Alþýðublaðið - 28.03.1976, Blaðsíða 2

8
VETTVANGUR
Sunnudagur 28. marz 1976
2!!
alþýöu-
blaöið
Sunnudagur 28. marz 1976
9
Hvort er hvort? A efri myndinni sjáum viö likan aö borgarleik-
húsi Reykvikinga væntanlegu — en á þeirri neöri þjóöieikhúsiö
brezka. Tilviijun eöa eftirliking?
Þaö skyldi þó
aldrei vera...?
Sem gamall vinur Leikfélags
Reykjavikur hef ég fylgzt með
undirbúningi leikhúsbyggingar
félagsins og skoðanaskiptum
um teikningarnar af áhuga. 1
fyrstu virtist mér þarna um for-
vitnilegt ef til vill frum
legt og skemmtilegt hús að
ræða, sem Reykjavik yrði feng-
ur, þótt það hefði vaxið nokkuð i
meðförum frá þvi „intima”
húsi, sem ég tel, að Leikfélagið
eigi að halda sér við.
Nýlega fékk ég i hendur tima-
ritið TIME með grein um hið
nýja þjóðleikhús Breta. Rak
mig i rogastanz, er ég sá mynd
af þvi merka leikhúsi, þvi að
það virðist að ytra búningi
nauðalikt hinu nýja borgarleik-
húsi okkar. Þar sem brezka
húsið hefur verið lengi i smið-
um, eru öllu meiri likur á, að
teikningin okkar sé beint af-
kvæmi þess — svo likt að linum
og ytri svip, að mér varð ekki
um sel. Bretar hafa og valið
sömu meginstefnu og LR: aðal-
salur er hefðbundin sena, minni
salur opin sena.
Fróðlegt væri að heyra álit
sérfróðra manna á þvi, hvort
mér hefur missýnzt um, að
borgarleikhúsið okkar sé að
byggingarsvip kopia enska
þjóðleikhússins.
Leikhúsgestur
Við þurfum sjálf
að borga verk-
fallsreikninginn
B.B. (eiginkona
rikisstarfsmanns)
hringdi*
Eftir þáttinn hjá hon-
um Páli Heiðari og
Kára fréttamanni i út-
varpinu i gærkvöldi
sést nú bezt að það er
ekkert eftir af þeirri
þjóðarköku, sem búið
er að eyðileggja.
Þeir sem hafa hrund-
ið okkur út i verkföll,
hvað eftir annað eru
búnir að vinna slikt
tjón, að þeir eru engir
borgunarmenn fyrir.
Og hverjir græða svo á
svona verkföllum? Að
minnsta kosti ekki lág-
launafólkið, sem endar
alltaf verst sett, þvi að
það fær minnstar
hækkanir.
Nú ætla svo einhverjir smá-
kóngar i BSRB, sem ekki gátu
orðið smákóngar i Framsóknar-
flokknum að reyna að reka
áróður fyrir þvi að opinberir
starfsmenn fái verkfallsrétt.
Svo að þeir sjálfir, þessir smá-
kóngar, fái völd til að ráðskast
um með hótanir um að stöðva
allt atvinnulif þjóðarinnar.
Hver er afrakstur okkar af
svona verkföllum? Þeir bezt
settu fá mestu. hækkanirnar að
krónutölu. þeir lakast settu fá
minnst. Og svo er kostnaðinum
af verkföllunum hlevpt út i
verðhækkanir og aukna skatt-
lagningu, og þá stendur lág-
launafólkið enn verr að vigi en
þegar verkfallið hófst.
Opinberir starfsmenn! Þið
skuluð athuga það að verkfalls-
réttur i höndum smákónganna
færir vkkur enga gæfu. Það er
kannski hægt að stöðva vinnu á
sjúkrahúsum og lama atvinnu-
lifið — en verkföll eru þjóðarbú-
inu dýr, og þann skaöa greiða
engir fyrir okkur. Við þurfum að
borga hann sjálf.
Hún er ekki
par dömuleg
í klæðaburði
hún Karólína
(litla)
Kennedydóttir
Það hefur verið gert mikið
verður útaf klæðaburði Caro-
line Kennedy og hef ur hún ver-
ið gagnrýnd harðlega fyrir
vikið. í Hollywood var hún
meir að segja útnefnd verst
klædda konan sl. ár ættingjum
sinum til mikillar gremju.
