Alþýðublaðið - 14.01.1975, Síða 12

lalþýdul Bókhaldsaðstoð meðtékka- KÓPAVOGS APÓTEK
■ H færslum Opiö öll kvöld til kl. 7
1 n RuTDl (Æ\ BÚNAÐAR- \^y BANKINN Laugardaga til kl. 12
’S itfí&tr bon ÍW y fdmjo htajmf ht?h>rti hw«
~ m k fwp tf 41
cr a « mxxatbn^A fcto^fta^Sr. 5á£. fctcn tnj
f rcsmf. V)5 t»c j« hom j»Jíf tmai«r jm fe rni
Jj nVi>agr t)nhr"ba^ fcft b«J wcsutpr owifcS*
«j j>ttu5 ■> «1 fmoriií %•, tydtr jt£ h«l'
htfl ha vnjiotnyra fatb, taflj xau)mc mtc o
tt»«m lUánf $«fcv nu* jtp. tjö nmíSu fiy
valhpnai $0 f. ar twir tar bpiW H-ahaj'. »1
aa.K'SVftjjamattgnjtníftvlJw. íþá^i «Ih8
®>tni onciS bfí tnc / bwW %Mt
m «: h® vifll ttbwöt « oUo l>c
*> »¥„ MUiat rtaaw
ittr « 5 heby «w Rajat
t0nm*r j>» fft- rtfti tr. J>» Sfleí
>«í. Jmar axnwtn tor awdíð
Jlrtm ttb ktma vtll 4*«
n>trtr, 3bamt ff j>ýt- rjft& -iah.ri
%^>vÖMn/t4
bwngnnfc-irCmfi kui
5 öaman tvna.
"' tianrtfta. nipaín
,W^7'
veUr >>c J
kflki ->mltt4 ana
fcAttoi. b«w
konTt ifcýo
2fcttnv ff t“J» 21*1**0* Wetj-J
K wktutíto vtUo ^
hevptí .gtaát
FIMM á förnum vegi
Spilarðu í happdrætti?
GLEYMD LIST
BÓKAG ERÐ ARMANNA
„Við höfum fengið
hlutfallslega miklu
meira af pappirshand-
ritum en skinnhandrit-
um enn sem komið er
af þvi sem ákveðið er
að falli i hluta íslands”,
sagði Jónas Kristjáns-
son forstöðumaður
Arnagarðs i samtali við
blaðið. „Samt eru
komin fáein sagna-
handrit og eins tvö
Jónsbókar handrit,
Staðarhólsbók og
Skarðsbók, auk þess
eru auðvitjað Flat-
eyjarbók og Konungs-
bók Sæmundar Eddu,
sem skilað var hingað
fyrst. Skarðsbók
(postulasögurnar),
sem bankarnir keyptu
og gáfu er einnig hér.
Vel má vera, að senda
þurfi Jónsbókarhand-
ritin út aftur til við-
gerða og lagfæringa, en
enn eru þau hér og
verða um sinn, auk
þess sem þau koma aft-
ur, að lokinm viðgerð,
ef það dæmist rétt vera
að þau þurfi utanför.”
1 framhaldsrabbi við
Jónas, barst talið að
skinnbókagerð Islend-
inga og fer það efnis-
lega hér á eftir.
Kálfskinn voru eink-
um, nær eingöngu not-
uð og var verkun þeirra
til áritunar mikið
vandaverk. Rakstur á
skinnunum þurfti að
vera mjög nákvæmur,
svo að helst hvergi
skurtlaðist og siðan
sútun, sem sennilega
hefur verið framkvæmt
með sútunarlegi. Til
mun þó hafa verið, að
skinnin væru elt, sem
fór fram á þann hátt að
draga skinnin fram og
aftur gegnum hring,
sem nefndist brák.
Siðan þurfti auðvitað
að skera þau i hæfilega
stærð. I foliostærð, sem
eru tvö blöð, þurfti heilt
skinn.
Blekið, sem notað
var, mun hafa verið
soðið úr sortulyngi, uns
lögurinn var orðinn
þykkur. Sagnir eru um
það að stundum hafi
verið brætt i löginn
broddi úr fyrsta kálfs
kvigum. Það gerði
blekið gljáandi og ber
jafnvel á, að stundum
var blekið svo þykkt,
að stafirnir virðast
upphleyptir.
Ekki eru til neinar
heimildir um, hvernig
unnir voru litirnir sem
fóru i lýsingu bókanna,
þ.e. skreytta og marg-
lita upphafsstafi og
myndir, sem þeim
fylgja oft. Likur benda
þó til, að sumir litanna
hafi fengist úr islensk-
um jurtum, einkum
grænn, brúnn og gulur.
Kunnáttufólk við jurta-
litun telur sig hinsveg-
ar ekki geta framleitt
rauða eða bláa liti úr
jurtum, eins og þá, sem
handritin geyma i
lýsingunum, og engar
heimildir eru kunnar,
sem geti leyst þann
vanda. Hér er þvi um
gleymda list að ræða.
„Hér eru til fimm heil-
ar skinnbækur i hand-
ritum”, sagði ólafur
Pálmason”, aðspurður
um hvað til væri af
skinnbókum i Lands-
bókasafninu. „Þar að
auki eru hér 82 forn-
bréf, þar með mál-
dagar og 110-120 brot,
stærri og minni”, bætti
hann við.
En ef við litum laus-
lega á, hvað bókagerð
íslendinga hefur kostað
kemur i ljós, að það var
hreint ekki hent nein-
um fátæklingum að
gera eða láta gera
bækur. Sú bókin, sem
kunnust er af hinum
stærri og enn hefur
varðveitst er
Flateyjarbók.
í hana hafa farið 113
kálfsskinn. Miðað við
núverandi verð á kálf-
skinnum, hafa þau
kostað óunnin um 35
þúsund krónur. Litlar
likur mega benda til,
að hin mikla ná-
kvæmnisvinna á skinn
unum hafi ekki verið
geysidýr, þótt taka
megi með i reikning-
inn, að sú vinna hafi
verið heimilisiðja. Blek
og litir i lýsingu eru þá
eftir og siðast en ekki
sist ritunin sjálf, sem
hefur ekki verið neitt
áhlaupaverk, ennfrem-
ur má nefna fjaðrir i
penna og skurð þeirra.
Sagnir eru til um að
Brynjólfur biskup
Sveinsson hafi boðið 5
hundruð i jörðum fyrir
bókina og fékk ekki.
Talið er að á þessu
heimili, Viðidalstungu,
hafi önnur bók verið
gerð og giskað á að hún
hafi verið af svipaðri
stærð, þótt það sé ekki
með vissu vitað. Leifar
hennar brunnu i Kaup-
mannahöfn i hinum ör-
lagarika bruna 1728.
Selma G u n n a r s d ó 11 i r ,
húsmóðir: „Nei, ekki ég, en
maöurinn minn. Hann hefur
aldrei fengið vinning.”
Magnea S i g u r ö a r dót t ir ,
húsmóöir: „Nei, ég spila ekki i
happdrætti, og hef aldrei gert”.
Pétur Karlsson, skjalaþýöandi:
„Nei, það geri ég ekki”.
Lárus Birgisson, flugmaöur:
„Nei, ég spila ekki i svona
lbtterium.”
Hreinn Pálsson, prentari: „Nei,
það geri ég ekki, þó aö ég hafi
gert það einhvern tima fyrir
löngu.”
y