Alþýðublaðið - 23.07.1972, Blaðsíða 6

OGHVERJAR
ERUSVO
NHJURSTÖÐ
URNARHJÁ
YKKUR?
Flokkurinn sem
þú fékkst hæstu eink-
unnina í. sýnir hlut-
verkið, sem þú ert
sennilega meö i sam-
bandi þinu. Fátt fólk
er nákvæmlega sú
manngerð sem flokk-
urinn lýsir, en allir
ættu aö geta fundið
sig i einum eða fleiri
þessara flokka.
HENNAR:
A. Ef A einkunnin þin er
hæst, leikurðu sennilega
ómeðvitað móður i sam
bandi þinu og hefur senni-
lega valið sonarmanngerð
eða litinn dreng sem fé-
laga og sem leyfir þér að
bæta upp þinar eigin þarf-
ir.
Margar konur i þessu
hlutverki trúa þvi að þær
geti ekki gefið manninum
nógu mikið, nema að leika
móður. Þessar konur af
neita eigin veikleika og
þörfum með þvi að ýkja
eigin styrk og vald.
Þessi styrkur, er auðvit-
að uppgerð, þvi að ef satt
skal segja, getur hinn svo-
nefndi sonur eða litli
drengur, stjórnað þér með
sinu mikla ósjálfstæði.
Menning okkar leitast við
að styrkja þetta „móður-
sonar-samband”. Slik
hjónabönd eru t.d. venju-
lega talin hamingjusöm,
vel heppnuð eða fullkom-
in, jafnvel þó að kynlif i
slikum samböndum hafi
talsvert rúm til að bæta
um. Til þess að ferða
frjálsari og meira sam
hljóma, verður kona sem
leikur móður gagnvart
manni sinum, að læra að
viðurkenna veikleika sina
sem hún hefur óafvitandi
afneitað.
B. Ef B einkunnin þin er
hæst, leikurðu dúkkuhlut-
verkið meðan maðurinn
þinn leikur stóra pabba.
Þú gætir verið önnur
miklu yngri kona happa-
sæls manns, sem þú hefur
gifst.eftir að hann náði sin-
um góða árangri. Hann
þarfnast þin til að sýna
eða jafnvel tilbiðja hina
nýfundnu heppni og til að
styrkja hans aldraða
manndóm. Og þú leikur
þetta hlutverk mjög vel.
Þú hefur sennilega verið
„litla elskan” hans pabba
þins eða reynt að verða
það.
Kona sem leikur dúkk-
una eða litlu stúlkuna
hegöar sér oft eins og
lokkandi hjálparvana
barn meðan mótaðiiinn
leikur ofurmenni.
Þrátt fyrir þaö að vera
lokkandi, er dúkkan að-
eins ertnisangi, sem hefur
meira gaman af kossa
flensi en kynlifi fullorð-
inna. Oft getur komið fyrir
að hún ásaki menn um að
þeir noti sig. Dúkkan er
handfjatlarinn i samband-
inu og fljótlega kemst hún
að þvi að styrkurinn sem
hún ætlaði að væri hjá
manni sinum er hennar
eigin hugarburður. Til
þess að vaxa upp úr þessu,
verður dúkkan að sann-
færast um sinn eigin styrk
og hætta sinni barnalegu
hegðun.
C. Há C einkunn bendir
til þess að þú sért i hlut-
verki tæfunnar i sambandi
þinu, þar sem mótaðilinn
hegðar sér eins og góði
drengurinn. t rauninni
ertu engin tæfa heldur
særð, einmana og jafnvel
einnig afskipt i þinu yfir-
borðskennda sambandi.
Maðurinn þinn er nú
reyndar enginn góði
drengurinn heldur, hann
er fjandsamlegur á sinn
bliða og hlutlausa hátt.
Þess konar samband, þar
sem konan leikur erfiða
hlutverkið, er breyting frá
hinni hefðbundnu hlut-
verkaskipan, en er þó
mjög almenn.
