Alþýðublaðið - 10.01.1976, Qupperneq 1

3. TBL. - 1976 - 57.
LAUGARDAGUR 10. JANÚAR
Ritstjórn Siðumúla II - Sfmi 81866
KR-ingar án Trukksins um helgina
- Jóhannes Eðvaldsson kjörinn
íþróttamaður ársins
- Íþróttasíða bls. 9
Kjaramálin óleysanleg nema með
meiriháttar beinum kauphækkimum
Sáttafundir milli fulltrúa ASt
og vinnuveitenda voru haldnir i
gær og einnig i fyrradag, en
næsti fundur hefur verið
boðaður á mánudaginn. Mestur
timinnhefur farið þessa siðustu
tvo daga, að gera grein fyrir og
ræða sérkröfur vinnuveitenda.
Einnig hafa starfað viðræðu-
hópar, sem fjallaðhafa um kjör
iðnnema og svo um málefni og
kröfur Verkamannasambands-
ins. Sérkröfur Alþýðusam-
bandsins voru lagðar fram á
fyrstu fundunum eftir nýár og
hafa þær einnig verið nokkuð til
umræðu.
Ljöst er, að fulltrúar vinnu-
veitenda leggja mikið upp úr
þeirri stefnu, sem fulltrúar ASt
hafa markað varðandi margvis-
legar hliðarráðstafanir og
nauðsyn þess að draga úr verð-
bólgunni. A hinn bóginn virðast
þeir ekki vera til viðræðu um
neinar beinar kauphækkanir á
þessu stigi. Meðan svo er, er
óhætt að fullyrða að sáttafund-
irnir séu enn á algeru byrjunar-
stigi, Fulltrúar ASt hafa marg-
oft bent á, að allverulegar kaup-
hækkanir séu nauðsynlegar
þrátt fyrir ýmsar aðrar lag-
færingar á kjörum launþega.
Meðan atvinnurekendur hafa
ekki tekið þetta sjónarmið til
greina er ljóst, að of mikið ber á
milli til þess að menn geti leyft
sér nokkra minnstu bjartsýni.
Fólk virðist almennt gera ráð
fyrir að rikisstjórnin muni hafa
milligöngu um ýmsar meiri-
háttar lagfæringar á kjörum
vinnandi fólks. Að visu liggur
ekki ljóst fyrir, hve miklar
þessar lagfæringar verða. Þrátt
fyrir það ættu atvinnurekendur
að gera sér fulla grein fyrir þvi
að vinnandi fólk þarf verulegar
kauphækkanir, enda hefur
kjaraskerðingin verið svo geig-
vænleg að undanförnu, að fá
dæmi komast þar til jafnaðar.
I viðtali, sem Alþýðublaðið
atti við Snorra Jónsson, fram-
kvæmdastjóra ASl, sagði hann.
að kjaramálin væru algerlega
óleysanleg nema með meiri-
háttar beinum kauphækkunum.
Hve háar þessar kauphækkanir
þyrftu að vera færi að visu eftir
þvi, hve mikið yrði gert eða
fallizt á með öðrum leiðum til
hagsbóta fyrir vinnandi fólk.
Styrjaldarástand á miðunum fyrir austan!
HÓTANIR STJðRNARINNAR
HAFA ENGIN ÁHRIF HAFT
Skæruliða-
sveitir
íhaldsins?
MERKILEG nýárskveðja
barst sumum — og hreint ekki
öllum — Sjálfstæðismönnum
frá félagsskap, sem nefnist
„Baráttusamtök Sjálfstæðis-
manna i Reykjavik.” Þessi
kveðja var á bláu korti, sem
sent hafði verið til nokkurra
aðila, þegar útsending á þvi
var stöðvuð, og i texta kortsins
stóð:
„Baráttusamtök Sjálf-
stæðismanna i Reykjavik
senda yður beztu óskir um
gæfurikt starf á árinu 1976 og
minna i þvi sambandi á
grundvallarhugsjónir einstak-
lingshyggjunnar.”
Burtséð frá þvi fyrir hverju
þessi samtök berjast, hvort
það er innan flokksins eða ut-
an, þá er ljóst að kveðjan var
ekki ætluð öllum þingmönnum
eða fyrirmönnum flokksins og
leikur ýmsum ekki minni hug-
ur á að fá að vita hverjir fengu
kveðjuna en hverjir sendu
hana. Framan á kortinu
standa þessi þrjú orð Frelsi —
framtak — framsýni, og
ártalið 1976. Er haldið að i
þeim felist orðsending til
ráðamanna flokksins um að
láta framtakssemi sjást i
störfum á árinu 1976.
