Alþýðublaðið - 15.12.1973, Qupperneq 3

Danskir vilja
íslenskan fisk
á sín matarborð
Fyrir tæpum þremur mánuð-
um sneri fiskkaupmaður i
danska bænum Alaborg sér til
Ltú. og kannaði möguleika á
þvi að islensk skip seldu fyrir-
tæki hans ferskfisk, aðallega
þorsk og ufsa. Var um frekar
takmarkað magn aö ræða
a.m.k. til að byrja með.
Ferskfiskur hefur ekki áður
verið seldur til danskra aðila, ef
sild og makrill eru undanskilin.
og sótti Ltú þvi um löndunar-
leyfi til danskra yfirvalda. Sam-
kyjemt upplýsingum Jónasar
Haraldssonar fulltrúa hjá Ltú,
hefur litið gerst jákvætt i þessu
máli, enda munu aðilar i dönsk-
um sjávarútvegi margir hverjir
litt hrifnir af þessari hugmynd.
Það er þvi enn óljóst, hvort
Danir fá nýjan tslandsþorsk á
matarborð sin i framtiðinni.
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Rauðglóandi símar hjá
Jitlu flugfélögunum'
FELLIHYSI
Fellihýsið, það er hið nýja orð,
sem Gisli Jónsson og Co mun i
framtiðinni nota á nýja gerð hjól-
hýsa sem fyrirtækið er að hefja
innflutning á. Auglýst var eftir
heppilegum nöfnum, og komu
fram 1000 lausnir frá 150 aðilum.
12 reyndust gera tillögu um það
nafn sem að lokum varð fyrir val-
inu, og þvi varð að draga út vinn-
ingshafann. Ung stúlka, Sif Þor-
steinsdóttir, dró út nafn Birkis
Leóssonar, Unufelli 27, Reykja-
vik, og getur hann vitjað verð-
launanna, 10 þúsund króna, á
skrifstofu GislaJónssonar og Co.
A næstunni mun fyrirtækið
sýna ýmsar gerðir hjólhýsa i hús-
næði sinu að Klettagörðum 11 i
Reykjavik, og gefst þá almenn-
ingi tækifæri nú i skammdeginu
til að virða fyrir sér hjólhýsin
sem bruna munu á vegum lands-
ins næsta sumar.
Landssambandið gegn á-
fengisbölinu/ en innan þess
eru 30 félög og samtök,
hefur gert það að tillögu
„Síminn er búinn að
vera rauðglóandi hjá
okkur i allan dag, og
höfum við varla við að
svara fyrirspurnum um
flutninga”, sagði Elias
Kristjánsson hjá flugfé-
laginu Vængjum á
Reykjavikurflugvelii, i
viðtali við blaðið i gær.
Vængir hafa eina 19
farþega vél, og tvær 11
sinni, að allir Islendingar
fari i bindindi árið 1974, til
að minna á 1100 ára byggð
á íslandi.
farþega auk tveggja
fjögurra farþega. Sagði
Elias að vélarnar hefðu
flestar nóg að gera i
áætlunarferðum Vængja
og gætu þvi ekki tekið á
sig mjög mikil auka-
verkefni. Þá mættu
Vængir ekki selja sæta-
gjöld á þá staði, sem
þeir hefðu ekki sérleyfi
á, en hópar gætu tekið
Tilkynning um þetta hef-
ur verið hengd upp á
Arnarhöli.
vélar á leigu og deilt far-
gjaldinu niður á hvern
einstakling.
Elieser Jónsson hjá
flugstöðinni á Ileykja-
vikurflugvelli, hafði
svipaða sögu að segja,
mikið hafi verið flogið
og fólk væri stöðugt að
spyrjast fyrir um ferðir.
Sagði hann að flugstöðin
gæti ekki selt sætagjöld,
fremur en Vængir, en
fólk gæti leigt hvaða vél
sem væri, en Flugstöðin
hefur fimm til sex vélar,
sem taka þrjá til fimm
farþega hver.
ÞURRT ÞJÓÐHÁTÍÐARÁR
Hvað vilt
þú fá í
jólagjöf?
Omar llallsson, fram-
reiðslumaður, hefur reynt illi-
lega að láta sér verða kalt.
Hann stóð verkfallsvörð méð
stéttarbræðrum sinum margt
kalt kvöldið fyrir utan veit-
ingastaði borgarinnar og gætti
þess, að ekki yrðu framin
verkfallsbrot. Það kom okkur
þvi ekki sérlega á óvart, er við
báðum hann að velja sér jóla-
gjöfina fyrir daginn i dag, að
hann sagðist vilja hlýjan og
góðan vetrarfrakka. — Ilelst
gærufóðraðan mokkajakka
frá Gráfeldi, sagði ömar.
Slikir jakkar fást i þremur
gerðum i Gráfeldi, Laugavegi
3, og kosta frá kr. 19.778 —
27.848.
HORNIÐ
Að margmenna á dauðu
hrossi eftir skeiðvellinum
Séra Sigurður Haukur Guð-
jónsson svarar hér á eftir grein
frá stjórn Prestafélags tslands,
sem birtist i Horninu sl. þriðju-
dag.
