Alþýðublaðið - 01.06.1976, Side 11

tt-'Þnðiudag.r 1. júní 1976
DÆGRADVÖL
11
Grein eftir Nikulás
Sigfússon yfirlækni,
rituð upphaflega
fyrir Tímarit Hjúkr-
unarfélags Islands
og birt í nýút-
komnu tölublaði
þess
framt dælir hjartaö meira blóöi
i hverju slagi.
1 blóöinu sjálfu ver&a þær
breytingar aö blóbmagn og
blóörauöi eykst en kolesterol
blóösins lækkar. Ýmislegt
bendir einnig til aö hækkaöur
blóöþrýstingur geti verulega
lækkaö viö heppilega likams-
þjálfun. Reglubundin þjálfun
stu&lar einnig aö þvi aö halda
llkamsþyngd eðlilegri.
Margir halda a& allar
tegundir llkamsþjálfunar séu
hollar fyrir hjartaö. Þvi er þó
ekki þannig fariö, þvi ýmsar
æfingar þjálfa hjartaö litiö sem
ekkert eöa geta jafnvel veriö
skaölegar.
Meginreglanerþessi: Til þess
aö einhver þjálfun eigi sér staö
á hjarta og æ&akerfi þarf æfing-
in aö krefjast mikillar og lang-
varandi súrefnisnotkunar.
Nauösynlegt er aö æfingin
standi þaö lengi aö hjartsláttur
og öndun veröi nokkurn veginn
stööug, púls á ekki aö breytast
um meira en 6—8 slög á minútu
eftir fyrstu 3—5 minúturnar.
t ljós hefur komiö a& mest
þjálfun fæst á hjartanu ef hjart-
sláttur er um 140—150 siög á
minútu. Gildir þetta um fólk
undir fimmtugu, en þeir sem
eru eldri ættu aö miöa viö
110—130 slög á minútu.
Segja má aö allar æfingar,
sem geta framkallaö hjartslátt
um 150/mta. og standi a.m.k. 5.
min., hafi styrkjandi áhrif á
hjartaö. Ahrifin veröa þvi meiri
sem æfingin stendur lengur.
Einföldustu og vinsælustu
tegundir æfinga eru fullnægja
þessum skilyröum eru:
1. göngur
2. skökk
3. hlaup
4. hjólreiðar
5. sund
6. fjallgöngur
7. sklðagöngur.
Minni áhrif, en samt nokkur,
hafa boltaleikir ýmiss konar,
handbolta körfubolta- tennis-
leikir, róöur og skautahlaup.
Minni áhrif til þjálfunar
hjartans hefur leikfimi en æski-
legterþóaðhefja hverja æfingu
með leikfimi í 5—10 min. til aö
mýkja upp vööva og til af-
slöppunar.
Þegar einstaklingur, sem er i
litilli þjálfunbyrjar æfingutil a&
styrkja hjarta og blóörás er
nauðsynlegt að vinna skipulega
og fara eftir ákveðinni áætlun.
Best er aö hefja þjálfun meö
byrjunaræfingum, þá er fariö
hægtafstaöen álagiösmá aukiö
I 5—6 vikur.
Næst tekur viö hin eiginlega
þjálfunsem hægt er aö ljúka á
ca. 4 mán. Rétt er þá aö halda
sig viö eina tegund æfinga.
Loks þarö viöhaldsæfingu til
aö áunninn árangur glatist ekki.
Til þess aö meta álag og
þjálfunargildi hverrar æfingar
er æskilegt aö gefa fyrir þær
stig eftir ákveönu kerfi. 1 meö-
fylgjandi töflu eru sýnd stig
fyrir hlaup (skokk) og sund,
sem hæfilegt er fyrir byjendur
aö fara eftir.
Smátt og smátt er siðan aukiö
á álagiö meö þvi aö lengja
vegalengdir eöa stytta timann,
sem notaöur er til aö komast
ákveöinn spöl.
Þanniö er réttaösafna stigum
uns komiö er upp i um þaö bil 30
stig á vik> en þá getur þjálfun
talist hæfileg og þarf nú ekki
annaö en aö halda viö þvl sem
áunnist hefur.
Viöhaldsþjálfun þarf aö fara
fram a.m.k. 3svarlca. 20min. i
senn.
Æskilegt er aö æfingin fari
fram utanhúss.
1 þjálf un af þessu tagi sem hér
er lýst geta flestir tekið þátt.
Æfingar sem þessar eru oft
notaöar viö endurhæfingu
kransæöasjúklinga. Þó æskilegt
væri aö allir sem hefja þjálfun
færu i læknisskoðun fyrst þá er
slfkt varla mögulegt. Nau&syn-
legt er þó aö þeir sem vita til
þess aö þeir hafi hjarta-
sjúkdóm, háþrýsting, sykur-
sýki, verulegan blóöskort eöa
eru mjög feitir, hafi samráð viö
lækni áöur en þeir hefja
æfingar.
