Alþýðublaðið

Dagsetning
  • fyrri mánuðurnóvember 1978næsti mánuður
    SuÞrMiFiLa
    2930311234
    567891011
    12131415161718
    19202122232425
    262728293012
    3456789

Alþýðublaðið - 22.11.1978, Blaðsíða 4

Alþýðublaðið - 22.11.1978, Blaðsíða 4
alþýöu- blaóiö Útgefandi Alþýðuflokkurinn Ritstjórn og auglýsingadeild Alþýðublaðsins er að Síðu- múla 11, sími 81866. • Miðvikudagur 22. nóvember, 1978' Útflutningsbætur lækki í áföngum Sighvatur Björgvinsson o.fl. hafa lagt fram frumvarp um breytta tilhögun útflutningsbóta Sighvatur Björgvins- son og 3 aðrir þingmenn Alþýðuflokksins hafa lagt fram i neðri deild frumvarp til laga um breytta tilhögun útflutn- ingsbóta, eða verðábyrgðar vegna út- flutnings landbúnaðar- afurða, eins og það heit- ir opinberlega. Leggja þeir þar tiL að útflutn- ingsbætur verði gerðar upp sitt i hvoru lagi fyrir sauðfjárafurðir annars vegar og nautgripaaf- urðir hins vegar. Verði hámarksupphæð útflutn- ingsbótanna 8% af framleiðsluverðmæti nautgripaafurða og 12% af heildarframleiðslu- verðmæti sauðfjáraf- urða, og sé ekki leyfilegt að flytja verðábyrgð á milli búgreina, t.d. ef út- flutningsbætur yrðu undir hámarki i annarri greininni, en yfir þvi í hinni. NU er hámarksupphæö Utflutn- ingsbóta 10% af heildarfram- ' leiðsluverömæti landbúnaðar- framleiöslunnar að hlunnindum meötöldum. Slðustu tvö verðlags- ár hefur upphæð útflutningsbóta farið verulega fram úr þessu há- marki, og verið veitt aukafjár- veiting til aö standa undir um- framgreiöslum. Meirihlutinn af útflutningsbótunum hefur farið i uppbæturá sauöfjárafuröir, eink- um dilkakjöt, sem skilað hefur um helmingi heildsöluverös við útflutning. Afgangurinn fer i uppbætur á nautgripaafurðir, einkum mjólkurost, sem skilað hefur um 1/4 til 1/3 af heiidsölu- verði. Þeir Sighvatur gera ráð fyrir þvi, að þessi hámarksákvæði, sem þeir leggja til, komi til fram- kvæmda i' áföngum, hvað varðar sauðfjárafuröirnar. Útflutnings- bæturá þær nema númiklu meiru en 12% af framleiösluverömæt- inu, þvi þær voru um 23% af verð- mætinu á siöasta verðlagsári. Þannig er gert ráö fyrir þvf i framvarpinu, aö fyrir verðlags- árið 1978/1979 veröi hámarksupp- hæð útflutningsbóta fyrir sauð- fjárafuröir 20% af framleiöslu- verömæti þeirra, næsta verðlags- ár 18%, og minnka þannig um 2% á ári þar til markinu 12% er náö á verðlagsárinu 1982/1983. 1 greinargerð meö frumvarpinu segir, að þaö sé efnislega sam- hljóöa frumvarpi, sem flutt var á siðasta þingi af Sighvatí Björg- vinssyni og Benedikt Gröndal, og hlaut ekki afgreiöslu á þvi þingi. Þjóðarbúið i ógöngum vegna útflutningsbót- anna Tilgangurinn meö flutningi frumvarps þessa, er, aö þvi er segir i greinargerðinni, að benda á leiö út úr þeim ógöngum, sem þjóðarbúið er komið i vegna greiðslu útflutningsbóta. 