Alþýðublaðið - 27.02.1971, Page 5

MINNINGARORÐ:
Þorgeir Sveinbjarnarson and-
aðist snögglsga á h’aimili sím
að Drápuhlíð 28 fö-tudágmn í
síffustu viku og varður jarð-
sunginn í dag. Hafði hanu átt
við hei-lsubrést að stríða
minnsta kosti hálft aniiað’ ár,
og virtust litlar horfúr á böta.
Mátti því við búast, að dégar
hans væru s>enn taldiir, en þó
bar andlát hans að nveð ó-
væntum hætti. Þorgeir kenndi
vanlíðanar upp úr hádiégi og
var liðinn þremur st-undiwn
síðar.
Ævisaga Þorgeirs er flj'ót-
rakin. Hánn v>ar- Borgfírðing-
ur, fæddi'st 14. ágúst 1905 á
Efstabæ í Skorradal, sonur
Sveinbj'arnar Bjárnasonair frá
Stóra-Botni í Hvalfiirði og
Halldóru Péturísdóttur frá
Grund í Skorradal. Nam Þo>r-
geir við Hvítárþakk'aSkólann,
en iagði síðan stund á íþrótta-
Þorgeir Sveinbjarnarson.
fræði í Svíþjóð og Danmörku.
Hleiittkominn gerðist hann
kennari að Laugum í Þing-
eyjarsýslu og gegndi þeirn
istaría, unz hann fluttist til
Reykjavíkur 1944. Hann var
Iráðiinn forstjóri Siul.jdhaillai’''
Rsykjavíkur frá árisbyrjun
1945 og hafði það emþætti á
hendi t.il dauðadags. Þorgleir
var kvæntur Beirgþóru Dav-
íðsdóttur frá Stórú-Hámund-
arstöðum á ÁTSkógsströnd, en
hún lézt 1952. Eignuðust þau
hjón tvö börn, sem upp kom-
ust,: Þorgeir og Maríu Hall-
dóru.
Ég kynntist Þofgeiri' fy'rst
vsturinn 1955, er hann undir-
bjó útgáfu bókar sinnar, Vísur
Beirgþóru. Tókst brátt vinátta
meö okkur, og áttum við
margt saman að sælda. Þorgeir
var frábærum mannko>5tum
búinn og gott með honum að
vera. Hann var frjálslyndur og
víðsýnn, en eigi að' síður þéttur
í lund og einarður. Hann átti
til ærna sérvizku, en sþkt fór
honum vel. Gáfur hans voru
fjölþættar og siklsmmtilágia'r.
Híánn las rnikið og lét sér fátt
óviðkomandi. Sumir 'ætluðu
hann einrænan, en Þorgeir var
þvert á rnóti forvitinn og harJa
dcmbær á menn og málefni, þó
að hann flíkaði ekki skoðunuiu
KVIKMYNDAKLÖBBUR MR í DAG:
sínum við all'a. Auk þess vai'
skopskyn hans næmt og hu'g-
kvæmnin óvénjulég. Háfði ég
alltaf gagn eðá skemmtun af að
ræðá við h!ann og eins, þó að
sift sjhidist hVorum og athæfi
okkár fsefi ekki alWáf saman.
Méstu- skipti, livað h>ann var
heiM'éyptúa* og. vandáðúr til
orðs og. séðis.
Þ'orgeir Svéinbjarnárson ólst
upp við hefðbuttdna ísl>önzka
sveitámenningu og tók ungur
ástfóst-ri við land sitt og þjóð-
erni. Mun hann eitthvað h>afa
féngizt við að yrkja sbrax í
ærku og þjálí-að þá íþl-ótt eins
og margan hcndir, en skáldákap
lagði bann ekki fyrir sig að ráði
fyr.r en eftir andlát konu sinn-
air. Hins vegar var Þorg'eir á-
gætlega undir ljóðagerð búinn.
Hann kunni skil á helztu bók-
menntum islenzkum fyrr og síð-
ar og var ennfremur prýðilsg'a
að sér í erlendum ljóðum, eink-
um sænslkum. Hér er þess ekki
kostur að fjalla um skáldskap
Þorgeirs, en hann er vissulfega
umhugsunarverður. Ljóð hans
eru nýstárleg að áferð, en
sa>mt bundin íslenzbri hefð.
Meginsérkienni þéirra er
aðferð Þorgeire, . sem er
næsta persóreuleg, þó að til séu
hliðstæður eða fyrirmyndir.
Hann leikur sér að orðum og
lætur þau aldrei taka af sér
völdin heldur lúta kröfum
skáldgáfurmar. Þannig kemur
hann hugsun sinni skemmti-
lega á framfæri ssm markví-ri
túlkun. Bækur hans tvær,- Vís-
uV Bergþóru og Vísur um
drauminn, vitna um hug-
kvæmni og smeikkvísti, og
mann grunar fleira en orðannu
hljóðan í myndrænu kennda-
ljcði eins og' til dæmis Ein-
mana:
Þytur fer um skóg.
Þröstur hlær á grein.
Fögur þykir mér rödd Ivans;
fegri ekki nein.
Kalla ég til fugls,
en fæ ekki svai'.
