Alþýðublaðið - 08.08.1976, Blaðsíða 1

ðu
blaöið Sunnudagur 8. ágúst—163. tbl. — 1976 —57. árg.
SUNMUDAGS LEIÐARI
Afnemum tekjuskatt
af launatekium!
u:,* O
Enn er dunið yfir þjóð-
ina það álega hneyksli,
sem birting skattskrár-
innar er. Hún hefur verið
og er auglýsing á ein-
hverju stórf el Idasta
félagslega misrétti, sem
hér á sér stað í íslenzku
þjóðfélagi. Það er fyrst
og fremst tekjuskatts-
heimta ríkisins, sem er
fáránleg. Fólk með
venjulegar launatekjur
verður að tína upp úr
vasa slnum verulegan
hluta tekna sinna og
greiða ríkinu, samtímis
verður það vitni að því, að
fjöldi manna, sem allir
vita, að lifa lúksuslifi,
greiðir mun minna eða
jafnvel alls ekki neitt til
sameiginlegra þarfa
þjóðfélagsins. Þetta hafa
menn mátt horfa upp á
árum saman. Allar ríkis-
stjórnir hafa sagzt vilja
breyta skattalögunum og
laga ágalla þeirra. Þeim
hefur verið margbreytt á
mörgum undanförnum
árum. En ranglætið helzt.
Misréttinu linnir ekki,
heldur virðist það þvert á
móti fara vaxandi. Mæl-
irinn er orðinn fullur.
Alþýðuf lokkurinn er
eini stjórnmálaf lokkur-
inn, sem dregið hefur af
þessu djarfa og skynsam-
lega ályktun. Hann hefur
lagt til, að afnema alger-
lega tekjuskatt til ríkisins
af launatekjum, en láta
óbeinan skatt, fyrst sölu-
skatt og síðar virðisauka-
skatt, koma í staðinn.
Alþýðuf lokkurinn vill
m.ö.o. taka að skatt-
leggja eyðsluna í stað
þess að skattleggja tekj-
urnar. Hins vegar vill
hann, að atvinnurek-
endur, hvort heldur um er
að ræða einstaklinga eða
félög, haldi áfram að
greiða tekjuskatt, og
meira að segja miklu
meiri tekjuskatt en þessir
aðilar hafa greitt, því að í
Ijós hefur komið, að
tekjuskattur af öllum at-
vinnurekstri í landinu er
ekki nema brot af þeim
tekjuskatti, sem einstakl-
ingar greiða. Einmitt í
því er hið stórkostlega
félagslega ranglæti
fólgið.
Tvennt hefur fyrst og
fremst verð fært fram
gegn þessari hugmynd.
Hið fyrra er, að láglauna-
fólk, sem nú greiðir litinn
eða engan tekjuskatt,
myndi samkvæmt hinu
nýja kerfi greiða meiri
skatt en áður. Þennan
mismun er vandalaust að
jafna. Nú þegar eru
greiddar barnabætur og
komið hefur verið á vísi
að kerfi svo kallaðra nei-
kvæðra skatta, þ.e. tekju-
»*2%$mssSgl
m

lagt fólk getur fengið
greiðslur úr ríkissjóði í
stað þess að greiöa til
hans. Þessi kerfi mætti
stækka í því skyni, að
breyting úr beinum í
óbeinan skatt bitnaði ekki
að láglaunafólki. Síðara
atriðið, sem bent hefur
verið á, er, að einstakl-
ingar, sem nú hafa mjög
háartekjur, myndu
sleppa við skattgreiðslu.
Um þetta er það aó segja,
að þeir launþegar sem
hafa mjög háar tekjur,
eru sárafáir. Þeir, sem
hafa hinar háu tekjur,
eru atvinnurekendur af
einhverju tagi, en sam-
kvæmt tillögum Alþýðu-
flokksins eiga atvinnu-
rekendur að greiða tekju-
skatt áfram, það eru ein-
mitt þessir hátekjumenn,
sem nú greiða alltof
lágan tekjuskatt. Hafa
verður í huga, að atvinnu-
rekendur eru ekki ein-
ungis þeir, sem eiga t.d.
togara, verksmiðju eða
hei Idverzlun, heldur
einnig t.d. lögfræðingur,
sem rekur lögfræðiskrif-
stofu með mörgu starfs-
fólki, læknir, sem notar
dýr tæki og hefur
aðstoðarfólk o.s.frv. Þó
að einhverjir launþegar,
sem hafa háar tekjur,
myndu samkvæmt hinu
nýja kerfi greiða minna
til ríkisinsen áður, og það
sé í sjálfu sér ekki æski-
legt, þá er það hégóminn
einber miðað við það
ranglæti, sem núverandi
kerf i hef ur í för með sér.
