Alþýðublaðið - 08.02.1974, Blaðsíða 6

LIZ OG BRANDO
LANGVINSÆLUST
EN PORNÓSTJARNAN VARD AD SJÁLFSÖGÐU FYRIR
VALINU HJÁ FRÆNDUM VORUM í SKANDINÁVÍU!
-ö- -C>
Bette Davis fékk eft-
irsóttustu verðlaun
blaðamannanna.
0 0 0
Linda Lovelace,
pornóstjarnan, sem .vin-
sælust var meðal frænd-
þjóða vorra.
NYTT UR OLIUHEIMINUM:
VASELINIÐ
STÖÐUTÁKN!
Með hjálp fréttastofu Reuters
hafa samtök erlendra frétta-
manna i Hollywood enn einu
sinni framkvæmt gallup-skoð-
anakönnun til þess að komast að
þvi, hverjar kvikmyndastjörnur
eru nú þær vinsælustu i heimi. Á
árshátið samtakanna, sem
haldin var á Beverly Hilton
hótelinu þann 26. janúar s.l. var
hinum eftirsótta „Gullhnetti”
úthlutað til vinsælustu kvik-
myndaleikara heims.
Ýmsar aðferðir
Reuter kannaði viðhorfin i 55
mismunandi löndum, sem
fregnritararnir i Hollywood
skrifa fyrir, og niðurstöðurnar
urðu þær, að enn einu sinni voru
þau Elizabeth Taylor og Marlon
Brando kjörin sem vinsælustu
kvikmyndastjörnurnar. Vin-
sældir Brandos um heim allan á
hann að sjálfsögðu fyrst og
fremst að þakka kvikmyndun-
um Guðföðurnum og Siðasta
tangó i Paris, en þar sem hinar
tvær nýju kvikmyndir Taylor á
árinu „Næturvörðurinn” þar
sem hún lék á móti hinum ný-
látna Laurence Harvey, og
„öskudagur”, þar sem hún lék
á móti Henry Fonda og
sjarmörnum Helmuth Berger,
voru ekki svo ýkja vel heppnað-
ar, þá verða menn að ganga út
frá þvi, að mest um talaði
hjónaskilnaður i heimi og sætt-
irnar, sem siðan tókust, hafi
orkað að halda nafni hennar
hæst á lofti.
Þegar hinir erlendu fréttaritar-
ar byrjuðu fyrir all-mörgum ár-
um að kjósa vinsælustu karl- og
kvenstjörnur heims, þá voru
það félagsmenn sjálfir, sem
unnu við kosningarnar og fram-
kvæmdu þar með þvi, að kynna
sér hvaða tveir leikarar væru
mest um ræddir i blöðum þeim,
er þeir skrifuðu fyrir. Fyrir
nokkrum árum tók fréttastofa
Reuters hins vegar að sér að
framkvæma gallup-skoðana-
könnun á málinu með alls kyns
furðulegum og sérstæðum að-
ferðum. I sumum löndum eru
kvikmyndagagnrýnendur blað-
anna spurðir, i öðrum eigendur
kvikmyndahúsa, og i enn öðrum
aðeins einn maður eða svo.
Þannig var það t.d. i Noregi, en
þar sneri Reuter sér aðeins til
kvikmyndagagnrýnenda „Dag-
bladet” — hins kunna Arne
Hesteness — og lét hann svara.
„Guðfaöirinn tryggði Marlon
Brando efsta sætið
Ekki er okkur kunnugt um,
hvort tsland hefur verið með i
þessari skoðanakönnun — en
hafi svo verið, þá hefur það að
sjálfsögðu farið mjög hljótt.
Linda Lovelace
i fyrsta sæti.
I Danmörku sneri Reuter sér
til eigenda kvikmyndahúsanna
og spurði þá, hverjir væru vin-
sælastir. Og væntanlega undrar
það engan, sem verið hefur á
ferð i Kaupmannahöfn þessar
siðustu vikurnar, þótt leikkonan
Linda Lovelace — stjarnan úr
klámmyndinni „Deep Throat”
skuli hafa orðið óskoraður sig-
urvegari i baráttunni um sæti
vinsælustu kvikmyndaleikkon-
unnar meðalDana. Kvikmyndin
sú hefur nú gengið i heilt ár fyrir
fullu húsi i Nygade-teatret i
Kaupmannahöfn.
