Alþýðublaðið - 14.09.1978, Blaðsíða 1

alþýðu-
Fimmtudagur 14. september 1978 —173. tbl. 59. árg.
Jafnaðarmenn
Gerizt áskrifendur að málgagni ykkar
— Alþýðublaðinu, strax í dag
Velferð verkafólks er
ekki bara bundin við
krónur i launa-
umslögum og verð á
vörum. Vinnustaðirnir
skipta ekki hvað
minnstu máli i þvi sam-
bandi. Hvort sem um er
að ræða vinnu i fisk-
vinnslu, verksmiðjum
eða á skrifstofum.
Flest fólk eyðir
mestum hluta ævi
sinnar i vinnunni. Ekki
hvað sist hér á landi þar
sem vinnutimi er
óheyrilega langur.
Þrátt fyrir hina nýjuognokkuð
ströngu löggjöf um aðbúnað og
hollustuhætti á vinnustöðum, er
langt i land að þeirri löggjöf sé
fullnægt. Þar kemur eflaust
margt til og þá kannski helst að
atvinnurekendur vilja ekki leggja
út i þann kostnað, sem fylgir þvi
að gera endurbætur á húskynnum
fyrirtækja sinna. Eflaust eru lika
lána fyrirgreiðslur ekki gripnar
úr lausuloftitilslikrahluta.Þá er
lika það til að nefna að verkalýðs-
félögin og starfsfölk á vinnu-
stöðum, þrýsta ekki nóg á um
það, að þessari löggjöf sé fram-
fylgt.
Vissulega eru til mörg fyrirtæki
sem eru til fyrirmyndar hvað
varðar aðbúnað starfsfólks, en
þau fyrirtæki eru þvi miður fleiri
sem eru til háborinnar skammar.
Það gleymist oft að þaö er ekki
nóg að setja löggjöf um hitt og
þetta sem á að gera. Fjárveit-
ingar verða lika að fylgja með til
aðhægt sé að framfylgja þvi sem
lögboðið er. Verkalýðshreyfingin
verður þvi að knýja á um það, áð
atvinnurekendur veröi látnir fara
Fóik eyðir mestum hluta æfinnar I vinnunni.þvi er nauðsynlegt að þeir séu hreinlegir og aðlaðandi fyrir
starfsfólkið. Gaman væri ef fleiri fylgdu fordæmi þessa frystihúss sem hefur lagt sig fram um aö gera
vinnustaðinn liflegan og hlýjan fyrir starfsfólkiö.
•
að lögum i' þessum efnum. Ef at- standa saman um að útvega láns- hagsmuni atvinnurekenda og
vinnurekendurtelja sig ekki hafa fé til þess að hægt verði að fram- launafólks að ræða, heldur er hér
fé i þessar framkvæmdir, ættu fylgja settum lögum. Hér er ekki um að ræða lögsem ber aö fram-
þeir og verkalýðshreyfingin að aðeins um að ræða sameiginlega fylgja.
Lögum um aðbúnað og hollustuhætti
verði framfylgt
— hin „frjálsa samkeppni”
Auðhríngalöggjöf nauðsynleg
Auöhringamyndun hef-
ur töluvert boriö á góma
að undanförnu, eftir að
Flugleiðir keyptu meiri-
hluta hlutabréfa í Arnar-
flugi. Fargjaldastríð
Eimskipafélagsins við
minni skipafélögin, hafa
líka mikið komið við sögu
í þessum umræðum.
Enginn dregur i efa mikilvægi
Flugleiða og Eimskipafélags-
ins, en það mikilvægi dregur
ekki úr rétti manna til að ræða
opinberlega um þessi mál. Það
vill þvi miður brenna við að ef
farið er að ræða um hugsanlega
einokunaraðstöðu þessara
tveggja félaga er þyrlað upp
moðreyk og gefnar út óræðar
yfirlýsingar.
Það kom nokkuð á óvart er sú
frétt var birt, að Flugleiðir
hefðu keypt meirihluta hluta-
bréfa i Arnarflugi. t fréttunum
sem bárust af þessum kaupum
kom fram, að samkeppnisað-
staða islenskra flugfélaga hefði
versnað gagnvart erlendum
flugfélögum, sem keppa við is-
lensk flugfélög á flugleiðum er-
lendis, en Flugleiðir og Arnar-
flug hafi i auknum mæli byggt
starfsemi sina á leiguflugi á er-
lendum mörkuðum.
Ekki skal það rengt á nokkurn
hátt aö um erfiðleika hafi verið
að ræða i þeirri hörðu sam-
keppni, sem er á flugleiðum er-
lendis. Hins vegar vekur það
fólk til umhugsunar um hina
svokölluðu frjálsu samkeppni,
sem mikill áróður er rekinn
fyrir hérlendis, þegar eina is-
lenska flugfélagið sem keppti
við Flugleiðir um farþegaflutn-
inga til og frá landinu er yfirtek-
ið. Hin frjálsa samkeppni er
ekki lengur fyrir hendi á þessu
sviði.