1 þeim efnum hefur stööugt sigið á ógæfuhiiðina aö undanförnu uns i algert óefni er nú komið þegar flytja getur þurft út yfir 30% af framleiðsluafuröum einnar bú- greinar og greiða úr rikissjóði i verðbætur af þeim sökum upphæðir, sem taldar eru i þús- undum miiljóna króna. í fjárlög- um fyrir áriö 1978 er variö 2.963 milljónum króna i þessu skyni til þess að standa undir halla af út- flutningi, sem skapast vegna of- framleiöslu, einkum og sér i lagi á kindakjöti, en einnig að tals- veröu marki á mjólkurafuröum. Liklegt er , aö sú áætlun um fjár- þörf sé vanreiknuö um yfir 500 milljónir króna. Þannig fara um þri'r og hálfúr milljarður i útflutn- ingsbætur á þessu ári, ef að likum lætur. Breytingarnar verða að gerast i áföngum. Flutningsmenn frumvarps þessa segja enn fremur i greinar- gerð, að útflutningsbæturnar hafi átt drjúgan þátt i þeirri offram- leiöslu, sem átt hefur sér stað i is- lenskum iandbúnaði, og hafi eftir að núverandi skipan útflutnings- bótanna var upp tekin 1959 verið horfið frá þeirri stefnu, að fram- leiðsla landbúnaöarafuröa taki miö af þörfum innanlandsmark- aðarins. Siðan segir i greinargeröinni: „Enda þotl nú sé fyrir allnokkru orðiö ljóst, að viö svo búið veröur ekki staöið, þá er engu að siður ýmsum erfiðleikum bundið að hverfa frá þeirri stefnu i útflutn- ingsbótamálunum, sem svo rlk áhrif heíur haft á framleiöslu- stefnu i landbúnaði á s.l. 19árum. Til dæmis er ljóst að ef snúið yröi viö blaðinu i einu vetfangi og breytt um kerfi verðábyrgðar rikissjóðs vegna útflutnings land- búnaðarafurða þannig aö útflutn- ingsbætur lækkuöu mjög i einni svipan, þa myndi það hafa mjög alvarlegar afleiðingar fyrir bændur. Viðbrigöin yrðu svo mikil og snögg, aö jafnvel enn alvarlegri vandi mundi skapast I landbún- aðarmálunum —sá vandi, aö ekki yrði með nokkru móti unnt aö losna viö verulegan hluta af framleiðslu. búvara, einkum sauðf járafuröa, sem yrði að sjálf- sögöu óskaplegt áfall fyrir is- lenska bændastétt, er án efa mundi riöa búskap margra bænda að fullu. Einmitt vegna þess, hversu lengi mennhafa lát- ið viövaranir Alþýöuflokksins um hvert stefndi i landbúnaðarmál- unum með óbreyttu útflutnings- bótakerfi sem vind um eyru þjóta, er nú komið út i þær ógöng- ur, sem raun ver vitni, þar sem ekki verður snúiö á rétta braut nema með mikilli varúð og á tais- veröum tima. Meö frumvarpi þessu er bent á færa leiö með breytingum á nú- verandi kerfi verðábyrgðar (út- flutningsbóta), sem er i senn var- færnisleg og tekin I áföngum á talsvert löngum tima”. Endurskoðun landbún- aðarstefnunnar Enn segir i greinargeröinni: „í samstarfsyfirlýsingu ríkisstjórn- arinnar er þess m.a. getiö, að stefnan i landbúnaðarmálum Sighvatur Björgvins- son á alþingi ^ verði tekin til endurskoðunar. 1 þvi sambandi er m.a. stefnt að þvi, að framleiöslustefnan taki fyrst og fremst mið af innan- landsþörfum og dregiö verði úr óhagkvæmri umframframleiðslu á landbúnaðarafurðum. Flutningsmönnum þykir bæði sjálfsagt og eNilegt, að útflutn- ingsbótakerfiö komi sérstaklega til skoðunar viö þá endurskoðun stefnu i landbúnaðarmálum, sem hafin er aö frumkvæði stjórn- valda. Einkum og sér I lagi telja flutningsmenn nauðsynlegt að endurskoöa viðmiöun bótanna — þær fjárhæðir, sem upphæöir bót- annaráðast af. 1 frumvaröi þessu eru lagðar til nýjar viðmiöunar- reglur, sem flutningsmenn lita á sem skref i átt til magnviðmiðun- ar. Þykir flutningsmönnum eðli- legt, að