1 öðru sætinu i Danmörku
varð sú sænska Liv Ullmann og
Barbra Streisand númer þrjú.
Vinsælasti kvikmyndaleikar-
inn i þvi landi reyndist vera
Roger Moore, en næstir honum
komu Marlon Brando og Clint
Eastwood.
1 Sviþjóð var pornóstjarnan
Linda Lovelace einnig kjörin
vinsælasta leikkonan, en Maria
Schneider, leikkonan úr „Siða-
sti tangó i Paris” varð númer 3.
En það urðu sem sé hin
gamalkunnu Liz Taylor og
Marlon Brando, sem sigruðu á
heimsmælikvarða.
Bette Davis
verölaunuö.
A árshátiðinni, þar sem
„Gullna hnettinum” var úthlut-
að, veittu erlendu fregnritar-
arnir eínnig leikkonunni Bette
Davis ágætustu verðlaun kvik
myndaheimsins — Cecil B. de
Mille verðlaunin. Þessi verð-
laun hafa áður verið veitt skær
ustu stjörnunum i Hollywood
svo sem eins og John Wayne,
Bob Hope, Joan Crawford, Sam
Goldwyn og Alfred Hitscoek. Til
verðlaunanna aðþessu sinni var
einnig tilnefndur hinn áttræði
kvikmyndaleikari Jean Renoir,
en það varð Bette Davis, sem
sigraði og það er vist óhætt að
segja, aðhún hafi látið vel til sin
taka i bandariska kvikmynda-
iðnaðinu á umliðnum árum.
Liz Taylor vann aftur — e.t.v.
fyrst og fremst vegna skilnaö-
armálsins.
Vaselin — hver notar það i dag
til annars, en að smyrja með
smábarnsrass? Þannig var sagt
fyrir nokkrum mánuðum. En svo
komu tiskukóngarnir og breyttu
þessu öllu.
Vissulega er vaselin enn notað
til þess að smyrja smábarna-
rassa, aumar hendur og annað
þvilikt. En tiskudömurnar nota
það nú einnig til þess að smyrja
augnhár sin — og þær, sem vilja
fylgjast reglúlega vel með, maka
þvi auk þess i hárið. Nú i miðri
oliukrisunni getur vaselinið —
sem unnið er úr oliu — mæta vel
orðið stéttartákn, hvorki meira
né minna!
Vaselin var fundið upp af
Bandarikjamanninum Robert A.
Cherseborough. Eitt sinn er
hann heimsótti oliuborturn heyrði
hann verkamennina kvarta yfir
einhverju efni, sem stiflaði ávallt
fyrir þeim dælurnar. En þeir
höfðu einnig komist að raun um,
að rifnar og marðar hendur
þeirra urðu full heilbrigðar á ný,
ef þær mökuðust út i þessu efni.
Cheseborough, sem var efna-
fræðingur, fór með slatta af efni
þessu heim með sér. Hann prófaði
sig áfram með alls kyns hreins-
unaraðferðir og árið 1870 tókst
honum loks að eyða allri lykt og
öllu bragði úr þvi. Nefndi hann
hið hreinsaða efni Vaselin. og
vaselinið hóf sigurgöngu sina með
það sama.
Það hefur verið notað sem
verndunarefni — bæði gegn sól-
bruna og ryði — og sem gjaldmið-
ill i frumskógum. Sagt er, að ör-
yggislögreglan i Rússlandi hafi
fundið vaselinsbuðk á náttborði
Svetlönu Stalin — og hafi litið á
buðkinn sem sönnun um það,að
hún væri spillt og undir vestræn-
um áhrifum. Hjá Cheserborough-
Pond samsteypunni — en það er
stærsti vaselinframleiðandi
heims — er varðveitt bréf frá
bandariskum lögreglustjóra er
hljóðar svo:
„Hér með leyfi ég mér að af-
panta vaselinspantanir minar til
fangelsins i umdæmi minu. Um
tveggja mánaða skeið hafa tveir
af föngum minum reglulega stolið
vaselini af birgðum fangelsisins
og geymt það, uns þeir höfðu
fengið nóg til þess að smyrja sig
frá toppi til táar. Þá tókst þeim að
smeygja sér milli rimlanna og
sleppa. Ég þori þvi ekki að hafa
vaselin lengur hér i fangelsinu.”
