Alþýðublaðið - 11.08.1977, Qupperneq 6

6
Fimmtudagur 11. ágúst 1977
blaSM* Fimmtudagur 11. ágúst 1977
r
SÝNDI f
POMPIDOU-SAFNINU
Listamaburinn, Hreinn FriOfinnsson.
í Gallerii Suðurgötu 7 stendur
nú yfir sýning Hreins Friðfinns-
sonar. Til þess að falla ekki i þá
gildru, eins og svo margir hafa
gert á undan undirrituöum, að
útskýra og dæma hluti, sem
hann hefur litið vit á, fékk hann
Gallerimennina Bjarna Þörar-
insson og Steingrim Eyfjörð
Kristmundsson til að labba ögn
um sýninguna með blaðamanni
og Utskýra hana og segja nokk-
ur deili á listamanninum.
Hnitmiðuð og fáguð
vinnubrögð
Hreinn Friðfinnsson, sem nú
er 34 ára, lærði i Myndlista- og
handiðaskólanum. Siðan hefur
hann feröast um, mest á Italiu
og i London. Undanfarin sex ár
hefur Hreinn verið búsettur i
Hollandi.
Hreinn hefur haidið átta
einkasýningar, þar af tvær hér á
landi, auk fjölda samsýninga.
Hreinn var upphaflega bezt
þekktur sem SÚM-ari, en er nú
þekktur fyrst og fremst fyrir
góða myndlist.
Fyrir sex árum fluttizt hann
til Hollands og hefur unnið þar
siðan, þó svo sterk bönd hafi æ-
tið bundið hann við ísland. I
Hollandi er litið á listamenn
sem ómissandi stétt manna,
engu siður en lögfræðinga og
lækna, Hreinn hefur spjarað sig
mjög vel i Hollandi og selt tals-
vert af verkum.
Sem dæmi um orðstir Hreins
erlendis má minna á, aö þegar
Pompidou-safnið i Paris var
opnað, en það er eitt stærsta
listasafn heimsins, þá var
Hreini boðið að sýna þar ásamt
þremur öðrum Isiendingum,
þeim Siguröi Guðmundssyni,
Kristjáni Guömundssyni og
Þórði Benediktssyni, en þeir
starfa allir erlendis.
Þetta sýnir, að allir þessir
listamenn eru mikils metnir, en
þeir verða aö starfa erlendis,
þeir fá svo litil tækifæri hér
heima.
„E.t.v. er meö verk Hreins
eins og handritin forðum, allt
lendir þetta erlendis?”
„Það sézt á sýningunni, að
Hreinn er núna i toppformi sem
listamaður. Verk hans eru ný-
stárleg, hann kemur mönnum
þægilega á óvart sifellt leitandi.
Sýningin er mjög fersk, fáguð
vinnubrögð og hnitmiðuð ein-
kenna hana,” sögðu þeir Bjarni
og Steingrimur að lokum.
Alþýðublaðið spurði að lokum
listamanninn sjálfan hvernig
honum þætti að sýna i Gallerii
Suðurgötu 7.
„Gott, enda var hugmyndin
að reyna að sniða sýninguna
fyrir húsið. Húsið er mjög fall-
egt og skemmtilegt. Eini gallinn
er sá, að húsið sjálft hefur
kannski of sterkan „karakt-
er”.”
Þessar myndir eru af sama verkinu. t texta með þvl segir: Viðkoma. Formið ágóifinu er gert úr þvi
efni, sem kom úr handgrafna forminu, er sést á Ijósmyndinni (vinstra megin). Leikmenn gætu ef til vill
látið sér detta ihug að formið á ljósmyndinni tákniauga en formið ágólfinu táknitár.
Verk þetta nefnist mynstur. t texta með verkinu stendur: Steinar eins og þessir hér á borðinu eiga sér
augljóslega margvislega og mismunandi sögu að baki, bæði jarðfræðilega og annarskonar. Ég hef grip-
ið inn i þessa sögu um stundarsakir með þvi að tina þá einn og einn á ýmsum stöðum og færa saman
hingað. óbeinlinis hef ég stefnt yður á fund við þessa steina og býð yður að taka einn þeirra, svo að þér
og steinn verðið samferða héðan.
