Alþýðublaðið - 10.11.1972, Page 7

LAUSNIN Á EKKI AD VERA
A KOSTNAÐ UUNÞEGANNA
í LANDINII
SEGJA RAFIÐNAÐARMENN
UM EFNAHAGSVANDAMÁLIN
VERKA-
LÝÐS-
MÁL
Um siftast liöna helgi var
haldiö hér i Reykjavik 2. þing
KaHönaöarsambands tslands,
en samband þetta er nýlega
stofnaö landssamband manna,
sem vinna aö rafiftnaöi.
Uingift geröi ýmsar ályktanir,
m.a. um kjaramál, atvinnumál
og skattamál ásamt mjög um-
fangsmiklum ályktunum um
menntamál stéttarinnar og er
hluti ályktananna birtur hér.
Ályktum: Kjaramál.
Meö einhuga baráttu verka-
lýössamtakanna tókst i
desember-samningunum aö auka
verulega kaupmátt launa, enda
þótt samtökin yröu að slaka nokk-
uð á réttmætum kröfum sinum.
Þá tókst og m.a. fyrir atbeina
rikisvaldsins að ná fram þeim
raunar sjálfsögðu félagslegu rétt-
indum sem fólgin eru i lengingu
orlofs og styttingu vinnuvikunnar
i 40 stundir.
Arangur desembersamning-
anna er af hendi verkalýðshreyf-
ingarinnar engin skammtima-
lausn, heldur varanlegt skef til
bættra lifskjara. Þess vegna hlýt-
ur hreyfingin að slá skjaldborg
um þann áfanga sem náöist og
berjast gegn hvers konar viðleitni
til þess að rýra þau kjör sem
samningarnir eiga að tryggja
launþegum.
Sú þróun verðlagsmála, sem átt
hefur sér stað undanfarið er
alvarleg ögrun við afkomu laun-
þega, atvinnureksturinn i landinu
og raunar allt efnahagskerfið i
heild. Ber brýna nauðsyn til að
snúist verði við þessum vanda nú
þegar, i stað þess að láta reka að
feigðarósi. Þær aögerðir sem
nauðsynlegt kann að vera að
gripa til, verða fyrst og fremst að
miða að þvi að tryggja þann
kaupmátt launa sem desember-
samningarnir færðu launþegum
um leið og atvinnuöryggi verði
treyst.
Þingið hafnar öllum hugmynd-
um um að leysa vanda efnahags-
málanna á kostnað launþega með
skerðingu á samningsbundnum
kjörum eða gengisfellingu og litur
á slikt sem tilræði við verkalýðs-
hreyfinguna, sem hún hljóti að
snúast einhuga gegn.
Þingið ályktar að við næstu
almenna samninga skuli Rafiðn-
aöarsamband Islands m.a. leggja
áherzlu á eftirfarandi:
Aö launakjör islenzkra rafiön-
aöarmanna veröi eigi lakari en
gerist á öörum Norðurlöndum
og rauntekjur veröi sambæri-
iegar.
Aö orlofsdögum veröi fjölgaö og
orlofsfé aukiö.
Aö greiöslur atvinnurekenda í
veikinda- og slysatilfellum
veröi auknar og gerðar sam-
bærilegar viö þaö sem gildir
um fastráöna starfsmenn rikis-
og sveitarfélaga.
Að aöbúnaöur og hollustuhættir á
vinnustööum veröi stórbættir
frá því sem nú cr.
Ályktun um skattamál:
2. Þing Rafiðnaðarsambands ís-
lands bendir á að skattalög þau
sem sett voru á siðastliðnum
vetri, hafa ekki komið i veg fyrir
að þurftartekur eru skattlagðar
sem hátekjur, en telur þó að
niðurfelling nefskatta hafi verið
spor i rétta átt. Þvi telur þingið
nauðsynlegt að gagngerð endur-
skoðun fari fram á núgildandi
skattkerfimeðþað fyrir augum að
gera skattkerfið einfaldara og
réttlátara i framkvæmd. I þessu
sambandi beinir þingið þvi til við-
komandi stjórnvalda að fram
verði látin fara könnun á þvi,
hvort ekki verði heppilegra og
réttlátara að hverfa frá beinum
tekjusköttum, en taka upp i þess
stað sköttun á eyðslu með óbein-
um sköttum. Almennar neyzlu-
vörur verði þó eigi skattlagöar.