Vaselin á varirnar
Vaselin i hárið!
Eiginkonurnar
dauðhræddar
við þjálfarann
Þessi mynd hefur valdið miklu uppnámi
meðal eiginkvenna leikmanna i ishockey-
liði danska bæjarins Frederikshavn, en
liðið leikur i 1. deildinni i ishockey. Mynd-
in er nefnilega af þjálfara liðsins, Piu
Grendman, sem er 19 ára stúlka. Sýnir
myndin hana nakta i baðklefa liðsins og
óttast nú eiginkonur leikmanna, að eitt-
hvað ekki alveg nógu gott sé i hinu góða
sambandi leikmanna og þjálfara, sem
m.a. hefur kvatt liðið mjög til dáða. Svo
hart var að aumingja Piu sótt, aðforráða-
menn liðsins urðu að einangra hana frá
almenningi.
En leikmennirnir og forráðamenn liðs-
ins eru ekki á sama máli og eiginkonurnar
og e.t.v. aðrir hvað siðferði þjálfarans
viðvikur.
— Myndinni hefur verið stolið af
óprúttnum ljósmyndara og siðan hefur
hún verið notuð til þess að skapa æsifrétt-
ir, sem ekki eiga við nokkur rök að styðj-
ast. Pia hefur t.d. aldrei látið út úr sér
sum þau ummæli, sem eftir henni eru
höfð i blöðum, segir formaður ishockey-
deildar iþróttafélagsins.
Og einn af leikmönnunum tekur- undir
þau orð.
— Hér er um algeran misskilning að
ræða, segir hann. Pia er ekkert annað en
þjálfari okkar. Ef fólk heldur eitthvað
annað, þá hefur það rangt fyrir sér. Við
böðum okkur hvorir i sinu lagi — fyrst
leikmennirnir og svo þjálfarinn.
En hvað segir Pia sjálf: Það er vist ekki
alveg á hreinu. Enda skiptir það vist ekki
mestu máli. Meira máli skiptir, hvað eig-
inkonurnar segja. Piparsveinarnir i leik-
mannahópnum geta hlegið að þessu öllu
saman — en þeir giftu? Þeir eiga vist ekki
létt með að fá leyfi til að skreppa á æfingu
nú orðið.
:«í'
'0
p
.Ul'
* t «•
FLESTALUR BILSTOLAR
BARNA STÚRHÆTTULEGIR
iifi
IT «.
m
;«7
M
i*a
iít
rtif
• ir*
W
7i"
1,.K
f ^ V.
m
p
m
Uít
ú
11 af 15 barnabilsætum
„féllu á prófinu”, þegar opin-
berir aðilar i Þvskalandi
reyndu nú i haust 15 mismun-
andi gerðir af öryggisstólum
fyrir börn til að hafa i bílum.
Ahrifarikar myndir af til-
búnum umferðarslysum, þar
sem dúkkur voru hafðar i stól
unum, sýndu rannsóknar-
mönnunum, að verndunin,
sem þessar 11 sætategundir
veittu börnunum, var engin —
og stundum minni en engin.
Sumar gerðirnar lögðust sam-
an um likama barnsins likt og
vasahnifar, en aðrar reyndist
ómögulegt að festa tryggilega
i bilana.
Það var þýska neytenda-
blaðið „TEST”, sem skýrði
frá athugunum og nú hefur
ánnað neytendatimarit þar i
landi skýrt frá þvi, að hinar ó-
hugnanlegu niðurstöður kann-
ananna hafi a.m.k. haft þau
heillavænlegu áhrif, að á-
kveðnir framleiðendur barna-
bilsæta hefðu orðið að breyta
framleiðslu sinni talsvert fyrir
hinn þýska markað — eða al-
gerlega hætt sölu þangað.
Aðeins tvær gerðir sæta
fengu einkunnina „Mjög góð”
i þýsku rannsókninni. Þær
gerðir heita Romer Peggy og
KL Jeenay Safety Seat.
Tvær aðrar gerðir töldust
„Fullnæg jandi”. Sænska
,,Klippans”-sætið og sæti af
gerðinni Herlag Derby.
Aftursnúin sæti
þau einu öruggu.
