Alþýðublaðið - 28.05.1976, Qupperneq 13

ÚRÝMSUM ATTUM13
ýöu-
bláöid
Fimmtudagur 27. maí 1976.
Þeir, sem nokkuð þekkja til
starfshátta i menntamálaráð-
uneytinu á siöustu árum hafa
sagt frá þvl sem eins konar
brandara að vinnubrögö
Magnúsar Torfa og Vilhjálms á
Brekku séu helzt frábrugðin I
einu atriöi. Þegar Magnfls var
ráðherra kallaði hann á ráðu-
neytisstjórann inn til sln, en nú
er það Birgir Thorlacius sem
kallar á Vilhjálm til að taka
ákvarðanir I menningarmál-
unum.
Vilhjálmur hefur aldrei, svo
vitað sé slegið I gegn i
spurningakeppni á landsvisu
eins og fyrirrennari hans
Magnús. Hins vegar hafa menn
lengi vitað að Vilhjálmur er
bindindismaöur, vel trúaöur og
Framsóknarmaður eins og þeir
bezt gerast.
Núverandi stefna i
menningarmálum virðist vera
sú, aö sýna fram á hversu langt
sé hægt að komast I þjóðfélag-
inu án þess að ganga i skóla eða
þurfa á nokkum hátt á mennta-
kerfinu að halda. Þessi stefna
virðist þegar vera oröin nokkuð
útbreidd. Þegar Suöurnesja-
menn réöu fulltrúa, sem ekki
hafði viöurkennda menntun aö
dómi landlæknis, var svarið
þaö, að stúdentspróf væri engin
trygging fyrir þvi að maöurinn
gæti unnið sitt starf. Stööuveit-
ingar i fræðslustjdraembættin
er annað gott dæmi um þessa
stefnu, sem óneitanlega gerir
hlut langskólamanna lltinn.
Hingað til hafa ekki farið
mörg orð um menntamála-
stefnu Vilhjálms Hjálmarsson-
ar. Ýmsar athafnir hans og
gjöröir eru þó ef til vill mun
áhrifameiri en allur almenning-
ur gerir sér grein fyrir I fljótu
bragði. Þeir, sem vilja komast
áfram og starfa innan islenzka
menntakerfisins eiga fyrst og
fremst aö hlusta á alvizku og
visdóm þeirra, sem valizt hafa
til að stjórna þessu ráðuneyti
mennta, visinda og lista. Heil-
brigð skoðanaskipti eru þessum
mönnum framandi orð. Valdið
og ofbeldið er það einasemgildir
og þess vegna er boðskapur
þessara manna til ungu kyn-
slóðarinnar sá, að hún eigi að
vera hlýöin og auðsveip yfirboð-
urum sinum og umbera
heimsku og þröngsýni manna,
sem einhvers staðar hafa orðiö
eftir I svartnætti gamallar og
úreltrar hugmyndafræöi.
kosta völ, þar sem þéttfiðið
járnbrautanet liggur um rikin.
Eigi að síður byggja þeir ágæta
vegi og leggja i stórmikinn
kostnaö þar viö. En þeir hika
heldur ekki viö aö leggja
nokkurn skatt á þegna sina, sem
hagnýta þessa ágætu vegi.
Er ekki nokkurt sanngirnis-
mál, að við færum eitthvaö
svipað aö? Vel veit ég, að
skattar eru ærnir hér á landi og
meira er undan þeim stunið en
svo, að hvetja þurfi til
aukningar.
En hér skiptir nokkuö öðru
máli en um eyösluskatta i
höndum misviturra stjórn-
valda.
Hér væri um að ræöa nokkurn
tekjustofn, sem orkaði i þá átt
aö jafna aöstööumun lands-
manna um samgöngur, enda
væri féð hagnýtt til veganna
einna — skilyrðislaust.
Þrátt fyrir alla sérdrægni
okkar, og þrátt fyrir það, aö i
hið eina skipti, sem slik skatt-
heimta var upp tekin hér á landi
og endaöi sem kunnugt er, er
það trúa min, að við séum þó
ekki viö nánari yfirvegun svo
sneyddir sanngirni, að það væri
ekki vel ihugandi, að hverfa aö
ráðum, sem gætu bætt úr vand-
kvæðum þeirra, sem verr eru
settir.
Oddur A. Sigurjónsson

Herflugvél fyrir framan skýli.
Flugstöðin á Keflavíkurflugvelli -
Ömurlegt upphaf og endir ferðar
- Slæm landkynning og ekki
sæmandi fullvalda þjóð - Kaupum
við hagsældina of dým verði?
löndum. Segja má, að Is-
lendingar hafibúið I fremur fríð
sælu fiskimanna- og bændaþjóö-
félagi fram að heimsstyrjöld-
inni slöari. Þá hófst gullæðið
mikla, sem hefur haft meiri
áhrif á llf íslendinga en flest
annað, sem gerst hefur i sögu
þjóöarinnar.
íslendingar fara ekki var-
hluta af lifsgæðakapphlaupinu
og gerviþarfirnar hafa hlaðizt
upp. tslendingum hefur tekizt,
meö glfurlegri vinnu, aö bæta
llfsafkomuna svo aö þjóöin er I
hópi þeirra þjóða á Vesturlönd-
um, sem lengst haf-a náö á þvi
sviöi.
