Alþýðublaðið - 23.09.1972, Blaðsíða 12

Alþýöubankínn hf
ykkar hagur/okkar metnatfur
(ÓPAVOGS APÓTEK
]ið öll kvöld til kl. 7
augardaga til kl. 2
unnudaga milli kl. 1 og 3
SKILTASTHIDI HNfFJAFNRA
FYLKINGA JA-MANNA OG
NEI-MAHHA LVKUR MED
• •
AKVORÐUNUM ÞEIRRA
SEM ENN HAFA EKKI
Akvedið sig
„Viö erum ekki að af-
sala okkur sjálfstæði okk-
ar og fórna sjálfsákvörð-
unarrétti okkar fyrir sam-
bandsriki, sem útrými
Noregi úr hópi sjálfstæðra
þjóða”.
Þetta eru orð Trygve
Bratteli forsætisráðherra
Noregs og formanns
norska Verkamanna-
flokksins frammi fyrir
25.000 manns á fjölmenn-
asta útifundi, sem haldinn
hefur verið i Osló siðan
heimsstyrjöldinni siðari
lauk.
A mánudag gengur
norska þjóðin til atkvæða-
greiðslu um eitthvert
mesta hitamá.1 i seinnitima
sögu hennar, aðildina að
Efnahagsbandalagi
Evrópu. Þjóðaratkvæða-
greiðslan er ráðgefandi
fyrir Stórþingið, en vitað
er fyrir, að meira en tveir
þriðju allra stórþingsfull-
trúanna eru hlynntir
stækkun Efnahagsbanda-
lagsins og aðild Noregs að
þvi.
Samkvæmt siðustu
skoðanakönnunum virðast
fylkingar fylgjenda og
andstæðinga i þessu mikla
hitamáli þvi sem næst
hnifjafnar að styrkleika.
Framan af átti sveit and-
stæðinga meiri hljóm-
grunn, en á lokasprettin-
um hefur fylgjendum að-
ildar vaxið fiskur um
hrygg.
Ljóst er, að alger óvissa
mun rikja umendanleg úr-
slit allt til þeirrar stundar,
að siðustu tölur hafa verið
birtar, væntanlega á
þriðjudag.
Forystumenn norska
Verkamannaflokksins
hafa metið mál þetta svo,
að kostirnir við aðild Nor-
egs að Efnahagsbandalag-
inu vegi mun þyngra en
gallarnir.
Trygve Bratteli forsæt-
isráðherra fer fyrir liöi
fylgjenda aðildar að EBE.
Leggur hann mikla
áherzlu á mikilvægi þess,
að meirihluti norsku
þjóðarinnar staðfesti þá
samninga, sem þegar hafa
verið gerðir við Efnahags-
bandalagið, sem miöa að
fullri aðild Noregs að
bandalaginu frá 1. janúar
1973.
Hefur Bratteli lýst þvi
yfir, að hann muni biðjast
lausnar fyrir sig og ráðu-
neyti sitt, ef meirihluti
þjóðarinnar hafni aðild-
inni að Efnahagsbanda-
laginu. Haft er eftir for-
sætisráðherranum, að
hann muni ekki verða for-
sætisráðherra i rikis-
stjórn, sem þyrfti að leita
nýrra samninga við EBE
um toilaivilnanir og fri-
verzlun (eða svipaða
samninga og Lúðvik
Jósepsson hefur gert við
Efnahagsbandalagið fyrir
hönd islenzku rikis-
stjórnarinnar). Akvörðun
i þessu efni hefur Bratteli
tekið eftir langa og itar-
lega yfirvegun.
Afstaða norska for
sætisráðherrans er að
sjálfsögðu skiljanleg, þar
sem hann hefur sjálfur
verið helzti samninga-
maður Noregs i viðræðun-
um i Brussel. Og Bratteli
nýtur stuðnings meiri-
hluta flokksmanna sinna
og meirihluta fólksins i
Verkalýðshreyfingunni.
Eins og kunnugt er hefur
Verkamannaflokkurinn
verið sterkasta stjórn-
málaaflið i Noregi um
mjög langt skeið og er ó-
liklegt, að á þvi verði
breyting, þó að allstór
minnihluti i flokknum sé
andvigur stefnu flokksfor-
ystunnar i EBE-málinu.
EBE-málið hefur ,,klof-
ið” norska stjörnmála-
flokka þvert og endilangt.
Flokkslegar skoðanir ráða
engan veginn úrslitum um
afstööu manna i EBE-
málinu, og hefur Verka-
mannaflokkurinn að sjálf-
sögðu ekki farið varhluta
af þessari reynslu.
Samkvæmt niðurstöðum
siðustu skoðanakannana
munu um 66% kjósenda
flokksins styðja aðildina
að Efnahagsbandalaginu.
Innan Verkamanna-
flokksins kemur andstað-
an gegn aðild einkum frá
ungu mönnunum i ung-
hreyfingu flokksins og frá
fólkinu i róttækari armi
flokksins, eða vinstri arm-
inum eins og hann er oft
nefndur.
Þó að deilt sé um aðild-
ina að Efnahagsbandalag-
inu innan Verkamanna-
flokksins benda yfirlýs-
ingar ekki til þess, að þessi
skoðanaágreiningur hafi
varanleg áhrif flokkslega,
þó að ýmsir virðist þeirrar
skoðunar, að ágreiningur
inn geti hugsanlega dregið
einhvern pólitiskan dilk á
eftir sér.
