Alþýðublaðið - 08.03.1974, Blaðsíða 7

:

mm®

liniaii
f J %/ f 'wt/r*£' rr'-rr
GRIKKIRNIR
BUAS
TIL
UPPREISNAR
A siðustu vikum hafa verið að
gerast atburðir i Grikklandi, sem um
margt minna á siðustu dagana, áður
en borgarastyrjöldin braust út á
Spáni.
Að visu eru kringumstæðurnar
I Grikklandi hefur aðeins verið
skipt um hlutverk. Þar er það
alþýðan, sem nú býr sig undir
uppreisn gegn harðstjórninni,
sem rikt hefur i landinu i sjö ár.
Og það eru herforingjarnir, sem
með grófasta hætti reyna að
vernda aðstööu sina.
Þannig hefur herforingjaklikan
opnað aftur fangabúðirnar á
sólbökuðum eyjum Eyjahafsins
og enn á ný er öryggislögreglan
farin að brjótast inn á heimili
borgaranna á næturþeli til þess
að hafa fólk á brott meö sér án
dóms og laga. Námsmanna-
leiðtogar ,,hverfa” og jafnt bækur
sem blöð verða aö sæta strangri
ritskoðun.
Svo augljós er upplausnin i
stjórn landsins aðeins þrem
mánuðum eftir, að einræöis-
herranum Papadopolosi var hrint
úr sessi, að þaö hefur vakiö ör-
væntingu i sendiráði Bandarikj-
anna i Aþenu. Sagt er, að út-
sendarar Bandarikjanna séu nú
ákaft að leggja á ráðin um aö
brugga samsæri gegn leiðtoga
herforingjaklikunnar, Faedon
Gizkis, hershöfðingja, i tilraun til
sjálfar talsvert öðru visi, en spennan
og öryggisleysið i Aþenu á köldum og
votum vetrarmánuðunum eru mjög
áþekk þvi andrúmslofti, sem rikti i
Madrid, rétt áður en herforingjarnir
hófu uppreisn sina gegn lýðveldis-
stjórninni árið 1936.
þess að þvinga fram breytingu á
stjórnmálaástandinu.
Sagt er, aö það, sem Banda-
rikjamennirnir vilji, sé áfram-
haldandi herforingjastjórn i
reynd, en þó milduö út á við með
þátttöku borgarlegra
stjórnmálamanna, sem njóti
meira álits, en núverandi ,,topp-
fig ú r a” herforingja-
stjórnarinnar, Adamandios And-
routsopoulo, sem er i heldur litlu
áliti i landi sinu og i litlum metum
erlendis.
Þvi er talið, að Bandarikja-
menn vilji langhelst endurvekja
áætlanir Papadoupoulosar um aö
fela hin raunverulegu völd her-
foringjaklikunnar á bak við
borgaralegan stjórnmálamann,
svo sem eins og hinn nú afsetta
fors æ t isráðherra Spyros
Markenzinz.
..Hernaðarlegt yfir-
vægi”
Vandræði Bandarikjanna i
sambandi við ástandið i
Grikklandi nú koma skýrt fram i
athugasemd, sem demókrata-
þingmaðurinn, Donald Fraser,
hefur nýlega lagt fram i banda-
risku Fulltrúadeildinni.
f athugasemdinni leggur
Fraser sérstaka áherslu á
hættuna á þvi, aö borgarastyrjöid
brjótist út i Grikklandi, og segir,
að sú borgaraleg stjórn, sem
kynni að taka við völdum að
lokinni slikri styrjöld, gæti mæta-
vel orðið mjög andsnúin Banda-
rikjunum vegna þess
óhvikula stuðnings, sem
Bandarikjastjórn hefði jafnan
sýnt herforingjaklikunni grisku.
En sá stuðningur segir Fraser, að
stafi af „greinilegum áhrifum af
,,hernaðarlegu ofurvægi” á
stjórnarstefnu Bandarikjanna.”
En jafnvel þótt griska þjóðin
verði nú enn á ný aö sæta þyngstu
kúgun stjórnvalda, þá óttast
alþýðan ekki herforingjaklikuna
likt þvi eins mikiö og áður. Fall
Papadopoulosar og augljósir
erfiðleikar nýju stjórnarinnar
hafa vakið upp þrjósku meðal
almennings og andstöðu, sem
einhvers staðar hlýtur að brjótast
fram.
Fyrir nokkrum árum var óhugsandi, að stúdentar færu i „verkfall.