Flýgur hann í annað tré
og syngur þar.
Og Þorgeir kunni einnig að
flytja boðsk'ap af listrænni hóf-
semi. Gott dæmi þess mun lj'óð-
ið Eins og tréð:
Vertu eins og t.réð
sem snýr blöðum sinum
mcti birtiunni
til að fagna deginum.
Vertw eins og tréð
s'em titrandd laufum
skynjar andvaíiann
áður en hann kemur.
r
Vei’tu eins og tréð.
FÆignaðarefni er, að Þorgeh’i
auðnaðist að leggja síðustu hönd
á handrit að nýrri ljóðabók.
skömmu áður en hann dó. Grun-
Framh. á blis. 8,

A föstudaginn siðastá hófst
Siðára niisseri Kvikmynda-
klúbbs Miénntaskól'án's í
Rleykjavík-. Það var kanad-
íska myndin Prologue, shiVi
vaf fýrstá myndin á miSser-
i'nu. Leikstjóri hennár er
Robin S’þvy og gerði hann
myndina 1988.
Næsta kvikmyr.d, ,?sm sýnd.
verður i' d-ág er kvikmyndin
Fyriv byltmguna (Prima
d'ella Rivoluzibne). Hún e.v
eftir Bnrnaldo Bertolucci,
gerð í ítjátiú 1964.
Hfelzti húgmyndafræðingur
ítalskr’ar kvikmy.r.drgerðar
nú, Pie-r Paolo Pasolini tsl-
ur kvikmyndir tvenns konar:
prósámyndir og lj'óðfænar
(dæmi vu verkum Pasolinis,
prósamynd; Mattheusarguð-
spjall, póetísk mynd Toerma).
í up'phafi hafi lcvikmyndin
■vk'i’ið ijóðrænt tjánirigarform,’
sem gsirði- hlutina hrífándi og
dulariuila m'eð. því að færa
úr eðihegu samliergi. En
o vaxandi fraaagnaitækni
i kvikmyiidahöf iidar ristt
ið á oddinre og fornlið orð-
aukaati iði, ahorfándinn
'i ek'ki l'éngur ,,heyrt“ í
k my ndiavé 1 i n n i. Fráa gin1-
.eíð amerísku kvikmyndar
.aa’ og þar með meiri hluta
ikmýndas’öigunnar flokkist
iir prósamyndi'r, en tjári-R
srniáti God'ards, Straubs,'
oliiriDvSkis ag Bpr'cjíucCis
i mieira skylt við póétísku
’ndina og sé þaren% til
in til að endurjiýja kvik-
ndaformið méð því að
ra það til uppriafsíns.
3’e‘.m'aldo. Bórtolúeci, séiri.
er ta-linn stand'a' eirina
•mst í hópi ungria' lei'k-
5ra er greinilegá ljóðrænn
ikmyndasmiður. Myndir
as eru á margan hátt sjálfs
ingiar, ere jatfhframt gerir
nn gi’ein fyrir hugaráatandi
gs ítalia og þeá'ri 'ba&g-
mdafræðilegu ládeyðu og
öðuleysi, sem ríkir meðal
gu kynslóðarireriur á ífel-
Vandamálið er ekki fól'g-
í skorti á þj óðfélág-svitund'
idur úrlausnum. Titillinn á
Framh. á bls. 8.
tta er atriði úr myndinni Refnd
kara, sem sýnd verður 2. og
anríl.
KViKMYNDAKLÚBBUR MR SÍÐARA MISSERL
□ Þær kvikmyndir, sism.
sýndar verða á ssinna miss-
eri Kvikmyndaklúbbs MR
eru auk þeirrar, sem greinir
fi’á núðar á síðunni:
5. og 6. marz verður Norn-
in (Háxen) sýnd — eftir
Benjamin Christenren. Gerð
í Danmörku 1921. Með Toru
Teja cg Clöru Pontoppidan.
Mýndin fjállár um galdratrú
cg Sataiiisma.
12. og 13. marz verður
sýr.d vesturþýzk mynd, For-
tíðiri kvödd, frá árinu 1966
eftir Alexander Kluge. Á
þessuttv sýningum’ verðm’
aukfemynd. Er það- Monsieur
Teté eftir Jan Lenica (18
mínútur). Höfundur mynd-
arinnar segir um myndina:
„Söguiþfáðurinn er að nokkfu
léyti reistur á r-aunv-eru’k'guiri.
atbúrði, sem átti sér stað í
fangelsi því sem híutir af
henni gerast í."
19. og 20. marz verður
sýnd kvikmyndin Goto: Eyja
á'starinnar eftir Walsrian
BorowcZyk. Hún cr. gerð í
Frakklandi 1968. Aukamynd
með he.nni verður Völundar-
liúsið eftir Jan Lenica (15
mín.). Aðalmyn-din fja.liai'
um íbúana á ieyjunni Goto,
r.zm strit’á við.að btjctá grjót
undir stjórn .landsstjórans' og
hermanna lvans:
26. og 27. marz verður svo
sýnd kvikmyndin Allt er
falt. Húri er eftir Andrzei
Ffamh. á bls. 8.
■
tRIÐIUDAGUR 21. FERRÚAR 1^71 S