Alþýðublaðið - 01.10.1972, Síða 2

Um franska vörn
Klassiska-afbrigðið
1. e4
2. d4
3. Rc3
4. Bg5
5. e5
6. Bxe7
7. Dd2
8. f4
9. Rf3
eó
d5
Rfó
Be7
Rfd7
Dxe7
0-0
C5
Rc6
ABCDEÍQH
H
ABCDEFGH
Albin-Chatard-Alekhin
árásin
1. e4 e6
2. d4 d5
3. Rc3 Rf6
4. Bg5 Be7
5. e5 Rfd7
6. h4 ....
t>ar með höfum viö Alekhine-
árásina i Frönsku vörninni. Talið
er stórhættulegt að þiggja peðs-
fórnina, sem hvitur býður uppá,
tökum dæmi frá skák er tefld var
i landskeppni Sovétrikin-Bretland
1954, P.Keres stýrir hvitu mönn-
unum.en H.G.Wade þeim svörtu:
6.... Bxg5 7. hxg5 Dxg5 8. Rh3 De7
9. Rf4a6 10. Dg4 Kf8 ll.DfS Kg8 (
hv. hótaði 12.Rg6-í-) 12.Bd3 c5
(Nauðsynlegt var 12. ..h6) 13.
Bxh7+ Hxh7 14. Hxh7 Kxh7 15. 0-
0-0 f5 16. Hhl + Kg8 17. Hh8+ og
sv. gafst upp. Sv. getur hér valið
um: 6... f6, 6.... h6, 6...a6, og 6...
b5.
ABCDEÍGÖ
OD
01

m 0
IMIS2 -
ABCDEFGH
6. ... f6
7. Dh5+ Kf8
8. exf6 Rxf6
9. De2 c5
10. dxc5 Ra6
11. Rf3 Rxc5
12. 0-0-0 b5
13. Rxb5 Hb8
14. Rbd4 Da5
og sv. hefur sóknarfæri, fyrir
peðsfórnina, en þetta dæmi er úr
skákinni Spasski-Gu im ard,
Gautaborg 1955, Boleslavski
mælir með 13. De3
Winnipeg afbrigðið.
1. e4 e6
2. d4 d5
O---------------------------
3. Rc3 Bd4
4. e5
Talið bezt, aðrir leikir hér eru: 4.
a3 Bxc3+ 5.bxc3 dxe4 6. Dg4 Rf6
7.Dxg7 Hg8 8. Dh6. (b) 4.Bd2 dxe4
5. Dg4 Dxd4 6. 0-0-0!?. (c) 4. Re
2 dxe4 5. a3 Be7 6. Rxe4 Rc6 7. Be3
Rf6 8. Re2c 3.(d) 4. exd5 exd5 5.
Bd3 Rc6 6. Rge2 Rge7 7. 0-0 Bf5 8.
Bxf5 Rxf5 9. Dd3 Dd7,
Capablanca-Aljechin, 1 einvigis-
skák Buenos Aires 1927. 4. .. c5
Hugmynd Nimzowitchs var að
leika hér 4 ... b6, tökum dæmi úr
skák milli F'ischer og Bisguier: 5.
a3 Bxc3+ 6. bxc3 Dd7 7. Dg4 f5 8.
Dg3 Ba6 9. Bxa6 Rxa6 10. Re2 0-0-
0 11. a4 Kb7 12. 0-0 Df7 13. c4 Re7
14. Bg5 dxc4 15. Dc3 og hv. hefur
betri stöðu. 1 einviginu Fischer-
Larsen 1971, lék Larsen i fyrstu
skákinni 4...Re7 og eftir 5. a3
Bxc3+ 6. bxc3 c5 7. a4 R8c6 8. Rf3
Bd7 9. Bd3 Dc7 10. 0-0 c4, (annar
möguleiki er 10...f6) 11. Be2 f6 12.
Hel
5. a3
Algengast, aðrar leiðir eru: 5.
Bd2, 5. dxc5 og 5. Dg4.
5.. Bxc3+
Ef sv. leikur 5...cxd4 fær hv.