^ ___________________________________________________________________________________________
Suðurgata 7,
HVAÐ SKAL GERA
VID GÖMLll HÖSIN?
Siðustu árin hefur verið talsvert rætt um húsfriðun. A hún rétt á sér, er
það þjóðarnauðsyn að vernda gömul timburhús eða á að rifa alla þessa ljótu
hjalla og reisa forkunnarfagrar byggingarúrsteypu og gleri á rústum fúa-
sprekans?
Borgaryfirvöld hafa litið aðhafst i þessum málum, ekki þorað að taka af-
stöðu opinberlega. Þess vegna hafa mörg gömlu húsanna, sem viðgerða
þörfnuðust, grotnað niður og orðið ónýt. Að maður ekki tali um alla þá
bruna, sem orðið hafa i gömlu hverfunum. Smám saman er vandamálið að
verða úr sögunni, án þess að yfirvöld hafi þurft að taka afstöðu.
önnur aðferð er að flytja öll gömlu húsin á safn eins og t.d. Árbæjarsafn-
ið. Þegar hjallarnir eru komnir á Árbæ, þá geta athafnamennirnir reist
morgunblaðshallir á grunnunum. Það væri lika bæði synd og skömm að láta
allar þessar verðmætu byggingarlóðir standa ill'a nýttar undir hálfföllnum
skúraþyrpingum i hjarta borgarinnar.
Krár og veitingastaðir
En sem betur fer eru ekki allir á þessari skoðun. Margir vilja friða húsin
en húsafriðunarmenn eru einnig sundurleitur hópur.
Nokkrir vilja láta friða eitt og eitt hús, eigi það sér einhverja sérstaka
sögu. Þá er það húsið sjálft, sem máli skiptir og er þá staðsetning hússins
ekkert mikilvæg . Það gæti þess vegna verið upp i Árbæ.
Aðrir vilja láta friða, öll gömul hús og þá helzt heil borgarhverfi. Hafa
myndast samtök manna til friðunar einstakra hverfa eða húsaþyrpinga,
t.d. Torfusamtökin og íbúasamtök Grjótaþorps.
Margir sjá i hillingum sjálfan sig ganga um i gömlu hverfunum að kvöldi
góðveðurssumardags, setjast svo niður á stól við næstu krá og panta þar is-
kaldan og freyðandi bjór, (þegar Islendingum loksins hlotnast þau sjálf-
sögðu mannréttindi að mega drekka bjór). Inn i þessa mynd gætu komið
litlir og aðlaðandi veitingastaðir, þar sem hægt væri að hlusta á rólega tón-
list og slappa af með vinum og vandamönnum yfir snarli og glasi af léttu
vinu.
En væri ekki einnig hægt að nýta þessi hús á þann hátt, sem þau voru upp-
haflega byggð fyrir? Þ.e. sem mannabústaði og ýmsa starfsemi nátengda
manninum. »
Alþýðublaðið heimsótti slikt gamalt hús, sem gert hefur verið upp og not- „
að sem aðsetur ungs listafólks. Við ræddum við tvo listamenn úr hópi þeim,
sem stendur fyrir Gallerii Suðurgötu 7 og kynntum okkur starfsemina þar.

Þessi stigi er táknrænn fyrir mörg gömul hús, þröngur og brattur.
Stiginn er i húsinu aö Suburgötu 7.
um þvi galvösk i útgáfuna og
höfum upplagið tvö þúsund ein-
tök til að byrja með.”
„Eins og skiljanlegt er, þá er
erfitt að fjármagna svona fyrir-
tæki en við reynum að láta aug-
lýsingar borga niöur kostnaöinn
eins og hægt er.”
Fáiö þið þá enga opinbera fyr-
irgreiðslu?