Almannatryggingarkerfið verði
notað til þess að tryggja hag
barnmargra fjölskyldna og lif-
eyrisþega i sambandi við slika
kerfisbreytingu ef hagkvæm
reynist.
Þingið bendir á eftirfarandi úr-
ræði i skattamálum:
Skattvisitala verði ákveðin með
tilliti til RAUN VERULEGS
framfærslukostnaöar.
Alagningarhlutfall útsvars á iág-
launatekjur veröi lækkaö, en
hækkaö á tekjur sem nema marg-
földum lágmarkslaunum.
Ilúsaleiga veröi gerö frádráttar-
bær til skatts og sama látiö gilda
um húsaleigu i eigin húsnæöi of
það er af hóflegri stærð.
Vaxtafrádráttur til tekjuskatts og
útsvars veröi takmarkaöur meö
tilliti eölilegrar lausafjárþarfar
til heimilisstofnunar og ibúöar-
kaupa.
Fasteignagjöld af hóflegu íbúöar-
húsnæöi tii eigin nota falli niður,
en af eign umfram þaö stórhækki.
Stighækkun eignaskatts aukist til
mikilla muna.
I samræmi viö margendurteknar
saniþykktir vcrkalýöshrcyf-
ingarinnar er þcss krafist aö nú
þegar veröi tekin upp stað-
greiösla skatta.
Skattaeftirlit veröi stóreflt, og
refsingar vegna skattsvika veröi
þyngdar til muna.
Þingið telur brýna nauðsyn á þvi
aö lög um hlutafélög og sam-
eignarfélög veröi endurskoöuö,
með tilliti til skattalaganna.
Atvinnumál.
Það er skoðun 2. þings Rafiðn-
aðarsambands Islands, að full at-
vinna sé ófrávikjaleg mannrétt-
indi i nútima þjóðfélagi, og leggur
á að sérstaka áherzlu að sam-
tökin standi vörð um þann rétt fé-
laga sinna.
Þingið bendir á að atvinnu-
öryggi rafiðnaðarmanna er ná-
tengt hag islenzkra atvinnuvega..
Þvi fagnar þingið þeirri almennu
samstöðu landsmanna um út-
færslu landhelginnar i 50 milur og
verndun fiskimiðanna, sem
rennir máttarstoðum undir is-
lenzkan sjávarútveg. Eins bindur
þingið miklar vonir við þá iðn-
þróunaráætlun sem gerð hefur
verið og styður af alhug þá
meginhugmynd sem þar er sett
fram, þess efnis að gera islenzkan
iðnað að burðarstoð islenzks at-
vinnulifs.
Þingið lýsir óánægju sinni yfir
þeim töfum, sem orðið hafa á nýt-
ingu fallvatna, þ.e. virkjanagerð.
Þingið krefst þess, að flýtt verði
áætlunum um virkjanagerð og
bendir á að hagnýting isl. fall-
vatna og jarðhita til orkufram-
ieiðslu sé undirstaða islenzkrar
Framhald á bls. 4
ORÐSENDING
TIL VOLVO
EIGENDA
Oryggiseftirlit Volvo-verksmiðjanna í Gautaborg hefur farið
þess á leit við umboðsmenn Volvo um allan heim, að þeir lóti
fara fram skoðun á Volvo bifreiðum, sem bera eftirfarandi
verksmiðjunúmer. Óskað er eftir þessari skoðun vegna hugsan-
legrar mólmþreytu ó kælispaða og möguleika ó óhreinindum
í stýrisstangarenda, sem komið hefur fram í einstaka bifreið,
sem framleiddar voru í þessum framleiðsluflokkum. Verk-
smiðjunúmerið er í skoðunarvottorði bifreiðarinnar.
Númeraflokkarnir eru þessir:
142 — 2ja dyra Verksmiðjunúmer: 282,282 og lægri tölur
144 — 4ra dyra 294,235 og lægri tölur
145 — Station 124-803 og lægri tölur
120 — Amazon 312,500 og hærri tölur
220 — Amazon Station 70,300 og hærri tölur
öryggiseftirlit Volvo biður eigendur Volvobifreiða með þessi
verksmiðjunúmer vinsamlegast að hafa samband við ritara
verkstæðis Veltis h.f. í síma 35-200.