Á Norðurlöndum hefur einn-
ig mikið verið rætt um öryggi
barnabilsæta — enda þótt ekk-
ert sérstakt hafi verið aðhafst
i þeim málum þar.
Tilraunir til þess að fá
ákveðin öryggisatriði lögfest,
hafa yfirleitt runnið út i sand-
inn með einum eða öðrum
hætti. 1 Danmörku eru t.d.
engin ákvæði til um styrkleika
slikra sæta. Að visu liggja fyr-
ir ákveðnar alþjóðlegar
stöðlunarkröfur frá hinni al-
þjóðlegu stöðlunarstofnun
ILO, en sænskar rannsó.knir
hafa leitt i ljós, að á þeim er
ekki byggjandi hvað varðar
öryggi barnabilsætanna og þvi
hafa þær verið i litlum metum
á Norðurlöndum. Sænsku
rannsóknirnar leiddu nefni-
lega i ljós, að einu öruggu sæt-
in voru þau, sem sneru aftur,
en ILO hefur einnig f jallað um
sæti sem snúa fram og gefið á
kveðna öryggisstaðla fyrir
þau. Þar sem sænsku rann-
sóknirnar sýna, að slik sæti
geta aldrei veitt fullkomið ör-
yggi, hversu góð, sem þau eru,
hafa Norðurlandabúar þvi
vantreyst upplýsingum ILO.
Stóllinn á aö
passa
nákvæmlega.
Eitt af þvi, sem Sviar og ILO
eru þó alveg sammála um er,
að framleiðendurnir eigi að
taka fram við hvaða hæð
barna hin ýmsu sæti eru mið-
uð.
„Skel-stóll” veitir t.a.m.
litla vörn, ef barnið i honum er
of stórt. Sé svo ge.tur stóllinn
jafnvel verið hættulegur, þvi
þá nær höfuð barnsins upp fyr-
ir stólbrúnina.
Jafnvftl mjög góðan barna-
stól á þvi að taka úr notkun, ef
barnið er orðið of stórt i hann.
Frá vestur-þýsku rannsóknunum.
Við árekstur á aðeins 30 km hraða geta rörbyggðir barnastólar
lagst saman um likama barnsins likt og sjálfskeiðungur. Stóllinn
á myndinni var ekki nægilega festur að ofan, en einnig stólar
með góðum efrifestingum reyndust vera of veikbyggðir þegar
árekstur varð.
Þessi stóll cr „skelbyggður”, en hann veitti ekki heldur nægilega
góða vörn þar eð ckki var hægt að spenna hann nógsamlega fast-
an við aftursætið. Þýska athugin sýndi, að festingarnar gefa sig
oft og spennurnar þola ckki togið. Barnið þeytist þvi með afli
miklu á bak framsætisins.
tiú
íl
tif;
vÍ!
fíij
liá
rv..
iU
»

LITIR HAFA AHRIF
Á GÁFNAFARIÐ
Þeir litir, sem barr.ið býr við á
heimilinu, á barnaheimilinu eða i
skólastofunni, hafa áhrif á hve
skýrt og þægilegt barnið er i um-
gengni. Leikföng, sem eru rétt
valin, uppeldislega séð, hafa
minni áhrif i þessu sambandi, á
hinn bóginn eru áhrif vegglitanna
afar mikilvæg. Fái barn að leika
sér eða læra i umhverfi, sem er
málað eftirlætislitum þess, bætir
það gáfnafar barnsins.
Stofnun nokkur, er starfar við
hagkvæma sálarfræði i Miinchen
i V-Þýskalandi, er nú komin langt
á veg með rannsóknarverkefni,
sem ætlað er að skýra áhrif um-
hverfisins á gáfnafar. Þriggja
ára tilraunir með 473 börn, allt að
9 ára aldri, hafa leitt til óvæntra
niðurstaða. „Fallegir litir,
þ.e.a.s. ljósblátt, gult, gulgrænt
eða rauðgult (oransje), allt eftir
eigin vali barnanna sjálfra, juku
gáfnafarsvisitölu þeirra um allt
að 12 stig. „Styggir” litir eins og
hvitt, svart og brúnt urðu til þess,
að gáfnafarsvisitalan féll niður
um allt að 14 stig. Eftirlætislitirn-
ir örva einnig árvekni og athafna-
þörf — hvitir, svartir og brúnir
litir slæva hins vegar þessa eigin-
leika. ttarlegri rannsókn á mál-
inu virðist staðfesta þessar niður-
stöður. Sálfræðingarnir létu tvo
skólabekki i tvö herbergi, sem
voru máluð „fallegum litum” að
mati barnanna sjálfra. Siðan var
framkvæmdur samanburður við
þriðja bekk, sem var í herbergi,
sem hafði verið málað tilviljana
kenndum litum. t ljós kom eftir
hálft ár, að meðal-gáfnafarsvisi-
talan var 15 stigum hærri hjá
bekkjunum tveimur, er bjuggu
við liti sem þeir voru ánægðir
með, og 18 mánuðum eftir að til-
raunin hófst var meðalgáfnafars-
visitalan 25 stigum hærri.
