Alþýðublaðið - 12.12.1978, Side 1

alþýðu-
Jafnaðarmenn
Gerizt áskrifendur að málgagni ykkar
— Alþýðublaðinu, strax í dag
Sagt frá sambandsstjórnarfundi Alþýðusambands Islands nú um helgina:
Ríkisstjórnin marki varanlega kjarastefnu
í samráði við verkalýðshreyfinguna
Fundur sambandsstjórn-
ar Alþýðusambands Is-
lands var haldinn að Hótel
Esju/ Reykjavilo dagana 8.
og 9. desember sl., og sátu
hann 48 fulltrúar af öllu
landinu.
Sa mbandsst jórn er
æðsta valdastofnun
Alþýðusambandsins milli
þinga, og eru fundir henn-
ar haldnir árlega.
Kjaramálaályktun
A fundi sambandsstjórnar fyrir
ári, voru stjórnvöld vöruö viö þvi
aö ráöast aö geröum kjarasamn-
ingum. Þær aövarannir voru
itrekaöar á formannaráöstefnu
sambandsins I febrilar, þar sem
skoraö var á rlkisstjórnina aö
stööva framgang þess frum-
varps, sem þá haföi veriö lagt
fram á Alþingi, og geröi ráö fyrir
þvi aö launafólk yröi svipt hálfum
samningsbundnum veröbótum.
Viövörunum verkalýössamtak-
anna var i engu sinnt og lögin
samþykkt á Alþingi. Meö tveggja
daga verkfallsaögeröum 1. og 2.
mars, mótmælti verkalýöshreyf-
ingin þessari ranglátu og tilefnis-
lausu lagasetningu og tókst sam-
staöa um aögeröir milli helstu
samtaka launafólks. Verka-
mannasambandiö boöaöi til út-
flutningsbanns um miöjan april.
Þann 24. mai, fáum dögum fyrir
sveitarstjórnarkosningar, voru
gefin úr bráöabirgöalög, sem
milduöu kjaraskeröinguna á dag-
vinnukaup en leiddu jafnframt til
stórfelldrar skeröingar á um-
sömdum yfirvinnuálögum.
Fyrsta verk þeirrar nýju rikis-
stjórnar, sem tók viö völdum i
haust i kjölfar kosninganna, var
aö gefa út bráöabirgöalög 8. sept-
ember, sem fólu i sér aö kjara-
samningarnir komu aö fullu i
gildi fyrir þorra feélagsmanna
innan ASI. Meö þessari lagasetn-
ingu lauk sjö mánaöa baráttu
verkalýössamtakanna gegn ;
kjaraskeröingarlögunum frá þvi I
febrúar. A sameiginlegum fundi
miöstjórnar og stjórna landssam-
banda innan ASI var fjallaö um
fyrirhugaöar aögeröir rikis-
stjórnarinnar og þvi fagnaö aö i
sjónmáli var aö samningar tækju
gildi á ný. Var þaö gert I trausti
þess aö kaupmáttur héldist, at-
vinna yröi tryggö og fullt samráö
yröi haft viö verkalýöshreyfing-
una um félagslegar aögeröir svo
og um aögeröir i efnahagsmálum.
Frá upphafi hefur barátta
verkalýöshreyfingarinnar beinst
aö þvi aö tryggja fulla atvinnu,
ná vaxandi kaupmætti og tryggja
félagsl. umbætur. Allir þessir
þættir eru i vaxandi hættu vegna
ógnvekjandi veröbólgu. 14%
hækkun á ársfjóröungi jafngildir
nærri 70% á heilu ári. Veröbólgan
ógnar atvinnuörygginu, rýrir
kaupmátt og torveldar félagsleg-
ar umbætur. Veröbólguna veröur
aö hemja. Til þess aö þaö megi
takast, er nauösynlegt aö grfpa til
margvislegra ráöstafana á ýms-
um sviöum. Sambandsstjórn ASl
varar alvarlega viö þeirri villu-
kenningu, aö kauphækkanir séu
undirrót veröbólgunnar og minna
veröur á aö visitölukerfiö mælir
einungis þær veröhækkanir, sem
þegar eru orönar og er þvi ekki
sjálfstæöur veröbólguvaldur.
Krónutöluhækkanir kaups eru
hins vegár ekki markmiö I sjálfu
sér. Verkalýöshreyfingin gerir
sér fulla grein fyrir skaölegum
áhrifum veröbólgunnar og hefur
þvi I samningum undanfarin ár
lagt megináherslu á viönám gegn
veröbólgu. Þaö hefur veriö mark-
miö hreyfingarinnar aö tryggja
kaupmáttinn.