AAóðir hennar, Jacqueline
Onassis, hef ur gert ítrekaðar
tilraunir til að fá stúlkuna til
að klæðast skárri fötum, en
þær hafa allar reynst
árangurslausar.
Þrátt fyrir allt má kannske
segja að Caroline falli inn í
«umhverfið hvað klæðaburð
snertir, því hún gengur í
menntaskóla i London.
1 framhaldi af þessum orðum
tek ég mér það Bessaleyfi að
taka hér upp nokkrar setningar
úr grein eftir Þórð Jónsson á
Látrum þann greinda og vel
hugsandi alþýðumann, er horfir
með ugg á upplausn þá i sam-
félagi okkar, sem viða blasir
við. Hann ritar svo I nóv. sl.grein
sem birtist i Mbl. „...Um hitt
verður ekki deilt, að þegar svo
er komið, að þjóðin virðir ekki
þau lög og reglur sem Alþingi
setur henni, eða Alþingi setur
henni svo heimskuleg lög, að
hún sér ekki annað fært en risa
gegn þeim,aðþá er henni vandi
á höndum. Sá vandi verður ekki
leystur með þvi að hver hrifsi
þann bita, sem hann hefir
sjálfur bolmagn til að ná, eða
krefja af öðrum, án tillits til
annarra.
Heldur vonmeira til árangurs
með þá sterku og æskilegu sið-
gæðisvitund að bakhjarli, sem
gerir fólki svo létt að viröa með
bræðursina, virða þeirra rétt til
lifsins, og lifsgæðanna, og
hjálpa þeim til að ná honum.”
Svo mörg eru hans orð, sem
ég vil taka undir og fá ykkur til
að hugleiöa f alvöru.
Viö erum öll háð einhverju á
meðan viö ekki hefjum okkur
upp yfir ytri skilyrði eöa með
oröum meistarans meðan við
látum ekki hverjum degi nægja
sina þjáningu en það er ein af
þessum gullvægu setningum
heil.ritn. er hefur dýpri þýðingu
en við komum auga á i fljótu
bragði.
Finnst þér, hlustandi góðui;
þetta vera ströng prédikun af
vörum vesæls bróður, sem ekki
hefir minni flis i auga en þú?
Ef svo er, eigum við þá litla
stund að hverfa saman til Ihug-
unar um þessa eilífu þrá
mannsins og leit eftir
hamángju.
Þessa sifellduleit að gæfu eða
sælu sem einkennir alla andlega
viöleitni mannkynsins. Gætiþað
verið aö hugsun okkar sé háð
annarlegum hugmyndum, sem
hindra betri liðan, og tefji leit-
ina?
Fram hjá þvi verður ekki
gengið að miklu hefir verið til
kostað að telja okkur trú um aö
við búum i tára-og eymdadal, og
þvi fylgir talsveröur þungi að
ekki sé á góðu von, þar sem við
séum ofurseld svonefndri synd.
Þar er I reynd átt við það sama
og hér hefir veriö gert að um-
talsefni, þ.e. ósamræmi I skap-
gerð mannsins, er orsakar alis-
konar óþægindi i lifinu, árekstra
við náungann og óánægju með
sjálfan sig.
Mannlifið væri
svipminna ef við
ekkert væri að
glima.
Sem betur fer telja margir aö
þessi skoðun sé bölsýni, sem
ekki hæfi uppeldi mannssonar-
ins. Lita þeir hinir sömu svo á
m.a. að lifsandi sá sem lagður
var I brjóst mannsins á sinni tið,
sé ekki þeirrar ættar, að honum
fylgi áþján eins og andleg niður-
læging og andlegt getuleysi.
Hitt mun sönnu nær að mannlif-
ið væri svipminna, ef ekkert
væri við að glima, en glimutökin
þessieru vandnumin og ekki öll
gefið að jafnast á við Jakob
Isaksson um úthald og þol en
góð fyrirmynd er hann og betri
en vælukjóar þeir, sem gefast
vilja uppfyrir erfiöleikunum, og
telja manninn óforbetranlegan
betlara á auðnuleysisflakki um
jarðkringluna.