Og nú berast þær fréttir sem
að visu hafa ekki enn fengist
staðfestar, að Flugleiðir hafi i
hyggju aö kaupa flugfélagið
Vængi. Er þvi ekki úr vegi að
spyrja hvort þar sé lika um að
ræða erfiðleika vegna mikillar
samkeppni. Ekki getur þar
verið um að ræða samkeppni
erlendra flugfélaga.
Lögmál frumskógarins virðist
vera samt við sig. Stórfyrirtæk-
in með allt sitt fjármagn gleypa
hreinlega ný fyrirtæki, sem ætla
sér einhvern smá bita af kök-
unni. Ef það tekst ekki, birtist
samkeppnin i þeirri mynd, að
þjónustan sem viðkomandi stór-
fyrirtæki veitir er látin i té fyrir
verð sem er langt undir mark-
aðsverði. Þetta er subbulegur
viðskiptamáti sem ekki á að
eiga sér stað, og gerir þörfina
brýna fyrir stranga löggjöf um
auðhringamyndun.
Samkeppni i viðskiptalifinu
birtist með ýmsum hætti hér á
landi. Hér eru starfrækt þrjú
oliufélög. Oliufélagið HF, Oliu-
félagið Skeljungur HF og Oliu-
verslun tslands HF. Það ætti þvi
ekki að vera skortur á sam-
keppni i þessari grein. Hins veg-
ar er það nokkuö óljóst i hvaða
mynd þessi samkeppni birtist.
Ekki er það i verðinu. En það er
aftur á móti all ljóst, að óhag-
kvæmni þessa fyrirkomulags er
mikið. Þó að viöa séu bensin-
stöðvar oliufélaganna svo gott
sem hlið við hliö, verður hinn al-
menni neitandi ekki var við
nokkurn hagnað eftir þvi hvar
hann verslar. En þjóðfélagið i
heild hlýtur að gjalda þessarar
fáránlegu og ónauðsynlegu
skiptingar á sölu sömu vörunn-
ar. Ef um einhverja heiíbrigða
samkeppni væri aö ræða i þess-
ari grein, horfði málið á allt
annan hátt við. En það er á
þessu sviði eins og mörgum öðr-
um að hagur neytandans er ekki.
hafður i fyrirrúmi, heldur hitt,
að þeir sem vöruna selja reyna
að tryggja sér sem hæst verð.
keppnin er i orði en ekki á boröi
Heyfengur yfirleitt mikill og góður
— slátrun er nu að hefjast
„Heyfengur hefur
yfirleitt verið i góðu
meðallagi, og jafnvel
mjög góður, þó hinir
ýmsu landshlutar séu
mjög misvel á vegi
staddir í þvi tilliti”,
sagði Jónas Jónsson,
ritstjóri Freys, er
Alþýðublaðið hafði
samband við hann i
gær.
„Kal var á nokkrum stöðum,
t.d. var það á vestanverðu
Norðurlandi, i nokkrum
sveitum i Eyjafirði og i Þing-
eyjarsýslum, og á Austurlandi.
Á þessum stöðum var kal i vor,
en vegna góðrar sprettutiöar
varð minni rýrnun fyrir vikið.
Að visu spratt fremur hægt, en
þaö var áfallalaust. Júnimánuð-
ur var kaldur, en svo batnaöi
sprettutið og varð góð spretta,
og heyfengur vel i meðallagi.
„Nýting heyjanna er einnig
góð, þegar litið er til landsins i
heild, og jafnvel mjög góð. Þó
eru þarna undantekningar, t.d.
var erfið heyskapartiö i sumum
sveitum i Arnessýslu, þó að hey
hafi yfirleitt verið góð á Suður-
landi, og sömuleiöis var þetta
heldur erfiðara á Vesturlandi.
Það voru yfirleitt skúrir, sem
geröu þetta terfitt fyrir mönn-
um.”
Jónas sagði ennfremur, að
slætti hefði yfirleitt lokið frekar
snemma, sumir heföu lokið
honum i júli, en svo væru aðrir,
sem væru jafnvel að ljúka
honum þessa dagana, t.d. i
sumum sveitum Arnessýslu og
liklega á sumum stöðum á
Vesturlandi lika.
Slátrun er nú rétt aö hefjast,
og veit þvi enginn hvort fé
verður vænt i haust, en þó sagði
Jónas, að frekar væri búizt viö
þvi að svo yrði, þvi ekki hafa
orðið nein stóráföll. I þessari
viku eru réttir mjög viða, og
slátrun hefst strax að þeim
loknum.
Þá hafði Alþýðublaðiö sam-
band við Jónmund Olafsson hjá
Framleiðsluráði landbúnaðar-
ins og spurði hann, hvort mikið
væri eftir af kjöti frá i fyrra
Hann sagöi að kjötbirgðir yröu
kannaöar um miðjan mánuðinn,
og þá fyrst væri hægt að segja til
um birgöirnar nákvæmlega.
Hins vegar taldi hann, aö
birgðir væru ekki mjög miklar
nú, hara i meðallagi. Mjög
sæmileg sala heföi verið i sumar
á kjöti.
Nýtt kjötverö er væntanlegt
nú á næstu dögum, enda er
slátrun nú að hefjast á þeim
stöðum, sem fyrstir verða, en
þaö er liklega i Borgarnesi og
fyrir norðan aö sögn Jón-
mundar.