Aö lokum þetta:
Likamsþjálfun er mikilvægur
þáttur i þeirri viöleitni aö
verjast hjarta- og æöa-
sjúkdómum, en bestur árangur
fæst ef tillit er tekið til allra
áhættuþátta sem hægt er aö hafa
áhrif á, þ.e. halda likamsþyngd
eðlilegri, fara sparlega I neyslu
mettaðrar fitu og sykurs, hætta
reykingum, fara reglulega i
eftirlit hjá lækni.
unni á Prosker og hrópaði:
„Prosker! „Komdu!”
Prosker reyndi að láta eins og
hann héti Doe eða Roe. Hann stóö
garfkyrr og lét eins og Dortmund-
er væri ekki aö horfa á sig.
Dortmunder hrópaði: „A ég að
skjóta I lappirnar á yöur og láta
bera yður hingaö? Komið!”
Kvenlæknir meö svört horn-
spangargleraugu og i hvitum
kyrtli, kallaði: „Þér ættuð að
skammast yðar! Skiljiö þér ekki,
hvaö þér geriö við þann raun-
veruleika, sem viö erum að reyna
aö gera þessu fólki skiljanlegan?
Hvernig er unnt að búast viö þvi,
aö þaö geti greint milli raunveru-
leika og ofsjóna, þegar þér geriö
svona?”
„Þegiöu,” sagöi Dortmunder
og hrópaöi til Prosker: „Ég er aö
missa þolinmæöina.”
En Prosker stóö kyrr og lézt
vera saklaus, þangað til einn
varöanna nálægt honum, gekk til
hans og ýtti viö honum hrópandi:
„Fariö þangaö! Hver veit, hve
hittinn hann er? Viljiö þér láta
drepa saklaust fólk?”
Kór heyr-kalla komu i kjölfar
þessara oröa og flokkur manna
sem minnti helzt á röö peða á
skákboröi — fór aö ýta Prosker
frá hönd til handar eins og vatns-
fötu viö elsvoöa, þvert yfir túnií>
aö járnbrautinni.
Prosker fékk málið, þegar
þangaö var komiö: „Ég er veik-
ur!” veinaöi hann. „Ég er veikur,
áhyggjufullur, ég hef misst minn-
ið! Ég vil ekki vera hér, hvers
vegna ætti ég aö vera hér, ef ég
væri heilbrigður? Ég segi ykkur
þaö dagsatt, aö ég hef misst
minnið, ég veit ekki neitt.”
„Komið bara hingað,” sagöi
Dortmunder. „Viö getum læknað
þaö minnisleysi.”
Prosker komst inn i eldsneytis-
vagninn enda var honum ýtt að
aftan og hann togaöur upp aö
framan. Kelp og Greenwood
héldu honum, meðan Dortmunder
skipaöi hópnum aö biöa þar, sem
hann væri, meöan þeir færu.
„Og,” sagöi hann, „sendiö ein-
hvern til aö breyta sporstill-
ingunni, þegar viö erum farnir.
Ekki viljum viö aö nein lest fari af
sporinu.”
Hundruö höföa hristu kollinn.
„Gott,” sagöi Dortmunder, og
viö Chefwick: „Bakkaðu.”
„Ó-kei,” sagöi Chefwick og lágt
sagöi hann: „Fútt-fútt.” Hann
vildi ekki segja þaö upphátt innan
um hóp geösjúklinga, sem heföu
kannski misskiliö hann.
Járnbrautarlestin bakkaði
hægt út úr blómabeðinu. Dort-
munder og Kelp og Greenwood
hópuðust utan um Prosker, gripu
um olnboga hans og lyftu honum
upp. Hann hékk þarna i lausu lofti
innan um froskmannsbúninga i
öllum áttum, og fætur hans
dingluöu nokkra sentimetra yfir
gólfi. Hann sagöi: „Hvaö eruö þiö
aö gera? Hvaö eruö þiö að gera?”
Skak
15. MEDINA—
SCHAUFELBERGER
Malaga 1972
B
1. ?
tLausn •' annars staðar
á siðunni.
Brridge
Fleiri breyzkir en Ingi-
mundur!
Okkur miölungsspilurum og
þar fyrir neðan veröa oft á
slæmar skyssur viö spilaboröiö.
En vist eru meistararnir ekki
alveg frásneyddir þeim, eins og
þetta spil úr heimsmeistara-
keppni sýnir!