Viðfangsefni mannsins er
ekki að eigra stefnulaust.kasta
áhyggjum sinum upp á aðra og
tönglast á eymd og gráti vera
háöur vilinu, heldur mun honum
við hæfi og það ætlað að rækta
sjálfan sig, til þess bendir og
boðskapar allra helstu trúarhöf-
unda og ekki sist hins kristna
meistara, þó að súrdeig það sem
hann gaf andlegu lifi hafi meng-
ast af mannlegum ófullkom-
leika. Við höfum stundum
gaman af setningu eins og þeirri
að freistingar séu til að falla
fyrir þeim, þar felst hálf-
gildingsafsökun fyrir þeirri
breytni sem innri maður dckar
segir að sé röng.
Þetta er nefnt mannlegt viö-
horf af þvi aö þarna kemur f ram
ófrelsi.þessi hugsunarháttur er
afleiðing þess „að hafa magann
fyrir sinn guð”, vera háöur
löngunum sinum og girndum i
stað þess að vera herra þeirra,
þvi að freistingarnar eru til að
sigrast á þeim, það er karl-
mannlegra i munni karlmanna,
en ætti fremur að vera nefnt
mannlegt. Hversvegna? Vegna
þess að maðurinn vill telja sig
æðstu skepnu jarðar, herra alls
lifs á jörðu, og i krafi þeirrar
eigingjörnu skoðunar eyðir
hann gróðri og lifi I öðru hvoru
spori eöa oftar, og jákvæðir
ræktunarmenn hafa ekki við að
græða sárin. Vel má vera að ein
hver hlustandi segi nú sem svo
að þetta tal hnigi allt að þvi,
sem oftast er nefnt andlega hlið-
in á lifinu, en gengið sé framhjá
hinu efnislega.
Grunntónnin var
bræðraiag
Allir sæeu háðir viðhaldsþörf
sinni til fæöis og klæða, hús-
næðis og hjúskaparlifs, af þvi
leiði aö menn verði háðir þeim,
sem ráði yfir atvinnutækjum og
fjármagni. Stéttarfélög og
stjórnmálaflokkar eru stofnuð
ogstarfa til þessaðhafa hemilá
hömlulausri eigingirni er oft
hefir heltekið hölda auðs og
vaids. Innihald og meginþáttur i
samtökum launafólks var aö
bæta efnaleg lifskjör félag
anna. Þar meö var hættunni á
vissan hátt boðið heim. Boð-
skapurinn sem hreif þann um-
komulausa fjölda, sem hóf þetta
félagsstarf i þjóðfélögunum var
samstaða, samheldni, eining I
baráttu fyrir frelsi og jafnrétti.
Grunntónninn var bræðralag.
Með aukinni fjölbreytni atvinn-
unnar fjölgaði stéttarfélögun-
um. Möguleiki myndaöist fyrir
starfshópa eða starfsgreinar að
pota sér fram fyrir hina fá áð
eins betri samninga, og þá
reyndist stutt i pyttinn, vilpu
sérhyggjunnar, og höfum viö
hérlendis nærtæk dæmi og öll-
um kunn hvernig þeir sterkari
innan launþegasamtaka taka
sig til og knýja fram hærri laun
og meiri friðindi en aðrir geta
fengið, sem þó eru bræður i bar-
áttunni éins og kall er á
hátiðastundum.
Enginn kemst þó i sæiurikið
fyrir aurana eina, haröviðar-
klæðningin I ibúðinni opnar ekki
tjaldið sem skiiur milli himins
og jarðar i likingum talað.
Þúsundkróna sérgreiösla
fyrir flugtimann gildir ekki sem
aögöngumiöi að gæfusömu lifi.
Vandamálið um verölagningu
vinnuaflsins leysir ekki af hólmi
vanda einstaklingsins, sem leit-
er hamingjunnar heldur er það
aðeins einn þátturinn i
hamingjuleitinni, en af mörgum
ástæðum er betri vettvangur
fyrir samstöðu og samheldni
þau láta ekki leiðast til olnboga-
skota og ýfinga innbyrðis um
skiptingu á kökubitanum,
heldur hafa fullar gætur á sam-
hyggjunni, sameiginlegum
hagsmunum á öllum sviðum,
samhjálpinni sem er nauðsyn-
legur undafari þess að veröa
óháður þá er vel þegar einingar-
vitund ér vakandi.