Umgengnin — metin eftir vin-
gjarnlegum orðum, brosum og
höfuðhneigingum eba gjörsam-
lega þvi andstæða — verður mikl-
um mun betri i herbergi, sem er
málað rauðgulum lit. Veggir, sem
þannig eru málabir, auka hin ,,já-
kvæðu félagslegu viðbrögð” um
53 prósent, þar sem aftur á móti
sömu viðbrögð minnka um 12
prósent i umhverfi, sem er litt
örvandi.
Olnbogarúmið hefur mikii áhrif
á skýrleik og umgengni. 90
prósent þeirra barna, sem rann-
sökuð voru, voru ekki ánægð ef
þau höfðu ekki 60 til 65 fermetra
til að leika sér á. Væri hins vegar
að þeim þrengt hafði það slæv-
andi áhrif á þau. Og enn eitt: ekki
má vera alltof hátt til lofts þar
sem litil börn eru. Eitt af þvi
fyrsta, sem barnaheimilisbörn
gera á morgnana, er að klifra upp
og snerta þakið eba loftið. Það er i
sambandi við þörf þeirra til þess
að rannsaka umhverfi sitt.
SVENGJfl SIG
fl SJÚKRAHÚSI
Stokkhólmi — Hundruð stúlkna á
táningaaldri liggja nú á geðdeild-
um barnasjúkrahúsanna i Sviþjóð
vegna óhóflegrar megrunar, að
sögn Aftonbladet. Finnast dæmi
þess, að sumar hafi iést um 30—40
kg-
t mörgum tilfellum hafa þessar
ungu stúlkur veikst af sjúkdómi,
sem heitir anorexia nervosa.
Hann er tengdur kynþroskaskeið-
inu og kemur einkum nibur á
stúlkum og i nokkrum tilfellum á
piltum. Þess mun finnast dæmi.
að unglingar hafi veikst svo al-
varlega, að sjúkdómurinn hafi
leitt þá til dauða.
En hvi er svo mikið um það, að
ungar stúikur, sérstaklega. neita
að matast? Barnasálfræðingarnif
geta ekki svarað þvi svo ótvirætt
sé. Anna-Lisa Anneli, prófessor.
segir i bók sinni ..Frumatriði
barnasálarfræði”, að þær stúlk-
ur, sem taka að megra sig mjög
ungar, hafi verið tengdar mæðr-
um sinum mjög sterkum böndum
en hafi jafnframt og samtimis
þóst vera settar til hliðar vegna
systkina sinna eða annarra fjöl-
skyldumanna.
Megrunarkúr sá, sem i mörg-
urn tilfellum fer út fvrir hófleg
mörk, er gjarnan stundaður af
stúlkum, sem áður hafa verið dá-
litið holdugar, en vilja nú gjarnan
megra sig. Anneil prófessor skrif-
ar urn þær: Margar þeirra hafa
áður átt i erfiðleikum með mat-
inn. Annað hvort hafa þær neitað
að borða eða þær hafa borðað of
mikið. Innri spenna og óánægja i
sálarlifi þeirra hafa valdið sterk-
ari þrá eftir mat og sætindum og
það hefur siðan leitt til þess, að
margar þeirra hafa orðið alltof
feitar stuttan tima. Þegar þær
hafa komist yfir sjúkdóminn ná
þær gjarnan eðlilegu holdafari
aftur.
0
Föstudagur 8. febrúar 1974.
Föstudagur 8. febrúar 1974.
0