Þar sem tiltölulega föar Volvobifreiðir með þessum númerum
eru á íslandi, mun skoðun þessari væntanlega verða lokið á
skömmum tíma. Því eru viðkomandi Volvo-eigendur beðnir að
hringja við fyrsta tækifæri.
AB VOLVO PERSONVAGNAR TECHNICAL DEPARTMENT GÖTEBORG
0
Föstudagur 10. nóvember 1972
argus
HÆD-
IHA
Það er aldeilis ekki
ónýtt fyrir þær lág-
vöxnu, að tízkuherr-
unum skuli hafa hug-
kvæmst „kinverjasnið-
ið” á skótauinu. Nú
eru skórnir þvi finni,
sem botninn er þykk-
ari og hælarnir hærri
og þær lágvöxnu, eða
hinar, sem vilja geta
litið niður á mann
sinn, ættu þvi að geta
tyllt sér á tá eins og
þær þarfnast.
Stultuskóna, sem
stúlkan á myndinni
sýnir, gerði enskur
skósmiður i Black-
pool. Þykkt sólans er
hvorki meira né
|1 minna, en 8 tommur,
— áreiðanlega heims-
met. Og vinsældirnar
munu vera eftir þvi.
En þá er vandinn
eftir einn. Sem sé að
halda jafnvæginu á
slikum háloftaskóm.
Það mun vist ekki
vera neinn barnaleik-
ur og svo er sagt, að
siðan þessi þykksól-
aða skótizka kom
fram hafi óðum aukizt
fótbrot og fótmeiösli
kvenna.

430 MORÐMÁL ERU ÓUPPLÝST A (RLANDI
Frá þvi óeirðirnar brut-
ust út i Norður-lrlandi
fyrir þrem árum — i
ágúst 1969 — hafa yfir
2250 sprengjutilræði átt
sér stað i landinu, að
meðaltali oftar en tvisvar
á dag. Rösklega 550
manns hafa beðiö bana,
þar af 350 aðeins á þessu
ári.'
Lögreglusveitir Norð-
ur-Irlands, Royal Ulster
Constabulory (RUC),
sem orðið hafa að hand-
löngurum brezku her-
sveitanna, á nú óupplýst
430 þessara morða. Eitt
hundrað og tólf þessara ó-
upplýstu morða áttu sér
stað á fyrri árum átak-
anna, en 318 þeirra eru
frá þeim tima, sem liðinn
er af yfirstandandi ári.
Alls eru 4150 manns i
þessum lögreglusveitum,
— þar af 400 rannsóknar-
lögreglumenn. En vegna
ástandsins i landinu geta
þessir menn ekki sinnt
skyldustörfum sinum
nema að mjög takmörk-
uðu leyti. Lögreglumenn-
irnir geta þannig bókstaf-
lega ekki látið sjá sig i á-
kveðnum borgarhverfum
hvað þá heldur rannsakaö
afbrot, sem þar eiga sér
stað eða þangað eru rak-
in.
Lögreglan er ekki i vafa
um, að mörg þessara ó-
upplýstu morða eru
„venjuleg” glæpaverk,
en látiö lita svo út sem
IRA-skæruliðarnir standi
að þeim. Þar fyrir utan
hafa a.m.k. 30 fórnardýr-
anna verið kvalin og pind
áður en þau voru tekin af
lifi, sem bendir til þess,
aö geðveilir afbrota-
menn, jafnvel sálsýkis-
sjúklingar, hafi átt þar
hlut að máli. Sam-sem áð-
ur er lögreglan alveg
ráðalaus. Hún getur ekki
upplýst þessi „borgara-
legu” morð vegna
ástandsins i landinu.
Að sjálfsögðu hefur
þetta haft uggvænleg á-
Tirif á fólk, sem veit hvað
hér er um að ræða. Stór
hluti borgarbúa lifir i ei-
lifum ótta, — ekki við
skæruliða eða hermenn,
heldur við glæpamenn,
;em leika lausum hala og
íotfæra sér ástandið.