„Þakkargjörð:
Stjórn Prestafélags íslands
sendir mér kveðju sfna i Al-
þýðublaðinu þ. 11. des. s.l. Þetta
er allra snotrasta grein þótt ég
trúi ekki, að nokkur prestur öf-
undi stjórnina af hnoöinu og geri
tilkall til að eiga „Lilju” með
henni. Þar sem kapparnir vita
mig mikinn unnanda hesta, þá
heiðra þeir mig meðorðumPáls
postula um skeiðvöllinn. Ég tók
mig til og las greinina hans Páls
aftur og aftur og fæ ekki skilið,
hvi stjórnargarparnir velja sér
hana sem yfirskrift, þvi hvergi
fæ ég séð, að Páll sé að hvetja
þá t.þ.a. hlaupa á sig fyrir
vesælan preststaula. En hvað
gera góðhjarta menn ekki fyrir
vini sína, leggja sig jafnvel til á-
sig-hlaupa, lesendum dagblaða
til skemmtunar. Það er kannske
stærilæti að halda þetta fyrir
mig gert, en þegar ég sé, hve
greinarhöfundar eru hrifnir af
nafni minu, og ég veit, að þeir
stama ekki. þá finnst mér, að
mér beri að þakka þeim fyrir.
Það styður þetta lika, a.ð þeir
bera sig undan þvi við alþjóð, að
þeir hafi saknað mín á aðal-
fundum félagsins. 1 annað skipt-
ið (1972) hafði ég ekki kraft til
að sitja fundinn og siðara skipt-
iö (1973) hafði ég ekki efni á að
sækja hann norður i land. Þeir
mega alls ekki ætla, að ég hafi
með þessu verið að forsmá
skýrslur um afrek stjórnar
vill, þegar hann hefir eftir for-
manninum, að hann viti ekki,
hvað hann eigi að segja fyrr en
hann sé búinn að spyrja nokkra
presta, hvaða orð hann megi
nota.
,,Sjáandi sjá þeir ekki,
og heyrandi heyra þeir
ekki né skilja”
Svo kom fundurinn og siðan
greinin. Þar er þvi haldið fram,
að stjórn Prestafélagsins minn-
ist þess ekki, að séra Sigurður
Haukur hafi barist fyrir þvi, að
prestar hafnihluta launa sinna.
Þetta er rétt hjá stjórninni það
hefi ég aldrei gert, alltaf talið,
að prestum bæri laun fyrir
vinnu sina. Hitt hefi ég marg
bent á, að greiðslur fyrir auka-
verk eru forsmán, sem kirkjan
þarf að losa sig við. Það .þarf
meira en litið áræði t.þ.a. halda
þvi fram, að ég hafi ekki minnt
á þetta fyrr, og lýsa þvi yfir, að
minni greinarhöfunda hafi ekki
verið það skýrt, að þeir næðu
þvi úr kolli sér, meðan greinin
var rituð. A heimili fyrrverandi
prófasts, Garðastræti 42, heyrði
ég fyrst sussið við þessum orð-
um minum, siðan á aðalfundi
Prestafélagsins i Hallgrims-
kirkju, þegar rætt var um, aö
allt myndi þetta lagast, þegar
við værum lausir úr viðjum
BSRB, og svo til að hafa hina
helgu tölu, þá minni ég á um-
ræður stjrnarinnar á heimili nú-
verandi formanns. Sjálfsagt er
það heimtuferkja að ætlast til,
að stjórnin muni svo ómerkileg
orð og nær leikreglum Codex
Prestafélagsins, nei, þaö veit
sá, sem allt veit, að ég var ekki
að gera. Hitt harma ég, að ég
vissi ekki um hina mánaðarlegu
fundi allra prestanna i Reykja-
vík fyrr. en 3. des. s.l. Þá hringdi
séra Arni Pálsson i mig og sagöi
mér frá þeim. Ég hafði jú, vitað
um 2 hópa sem hittust hvor i
sinu skoti, en hafði ekki áhuga á
slikum fundum. En orð séra
Arna glöddu mig, þvi einu sinni
átti ég þann draum, ásamt öðr-
um, að prestar kæmu saman i
safnaðarheimilum kirknanna. I
tvö ár var þetta reynt en tókst
ekki, menn höfðu ekki áhuga.
Þá var kaffi-brasinu hætt. Ég
gleöst innilega yfir, að hér hefir
orðið á breyting og þigg boðið
með þökkum.
Syndin
En hvað olli þessari ægilegu
vandlætingu Prestafélags-
stjórnarinnar? Jú, prúður
blaðamaður hringdi til min og
spurði mig, hvort rétt væri, að
ég tæki ekki fyrir skirn og fleiri
aukaverk. Hvaðátti ég aö gera?