Heyrzt hefur frá ein-
staka manni i fylkingu
EBE-andstæðinga, að nú
hafi verið leyst úr læðingi
nýtt stjórnmálaafl, sem
muni hafa varanleg áhrif
á flokkaskipanina i
Noregi.
Óhætt er að fullyrða, að
andstæðingum Efnahags-
bandalagsins i Noregi hef-
ur tekizt mun betur að
móta fjöldahreyfingu i
baráttu sinni gegn aðild
Noregs að Efnahags-
bandalaginu, en félögum
þeirra i Danmörku.
Ölik viðbrögð Norð-
manna og Dana að þessu
leyti eiga sér kannski
skýringar i ólikri þjóðar-
sál þessara frænda og
granna.
Fyrir liðlega viku siðan
var haldinn á Youngstorg-
inu i ósló fjölmennasti úti-
fundur, sem haldinn hefur
verið i Noregi siðan
heimsstyrjöldinni siðari
lauk. Til fundarins var
boðað af samtökunum ,,Ja
til EF-aksjonen” og voru
aðalræðumenn á fundin-
um Trygve Bratteli for-
sætisráðherra og Willy
Brandt kanzlari Vestur-
Þýzkalands.
Brandt sagði i ræðu
sinni á fundinum, að hann
væri nú sannfærðari en
nokkru sinni fyrr um, að
stækkun Efnahagsbanda-
lagsins þjóni göfugum til-
gangi og mikilvægustu
hagsmunum allra aðila,
sem hlut eiga að máli.
Willy Brandt (sem nýtur
mikilla vinsælda i Noregi
eins og kunnugt er og tal-

í skilta- og auglýsingastriðinu hafa JÁ-menn gert óspart grin að
NEI-mönnum og öfugt. Textinn með þessari JÁ-skopteikningu
er á þá lund að NEI-auglýsendur höfði ýmist til þröngsýnnar
þjóðernisstefnu eða misskilinnar alþjóðahyggju.
aði norsku á fundinum)
varpaði fram eftirfarandi
spurningum: Hvernig
geta þjóðir Vestur-Evrópu
unnið i sameiningu að
verðveizlu friðarins og
tryggt áframhaldandi vel-
ferð þjóðanna i álfunni?
Og hann spurði ennfrem-
ur: Getum við náð sliku
markmiði?
Brandt svaraði spurn-
ingunum játandi. Hann
sagði: ”Svar mitt byggist
á reynslu. Arangur sam-
starfs landanna sex, sem
mynda Efnahagsbanda-
lagið eins og það er nú, er
fólginn i miklum efna-
hagslegum framförum, en
við eigum fleiri og enn há-
leitari markmið og ber
varðveizlu friðarins i
Evrópu hæst”.
Á hinum fjölmenna úti-
fundi, en hann sóttu 20—25
þúsund manns, svaraði
Trygve Bratteli forsætis-
ráðherra ýmsum staöhæf-
ingum EBE-andstæðinga
og sagði meðal annars:
,,Við erum ekki að afsala
okkur sjálfstæði okkar og
1 fórna sjálfsákvörðunar-
rétti okkar fyrir sam-
bandsriki, sem útrými
Noregi úr tölu sjálfstæðra
þjóða.
Efnahagsbandalag
Evrópu er samtök frjálsra
og sjálfstæðra þjóða, sem
setja sér að marki að
varðveita friðinn i Evrópu,
tryggja varanlegt góðæri i
efnahagsmálum og
tryggja fólkinui löndunum
fyllri lifsgæði og velferð”.
Bratteli sagði ennfrem-
ur í ræðu sinni: ,,Það er
ekki satt, að hver sá, sem
yfir fjármagni ræður, geti
stofnað til hverskonar at-
vinnurekstrar, hvar sem
er i Noregi, þegar við
verðum orðnir aðilar að
Efnahagsbandalagi
Evrópu.
Það er ekki rétt, að
verkamenn frá öðrum
iöndum Efnahagsbanda-
lagsins geti þyrpzt til
Noregs og tekið störfin frá
okkur sjálfum.
Það er ekki sannleikan-
um samkvæmt, að erlend-
ir sjómenn geti stundað
fiskveiðar uppi við land-
steina hér við Noreg, eftir
að við erum orðnir aðilar
að Efnahagsbandalaginu.
Það er ekki satt, að
verðlag á matvælum og
húsaleiga muni hækka ör-
ar en áður, er við göngum i
Efnahagsbandalagið.
Það er fráleitt, að okkur
hafi verið boðið að taka
þátt i myndun sambands-
rikis, sem útrými Noregi
úr hópi sjálfstæðra
þjóða”, — sagði Bratteli.
En andstæðingar EBE-
aðildar eru á öðru máli en
Bratteli. Þannig segir
norska vikublaðið
Orientering, sem gefið er
út af SF (Sosialistisk
Folkeparti) 16. september
s.l., eða liðlega viku áður
en þjóðaratkvæðagreiðsl-
an fer fram, að i framtið-
inni verði launa- og kjara-
mál norskrar alþýðu ekki
ákveðin með frjálsum
samningum aðila vinnu-
markaðarins i Noregi,
heldur verði þau ákveðin i
aðalstöðvum Efnahags-
Framhald á bls. 4
HELGIE. HELGASOH SKRIFAR IIM EBE-KOSNIHGARNAR I NOREGI Á MÁNUDAGINN