„Við gerum okkur vonir um
og við trúum ekki öðru en að hið
opinbera veiti okkur einhverja
fyrirgreiðslu,enn sem komið er
höfum við ekkert fengið.”
„Borgin hefur þó sýnt dálitin
lit og keypt nokkur verk nú-
timalistamanna. Þetta er mjög
virðingarvert, þvi ungir lista-
ur, en það er opið frá 13:30-16.
Sá timi er varla sniðin fyrir
vinnandi fólk, svo islenzk al-
þýða á greinilega ekki að njóta
listarinnar.”
„Þetta, með meiru, leiðir svo
til þess, aö almenningur er ekki
nógu upplýstur um það sem er
að gerast i myndlistinni i dag.
Það leiðir svo aftur til þess, að
lögmál frumskógarins gilda i
myndlistá íslandi. Hér geta alls
kyns menn, sem litið eða ekkert
kunna fyrir sér, vaðið uppi og
gert það bara helviti gott.
Glöggt dæmi um þetta er Kjar-
valsstaðadeilan fræga. Þá sýndi
Jakob Hafstein myndir og stór-
græddi á öllu saman.”
Myndir og texti: ATA
Lögmál frumskógarins gilda
í íslenzkri myndlist
„Starfsemin hjá okkur hérna
á Suðurgötunnni fléttast inn i
húsfriðunarsjónarmiö”, sögöu
þeir Bjarni H. Þórarinsson og
Steingrimur Eyfjörð Krist-
mundsson.
„Við bendu hér á leið til að
nýta og varðveita i senn gömul
hús. Við erum þar af leiðandi
inni á þeirri linu, aö varðveita
eigi gömul hús.”
„Það eru tiu manns af Hjalte-
sted-ættinni sem eiga húsið. Við
erum ekkert aö fara nánar út i
ættfræði og nefna eigendurna,
en þetta fólk hefur ætið sýnt
okkur mikinn skilning og hópur-
inn hefur nú aöstöðu i hálfu hús-
inu.”
„Það er talsvert kostnaðar-
samt að gera svona hús upp en
þaö liggur að visu mest í vinnu.
Hópurinn hefur unnið allt i sjálf-
boöavinnu, þess vegna gátum
viö ráðið viö þetta fyrirtæki. Við
eigum nefnilega enga peninga.”
hópar og fjárvana og við erum,
staöið fyrir sýningum, enda
stendur galleristarfsemi með
miklum blóma i heiminum um
þessar mundir.”
Hvað er þá galleri?
„Við getum tekiö okkur sem.
dæmi. Suðurgata 7 er vettvang-
ur nútimalistar. Er hugsuð sem
stofnun fyrir almenning til að
hafa greiðan aðgang að mynd-
list sem er að gerast sem næst
núinu, en ekki geymsla rykfall-
inna hugmynda i nyndlist.”
Vaxtabroddurinn i
islenzkri myndlist
Eruð þið einskonar angi frá
SÚM?
„Viö erum bara ný „grúppa”
i myndlist á Islandi. SÚM-fé-
lagsskapurinn var mjög mikil-
vægur á sinum tima en hann er
að okkar áliti aö öllum likindum
búinn að renna sitt skeiö sem fé-
skipti. Ætlunin erað blaðiö komi
út f jórum sinnum á ári. Það á
ekki að fjalla um myndlist ein-
göngu, hinar ýmsu listgreinar
fá þar inni. Ætlunin er aö blað-
iö verði milli 60-70 blaösíöur að
þessu sinni.”
„Þessi útgáfustarfsemi er til-
raun til aöbæta úr brýnni þörf.
Ekki hefur veriö gefið neitt út á
'.EUtONtC
menn fá yfirleitt litla uppörvun.
Þeir halda sýningu sem nokkur
hundruð manns sjá, siðan er
sýningunni pakkað saman og
sézt aldrei meira. Listasafn Is-
lands hefur til dæmis ekki reynt
að safna saman verkum ungra
listamanna.”
Listasafnið sniðgengur
nútimalist.
„N:ú þegarhefur myndast stór
eyða i islenzka myndlistarsögu.