Átti ég að ljúga i manninn? Þiö
fyrirgefið góðu herrar, að ég
hafði ekki lært þá kurteisi for-
manns félags okkar að skella á
simtólinu. Nú veit ég, hvernig
bregðast á við og er þakklátur
fyrir, að ég benti blaðamannin-
um á, að rétt væri fyrir hann aö
ræða málið við formann Presta-
félagsins, áður en hann ritaði
um það. Kannske hefir þetta
verið slys, maðurinn aðeins
rakur á höndunum? Blaðamað
urinn hefir sjálfsagt dregið aðra
ályktun og lái honum hver sem
eticusar (siðareglna félagsins)
að halda þvi fram, að einn fé-
laganna hafi notað lygar sér til
framdráttar. Þá vitum við,
hvernig með það plagg skal far-
ið. Eigum við ekki að hætta að
ræða um minnisleysi i þcssum
skrifum? Það gæti orðið sumum
okkar æði sárt. Ég held lika, að
það sé rétt á þessu stigi, að
nafngreina ekki þá presta sem
ásakað hafa mig fyrir „óstétt-
visi” og „þjófnað” á aukaverk-
um af þvi að samviska min
bannar mér að taka sérgjald
fyrir mörg aukaverkanna. Hún
stendur einhvern veginn i mér
ennþá 2. gr. siðareglnanna, mig
skortir kjark t.þ.a. reyna að
gleypa hana, þrátt fyrir það, að
ég sjái, hve auðveldlega Presta-
félagsstjórnin sporðrennir
henni.
Um hvað er deilt?
Prestareru settir i starfsmati
i 23. flokk launa opinberra
starfsmanna. Þeim var jafn-
framt tilkynnt, að aukaverka-
greiðslurnar lækkuðu þá um 2
launaflokka frá mati. Hér
stendur hnifurinn i kúnni. Mér
ber skylda til að rökstyðja, af
hverju ég tel greiðslur fyrir
aukaverk hreina forsmán.
1. Það geta aldrei nær allir
prestar setið hér við sama borð.
Sumir sitja i sárafámennum
prestaköllum og þar eru auka
verkagreiðslur litlar eða engar.
Aðrir eru i prestaköllum þar
sem aukaverkagreiðslur nema
hundruðum þúsunda. Þau eru fá
og helst hér á suðurkjálka
landsins. Ofan á þetta bætist, að
aðeins örfáir prestar Reykja-
vikur vinna flest öll aukaverk
prófastsdæmisins. Af þessu
leiðir. að 10 til 15 prestar
sitja við allt annað
borð en starfsbræður þeirra
aðrir. Getur það verið rétt
lætanlegt að svipta flesta
presta landsins hluta launa
sinr.a, fyrir þá sök, að 10 eða svo
moki inn greiðslum fyrir auka-
verk? Ég held ekki. Ef þeir, sem
aukaverkin hafa ekki, kvarta,
þá er þeim svarað með þvi að
þetta sé öfund, eða þá með þvi
að vitna til að þetta séu nú göm-
ul, falleg, lög. öfundin er i
prestum sem öðrum. 1 tvimenn-
ingsprestaköllum hefir hrikt,
svo að menn fylltust viðbjóði.
Það held ég, að Reykvikingar
muni,'þó stjórn Prestafélagsins
telji sig sjálfsagt ekki hafa getu
til að minnast. Frómir menn
sögðu mér, að deila sú, sem ég
vitnaði til, hafi hafist vegna
karps um skiptingu aukatekna.
2. Greiðslur fyrir sum auka-
verkanna eru þannig, að ógeðs-
legt er. Tökum skirnina sem
dæmi. Hún er sakramenti, og
hvernig ætlar kirkjan sem slfk
að selja þaö? Ég kann svarið:
Skirnin er jú, ókeypis, þaö er
nafnskráningin sem kostar 500
krónur. Hvi i ósköpunum er þá
ekki lika tekið fyrir altarisgöng-
una? Menn gætu sagt: Útdeil-
ingin er sko alveg frá, við tökum
gjald fyrir að þvo staupin.
Kannske væri þetta snjallt?
Kannske islenska kirkjan gæti
farið inná þessa braut?
Nei, lái mér hver sem vill, þó
ég hafi aldrei getað tekiö fyrir
skirn, lái mér hver sem vill, þó
að ég geti ekki sagt við fólk, sem
helga vill barn sitt Kristi: Jú,
það er hægt, ef ég fæ 500 krónur
fyrir. Lái mér hver sem vill, þó
að ég kunni ekki enn að skrifa
reikning fyrir huggun. Presta-
félagsstjórnin getur kallað það
árás á stéttina, á kirkjuna eða
hvað hún vill, þvi sú mun koma
tið, að þessi forsmán mun skor-
in burt úr islenskri kirkjusögu.
3. Aukaverkagreiðslur til
presta mætti lika lita frá sjónar-
miði safnaðanna. Hvað greiðir
safnaðarmeðlimur til kirkju
sinnar frá 16 ára aldri til 67 ára?
Margfaldið þessa tölu með 500
og spyrjið ykkur siðan sjálf:
Þarf ég svo að greiða fyrir öll
viðvikin, var ég þá að kaupa
messurnar? Nei, rikið verður að
finna aðra leiö en þessa, til þess
að fæða presta sina, og presta-
stéttin verður að muna, að hún
er i þjónustu við söfnuði Krists
en ekki sina eigin”.
Laugardagur 15. desember 1973
o