Þó aögeröir rikisstjórnarinnar i
september og aftur nú I desember
séu bráöabirgöaúrræöi en ekki
varanleg lausn á þeim efnhags-
vanda, sem viö er aö etja, lýsir
sambandsstjórnarfundur ASI
skilningi sinum á nauösyn aö-
geröanna. Þaö er brýnt aö fá tima
til þess aö fullvinna hugmyndir
um frambúöarfyrirkomulag á
hinum ýmsu sviöum, ef vinna á
bug á veröbólgunni. Niöurfærsla
verölags hefur ávallt veriö viöur-
kennd Igildi kauphækkunar,
kaupmátturinn er ekki siöur
tryggöur meö þeim hætti. Varö-
andi aörar þær aögeröir, sem nú
eru boöaöar, veröur aö krefjast
þess aö tillögur ASI um félagsleg-
ar umbætur nái fram aö ganga án
tafar og tryggt veröi aö boöaöar
skattalækkanir létti skattbyröi
lágtekjufólks. Jafnframt veröur
aö itreka nauösyn þess aö gripiö
veröi til aögeröa á fleiri sviöum
og þeir látnir axla byröar, sem
breiöust hafa bökin. Verkalýös-
hreyfingin gerir kröfu til þess aö
þaö svigrúm, sem bráöabirgöa
aögeröirnar gefa, veröi nýtt ýil
varanlegrar stefnumótunar i
samráöi viö verkalýöshreyfing-
una og áréttar eftirfarandi atriöi i
þvi sambandi:
1. Samræma veröur fjárfesting-
arákvaröanir og tryggja meö
heildarstjórn og skipulegri
áætlanagerö aö takmarka f jár-
magn nýtist til þess aö treysta
atvinnu og auka framleiöslu.
2. Gera veröur átak i hagræöingu,
jafnt hjá þvi opinbera sem I
einkarekstri: hrinda fram
úrbótum I stjórnun og bæta og
samræma tækjabúnaö.
3. Framleiösla landbúnaöarvara
miöist viö innanlandsþarfir og
fjárfesting i landbúnaöi veröi i
samræmi viö þetta markmiö.
4. Jafnt I peningamálum sem
rikisfjármálum veröur aö gæta
fyllstu hagsýni, þannig aö þess-
ir þættir valdi hvorki sam-
drætti i atvinnu ná veröþenslu.
5. Heilsarstjórn veröi komiö á hiö
sundurlausa kerfi veröákvarö-
ana og verögæslu. Ahersla
veröi lögö á öflun gagna um
verölag erlendis og miölun
upplýsinga um verö I verslun-
um hérlensis. Tryggt verði aö
innkaup til landsins fari fram á
hagkvæmasta veröi.
Til þess aö ná sem bestum
árangri veröandi langtimastefnu-
mótun, veröi verkalýöshreyfing-
unni tryggö aöstaöa til þess aö
taka þátt i umfjöllun um einstaka
málaflokka, svo sem atvinnumál,
skattamál, verölagsmál, 'f járfest-
ingarmál og félagslegar umbæt-
ur, og fullt tíllit veröi tekiö til
óska verkalýössamtakanna I
þessum efnum.
Alyktun um störf vísitölu-
nefndar
Sambandsstjórn Alþýöusam-
bands Islands lýsir stuöningi sin-
um viö afstööu fulltrúa ASI i visi-
tölunefnd. Sambandsstjórn telur
sjálfsagt aö umræöur fari fram
um einstaka þætti visitölumáls-
ins og þá sérstaklega fyrirkomu-
lag skatta I visitölukerfinu og
hugsanlegt tillit til breyttra viö-
skiptakjara. Sambandsstjórn
minnir jafnframt á aö fullkomiö
visitölukerfi hefur veriö eitt
helsta baráttumál samtakanna
viö undangengna samninga til aö
tryggja kaupmátt umsaminna
luna, og varar þvi alvarlega viö
öllum hugmyndum um aö skeröa
meö iagaboöi visitölukerfiö, sem
er óumdeilanlega hluti kjara-
samninganna.