Bjarni við vinnu sina I Bögglapóststofunni. Fæstir ungra Islenzkra
listamanna geta lifað af list sinni.
Steingrlmur skoðar hér „Mynstur”.
17 manna hópur
Alþýðublaðið spurði þá
Bjarna og Steingrim nánar út i
starfsemi Galleris Suðurgötu 7.
Það er 17 manna hópur sem
stendur að Suðurgötu 7. Það eru
aðallega tvær stoðir, sem
standa undir starfsemirmi, á-
hugi á gallerisstarfsemi og á-
hugi á útgáfustarfsemi.
„Þetta er ekki það mikið fyr-
irtæki, að hópurinn ræður alveg
við þetta. Vegna eðlis galleria,
en þau eru yfirleitt smá i sniö-
um, þá getum við haldið uppi
tengslum við galleri erlendis og
einangrumst þar af leiðandi
ekki. Við getum fengið lista-
menn og sýningar aþ utan mun
oftar og verkin þar af leiðandi
mun freskari. Stundum eru
verkin búin til hér eða öllu held-
ur hugmyndirnar framkvæmd-
ar hér með sýningarstaöinn i
huga. Vegna þess, hve svona
gallerísýningar eru litlar að
umfangi, geta jafn fámennir
lagsskapur, en sem einstakling-
ar starfa þeir af fullum krafti
sem myndlistarmenn, a.m.k.
sumir hverjir. Hreinn Frið-
finnsson, sem sýnir hjá okkur
nú, var einn af stofnendum
Galleri SÚM. Þetta var gott
framtak á sinum tima, eins og
sjá má af þvi aö félagsskapur-
inn hefur verið lifandi i rúm tiu
ár.”
„Segja má, aö nú séum við
vaxtabroddurinn i Islenzkri
myndlist.”
„En Galleri Suðurgata 7 er,
eins og fram hefur komiö, ekki
eingöngu vettvangur myndlist-;
armanna. A okkar stefnuskra
eru einnig tilraunakvikmyndir,
innflutningur á handunnum
bókum, timaritum og blööum,
sem fjalla um og eru myndlist,
og svo útgáfustarfsemi.”
Timaritið „Svart á
hvitu”
„Svart á hvitu, blað hópsins,
kemur út nú bráðlega i fyrsta
Þessar bækur eru til sölu I Gatlerh Suðurgotu 7. Þær fjalla ekki um
myndlist, heldur eru sjálfstæð listaverk og gallerl sjálfar.
Islandi til aö uppfræða almenn-
ingum nýjarstefnur i myndlist i
fjölda mörg ár. Það er skömm
að þvi fyrir Islendinga að eiga
ekkert myndlistartimarit.”
„Ekkert er heldur flutt inn af
erlendum myndlistartimarit-
um. Klámrit og kvennablöð eru
flutt til landsins i miklu magni,
en myndlistartimarit viöast
ekki ganga.”
„Áður hafa verið gefin út
timarit eins og „Helgafell”
„Ritlist og Myndlist” og „Birt-
ingur”, en öll fóru þau á haus-
inn, enda einkaframtak. Við
höldum, að nú séu aðstæður aðr-
ar, fólk opnara fyrir nýjungum,
upplýstara, en áður. Við leggj-
Listasafnið sniðgengur nútiniá-
list algerlega. Sérstaklega kosið
safnráð mætir ekki einu sinni á
sýningar, þar sem nútimalista-
menn sýna og sýnir engan á-
huga á að kaupa verk þeirra.
Okkur hreinlega óar við væru-
kæri Listasafnsins en vegna
þessa værukæris hefur eyðan i
listasöguna myndast og hún á
eftir aö stækka nema önnur
vinnubrögð komi til sögunnar.”
„Það hefur meira að segja
komið mjög sterklega til greina
hjá myndlistarmönnum, að þeir
taki sig saman og stofni „Nú-
timalistasafn”.”
„Einnig finnst okkur opnun-
artimi Listasafnsins undarleg-