Noröur
85
K3
AG1073
KD82
Vestur Austur
A6 KG109742
G84 A
K652 D8
10654 973
Suöur
D3
D1097652
94
AG
Sagnirnar gengu:
Austur Suöur Vestur Noröur
3sp. Pass
Pass 4hj.
Pass
Pass
Pass
4 tígl.
Pass
Vestur
sló út spaðaás og aftur spaöa.
Drepiö var á kóng i Austri og
spaöa spilaö enn. Sagnhafi
stakk meö tromptiu, Vestur
yfirtrompaði meö gosa og
blindur enn meö kóngi. Nú
þurfti sagnhafi ekki aö hafa
frekari áhyggjur, þvi A-V gátu
ekki fengið nema á hjartaásinn.
Unniö spil. Yfirtrompun
Vesturs var slæm skyssa. Hef&i
hann kastað laufi i staðinn, heföi
sagnhafi vissulega mátt vara
sig. Eina von hans var þá, eins
og spilin liggja, var aö spila sér
inn á laufás og taka sina þrjá
slagi á lauf, áöur en hann reyndi
trompin. Ef hann hinsvegar
t
og svo
var það
þessi
unt...
...manninn, sem rakst
vel slompaöur inn í
skála skógarvarðarins
i Hallormsstað og
spurði:
— Afsakið, ekki hafið
þér fundið skemmti-
ferð starfsfólks?
Gátan
/ni rirtr/i 5 roF/vur/
2 £'•/5 / -— 7 WDF /<R, L / . j */'■/> O V* •'v
vam n. 6
FK'9 8
2z Vi un 2? cór QO-'H 5u.i
9 01 K/R Fft&UFj-
''j'LZ Hc '" ’ ftUuftR * TftNft/ — L
f 7
<0 Ý-9
í 3 L//V5 &UÐ
'F$-ruH BLV FjftL- í
j) 3 SÖGN DRFkK
fiOCT'N 1 h
PlSTl V
i.y/<iLOR*)* fí£yntf&uR
siær út hjartaþristi og Austur
kemst inn á ásinn, spilar hann
spaða enn og gefur Vestri kost á
öðru laufafkasti. Þó trompaö sé
áfram á blindur i vanda meö
útspil.
— Já það getur vel verið að ég hafi meiri áhuga
á fótbolta en þér, en ég er hrifnari af þér en
blaki, körfubolta og handbolta.
FRÉTTA-
GETRAUN
Látið ekki getraun-
ina aftra ykkur frá þvi
að njóta góða veðursins
og sólarinnar, sem við
höfum notið undan-
farna daga. Það er
leikur einn, að taka
Alþýðublaðið með sér
út á svalir eða út á
götu, og leysa getraun-
ina þar á meðan sólin
sleikir mann.
1. Þetta er formaður Krabba-
meinsfélags Islands. Hvaö heit-
ir hann?
2. Hvaö heitir yngsti stórmeist-
ari i skák i heimi?
3. Hvað hefur Inúk veriö sýnt i
mörgum löndum?
4. Hvaö heitir ritari Framsókn-
arflokksins?
5. Eftir hvern er leikritið
Skjaldhamrar?
6. Hver hlaut verðlaun fyiýr
beztu þýddu og/eða frumsömdu
barnabókina árið 1975?
7. Hverjum er heimilt aö halda
hunda i Hafnarfirði*
8. Hvaö er taiið að Bandarikja-
dalur kosti á svörtum markaöi
hér á landi?
9. Hverjir hafa tekiö að sér
dreifingu sjúkrasamlagsskir-
teina I Reykjavik?
10. Hvaö heitir leiksýning
Ferðaleikhússins?
SKÁKLAUSN
15. MEDINA—
SCHAUFELBERGER
1. Öd8! ®f6 2. Öe6 Öe6 3. de6
ga3! 4. f5! <g>f5 5. e7 b2 6. <§>f2
bl#! 7. g4!!= [7. gbl? ga8 A
8... ge8, 9... <£>e6T] <g>g5 [7...
®f6 8. e8£, <§>e7 9. gbl <§>e8
10. gb7 <§>f8 11. gd7 gb3 12.
g5 = ; 7. . . ®>g4 8. gbl ga8 9.
gg =] 8. gbl ga8 9. gdl gc8
10. <g>g3 ge7 11. h4 <g>f6 12.
gd6 1/2:1/2 [Marié]
■jn)æu jeijerg oi
ui8pi?jeié>iS '6
■jnupjii 0SZ 8
mn
liaASjediefp 3o iigpj npugg ■ l
jillppsjjeCqSea SJoqpA '9
uosbujy seupp 'g
uossuuemjag jnmjjSuiajs 'T
ipueisj Qam ‘81 £
saiHAi Xuox z
jossajpjd ‘uoseujefg jnjeio 'I
'JOAS