Næstum allt eðlilegt
borgarlif i landinu liggur
nú i dvala. Viða þorir fólk
ekki einu sinni aö fara i
bió eða á kaffihús, ellegar
vera á ferli i skemmti-
görðum og skrúðgöröum
eitt sins liðs.
UM PÁFA OG AÐRA MERKA MENN
t Vadikaninu ganga
sögusagnir um, aö páfinn
Páil VI, sem er oröinn 75
ára gamall, hýggist segja
af sér páfadómi i haust af
heilsufarsástæðum. Sagt
er, að páfinn hafi um
langa hriö veriö ofhlaöinn
vinnu og þjáist af of-
þreytu. Hann er æösti
trúarleiðtogi 700 milljóna
kaþólikka víða um heim.
t lok september var
vænzt mikillar veröhækk-
unar á áfengi i Dan-
mörku. Þaö varö til þess
að hleypa af staö sliku
kaupæði, aö annað eins
hefur ekki þekkzt þar í
landi allt frá árum siöari
heimsstyrjaldarinnar. A
aðeins tveim dögum af-
greiddu danskar vingerö-
arstöðvar jafn mikið
magn og á heilum mánuöi
undir venjulegum kring-
umstæöum.
Tom Eagleton, senator-
inn, sem eitt sinn var
varaforsetaefni Mc-
Governs, en fékk sparkið
þegar hafin voru blaöa-
skrif, þar sem andlegt
heilsufar hans var talið
laklegt, hefur nú fengiö
uppreisn æru. A nokkrum
vikum hefur hann fengiö
yfir 60 þúsund bréf viös
vegar aö úr Bandarlkjun-
um.
llugh Hefner, Playboy-
kóngurinn, er nú aö fara
að koma sér fyrir á Norð-
urlöndum, Fyrstu „kan-
inustúlkurnar", sem
Norðurlandabúar hafa
augum litið á heimavelli
voru sendar i kynnisferð
til skemmtistaðar eins
skammt frá Osló. Þær
komu fram i fullum
skrúöa.
SAND
KORINl

,HEITT SUMAR' I CHILE
Það er vor i Chile, jarðar-
berin dafna og akacie-trén
bera sin fögru útsprungnu,
fjaðurlöguðu, hvitu blóm.
Rósatrén standa I fulium
blóma, ávextir sitrónutrjánna
hafa senn fullan þroska og hin
þéttu blöð pilviðarins ná brátt
til jarðar. Pilviöurinn er nokk-
urs konar þjóðartré i Chiie,
vorið stendur fram til 21. des-
ember og þá kemur sumarið.
Samt er ckkert vor i stjórn-
málunum i Chile nú. Verkföll
hafa tröllriðið þjóölífinu nú aö
undanförnu, m.a. hið um-
fangsmikla og viðtæka flutn-
ingsverkamannaverkfall, er
vörubifreiöastjórar hófu — og
þau hafa nánast verið mót-
mæli gegn stefnu Allende for-
seta i þjóðmálum, eða kannski
réttara sagt, gegn hinni mis-
heppnuðu stefnu hans. Nú eru
verkföll ekki lengur neitt ný-
mæli fyrir þeim Chile-búum. A
valdatima fyrrverandi for-
seta, Frei, sem var kjörinn
sem fulitrúi Kristilegra demo-
krata, voru verkföll tið. A siö-
asta stjórnarári hans varö
lögreglan að ráöast á þátttak-
endur i. allsherjarverkfalli I
Santiago de Chile og I stað
þess að beita vatnsbyssum,
eins og jafnan er látiö nægja,
beitti hún skotfærum meö
þcim afleiðingum að 6 verk-
falismenn létu lifið og 40
manns særðust. Að þessu
loknu var verkfallinu aflýst og
lifið gekk aftur sinn gang, rétt
eins og engin verkföll hefðu átt
sér stað og engin skothrið far-
iö fram. Meðan á valdatima
Eduardo Frei stóð geröist þaö
einnig, að gerð voru verkföll i
koparnámunum nyrzt i land-
inu. Þá beitti lögreglan einnig
skotfærum. Blööin sögöu frá
þvi, að nokkrir menn heföu
látið lifiö og svo gekk lífið aft-
ur sinn gang.
Hinn vinsæli Frei
Frei var vinsæll forseti.