Sem dæmi um hin nýju viðhorf
má nefna, að varla höfðu 35
meintir kommúnistar verið settir
i fangabúðir á eyjunni Jaros, fyrr
en námsmenn við verkfræði-
háskólann i Aþenu hófu á ný
..verkfall” til þess aö fylgja eftir
kröfunum um aukið stjórnmála-
legt frelsi i landinu — en þaö var
einmitt svipuð aðgerð þeirra i
nóvpmbermánuði s.l., sem var
upphafið á þeim atburðum, er
leiddu til falls Papadopoulosar.
Um sálargáfur herforingja-
klikunnar segir fulltrúadeildar-
þingmaðurinn Fraser, að æðstu
menn herforingjastjórnarinnar
hafi augljóslega ekki minnstu
hugmynd um, hvað þeir vilji og
enginn ráðherranna hafi nokkra
ljósa hugmynd um, hvernig rétt
sé að snúast gegn efnahags-
vandamálum Grikklands — en
þar er nú óðaverðbólga með 50%
verðlagshækkunum á ári.
Áframhaldandi
ógnarstjórn
Það eina, sem Fraser segir, að
herforingjaklikan hugsi nú um, er
að halda sér viö völd.
Það getur hún gert meö áfram-
haldandi ógnarstjórn. þar sem
hinn illræmdi yfirmaöur herlög-
reglunnar. Demetrios Joannidis,
hershöfðingi, verður ,,hinn sterki
maður”. En Fraser segir, aö
gegn andstööu borgaralegra
lýðræðissinna úr ýmsum
skoðanahópum, sem vinni nú
betur saman, en nokkru sinni
áður, verði ógnaraögerðirnar i
fyrstu tilgangslausar, en siðan
máttlausar.
Þá mun alvarlegur ágreiningur
— jafnvel klofningur — vera
kominn upp i herforingjahópnum.
Sagt er, að a.m.k. fimm samtök
liðsforingja úr hernum — allt frá
þeim, sem eru eindregnir
konungssinnar að þeim, sem eru
eindregnir hlutleysissinnar —
bruggi launráð hver gegn öðrum.
Blóðugt uppgjör
Það besta, sem hægt væri að
vonast eftir við þær kringum-
stæður, sem nú eru, segja dipló-
matar i Aþenu, að sé myndun
nýrrar borgaralegrar sam-
steypustjórnar miö- og hægri
sinnaðra afla, e.t.v. undir forystu
þeirra stjórnmálaleiðtoga
borgaraflokkanna gömlu, sem nú
eru landflótta. Slik rikisstjórn
yrði þó vissulega afturhaldsstjórn
og vafasamt að hún gæti talist
lýðræðisleg stjórn landsins.
Sennilegra er þó, að hinu
viðkvæma „valdajafnvægi” i
Grikklandi verði varpað um koll
af uppreisnargjörnum stúdentum
— og að þær þúsundir alþýðu-
fólks, sem þurfa nú að bera
þungar byrðar vegna efnahags-
hruns landsins muni slást i fylgd
með stúdentunum og gera upp við
harðstjórana i blóðugu uppgjöri, i
borgarastyrjöld, þar sem fólkið
berst við herinn.
Vart höfðu 35 meintir kommúnistar verið færðir í fangabúðir á Jaros, þegar blóðug nóvemberuppreisnin átti sér stað.
„DEYJUM
HVORT ÁN
Fyrsti eiginmaöur hennar var Nicky Hilton —
sonur hótelkóngsins. Liz var 18 ára gömul, þegar þau
giftust. Brúðkaupsferðina fóru þau til Nissa. Þar
spilaði hann fjárhættuspil allar nætur, á meðan hún
sat alein i hótellbúð þeirra. A daginn fékk hún sér
göngutúra eftir ströndinni — á meðan hann svaf.
Þegar brúðkaupsferðinni var lokið, var hjónbandinu
einnig iokið.
Eiginmaður nr. 2 var enski leikarinn Michaei
Wilding, sem var 20 árum eldri en Liz. Þau giftu sig
sex dögum fyrir 19. afmælisdag hennar. Talið var,
að hjónaband þeirra myndi verða farsælt. Þau
eignuðust tvo syni: Michael og Christopher, sem nú
eru 20 og 18 ára gamlir.
Þriðji eiginmaðurinn var kvikmyndaframleið-
andinn, Michael Todd — sá þeirra, sem mest var
áberandi. Hann leigði flugvél og flaug með hana til
þess að snæða morgunverð, hvar sem hún kaus.
— Hann var fyrsti maðurinn i minu lifi, sagöi hún.
13 mánuðum siðar fórst hann i flugvél sinni „Lucky
Liz."
Söngvarinn Eddie Fischer varð eiginmaður nr. 4.
Hannyfirgaf konu slna, Debbic Reynolds, til þess að
hugga Liz. 1 brúðkaupi Liz og Michael Todd var hann
svaramaður Todds — og fór að fara með henni út
nokkrum vikum eftir lát vinarins. Þau giftust árið
1959. Hjónabandið kostaði Fischer vinsældir hans.
Neðsta myndin er úr kvik-
myndinni „Tröll má temja,”
þar sem kilóin hennar, Liz
Taylor, voru tamin með iburða-
miklum klæönaði. Efri myndin
er af henni i skemmtiferð á
ösnubaki, þar sem allt er
„ótamiö.”
ANNARS!"
SECIR RICHSRD BURTON UM
KONU SfNA, LIZ, EN ÞAU
HAFA Nl) TEKIB SAMAN Á Nf
Fimmti eiginmaöurinn varð Richard Surton, sem
sá Liz I fyrsta sinn fyrir 22 árum.
Hann minnist íyrsta fundar þeirra á þennan hátt:
„Likami hennar var kraftaverk, en sálargáfur
hennar gömul smlði. Þegar þau hittust aftur árið
1962, kallaði hann hana hálfgamla og feita kellingu
— og svo kvæntist hann henni áriö 1964.
Liz Taylor hefur enn einu sinni
verið kjörin stærsta kvikmynda-
stjarna Bandarikjanna. Maður-
inn, sem valinn var stærsta
karl-stjarnan, er Marlon Brando -
en ekki Burton.
— Liz er athyglisverð kona,
sterk og merkileg persóna. Ef til
vill er ég afbrýðissamur út i hana
fyrir það og e.t.v. var það
afbrýðissemin, sem olli þvi, að
dag einn hrópaði ég: ,,Æ,
hypjaðu þig bara.” segir Richard
Burton, sem nú hefur aftur tekið
saman við Liz eftir „sex mánaða
þjáningar og sorgir”, vegna þess
að hún tók hann á orðinu. An
hennar er lifi minu lokið — og án
min hennar lifi.
Og svo fór Burton i flugvél frá
Rómaborg, þar sem hann hafði
búið hjá Sophiu Loren og Carlo
Ponti. Hann fór um leið og Liz
hringdi til hans frá sjúkrabeði
sinu i Kaliforniu og spurði, hvort
hún mætti koma heim aftur. Og
svo sættust þau i Róm — i borg-
inni, þar sem þau urðu fyrst hrifin
hvort af öðru.
Feit gylta.
Hjónabandið, sem ekki fór i
upplausn eftir allt saman, er 5.
hjónaband Liz og 2. hjónaband
Burtons.
Þau urðu skotin hvort i öðru, er
þau léku i kvikmyndinni
„Kleopatra” árið 1962. Arið 1964
gengu þau i hjónaband. Athöfnin
fór fram á hótelherbergi i
Kanada. Fyrstu mánuðina gekk
allt vel. En svo fóru þau að rifast.
Richard kallaði Liz „feita gyltu”
og hún kallaði hann „óheflaðan
námuverkamann” —en hann var
einn af 12 börnum fátæks námu-
verkamanns i Wales.
hún siðar. — En loksins drápu
rifrildin miklu væntumþykju
okkar hvors i annars garð!
Og það tók þau 10 ár að slá
hvort annað út.
Vandræðin.
Þegar þau hittust fyrst við töku
myndarinnar Kleopötru, þá hafði
Liz lungnabólgu i báðum lungum.
Siðan hefur hún tvisvar gengist
undir augnauppskurði, einu sinni
fengið taugaáfall, einu sinni
fengið alvarlega blóðeitrun, einu
sinni skaddað veikan hrygg sinn,
einu sinni fengið heilahimnu-
bólgu, og oft þurft að þola hol-
skurði. Hún hefur verið neydd til
þess að megra sig um 10 kg á
einum mánuði til þess að geta
leikið ákveðið kvikmyndahlut-
verk. Og siðan át hún aftur á sig
kílóin i næsta mánuði þar á eftir.
Afleiðingarnar hafa orðið likam-
legt og sálrænt stress, og aftur og
aftur hefur orðið að leggja hana
inn á sjúkrahús. Stoð hennar og
stytta i öllum veikindunum var
Richard Burton. Og það er hann
enn.
Démantar.
Liz og Burton slógust, skömm-
uðust og drukku — en sættust á
milli með óskaplegum látum og
þá jós hann yfir hana skart-
gripum.
— Ast okkar breyttist i griðar-
mikið viðskiptasamband, sagði Liz — eins og hún litur út i dag.
ÁSTANDIÐ MINNIR UM MARGT Á
KRINGUMSTÆÐURNAR, ÁÐUR EN
SPÁNSKA BORGARASTRÍÐIÐ VARD
o
Föstudagur 8. marz 1974
Föstudagur 8. marz 1974
o