þægilega sóknarstöðu eftir 6.
axb4 dxc3 7. Rf3!, en sv. getur
einnig leikið 5....Ba5, og litum nú
á nokkrar leiftrandi fléttur i skák
milli Fischers (hv.) og Tals (sv.)
frá Olympiumótinu i Leipzig
1960: 6. b4! cxd4 7. Dg4 Re7 8.
bxa5 dxc3 9. Dxg7 Hg8 10. Dxh7
R8c6 11. Rf3 Dc7 12, Bb5! Bd7 13.
0-0 0-0-0 14. Bg5? (14. Bxc6
Bxc6 15. Dxf7 d4 16. Dxe6+ Bd7
17. Dxe7 Hxg2+ 18. Kxg2 Bh3 +
19. Kxh3 Dxe7 20. Bg5 og hv. ætti
að vinna) 14... Rxe5! 15. Rxe5
Bxb5 16. Rxf7 Bxfl! 17. Rxd8
Hxg5 18. Rxe6 Hxg2+ 19. Khl!
(19. Kxfl? Hxh2! 20. Df7 Hhl+!)
19...De5 20. Hxfl Dxe6 21. Kxg2
Dg4+ og svartur þráskákar.
ABCDEFGH
-4
0»
H
I
ABCDEFGJ
6. bxc3 Re7
Onnur leið er 6... Dc7 7. Dg4 f5 8.
Dg3 Re7 9. Dxg7 Hg8 10. Dxh7
cxh7 cxd4 11. Kdl Bd7 12. Dh5+,
en þannig tefldist 12. einvigisskák
Tals og Botvinniks 1961.
7. Dg4
8. Dxg7
9. Dxh7
cxd4
Hg8
Dc7
00
•o
0»
tn
K
ABCDEfGH
ll£R*H§
Mám Mája*
« D D
\m nm
ABCDEFGd
00
r-
10. Re2
10. Kdl er einnig leikið hér t.d.
10.., Rbd7 11.Rf3! Rxe5 12. Bf4
Dxc3 13. Rxe5 Dxal+ 14. Bcl Hf8
15. Bd3! Bd7! Bd7, og staðan er
tvisýn.
10. ...
11. f4
12. Dd3
13. Rxc3
14. Rb5
15. Bd2
16. Hbl
dxc3
Bd7
Rf5
Ra6!
Da5+
Da4
Rc5
ABCDEFGH
abcdefgh
bannig tefldist skák milli Parma
(Júgósl.) og Bronstein (Sovétr.)
i Belgrad 1964.
Hvitt: Bragi Kristjánsson.
Svart: Guðmundur
Sigurjónsson.
Frönsk vörn
1. e4 e6 2. d4 d5 3. e5
Vinsælla er 3. Rc3 eða 3. Rd2.
3. — c5 4. Rf3
Algengari leikur i þessu sjald-
séða afbrigði er 4. c3. Peðin á e5
og d4 þrengja að svörtum. Leikur
Braga er runninn undan rifjum
Nimzowitsch. Hann áleit rétti-
lega, aö menn hvits gætu tekið við
þessu hlutverki peðanna með þvi
að taka sér stöðu á d4 eða e5. t
þessu afbrigði fórnar hvitur peði
sinu á d4, en reynir siðan að ná
svarta peðinu á d4 og fellur það
oftast, þvi að erfitt er að valda
það. Þá er loksins kominn maður
á d4. — Þessi áætlun hefur greini-
lega ýmsa ókosti. t fyrsta lagi
þarf hvitur að valda peð sitt á e5
með mönnum sinum, þar sem
styrkasta stoð þess (peðið á d4) er
horfin. t öðru lagi er þessi áætlun
mjög timafrek. Hún er einnig litt
ógnandi, og hefur svartur þvi
nokkuð frjálsar hendur um liðs-
skipan sina.
Þótt ég sé mikill aðdáandi
Nimzowitsch, dreg ég þó i efa
ágæti þessa afbrigðis.
4. — Rc6
Þó að ég reyni eftir mætti að
tefla sem rökréttast, freistast ég
oft til að leyfa „sálfræðingnum” i
mér að leika einum og einum leik.
Hann leikur sára fjaldan bezta
leiknum, hlutlægt séð. Samt hefur
hann hjálpað mér ótrúlega mikið
og ekki hvað sizt i þessu máli. En
honum hefur stundum orðið á
hrapalleg mistök. — Hverju blés
hann mér i brjóst i þessari stöðu?
Hann sagði. að það væri greini-
legt. að þeir félagar, Bragi og
Nimzowitsch, hefðu svarizt i fóst-
bræðralag og nú ætti að vega mig
eftir forskrift hins rússneska
taugasjúlkings. Ég sagði honum,
að þetta væri ástæðulaus ótti, þvi
að ég hefði kynnt mér rit hins
rússneska snillings. En það var
engu tauti við kann komandi og
þess vegna lék ég 4. - Rc6 i stað
hins venjulega 4. - cxd4.
5. Bd3
Eftir nokkra umhugsun ákveð-
ur Bragi að rjúfa ekki eiðinn við
Nimozowitch. Ella hefði hann
leikið 5. c3.
5. — Rge7
Hér átti ég enn harða rimmu
við „sálfræðinginn”, en fór hall-
oka sem fyrr.
6. 0—0
Braga langaði greinilega að
snúa baki við fóstbróður sínum,
þvi að hann hugsaði sig um lengi.
Af þvi varð þó ekki.
6. — CXd4
Loksins. Vinur minn róaðist dá-
litið, þegar ég sagði honum frá
þvi, aö ég hefði athugað skákir
Botvinniks með þessu afbrigði
Nimzowitsch. Hann vildi þó leika
6. - Rf5. Eftir siðasta leik minn er
staðan komin yfir i titt nefnt af-
brigði. Botvinnik lét i einviginu
gegn Löwenfisfch 1937 6. - Bc5 og
siðan Rge7. Botvinnik vann skák-
ina mjög sannfærandi, en siðari
tima skýrendur (og Botvinnik
reyndar lika) hafa bent á betri
leið fyrir hvitan. Skákin Löwen-
fisch-Botvinnik 1937 tefldist þann-
ig: 1. e4 e6. 2. d4 d5 3. e5 c5 4. Rf3
Rc6 5. Bd3 cxd4 6. 0—0 Bc5 7.
Rbd2 Rge7 8. Rb3 Bb6 9 Bf4 Rg6
10. Bxg6? Slæmur leikur. Gott var
10. Bg3 og siðan 11. h4 og hvitur
hefur betri stöðu. Þess vegna
hafa by r janafræðingar mælt
frekar með 6. - f6, en sá leikur
fellur mér ekki i geð. Leikur
minn, Rge7, er gamalkunnur, en
talinn miður góður af flestum. Ég
tel hann hafa ýmsa kosti, en
þennan helztan: Svartur leikur i
næsta leik Rg6 og siöan Bf8 til e7
eða c5. Ef hviti biskupinn á cl fer
til f4 (eins og i skákinni), þá er e7
betri reitur en c5, þvi að þá er
leikurinn h4 hjá hvitum hindraður
fyrir fullt og allt. Ef hvitur leikur
einhverjum öðrum leik, t.d. 7.
Hel eða 7. Rbd2, þá kemur 7. -
Rg6 og siðan 8. - Bc5-b6-c7 og
svartur hefur þægilegan þrýsting
á veika peðið á e5. Með öðrum
orðum: Helzti kosturinn við Rge7
er sá, að staðsetning svarta bisk-
upsins á f8 er ekki ráðin of fljótt.
7. Bf4 Rg6 8. Bg3 Be7 9.
Rbd2 f5 (!)
Ekki 9. - O—O vegna 10. h4! Ef
hvitur drepur i framhjáhlaupi,
fær svartur mjög sterkt miðborð
eftir 10. - gxf6.
10. Hel 0-0
Vitanlega ekki 10. - f4, vegna
Bxg6+ og Bxf4. Nú hótar svartur
hins vegar 11. - f4 og vinna mann.
11. h3 Bd7 12. Rb3 f4
Svartur læsir biskupinn inni.
Klassiskt dæmi um svona innilok-
un er skákin Winter-Capablanca,
Hástings 1919. Svartur hefur nú
frumkvæðið.
