Alþýðublaðið - 11.10.1974, Page 12

alþýðu
n nTÍlfil
Bókhaldsaóstoð
með tékka-
færslum
BÚNAÐAR-
BANKINN
KÓPAVOGS APÓTEK
Opifl öli kvöld til kl. 7
Laugardaga til kl. 12
SITTHVAD HEFIIR ORÐID AÐ DUGA
,,Guð minn almáttugur, er
þetta varðskip”, kvað við i
Stykkishólmsbúum, sem
komnir voru niður á bryggju
einn daginn i jan. 1946, til að
taka á móti Finni Jónssyni, ráð-
herra, sem var að koma með
varðskipinu Nirði, en Njörður
og tveir aðrir samskonar bátar
höfðu þá nýlega verið keyptir til
landsins frá Bretlandi. beir
höfðu verið notaðir til kúlulegu-
flutninga á milli Sviþjóðar og
Bretlands á striðsárunum, og
voru byggðir fyrir sléttan sjó,
að þvi er Kristján Sigurjónsson,
sem var i 40 ár á sjónum og i
vélinni á Nirði þá, tjáði blaðinu
i gær. Þetta voru óhappafleytur
og var þeim skilað og það sem
fyrir þær fékkst, látið ganga upp
i smiði Herðu- og Skjaldbreiðar,
sem þá voru i smiðum fyrir okk-
ur erlendis.
Það var meiri reisn yfir út-
gerð Landhelgisgæslunnar
suður i Alaborg i gærdag, að
nýju þúsund lesta varðskipi, TÝ
var hleypt þar af stokkunum,
eftir að Dóra Guðbjartsdóttir,
kona Ólafs Jóhannessonar,
dómsmálaráðherra, hafði gefið
skipinu nafnið. Dóra er dóttir
Guðbjarts ólafssonar, hafn-
sögumanns og áður skútu-
sægarps, sem vann björgunar-
afrek hér við land.
Þegar Týr kemur hingað full-
búinn eftir áramótin, verða
varðskipin sex, Ægir, óðinn,
Þór, Árvakur, Albert og Týr, öll
smiðuð i Danmörku, nema Al-
bert, sem er fyrsta stálskipið
smiðað hérlendis.
Annars eru fyrstu aðgerðir til
varnar landhelgi okkar raktar
aftur til ársins 1899, að Hannes
Hafstein sýslumaður á Isafirði
hugðist stugga við breska
togaranum Royalist nr. 423 frá
Hull, en hann hafði skakað uppi
á landsteinum i Dýrafiröi i
nokkra daga. Við þær aðgerðir
drukknuðu þrir Islendingar og
báturinn hálfsökk.
Sá bátur er nú til endurbyggður
á Þjóðminjasafninu. Annars er
fyrsta varðskipið gjarnan talið
vera Þór, sem Vestmanna-
eyingar keyptu upp úr siðustu
aldamótum frá Danmörku.
Þá var það 1926, að Danir
smiðuðu fyrir okkur varðskipið
Óðin. sem var gufukyntur.
Hann lagðist á hliðina i fyrsta
brotsjó og þótti ekki tryggur.
Var hann lengdur og nothæfur
eftir það. 1929 byggðu Danir svo
Ægi fyrir okkur, sem notaður
var meö góðum árangri i 30 ár.
Nú er Ægir nýlegt skip, svipaö
og Týr. Tvö önnur skip báru
nafnið Óðinn, annað litli Óðinn,
sem siðar var skirður Gautur,
þegar sá Óðinn sem nú er til,
kom.
brjú skip hafa borið nafnið
Þór. Það sem áður er nefnt, svo-
nefndur Fjöruþór og nýjasti
Þór.
Kúlulegubátarnir, sem getið
var i upphafi, stóðu hér stutt við
áður en þeim var skilað. Þeir
voru röskar 100 lestir að stærð,
en með þrjú þúsund hestafla
vélum, og þegar þær voru látnar
snúast vel, var skipshöfnin óluð
föst i sæti sin, pottar á ferð og
flugi og hvergi stætt.
Ekki verður varðskipa getið
án þess að minnast á Mariu
Júliu, litlu, sem stóð sig með
miklum ágætum i næst siðasta
þorskastriði. Og þá má geta
vitaskipsins Hermóðs, sem fórst
i Reykjanesröst og „vitaskips-
ins” Árvakurs, sem nú er i full-
um gangi, þrátt fyrir árás
breskra togara á hann I fyrra.
Að lokum má svo geta eins
mótorbáts, sem komið hefur við
sögu landhelgisgæslu hér, en
Vestmannaeyingar notuðu hann
áður en þeir keyptu Þór á sinum
tima. —
FIMM a förnum vegi
NlsÉSÍImKk'mm. .ská JnU . hm*r $v? -W: . >
' ....................... "■>
Hvað eru íslensku varðskipin mörg?
Vígsteinn Vernharðsson: for-
maður tslenska bifreiða- og vél-
hjóiaklúbbsins: Látum okkur
sjá. Það eru Albert, Þór óðinn
og Ægir, og svo er eitt skip i
Danmörku.
Pall Sveinsson frá Vestmanna-
eyjum: Þau eru fimm eða sex.
Það eru Þór, Óðinn, Albert,
Arvakur og Ægir.
Þórhallur öiver, nemi: Ég man
það ekki, — ætli þau séu ekki
sex.
Pétur Jónsson, nemi: Ætli þau
séu ekki sjö. Sjáum nú til, — það
eru Ægir, Þór, Álbert ... ég man
ekki eítir fleirum.
Jörmundur Ingi: Ég verð að
játa aö ég man þaö ekki alveg.
Ætli maður segi ekki að þau séu
fimm þegar hvalbátarnir eru
ekki taldir með.