þessi þáttur i landbún- aðarstefnunni — ákvöröun út- flutningsbóta —komi tíl ákvörö- unar og afgreiðslu samhliða þeirri endurskoöun, sem fram undan er á stefnunni i heild, og leggja til þá lausn, sem frumvarpið gerir ráö fyrir”. Aðdragandi núverandi skipunar útflutnings- bóta Fyrir 1959 var sá háttur á hafð- ur, að þegar þörf var á, var verö búvara innanlands hækkað tíl að vega uppá móti afföllum af verði við útflutning. A þeim árum jókst framleiösla á kindakjöti mjög ört. Fjárskiptin vegna mæðiveikinnar voru þá tiltölulega nýafstaðin, en á mæðiveikiárunum var stundum skortur á kindakjöti i landinu. Fram til ársins 1959 hafði land- búnaðarframleiðslan ávallt tekið mið af markaösþörf innanlands. „Fram til þess tima,” segir i greinargeröinni, „háföi útflutn- ingurinn, þegar hann var allra mestur, aðeins numið 5.45% af heildarverömæti heildarfram- leiðslunnar. Er þvi ekki undar- legt, þótt engum hafi þá til hugar komið, að það gæti gerst, að framleiösla landbúnaðarafuröa tæki slikt stökk umfram innan- landsþarfir, að hámark verðábyrgðar yröi notaöeöa neitt nálægt þvi”. Þó liðu ekki nema rösk tvö ár — eða fram til verðlagsársins 1963/64 — þar tíl greiðsla verö- ábyrgðar úr rikissjóöi vegna út- flutnings á landbúnaðarafurðum var komin I leyfilegt hámark, 10% af heildarverðmæti landbún- aðarframleiðslunnar I landinu. Og þessu marki hefur verö- ábyrgðin náð i sjö önnur skipti, eöa i alls 8 ár af 14 frá árinu 1963/64 til yfirstandandi árs. Miðað er við heildar- framleiðslu landbún- aðarins Ýmsir stóðu i þeirri trú, að með breytingunni 1959 væri aðeins veriö að „tryggja aö útflutnings- uppbætur úr rikissjóði gætu á ári hverju ávallt numið sem svaraöi 10% af verömæti hverrar útfluttr- ar afurðar fyrir sig — t.d. 10% af verömæti osta, 10% af verðmæti kindakjötsframleiðslunnar o.s. frv. En eins og bókstafur laganna hljóðar er ekki um slikt aö ræða. Framkvæmdin er sú, að fyrst er áætlaö heildarframleiösluverö- mæti allrar landbúnaðarfram- ieiðslu og hlunninda, það iagt saman og siöan reiknuð 10% af þeirri upphæð, sem skv. laganna bókstaf er sú fjárhæð, sem verö- ábyrgð rlkissjóös á að nema... Eru þannig ekki aðeins inni i heildarframleiösluverðmætistöl- unni allar afuröir af nautgripum og sauðfé, heldur jafnframt framleiðsluverðmæti annarra af- urða, en inni i þessum „öðrum af- uröum” eru t.d. afuröir af hross- um, afurðir af geitum, svinum, loðdýrum og alifuglum, garð- og gróöurhúsaafurðir og tekjur af hlunnindum, svo sem af laxveið- um og sölu veiöileyfa, silungs- veiðum, hrognkelsaveiðum, sel- veiöum, æöardúni, eggjatöku, fuglaveiðum og vegna rekatöku. Framleiðsluverömæti allra þess- ara greina er reiknað út, lagt saman og siöan reiknuð 10% af heildartölunni. Sú tala, sem þá kemur út, er sem sé sú fjárhæð, sem verður það árið að koma úr rikissjóöi vegna verðábyrgöar á útfluttar landbúnaðarafurðir, sem fyrst og fremst eru kindakjöt og mjólkurvörur. Þannig veröa tekjur, sem hljótast af starfsemi eins og alifuglarækt, tómata- og gúrkuframleiðslu, lax- og sil- ungsveiðum, töku æðardúns, eggjatinslu og hiröingu rekaviö- ar, til þess að hækka