Oft er hin svo nefnda
tæfa kynferðislega
islega lokkandi fyrir góða
drenginn, en hún er sjald-
an nógu frjáls til þess að
geta verið fullnægjandi
rekkjunautur. Til þess að
vaxa upp úr hlutverkinu,
verður tæfan að hætta á,
að láta i ljós sin miklu sár-
indi og þora að bjóða mót-
aðilanum sinar heiðarleg-
ustu og dýpstu tilfinning-
ar.
D. Að fá hæstu einkunn i
D-flokki þýðir, að þú leik-
ur hlutverk þjónsins gagn-
6
vart húsbóndanum, eins “
og þekkist úr My Fair
Lady. Sem þjónn ertu
fyrirmyndar eiginkona,
fyrirmyndarmóðir, fyrir-
myndarkennslukona og
fyrirmyndarhúsmóðir.
Mótaðilinn, húsbondinn,
er hinn mikli kennari i
næstum öllu.
Sem þjónn, tekurðu
aldrei þátt i samræðum
karlmanna og ert auð-
sveipur og hugmynda-
snauður rekkjunautur. Ef
þú ert gift, verða börn af
sliku sambandi venjulega
dul, þar til þau ná kyn-
þroskaskeiðinu og brjótast
undan ofurvaldi einr'æðis-
herrans, sem er faðirinn.
Ráöherrar, læknar,
prófessorar menn sem
telja sig goðumlika, gift-
ast oft þjónum, eða halda
að þeir geri það. Oft byrgir
þjónninn inni mikla reiði
og gremju sem verður að
fá að brjótast út, ef lifið á
að hafa einhvern tilgang.
Þjónn verður að ýta við
húsbóndanum, sem oft er
hræddur viö að láta i ljós
tilfinningar sinar eða
ást. Þjón-húsbónda sam
band er talið „vel heppn-
að” af meginþorra fólks,
þó ekki sé nema fyrir það
að slik sambönd endast og
sýna fram á skýran grein-
armun á karl- og kven-
hlutverkinu.
E. Há E-einkunn sýnir
að þú ert kven-haukur i
ofsakeppni við karl-hauk-
inn, og er barist á þann
hátt sem þekkt er úr
„Hver er hræddur við
Virginiu Woolf”? Kven-
haukurinn er harðskeytt
vegna þess að hún er djúpt
særð og dylur sársaukann
með fjandsamlegu við-
móti. Hún er „fremsti
hundurinn” (móðir eða
tæfa) tengd við „fremsta
hundinn” (stóra pabba
eða húsbóndann).
Venjulega er fjandskap-
ur haukanna svo mikill að
hann útilokar öll önnur
svör en reiði. Til þess að
vaxa upp úr þessu i sam-
bandi sinu verður haukur-
inn að koma fram án reiði
og opinbera sársauka
sinn.
F. Ef þú hefur háa F-
einkunn, þá ertu i hlut-
verki kven-dúfunnar tengd
karldúfunni og eigið þá
margt sammerkt með
þjóni — syni, góða drengn-
um og dúkkunni.
Allir þessir aðilar reyna
að stjórna með bliðu og
hlutleysi. Dúfan finnur
fyrir ábyrgöartilfinningu
gagnvart öllum nema
sjálfri sér. Allt samband,
hjónaband og kynlif milli
kven- og karldúfu er
venjulega leiðigjarnt.
Barátta þeirra er venju-
lega óheiðarleg og óbein,
þar sem dúfa getur aldrei
komið beint framan aö
hlutunum né borið ábyrgð.
Til þess að vaxa upp úr
þessu þarf dúfan að læra
að láta reiði sina i ljósi og
aö viðurkenna sinn „milda
styrk”. Geti hún látið reiði
. sina i ljós getur hún einnig
opinberað sársaukann
sem reiðin felur alltaf.
G. Há G-einkunn bendir
á frjálslegt samhljóma
samband. t samhljóma
sambandi leyfa maður og
kona hvort öðru að lifa án
þess að þurfa að leika eitt-
hvaðfastákveðið hlutverk,
og án þess að fastákveða
hvað er karlmannlegt og
hvað er kvenlegt sam-
kvæmt hinum viðteknu
hefðbundnu venjum.
Samhljóma pör bera
ábyrgð á sjálfum sér og
tilfinningum sinum. Þau—
geta fundið og látið i ljósi
reiði, ást, styrk, veiklyndi,
hræðslu og gleði.
Þeir ásaka ekki hinn
aðilann fyrir eigin óham
ingju, né ætlast til að hann
geri það sem hann verður
að gera sjálfur. 1 reglu-
legu samhljóma sambandi
gefa karl og kona hvort
öðru nokkuð sem þau geta
ekki fengið ein sér.
Fólk i samhljóma sam-
bandi getur svo sannar-
lega bæði heyrt og séð, og
hvort öðru eru þau maður
og kona en ekki endilega
tvær manneskjur sem
leika karl- og kvenhlut-
verk.
HANS:
A. Ef A-einkunnin þin er
sú hæsta ertu sennilega
sonur fastur i sambandi
við móður-verjanda, sem
heldur þér háðum i hverju
þvi málefni sem þú þyrftir
að sýna styrk. Synir vilja
hegða sér eins og þeir
gerðu þegar þeir voru að
alast upp. Feður þeirra
geta hafa verið i sams
konar sambandi við mæð-
ur þeirra.
Astúð og athygli er feng-
in vegna stráksskapar
þeirra, en þetta er virki-
lega skritin leið til þess að
krefjast ástar og án þeirra
krafna sem ætið fylgja. Ef
sonurinn áttar sig á þess-
um hjálparvana undir-
lægjuhætti sinum og lærir
að bera ábyrgð á eigin á-
kvörðunum, þá gæti hann
einnig hjálpað mótaðilan-
um til að vinna bug á veik-
leika sinum og lært sjálfur
að láta skoðanir sinar i
ljósi á frjálslegri hátt.
B. Há B-einkunn sýnir
að þú leikur hlutverk stóra
pabba, Þú ert rólegur
sterkur, hrifandi, bersýni-
lega öruggur um þig og
sennilega heppinn. Mótaö-
ilinn er þér varla mikið
meira en dýrt leikfang og
imynd hennar um þig
byggist á opinberun þinni
á styrk þinum. I flestum
tilfellum tekur stóri pabbi
að sér hlutverk hins föður-
lega vendara gagnvart
hinum hjálparvana mót-
aðila. Hann hefurvenjulega
mjög góða stjórn á sér og
er siðavandur. Hann sýnir
sjaldan miklar kynferðis-
legar þarfir, sem kemur
sér vel fyrir mótaðilann.
Ef stóri pabbi getur náð
sambandi við dúkkuna
sina eins og maður við
mann og viðurkennt veik-
leika sinn að vera henni
eftirlátur vegna lokkandi
hegðunar hennar mundi
hann geta lært að láta i
ljósi sinn sanna styrk og
veikleika og þar með opn-
að léið að samhljóma
sambandi.
C. Ef C-einkunnin þin er
sú hæsta ertu góði dreng-
urinn með tæfuna sem
mótaðila. Þú hefur mikla
þörf fyrir að láta þykja
vænt um þig, en samtimis
hefurðu gaman af að
hnýta i mótaðilann. Góðu
drengirnir ýkja ástartil-
finningar sinar á sama
hátt og mótaðilinn ýkir
reiðitilfinningar sinar.
Vingjarnleg framkoma er
þeirra bardagaaðferð með
þvi að neita þvi að bland-
ast i hlutina.
Eins og þeir gera sér
upp vingjarnlega fram-
komu, eins er ást þeirra
afskræmd vegna þess að
þeir afneita reiðinni. Þeir
vilja vera vinsælir og
reyna mikið til að vera
viðurkenndir.
Það sem góði drengur-
inn verður að gera sér
grein fyrir er/að hann get-
ur reiðst og að hann verð-
ur að semja við mótaðil-
ann um gagnkvæmt, og á-
stúðlegt samband.
D. Þeir sem eru með
háa D-einkunn eru hús-
bændur með þjóna sem
mótaðila. Bæði vitið þið
nákvæmlega um hlutverk
ykkar i sambandi ykkar.
Anægja húsbóndans liggur
i þeirri tilfinningu hans að
vera æðri, frá eftirtekt og
aö á hann sé hlustað. Hann
litur á allar konur sem
minna gáfaðar verur. Vel-
gengni er honum nauðsyn-
leg og sennilega áberandi i
menningarlifinu og hann
lætur mótaðila sinn finna
að hann sé ómissandi alls
staðar. Sýndu sjálfan þig
bæði ástleitinn og reiðan,
opinberaðu tilfinningar
þinar og bliðu, viður-
kenndu þarfir þinar og
vertu þú sjálfur.
E. Ef hæsta einkunnin
þin er E, þá ertu karl-hauk
ur með kven-hauk sem
mótaðila. Þú þekkir veik-
leika hennar vonleysi
hennar, styrk hennar og
hvað hún vill og hvað ekki,
og þú veizt lika nákvæm-
lega á hvaða takka þú átt
að þrýsta til að fá það
fram i henni sem þú vilt, á
sama hátt þekkir hún eðli
þitt.
Samband ykkar er eilif
samkeppni um að komast
að hvort ööru vegna þess
að þið getið ekki fengið
hvort annað. Þú særir
mótaðilann þinn til að fá
útrás fyrir eigin sársauka.
Og þú ásakar hana fyrir
það sem þig vantar, hvort
sem það er ástand eða
kynferöisþróttur.
Hegðun þin getur vel
stafað frá fyrri dögum,
samkeppni i skóla, löng-
unin til að lenda á réttri
hillu og löngun i félagslegt
álit. Annað hvort foreldrið
þitt getur hafa verið áber-
andi manneskja og þó að
þú hafir leitað eftir annars
konar mótaöila, byggðist
samkeppnin óhjákvæmi-
lega upp. Sú tilfinning þin
að þú sért ekki elskaður,
gerir þig enn fjandsam-
legri i garð mótaðilans i
tilraunum til að ná sam-
bandi.
Ef þú getur viðurkennt
þörf þina fyrir ást og þörf-
ina til að gefa til baka,
þarftu ekki að fela þig á
bak við hinn imyndaða
styrk þinn. Þú munt róast,
losna við þvingunarkennd
og hætta að refsa sjálfum
þér fyrir imyndaða glæpi.
F. Ef þú hefur háa F-
einkunn ertu karl-dúfa i
félagi við kven-dúfu. Dúf-
ur eru sniðugir og áhrifa-
miklir laumupokar. Af-
skipti þeirra af mótaðilan-
um og að láta undan til að
forðast deilur, er helzta
aðferð þeirra til að
stjórna. Þú skapar sektar-
kennd hjá mótaðilanum,
sem lýsir þinum dulda
fjandskap og gremju. Þú
gætir auðveldlega eyðilagt
samband þitt með vin-
gjarnlegheitum.
Þetta er sennilega að
kenna uppeldi þinu, þar
sem þér hefur verið kennt
að vera vingjarnlegur
hvenær sem er, þræta
aldrei og gera alltaf eins
og þér er sagt og gera öll-
um til hæfis, jafnvel þó að
það gæti kostað það að þú
yrðir að afneita eigin til-
finningum og eiginleikum.
Einkum eru það skóla-
reglur og agi sem bæla
niður tilfinningarnar.
Ef þú lætur i ljósi tilfinn-
ingar þinar virkarðu
fjandsamlegur. Tjáning-
arform þitt er svo ógreini-
legt hlutlaust og staðfast
að stöðug spenna er isam-
bandi þinu. Bezta sam-
bandið er ekki byggt á al-
gjöru sjálfsafskiptaleysi,
og átti dúfan sig á þessu og
að taka ábyrgð á sinum
eigin þörfum i stað mótað-
ilans, mun hann sjá að
hann skuldar engum neitt
og að elska er ekki sektar-
skuld.