Tekjuskattur allra ein-
staklinga á landinu mun
nú nema um 7.500 millj.
kr. Um 90% þessarar
upphæðar er greiddur af
launþegum, en aðeins um
10% af einstaklingum,
sem stunda atvinnu-
rekstur. Rikið myndiþví
missa um 6.750 millj, kr.
tekjur við kerfisbreyt-
inguna, og þann tekju-
missi yrði að sjálfsögðu
að bæta ríkissjóð . Það
ætti fyrst og fremst að
gerast a þann hátt, að
rikissjóður skilaði neyt-
endum aftur þeim tveim
söluskattsstigum, sem
lögð voru á vegna nátt-
úruhamfaranna í Vest-
mannaeyjum og á Norð-
firði, en tekjur af hverju
söluskattsstigi nema nú
um 1400 millj. kr. svo að
hér yrði um 2800 millj. kr.
að ræða. Þegar það er
haft í huga, að ríkisút-
gjöldin hafa vaxið úr
rúmum 9000 millj. kr.
1970 í 60.000 millj. kr. á
þessu ári, ætti það ekki að
reynast torvelt, enda
nauðsynlegt að draga úr
ríkisútgjöldum af öðrum
ástæðum. Þá er nú inn-
heimteitt söluskattsstig í
olíusjóð, og falla ákvæði
um það úr gildi 28. fe-
brúar á næsta ári. Ef
hægt væri að komast hjá
að framlengja þessi
ákvæði, bættust 1400
millj. kr. við, en óvíst er
þó, að hægt muni vera að
afnema þau í bráð. Hins
vegar er í tillögum
Alþýðuf lokksins gert ráð
fyrir því, að breyta
hinum ranglátu reglum
skattalaga um fyrningar-
frádrátt og vaxtafrádrátt
í atvinnurekstri og
reglunum um tekjuskatt
af söluhagnaði eigna.
Erf itt er að áætla, hversu
mikið tekjur ríkisins
mundu geta vaxið með
þessum hætti. En augljóst
er,að ekki vantar mikið
á, að ríkissjóður fengi
bættan þann ca. 6500-7000
millj. kr. tekjumissi, sem
hann yrði f yrir. Það, sem
á vantar, hefur Alþýðu-
flokkurinn lagt til, að
jafnað yrði með sér-
stökum veltuskatti á
fyrirtæki, semstunda at-
vinnurekstur, hliðum
aðstöðugjaldi því, sem
sveitarfélög innheimta
nú, og er sá skattstofn
þegar fyrir hendi. Þegar
það er haft í huga, að í
fyrra greiddu aðeins 55-
60% af þeim aðilum, sem
atvinnurekstur stunda,
tekjuskatt, alls um 1600-
1700 millj. (tölur fyrir
þetta ár eru ekki fyrir
hendi), og að heildarvelta
allra atvinnufyrirtækja í
ár mun nema um 400
milljörðum króna, þá er
augljóst, hversu lágur
slíkur veltuskattur gæti
verið til þess að halda
ríkinu skaðlausu af
kerfisbreytingunni, en
meðtilliti til þess, hversu
lítið atvinnureksturinn
hefur greitt til ríkissjóðs,
er slíkur skattur rétt-
látur.
Þessar tiliógur Alþýðu-
flokksins eru einu raun-
hæfu tillögurnar, sem
fram hafa komið til þess
að bæta úr því ógnarlega
ranglæti, sem núgiidandi
tekjuskattskerfi hefur í
för með sér.
Almenningur mun
áreiðanlega fylgjast vel
með þvi, hver gaumur
þeim verður gefinn af
hálfu stjórnvalda.
GÞG.