En þar sem samtök þessi
eru ekki i skipulagstengslum
við Sjálfstæðisflokkinn né
flokksfélögin i Reykjavik er
það sérstakt áhugamál flokks-
forystunnar að komast yfir
félagsmannatal þessa skæru-
liðshóps sem hyggst etja til
baráttu á hinu nýja ári.
Frá blaðamanni Alþýðublaðsins,
Sæmundi Guðvinssyni, um borö i
Ægi á Austurvlgstöðvunum:
Harður atgangur varð á miðun-
um út af Vopnafjarðargrunni i
dag. Freigátan Leander sigldi á
bakborðssiðu varðskipsins Þórs
en öðrum varðskipum tókst að
komast hjá árekstrum.
í gærmorgun hófu varðskipin
Ægir, Týr og Þór samræmdar að-
gerðir gegn meginhluta brezka
togaraflotans, sem var að veiðum
35-45 sjómilur undan landi á
Vopnafjarðargrunni. Þá hafði
freigátan Bacchante tekið við af
Andromeda sem varðhundur
Ægis, og sigldi freigátan sam-
hliða Ægi á miðunum, en hélt sig i
hæfilegri fjarlægð til að byrja
með. Engu að siður tókst Ægi að
komast að einum brezkum togara
þrátt fyrir tilraunir freigátunnar
tjl varnar þvi, en togaramenn
voru þá að innbyrða vörpuna og
sluppu við klippingu á siðustu
stundu.
Nimrod njósnaþota hóf rtú að
sveima yfir miðin og sömuleiðis
þyrla frá birgðaskipi. Skömmu
eftir hádegið var Ægir kominn inn
i miðjan togarahópinn og hifðu
allir sem mest þeir máttu, þrátt
fyrir það að freigáta væri i fylgd
með varðskipinu.
Brátt tóku að berast fréttir frá
hinum varðskipunum.
Gunnar Olafsson, skipherra á
Tý, sagði að freigátan Naiard
hefði uppi tilburði til ásiglingar
og sömuleiðis væri freigátan
Andromeda ekki langt undan.
Frá Helga Hallvarðssyni, skip-
herra á Þór, bárust þær fréttir að
freigátan Leander gerði itrekað-
ar tilraunir til að valda árekstri
og tókst henni loks að sigla á Þór
eins og fyrr segir. Snéri Þór þá
fljótlega i áttina til lands og er á
leið til Seyðisfjarðar.
Skemmdir urðu ekki miklar á
skipinu, né heldur var vitað um
slys á mönnum.
Af varðskipinu Ægi er það að
segja, að Þröstur Sigtryggsson,
skipherra, hélt ótrauður áfram
siglingu innan um brezka togara-
flotann og olli þar miklu
uppnámi. Drátta rbáturinn
Lloydsman kom freigátunni
Bacchante til aðstoðar og reyndi
að sigla i veg fyrir Ægi, en sú til-
raun mistókst. Varðskipið setti á
fulla ferð og
dróst aftur úr.
dráttarbárurinn
Gekk svo um hrið að Ægir hélt
sinni stefnu, en freigátan sigldi
samhliða varðskipinu ýmist á
bakborða eða á stjórnborða. Var
hún oft mjög nálægt varðskipinu,
en þó ekki hættulega nærri.
Skyndilega beygði freigátan fyrir
stefni varðskipsins i litilli fjar-
lægð, svo það varð að draga úr
hraða og breyta um stefnu til að
komast undan árekstri. Með
þessu móti tókst Lloydsman að
nálgast aftur, enda virtist það
vera tilgangur freigátunnar að
gefa dráttarbátnum tækifæri til
að sigla á Ægi. Þresti skipherra
tókst samt sem áður að komast
hjá öllum ásiglingum og tók
stefnu inn til lands við 50 milna
mörkin. Freigátan lét þá fljótlega
af eftirförinni, en Andromeda
kom i staðinn og fylgdi Ægi nú
fast eftir. Ekki hefur freigátan þó
gert tilraunir til ásiglingar.
Þegar mest gekk á milli kl. 14
og 15 var mjög liflegt um að litast
á austurvigstöðvunum. Frá Ægi
mátti sjá i fjarska, hvar Þór átti i
Framhald a bls. tl
REKSTUR SJÖÐA-
KERFIS KOSTAR
80
MILLJ. Á ÁRI!
Á siðastliðnu hausti komu
fram mjög róttækar kröfur frá
sjómönnum um bætt fyrirkomu-
lag á sjóðakerfinu, sem svo hef-
ur verið nefnt. Aðgerðir sjó-
manna komu meðal annars
fram i heimsiglingu islenzkra
fiskiskipa til þess að mótmæla
þvi ástandi sem þetta sjóðakerfi
stuðlaði að, að þvi er varðaði
kjör sjómanna.