A hinn bóginn geta menn velt
fyrir sér hvaöa verði þessi „lifs-
gæði” hafa veriö keypt. Öhætt
er að fullyrða að hvers konar
andlegir kvillar hafi færst i
vöxt. Fleiri og fleiri leita til sál-
fræðinga og geðlækna, hjóna-
skilnaöir verða æ tiöari, foreldr-
ar hafa ekki tima til að sinna
börnum sinum og mörg fleiri
einkenni firringar og skorts á
lifsfyllingu gera vart við sig. í
ljós kemur öryggisleysi og van-
máttur til að taka stefnu á
annað en það að eignast meira.
Þessi þróun bitnar harðast á
þeim, sem minnimáttar eru.
Hún birtist i yfirfullum geð-
sjúkrahúsum, aukinni notkun
taugalyfja og meiri áfengis-
drykkju. — Það hlýtur þvi að
hafa hvarflað að mörgum hvort
ekki væri rétt að nema nú staöar
og hugleiöa vandlega og rann-
saka á hvaöa leið þjóöin er.
Kanna hvort ekki væri réttara
að fara ögn hægar, og reyna
þess i staö aö njóta lifsins betur,
njóta mannlegra samskipta og
þess, sem landið hefur upp á að
bjóða.
Spurningin hlýtur aö vera ein-
föld. Vilja menn ganga örþreytt-
ir til hvilu, sljóir og hugsunar-
lausir vegna of mikillar vinnu,
glata samverustundum með
börnum og fjölskyldu, hætta
bókalestri og ástundun
menningarlils, hætta aö iðka
holla útiveru og jafnvel deyja
fyrir aldur fram og eignast i
staöinn annan bil, betri hús-
gögn, snjósleöa eða hjólhýsi?
Eða vilja menn fórna ýmsum
munaði og gerviþörfum fyrir
það, að geta lifað lifinu lifandi?
Þessari spurningu verður hver
og einn aö velta fyrir sér. Þaö
tekur enginn snjósleða með sér
yfirum! _Ar.
Flugstöðin i
Keflavik
I mörg ár hefur flug-
stöðin á Keflavikur-
flugvelli mikið verið til
umræðu.Það hefur:mjög
verið gagnrýnt, að
ferðamenn skuli þurfa
að aka um herstöð á
leið sinni til og frá flug-
stöðinni. Það er einnig
dapurlegt, að fyrstu
kynni erlendra ferða-
manna af íslandi skuli
vera herflugvélar,
stórar og smáar og
hvers konar hernaðar-
mannvirki. 1
Þrátt fyrir alla þá feagnrýni,
sem fram hefur komiö, hefur sú
ein breyting orðiö á, aö I flug-
vallarhliðinu eru nú aðeins Is-
lenzkir lögregluþjónar en ekki
bandariskir herlögreglumenn.
Það hefur verið yfirlýst stefna
stjórnvalda undanfarin ár, að
aöskilja skuli almennt farþega-
flug um völlinn og starfsemi
varnarliðsins. Einn þátturinn I
þessari stefnu átti að vera smlði
nýrrar flugstöðvar. Til og frá
þessari flugstöö áttu farþegar
að geta komizt, án þess að verða
nokkru sinni varir við athafnir
varnarliösins.
Nú hafa mál hins vegar
skipast svo, að nokkur bið
veröur á smiði nýju flug-
stöövarinnar og er þaö slæmt.
Það er ljóst, að næstu árin verða
ferðamenn að fara um svæöi
varnarliösins til að komast til og
frá landinu. Þetta er ekki aðeins
hvimleitt ástand, heldur er það
fyrir neðan virðingu fullvalda
þjóðar, aö hefja og ljúka för I
herstöð. Flestir tslendingar,
sem um flugstöðina fara, bölva
þessu ástandi og bera kinnroða
fyrir, þegar útlendingar eru
þeim samferða.
Endurnýjun gömlu
stöðvarinnar
A undanförnum árum hefur
ýmislegt verið gert til aö lag-
færa gamla flugstöövarhúsið.
Reistarhafa verið viðbyggingar
og reynt að tjasla upp á garm-
inn. Enn er verið að bæta við, og
allt kostar þetta peninga.
Þrátt fyrir þetta er flugstöðin
alltof litil og starfsaðstaða léleg.
Um háannatimanna fer mikill
fjöldi ferðamanna um stöðina,
og vart er hægt að veita þessu
fólki fullnægjandi þjónustu. Og
ekki er húsið aðeins of litið,
heldur er það fádæma ljótt.
Þetta andlit er litlu betra en sá
hersvipur, sem blasir viö feröa-
mönnum og eru fyrstu kynni
þeirra af landinu.
Þessu verður að breyta þegar
i stað. Landkynningin á Kefla-
vlkurflugvelli er dapurleg, og
það er niöurlægjandi fyrir Is-
lendinga aö búa viö óbreytt
ástand. Teikningar aö nýrri
flugstöð eru tilbúnar og það
verður aö vinda bráðan bug að
þvl aö hefja smiöina.
Hagsældin of dýru
verði keypt?
I þessum dálki og i leiðara
blaösins i dag er vakin athygli á
eftirtektarverðum umræðum,
sem uröu á alþjóðaráöstefnu
geöverndarfélaga, sem haldin
var i Kaupmannahöfn fyrir
skömmu. Menn hafa velt þvl
mjög fyrir sér og æ meira á
allra siðustu árum, hvort hinn
vestræni heimurhafi ekki keypt
framfarir og tækniþróun of dýru
verði.
Á Islandi hefur tækniþróunin
oröiö örari en I mörgum öðrum
Eitt af báknum tækniþróunarinnar.