Lærum af þeim
sem lögðu allt
í sölurnar
Veikleikinn fyrir valdinu er
allsstaðar fyrir hendi, þeir sem
meta valdiö meira en samhugun
félaga sinna eru hættulegir þeir
sem ganga til starfa af löngun
til að þjóna meöbræðrum sinum
eru oft hlédrægir. Það er skylda
okkar að taka eftir þeim.
Skylda okkar er aö læra af
þeim, sem lagt hafa allt i
sölurnar fyrir málstaöinn óháð-
ir öllu nema hugsjóninni, ein-
lægir boðberar frelsis og fram-
fara. Það er mikill sannleikur
og ætti að vera öllum hugfastur
sælla er að gefa en þiggja, þ.e.
óhæði að lifa eftir þvi spakmæli.
Við forðum okkur frá fjötrum
ófrelsis með þvi að viðurkenna
einingu með þvi að leitast ávalt
við að muna eftir þvi hver er
mestur i heimiKærleikurinn.

— Við tveir gerðum okkur skyldu — komum þeim inn i Efnahagsbandalagið. Nú er
það hinna að koma sér þaðan
Þannig lita Otto Ludwig og teiknarinn
Eskestad hjá danska blaðinu Aktuelt á
afsögn Wilsons. Að baki þeim stendur
þriðji krataleiðtoginn, sem lét af em-
'bætti áður en kjörtimabii hans var út-
runnið, Tryggve Bratteli, forsætisráð-
herra Noregs, en eins og menn muna
var aðild að EBE hafnað i þjóðarat-
kvæðagreiðslu I Noregi meðan meiri-
hluti Dana sagði JÁ. Jens Otto Krag
sagði svo af sér skömmu siðar for-
sætisráðherradómi.
Einkaklubburinn
FLUGLEHIIR TENGJAST FAR-
SKRARTÖLVUNNI GABRÍEL
33 fjarvinnslustöðvar á Islandi á
beinni línu við móðurtölvuna í Atlanta
í Georgíufylki í Bandaríkjunum
Þann fimmta aprfl verður
meirihluti allrar farskráningar
á vegum FTugleiða tengdur
stórri farskráningartölvu sem
heitir Gabriel og er staðsett i
Atlanta i Bandarikjunum.
öllu stjórnað héðan.
1 haust verður svo allri far-
skráningu fy rir tækisins
stjómað frá Reykjavik, en eins
og er sér Reykjavik um
skráningu farþega sem fara
með vélum félagsins vestur um
haf og til Nassau á Bahamaeyj-
um, skrifstofa Flugleiða i New
Yoik sér um skráningu farþega
sem leggja leið sina frá Banda-
rikjunum og Nassau austur um
haf til Evrópu.
Farskráningartölvan Gabriel
sem Flugleiðir tengjast nú við
erieiguSITA.sem er alþjóölegt
hlutafélag i eigu flugfélaga og
hefur annast fjarskiptaþjónustu
fyrir þau.
Fjarvinnslustöðvar terminalar)
verða staðsettar hér á landi, 23
verða á skrifstofum Flugleiöa á
Reykjavikurflugvelli, en þaðan
verður allri stjórnun og
þjónustu við farþega stjórnaö, 1
verður á afgreiðslu hótelsins, 5
verða á söluskrifstofum
Flugieiða á Keflavikurflugvelli.
Fjarvinnslustöðvarnar verða
tengdar við tölvu i London um
sæsímastrenginn SCOTICE, en
sú tölva er I sambandi við tölvu I
New York, og sú er tengd
móöurtölvunni i Atlanta.
Tekur 2,5sek.
að fá upplýsingar.
Flugleiðir eru ellefta
flugfélagið sem tengist við þetta
tölvunet, og er hægt að fá
upplýsingar um hvort er laust
sæti og þá hvað mörg, i hverri
einstakri ferð hvers flugfélags.