13. Bh2 Db6
Drottningin valdar peðið á d4
og þrýstir á peöið á b2. Hvitur
verður að láta góða biskup sinn á
d3 af hendi, ef hann vill klófesta
peðið á d4.
14. a3 a5 15. Bxg6 hxg6 16.
Dd3
Einnig kom til greina 16.
Rbxd4, t.d. I. 16. - Dxb2 17. Hbl
Dxa3 18. Hxb7 og svartur íjgfu?
peð yfir. en óþægilega sioou. x..
16. - Rxd4 17. Rxd4 Bc5 18. c3
Dxb2 og svartur stendur vel. III.
16 - Rxd4 17. Dxd4 Dxd4 18. Rxd4
og svartur hefur betra endatafl.
Þó var þetta liklega skásta úr-
ræðið.
16. — Hac8 17. Hadl
Eftir 17. Dxg6 Hf5 stendur
drottningin dálitið glæfralega,
auk þess að vera slitin úr tengsl-
um við drottningarvænginn. En
betra var að leika hróknum til bl i
stað dl.
17. — g5
Þessi leikur gerir hvitum erfið-
ara fyrir að hleypa biskupnum út.
18. Rbxd4 Rxd4 19. Rxd4
Hc7
Svartur hótar nú 20. - Dxb2.
20. Habl
Oskemmtilegur leikur, en aörir
eru tæplega betri. Litum á 20.
Dg6, en hann er einna álitlegast-
ur: 20. Dg6 Hc4 21. c3 (Eða 21.RÍ3
Be8 22. Dd3 Bh5 og svartur stend-
ur betur) 21. - Bc5 22. Dxg5 Bxd4
23. cxd4 Hxd4 og hvitur er eftir
sem áöur með verra tafl.
20. — Bc5! 21. c3 Bxd4 22.
cxd4
Aðeins skárra var 22. Dxd4, en
svartur ætti samt að vinna enda-
taflið, þvi að hann ræður yfir einu
opnu.linunni og auk þess er bisk-
upinn á h2 enn i fangelsi.
22. — Hc4 23. Hedl Hfc8
24. h4
Biskupinn reynir að brjótast út
og tekst það um siðir, en þá er það
of seint.
24. — Ba4! 25. b3
Vitanlega ekki 25. Hd2 vegna
Hcl +.
25. — Hc3 26. Dg6
Þessi leikur veldur svörtum
mestum erfiðleikum.
26. — Hxb3 27. hxg5 Dc6
Svartur hótar nú 28. - Hxbl 29.
Hxbl Bc2
28. Hxb3 Bxb3 29. Hel
Skárra var 29. Hfl, þó að skákin
sé engu að siður töpuð eftir 29. -
Bc2 30. Dh5 g6 31. Dg4 (Ekki 31.
Dh6, vegna Hc7 og hótar Hh7) b5
32. Bxf4 b4 33. axb4 axb4 34. Bcl
b3 og Bf5 og siðan Dc2 eða Dxcl i
sumum tilfellum og svartur vinn-
ur.
29. — Bc2 30. Dh5 Dc3 31.
Hfl g6
Hvitur hótaði 32. g6.
32. Dg4 Hc6
Ekki 32. - Bf5, þvi að biskupinn
er betur staðsettur á c2 en f5.
33. Dxf4 Dxa3 34. Df6 Df8
Þessi staða er dálitið skemmti-
leg. Hvitur getur alls ekki komizt
hjá drottningaskiptum. Hann hef-
ur jafnmikinn liðsafla og svartur,
en peðastaða hvits er svo ömur-
leg, að i raun og veru er hann
tveimur peðum undir.
35. Bf4 b5 36. Hal a4 37.
Bd2 Dxf6 38. gxf6 Hc4
Og hvitur fékk á tima, en frek-
ari barátta er tilgangslaus. Peðin
halda áfram göngu sinni upp i
borð og biskup hvits, aumastur
allra manna i þessari skák hindr-
ar það ekki.
Skýringar eftir Guðm.
Sigurjónsson.
Sunnudagur 1. október 1972