Fullyrt var, að hann heföi
einkum verið kjörinn af kven-
þjóöinni. Styrkur hans lá m.a.
i þvi, aö hann var talinn veita
öryggi gegn kommúnisman-
um. Vinstriflokkarnir i Chile
hafa verið litlir og litils megn-
ugur, en hin mikla fátækt I
landinu hefur alla tið veitt
vinstriflokkum mikla mögu-
leika til þess aö ná sér á strik.
Sé eingöngu litið á heiti flokk-
anna kemur margt einkennni-
legt i Ijós. Róttæki flokkurinn
er jafnaöarmannaflokkurinn i
landinu og er aöili aö Alþjóöa-
sambandi jafnaðarmanna.
Sócialdemókratiski flokkurinn
er hins vegar kommúnista-
flokkurinn i landinu. Hann er
hægra megin við þann flokk,
sem ber heitið Kommúnista-
flokkur Chile ogtelur sig vera
liinn eina og sanna kommún-
istaflokk landsins. Arið 1970
tókst svo flokkabandalagi þvi,
er nefnir sig „Marxiska
bandalagiö” aö fá AUende
kosinn I forsetaem bættið.
Hann nýtur stuðnings AI-
þjóöasambands jafnaðar-
manna, er fagnaði kosningu
hans. Hið furöulega gerðist, að
hann var kjörinn I embætti
heiðarlegri kosningu, rétt eins
og Frei áður. Þetta þykir
furðulegt af þvi, að veriö er að
ræða um riki i Suður-Ameriku.
Og þannig fékk Chile þjóðkjör-
inn, marxiskan forseta, sem
m.a. tók að þjóönýta þær kop-
arnámur, sem eru aðaltekju-
lind landsmanna, og banda-
riska og ameríska auðvaldið
haföi í sinum greipum.
Félagslegar umbætur
Ailende gerði chilenska
verkamanninn að forystuafli,
hann hækkaði launin og hann
hélt áfram með þær umbætur,
sem Frei hafði byrjað á, þar á
meöal hélt hann áfram með
umbætur Freis I landbúnaðar-
málum. En Chile er og veröur
Chile og Chile er einkennandi
sem suðuramerískt riki að þvi
leytinu til, að auð- og tekju-
skipting f landinu ótrúlega ó-
jöfn. Atvinnuleysiö var á
valdatima Freis 5% og þaö
var talið „hæfilegt”. Þetta var
hin opinbera tala en hin óopin-
bera tala var fjórum sinnum
hærri. 1 meginatriöum var
Chile enn „Land hinna 100
fjölskyldna”, þar sem 2% ibú-
anna áttu 98% af jarðnæðinu.
Frei var tekinn aö ýta nokkuö
viö þessum ófremdarástandi
og Allende hélt þvi áfram, ef
til vill af of miklum hraða, þvi
aö i ljós kom, aö stjórnendur
hans höfðu ekki nægilega
hæfni til aö bera. Nú hristist
hin marxiska stjórn f Chile
vegna efnahagserfiðleikanna
og vegna vaxandi óánægju i
landinu.
Vinsemd.
Chile-búar hafa gjarnan
óskaö eftir þvi, sem er á Norð-
urlöndum. Og þeir hafa kom-
izt lengra en önnur suöuram-
erisk lönd f lýðræöisátt. Vmsir
noröurlandabúar hafa reynzt
landinu gagnlegir á liðnum
tima, þar ámeöalnokkrir Dan-
ir. Um sföustu aldamót komu
dönsk læknishjón, Jean Hugo
og Marie Nicoline Thierry, yf-
ir Andesfjöllin til Chile og
stofnuðu þar barnaspitala,
sem bjargaði Iffum margra
tugþúsunda chilenskra barna.
Þvi hafa Chile-búar aldrei
gleymt. Nokkru síöar kom
danski skipstjórinn Oluf
Christiansen Saco til hafnar-
borgarinnar Valparaiso, þar
sem Kyrrahafiö hefur leikið
höfnina svo grátt, að hún er
hreinasta dauðagildra. Saco
myndaði björgunarkerfi eftir
józkri fyrirmynd og þar við
myndaðist þaö öryggi, sem
gerði nýtingu hafnarinnar
Framhald á 2. siöu.
o
Föstudagur 10. nóvember 1972