Alþýðublaðið átti samtal við
Ólaf Hannibalsson vegna þessa
máls. Ólafur sagði að nú stæðu
yfir viðræður sérstakrar nefnd-
ar, sem sett hefði verið á lagg-
irnar strax á siðastliðnu hausti.
Þessir fundir væru nú i fullum
gangi, en markmið þeirra væri
það, að endurskoða þetta sjóða-
kerfi, sem hefur tekið allveru-
legan skerf af fiskverðinu.
„Þessar greiðslur hafa verið
teknar af óskiptum afla og út-
gerðin notið þess eingöngu.”
Ólafur benti sérstaklega á oliu-
sjóðinn, sem sjómenn væru sér-
staklega óánægðir með. Ef sá
sjóður yrði lagður niður mundi
það eitt hækka fiskverð um 17
prósent. Þá benti Ólafur á. að ef
allt sjóðakerfið yrði lagt niður
væri hægt að hækka allt fiskverð
til sjómanna um 50 prósent.
Um það, hvort likur væru á
þvi að hægt væri að leysa þetta
mál, sagðist ólafur ekkert geta
um dæmt. Endurskoðunin hefði
dregizt, en áætlað var að henni
hefði átt að vera lokið um mán-
aðamót nóvember-desember sl.
En eins og áður segir eru fundir
i umræddri nefnd nú haldnir
daglega.
Ólafur sagði, að þetta sjóða-
kerfi væri mjög flókið og marg-
brotið og kostaði rekstur þess
um 70—80 milljónir á ári. Ekki
væri hægt að segja i fljótu
bragði hverjir yrðu helzt fvrir ó-
þægindum ef sjóðakerfið yrði
lagt niður. Ólafur tók dæmi um
einn sjóðanna, verðjöfnunar-
sjóð, sem hefði upphaflega verið
settur á laggirnar til að jafna
sveiflur i fiskverði. Ákveðnar
prósentur voru þá teknar frá.
þegar fiskverð var gott og greitt
siðan út. þegar fiskverð var
lágt. Allir þessir sjóðir. og þar
með oliusjóður einnig. væru
settir á fót með tilteknum hag-
ræðingarmarkmiðum, en
Framhald á Lls. 1 t
KROFLUMANNVIRKIN ERU
STERKARI EN KRAFIZT ER
Vegna hinna sifelldu jarð-
hræringa á Norðurlandi að und-
anförnu og þar á meðal á Kröflu-
svæðinu, hafa vaknað ýmsar
spurningar varðandi þau mann-
virki, sem þegar hafa verið reist
þar. Eru þau þannig úr garði gerð
að þau eigi að þola þær hræring-
ar, sem verið hafa til lengdar?
Hve mikinn skjálfta eiga þau að
þola o.s.frv.
Blaðið hafði samband við Karl
Ragnars, verkfræðing hjá Orku-
stofnun, og spurðist fyrir um mál-
ið. Hann sagði, að stöðvarhúsið
væri hannað til að standast þá
jarðskjálfta, sem hér eru tiðastir.
Landinu öllu er skipt i svæði,
sem eru tölusett 1, 2, 3, og er þar
farið eftir þeim skjálftum, sem
eiga að geta orðið á viðkomandi
svæði. Þannig eru Vestfirðir, þar
sem aldrei verða jarðskjálftar,
svæði númer 1, en samkvæmt
þessum staðli er Kröflusvæðið
númerað með 2. Þó bregður nú
svo við, að þar hafa nú orðið
jarðskjalftar, sem miðað er við
að gerist á svæði með númerinu 3
eingöngu. Þetta sýnir, að þessi
skipting landsins i svæði eftir
styrkleika jarðskjálfta er engan
veginn einhlit.
Siðan eru i gildi ákveðnar
reglur um styrkleika húsa og
mannvirkja með tilliti til
jarðskjálfta. eftir þvi á hvaða
svæði þau eru staðsett.
Þó að Kröflusvæðið sé númerað
með tölunni 2. þá eru mannvirkin
þar hönnuð með það fyrir augum
að þau gætu staðið af sér jarð-
hræringar sem eiga sér stað sam-
kvæmt skilgreiningunni á svæði
númer 3. Þetta var ákvörðunar-
atriði á sinum tima og var þetta
ákveðið i örvggisskyni. Það hefur
nú sýnt sig. að rétt var á málum
haldið.
Á svæðum sem merkt eru
tölunni 3. er gert ráð fyrir þvi að
mannvirki sem þar eru reist. geti
staðið af sér láréttar hreyfingar i
jarðskorpunni af stærðar-
gráðunni 0,2 G, eða 2/10 hluta af
aðdráttarafli jarðar. Mannvirkin
við Kröflu eru af þeirri gerð."
sagði Karl Ragnars, verk-
fræðimíur hiá Orkustofnun.