greiðslur bóta úr rikissjóði vegna útflutn- ings á lambakjöti, með þeim af- leiðingum, að verötryggð offram- leiösla á þessari einu afurð getur numið 30-40% af heildarfram- leiðslunni.” Framtiðarstefna Flutningsmenn benda á i grein- argerðinni, að i frumvarpinu fel- ist ekki hin endanlega lausn þess- ara mála, „heldur aðeins lausn um takmarkaðan tima, til þess fallin að snúa af rangri braut yfir tíl réttari áttar. Sem framtiðar- stefnu i þessum málum má t.d. benda á verðábyrgðarkerfi, sem yrði þannig hugsaö, að áætlað yrði hverjar sveiflur I fram- leiöslumagni lanbúnaðarafurða telja mætti eðlilegar með hlið- sjón af árferðissveiflum og þörf- um innanlandsmarkaðar, og rikissjóöur ábyrgöist síðan þann mismun, sem kynni aö skapast vegna útflutnings, innan eðlilegra umframframleiðslutakmarka, á þvi veröi, sem fengist fyrir út- flutninginn annars vegar, og inn- anlandsverðinu hins vegar”. k Sókn áfram með lausa samninga Á almennum félags- fundi Starfsmannafé- lagsins Sóknar, sem haldinn var 16. nóv. sl., var samþykkt/ að kaup- liðir kjarasamninga fé- lagsins skyldu vera lausir áfram. Jafn- framt var samþykkt, að fara fram á viðræður um launamál félags- manna, og skyldi trún- aðarmannaráð félags- ins hafa verkfallsrétt, frá og með 15. jan. 1979, hafi samningar ekki tekist fyrir þann tíma. Verður viðræðna óskhið allra fyrsta. Höfuðkrafa Sóknar er, að fá álög á laun Sóknarfélaga hækkuð, til samræmis við þaö sem annaö starfsfólk á sjúkra- húsum og barnaheimilum hef- ur. Hér er um aö ræða félags- menn i BSRB, sem vinna hliö- stæð störf, við hlið Sóknarfé- laga, en hafa nú þriðjungi til helmingi hærri álög á sjúkra- húsum og sem geta farið I um 30 þús. króna hærri mánaðar- laun á barnaheimilum, t.d. I Kópavogi. Þá krefst Sókn frekari fræðslunámskeiöa, sem stöð- ugt séu I gangi. Slik námskeiö væru endurmenntunarnám- skeiö, sem hefðu I för með sér verulegar kjarabætur fyrir Sóknarfélaga, auk þess, sem af þeim leiddi betur menntað og hæfara starfsfólk. Þörf fyr- ir slík námskeið er mjög brýn, einkum á barnaheimilum, enda mjög mikill skortur rikj- andi á læröum fóstrum, það raunar svo mjög, að nokkuð algegnt er að Sóknarkonur séu yfir deildum á barnaheimil- um. Fyrrnefnd höfuðkrafa Sókn- ar hefur um margra ára skeiö verið borin fram I samninga- viðræðum félagsins, en hefur ekki náö fram aö ganga til þess, þótt aldrei hafi þvi veriö mótmælt, að hún ætti rétt á sér. Rétt er að gea þess, að eftir siöustu BSRB — samninga hefur rikt mjög mikil óánægja meöal Sóknarfélaga, þar sem þeir vinna eingöngu viö hlið BSRB — félaga, hliöstæð störf, en fyrir mun lægra kaup. Þessu vilja Sóknarfélagar ekki una lengur. A fyrrnefndum félagsfundi Sóknar, þann 16. nóv., var kos- in þriggja manna nefnd. til viðræðna við fulltrúa BSRB. Skulu þar rædd sameiginleg hagsmunamál þessara tveggja aðila, og er von til þess, að þær viöræður geti hafist fljótlega. —L

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað: 221. Tölublað (22.11.1978)
https://timarit.is/issue/236346

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.

221. Tölublað (22.11.1978)

Aðgerðir: