en ekki í hópum,
eins og áður hefur verið. Ætti.
því oftast að verða fljótlegt að
komast milli Lætoj'artorgs og
Hlemms.
Leiff 2 (Grandi-Vogar) hef-
ur endastöð á Grandagarði í
Vestur höfninni, og er þáð ný-
mæli. Á þeirri leið eru á dag-
inn 5 ferðir á klu'ktoustund, þ.e.
á 12 min fiesti. Austan til li'gg-
ur leiðin um Sólheima, og er sú
tilhögun vegna þess, hve hæð-
ai’munur er mikill á Sólheim-
um og Áifheimum, og þar býr
maxgt fólik.
SÍÐARI GREIN
Leiff 3 (Nes-Háal'eiti) kem-
ur utan af Seltjamarnesii og
endar á Háaleitisbraut. Á henni
aka á daginn vagniar með 15
mín milh'bili. Við það að leið-
in „Hagar-Seltjiaim'ames“ fell-
ur niður, fá Seltimingar látoará
samband við Haga- og Melá-
hverfið en áður, en nýja leiða-
kerfið mun að öðru leyti' veita
þeim betra samband við flest
önnur hverfi Reykjavíkui’.
\
Leiff 4 (Hagar-Sund) lig’gur
m.a. um Túngötu, yfir Landa-
kotshæðina, en þar baffia stræt-
isvagnair ekki ekið áður. Stræt-
isvagnaleiðir li'ggja nú upp á
allar hæðiír borgamnar, þar
sem byggð er, til þess að létta
fólki göngu. í aðalskipulagilnu
hefur borgarstjóm ákveðið, að
Túngata og Hofsvallagata skuli
vera teragihrautir (þ.e. laðail-
umferðargötur) í Vesturbæra-
um. í samræmi við það er leilð-
in lögð um þær götur. Túngata
verður framvegis ein af þeim
fáu götum, sem verða færair
strætisvögríum að eða frá Mið-
bænum.
Leiff 5 (Skerjafjörður-Laug-
arás) er lengsta leiðin, 19,7
fcm fram og til baika. Hún li'gg-
ur m.a. að Flugfélági fslánds pg
Háskólanum, fram hjá íþrótta-.
svæði'nu og sundliau'gunum í
Laugardal og upp á Laugarás.
- t
Léiff «S 1 fLæk|iai:ltioir!g-Sogia'-'
mýri) liggui- um mikiim h'luta.
Hringbrautar og Miklubrautar
og tengir á þeim slóðum vest-
ur- og lausturhluta borgarinríar
á mikla leragra svæði en áður
hefur verið. Leiðin liggur um
Túngötu, eins og leið 4, og kem
ur því inn í Miðbæinn að vest-
anverðu. Fyrir fólto, sem ksm-
ur ,að austan og ætlair í Mið-
bæinn, er það krókur að fara
vestur á Hofsvallagötu, en þó
ekki meiiri en gengur o’g gerist
annars staðar á leiðum stræt-
isvagna. í þessu tilviki tietour
krótourdnn 3—-4 mínútur.
Við Háaleitisbraut er leiðin
sveigð aí Miklubraut á Fells-
múla og síðan suður .Grensás-
veg. Ástæð'an fyrir þesisu. er,
að við mót Miklubrautair og
Grensásvegar mætast m'arigar
leiðir. Þar verður milki'lsverð

stöð til að skipta um leiðir. Með
því áð sveigja leið 6, svo sem
hér var lýst, má hiafa þessa
atöð við 'Girenisásvieg báðum
megin, en airanars þyrfti hún að
vera eiinnig báðum megin við
Miklubraut, þ.e. fjórskipt. Með
þessu er því hægt að kom'ast
hjá því, að fólk, sem skiptir um
l'eiðir á þessum stað, þurfi að
ganga yfir Miklubraut.
Leið 6 liggur af Gren'sásvegi'
um Breiðagerði á Sogaveg. í
skipulaginu er gert róð fyrir,
að Breiðagerði sé umferðargatai
(safnbraut) og að Soigavegi
verði lokað fyrir bifreiðaum-
ferð við Grensásveg.
Leið 7 (Lækjartorg-Bústað-
ir) fær ekki hlutverk sitt að
fullu fyrr en Fossogshverfi hið
nýja hefur byggzt. Er lega heran
ar þar ekki enn að fullu ráðin.
Hún hefur og gildi fyrir Borgair
spítalainn og Fo'ssvogskií'k'j u-
garð.
Leiffir 8 og 9 eru hringleiðir
um byggðiraa austain Snorra-
brautar og vestan El'liiðaáa. —
Þær liggja báðar um sömu göt-
umar, en í gagnstæðar áttir,
og mætti segja, að um eina leið
væri að ræða í sama skilningi
og aðrar leiðir stræti'svagna-
kerfisins. Til að forðast mis-
gáning hjá farþegum og sta'rfs-
lilði strætisvagnanraa hefur þó
verið kosið að raefraa þær tveim
nöfnum, Hægri og Vinstri
hringferð. Á fyrri hriiigl'eiðinni
sveigir strætisvagninn aðallega
ti'l hægri.
Nafnið Austurhverfi, sem
'hingað til hefur verið raotað
um sams konar ‘hriragleið, þyk-
i'r ekki lengur réttnefni, síðan
Árbæjar- og Breiðholtshverfi
komu til sögu.
Hinar nýju hringleiði'r gegna
meira hiutverki en Austur-
hverfisleiðin hefur gert. Þær
liiggja m.a. hjá Borgarspítaila og
Mennt'askól'anum vi'ð Hamra-
hlíð, liggja um HLemm og.iran-
anverðan Laugaveg og upp á
Laugarás.
Giidi hringleiðann'a mun auk
ast, þegar sta'rfsemi vex á at-
halfna'3væa:jn,u iviið. Klteppsveg
og Sundahöfn. Það ér eðii sl'íkra
hringleiða, að gera verður ráð
fyrir iengri ' gönguleilðum að
þeim en öðrum leiðum og-nýt-
ing bsirra er með nokkuð.öðr-
um hætti.
Leið 10 (Hi'emmur-Selás) er
'lcigð ^’m MJdUbriaut 'austan
Grénsósvé'gár en ékfci Suður-
larí'dsbr'aut, mja. vegna þess,
að g'era verður ráð fyrir, að
Suðurlandsbraut lokist, þegar
Ellrðavogur og hin nýja ,Reykj-
anesbraut tenigjast við Miklu-
braut, skammt vestan við Eliiða
árnar. Leiðiin liggur um Grens-
á'"itöð. og verður þair tækifæri
fyrir farþega að korr '’*t í vagna
á öðrum leiðum, svo sem á
leið 6 beirrt vestur i bæ og á
leið 9 að Kleppsvegi.
Le:ð 10 en'dar að vestanverðu
á Hlemmi. Það er nýmæli og
byggist á því, að ferðir á öðr-
um leiðuin séu svo tíðar nið-