G. Há G-einkunn sýnir
að þú ert ábyrgur og sjálf-
stæður aðili i samhljóma
sambandi (sjá skilgrein-
ingu á G-flokki hér að of-
an).
Svo segja sérfróðir
menn. að venjulegur
þjáningabróðir okkar
i þessari jarðvist noti
ekki nema einn tí-
unda hluta af heila-
búi sinu til hugsana-
starfsemi — níu ti-
undu hluta þess noti
hann bókstaflega
ekki til neins, að því
er vitað verður.
Eiginlega hafa sérfræð-
ingarnir ekki neina hug-
mynd um i hvaða tilgangi
menn ganga með þessi
býsn af ónotuðum heila i
höfðinu, nema þá að það sé
einskonar varasjóður,
sem náttúran ætli þeim að
gripa til ef i harðbakka
slær, og þessi tiundi hluti,
sem honum nægir til
hversdagsbrúks, annar
ekki álaginu. Aðrir álita
að maðurinn muni smám
saman taka að minnsta
kosti annan tiunda hluta
heilans i notkun með vax-
andi menningu og mennt-
un — eða með öðrum orð-
um að þroskamöguleikar
mannkynsins i framtiðinni
séu fólgnir i þessum niu ti-
undu hlutum heilans, sem
enn eru ónotaðir. Og loks
eru það þeir sem álita, að
þessir niu tiundu hlutar
hafi verið i notkun áður
fyrr, á meðan maðurinn
átti það skilið að kallast
hugsandi vera, og þvi sé
það einungis timaspurs-
mál nú.-hvenær þessi eini
tiundi hluti gerist einnig
óvirkur...
En þetta eru visindaleg
ágreiningsatriði sérfræð-
inganna — það er að segja
þeirra manna, sem tekizt
hefur með markvissri
þjálfun að gera að minnsta
kosti niu tiundu hluta af
þessum eina tiunda virka
hluta heilans óvirka, og
verða fyrir það nánast
sagt ofvitar á einhverju
einu harla þröngu og
stranglega afmörkuðu
sviði, en glórulausir fávit-
ar þar fyrir utan. Annars
væru þeir ekki sérfræðing-
ar. Greinilegasta dæmið
um áhrif sérfræðinnar á
sérfræðinginn sjálfan, er
sagan af Sæmundi fróða,
þegar Jón blessaður
ögmundsson fann hann úti
i Paris, og hann var orðinn
svo hálærður i sinni sér-
fræði, að hann mundi ekki
lengur hvað hann hét. Ef
til vill er það ekki einungis
fyrir hendingu, að fullyrt
er i þjóðsögunni af viður-
eign Jóns biskups og Sæ-
mundar, að sjálfur and-
skotinn hafi verið skóla-
stjóri i þeirri stofnun, sem
útskrifaði svo hálærða
sérfræðinga að þeir vissu
ekki lengur hvað þeir hétu,
sakir sérhæfingar sinnar.
Ekki heldur það, að eftir
að hinum blessaða herra
Jóni hafði fyrir spekt sina
tekizt að gera aftur virka
þá niu tiundu hluta af
heilabúi Sæmundar, sem
virkur hafði verið áður en
hann settist á bekk i hinum
svarta skóla sérhæfingar-
i n n a r —
með öðrum orðum, vakið
hann aftur til nokkurnveg-
inn heilbrigðrar skynsemi
— þá hugkvæmdist
Sæmundi óðara bragð til
að losna undan áhrifavaldi
skólastjórans. Það bragð
var ofur einfalt, eins og
alltaf þegar gripið er til
heilbrigðrar skynsemi,
svo einfalt, að manni
finnst það bera vitni
undarlegum gáfnaskorti
hjá flugnahöfðingjanum,
að hann skyldi ekki vara
sig á þvi. En þarna kemur
enn fram atriði i þjóðsög-
unni, sem ekki er heldur
vist að sé fyrir tilviljuni Þó
að enginn frýi andskotann
vits — hvernig i ósköpun-
um átti hann samt að láta
Sunnudagur 23. júli 1972