Það tekur svipaðan tima að
kaupa sér eða breyta ferð milli
einhverra staða t.d. i Suð
ur-Amerlku og tekur nú að
kaupa farmiða milli Akureyrar
og Reykjavikur.
Þá tekur um 2,5 sek. að fá
umbeðnar upplýsingar og
jafnlangan tima tekur að ganga
frá farmiðapöntun.
Til dæmis um hve þetta
tölvukerfi er viðtækt má geta
þess að á þessu ári verða
pantanir 9 milljón farþega
skráðar I kerfinu, og er þá ein-
ungis reiknaö með þeim farþeg-
um sem fara í þær feröir sem
þeir hafa pantað, en ekki eru
taldar með pantanir sem siðan
er hætt við.
Starfsfólk á námskeiði.
Nú standa yfir
námskeið fyrir starfsfólk
Flugleiða og starfsfólk á sölu-
skrifstofum þeirra i Evrópu.
Fólk frá Evrópuskrifstofum
Flugleiða er hér á landi á
kynningarfundum, og tvö
námskeiö standa nú yfir.
Annars vegar er 8 daga
námskeið fyrir fólk sem vinnur
að þjónustu við farþega, og hins
vegar 2 vikna námskeið fyrir þá
sem vinna munu við stjórnun
farþegaskráningarinnar.
Auk þessa stendur yfir
námskeið i New York,
og áformað er námsk. fyrir þá
sem starfa á Keflavikur-
flugvelli, en Keflavik mun
tengjast inn á kerfið i sumar.
Dýrt kerfi en margt
sparast.
Svona kerfi er dýrt I notkun og
dýrt er að tengjast inn á það, en
á móti kemur að margt sparast.
Starfsliði fækkar, og t.d. verður
ekki bætt við sumarfólki eins og
gert hefur verið löngum til þess
aö mæta mesta álaginu yfir há-
annatimann.
Kerfiðermun hraðvirkara en
það sem nú er, sæti sem losnar
kemst strax til endursölu, og
það ætti að tryggja betri nýtingu
á ferðum. I dag tekur það 2 til 3
klukkutfma að koma sæti sem
losnar, afeinhverjum ástæðum,
I sölu á ný.
Þá minnkar notkun fjarrita
um 75%, m.a. vegna þess að nú
sérkerfiðumað senda öll skeyti
um skráningu farþega,
það sendir einnig farþegalista
sjálfkrafa til fiugvalla.
Allar upplýsingar eru nú i
einum stað, en það tryggir
að hægt er að fá þær með 2.5
sekúndna fyrirvara. Þetta
tryggir að hægt er að veita
farþegum betri og fljótvirkari
þjónustu, og siikt er erfitt að
meta til fjár.
Til viðbótar þessu sparast
auðvitað sá tækjakostur sem nú
er notaður til þess að anna þeim
verkefnum sem kerfið tekur við.
Ef eitthvað bilar.
Tengslin við
móðurtölvuna eru, eins og áöur
sagði,gegnum London um
sæstrenginn SCOTICE. Sá
strengur bilaði nokkuð oft i
fyrstu, aðallega vegna þess að
togarar drógu vörpur sinar yfir
hann en það heyrir núorðið til
undantekninga og gerist æ
sjaldnar.
Vilji þó svo óliklega til, hafa
Flugleiðir fengið loforð um
varaleið gegnum
sæsimastrenginn sem >
liggur||vestur til Kanada,
ICECAN.
Bilanar á honum voru nokkuð
tiðar, en i ágústmánuði sl. var
legu hans breytt og hefur ekki
borið á neinum bilunum siðan.
Það verður að teljast óliklegt
að báðir strengirnir bili
samtimis, en fari svo, er ekkert
annað að gera en biða þess að úr
verði bætt. EB.
BSHHHnnHHHBBI
Þriðji og síöastí hluti erindis (íuújóns B. Baldvinssonar deildarstjóra »Um daginn og veginnu
LÁTOM EKKILEIÐAST TIL YFINGAIIM HMBVRBIS
SKIPTIHGU - EN HÖFUM GÆTUR Á SAMHYGGJIMNI