Framhald á bls. 3
Landbúnaðurframleiðslan
sinni fyrr
Smjörfjallið
svarar
Eins og kemur fram
i skýrslu Þjóðhags-
stofnunar „tJr þjóðar-
búskapnum” verður
búvöruframleiðslan að
likindum meiri á þessu
ári en nokkru sinni
fyrr. Þegar á heildina
er litið er reiknað með
5-6% aukningu búvöru-
framleiðslunnar frá
fyrra ári. Munar þar
mest um það, hve
framleiðslan á kinda-
kjöti hefur aukist.
Fleira fé var slátrað i
haust en áður, og fall-
þungi dilka var með
mesta móti. Má i heild
búast við 6-7%
aukningu i framleiðslu
sauðfjárafurða.
Þá er reiknaö meö aö
mjólkurframleiöalan aukist um
3% frá fyrra ári. Framleiösla
annarra búfjárafuröa, svo sem
nautakjöts, svinakjöts, kjúk-
aukastum3%á þessuári. Lmks
er álitiö, aö framleiösla græn-
nú til
ársneyslu
metis og garöávaxta veröi um
þriöjungi meiri en i fyrra.
Aukin umframfram-
leiðsla
Landbúnaöarframleiöslan
hefur eins og alþjóö er kunnugt
lengi veriö mun meiri en innan-
landsneyslan, sem hefur aöeins
aukist I sumum greinum, t.d.
hefur smjör- og kindakjöts-
neysla aukist þaö sem af er
þessu ári, en dregist saman i
öörum, t.d. hefur nýmjólkur-
neyslan minnkaö. Vegna
hinnar miklu framleiöslu
ársins hefur biliö milli fram-
leiöslunnar og innanlands-
neyslu enn breikkaö. Þessu
hefur veriö mætt bæöi meö
auknum útflutningi og aukinni
birgöasöfnun.
Mjólkurframleiðslan
Mjólkurframleiöslan mun
veröa um fjóröungi meiri á
þessu ári en svarar innanlands-
neyslu. Fyrstu niu mánuöi
ársins seldist um 2% minna af
nýmjólk en á sama tima I fyrra,
sala á rjóma og skyri jókst, en
undanrennusala minnkaöi aö
mun.
Umframframleiösla mjólkur
hefurá þessu ári i auknum mæli
fariö til ostageröar til út-
flutnings, en heldur hefur veriö
dregiö úr smjörframleiöslu.
Fyrstu niu mánuöi ársins voru
framleidd um 1.520 tonn af
smjöri, en salan nam aöeins
tæplega 1.200 tonnum, og haföi
þó aukist um 16,5% frá fyrra
ári, vegna mikilla niöur-
greiöslna. Smjörbirgöir jukust
um 330 tonn og I septemberlok
voru til um 1.435 tonn af smjöri I
landinu,hen þaö svarar til 11
mánaöa innanlandssölu.
Af osti voru framleidd tæp-
lega 2.700 tonn, eöa 580 tonnum
meira en i fyrra, en innanlanris-
salan nam aöeins 880
tonnum og haföi dregist litil-
lega saman frá fyrra ári.
Útflutmingur á osti jókst mikiö,
þvi á timabilinu janúar-septem-
ber i ár voru flutt Ut um 1.280
tonn af osti samanboriö viö 500
tonn á sama tima I fýrra. Þarna
munarmestum sölu á Óöalsosti
til Bandarikjanna, en hann
skilar um 40-50% af heildsölu-
veröi innanalnds viö útflutning.
Er þaö þó fremur hátt hlutfall
miöaö viö þaö sem fengist hefur
annars staöar. Þrátt fyrir
þennan mikla Utflutning hafa
ostabirgöir aukist um 90 tonn
þaö sem af er árinu. I septem-
berlok voru um 1.640 tonn I
meiri en nokkru
birgöum, en þaösvarar til um 15
mánaöa innanlandssölu.
Kindak jötsfram-
leiðslan
Samkvæmt bráöabirgöatölum
veröur kindakjötsframleiöslan
á þessu ári um 15.400 tonn
(heimaslátrun ótalin) saman-
boriö viö 14.000 tonn i fyrra, og
liggur aukningin bæöi I fjár-
fjölda og fallþunga, eins og fyrr
segir. Innanlandssala hefur
aukist töluvert þaö, sem af
er þessu ári, en s.l. tvö ár haföi
salan minnkaö. Hin mikla fram-
leiösla á þessu ári svo og minni
útflutningur en I fyrra mun hins
vegar valda þvi, aö kjötbirgöir
aukast og veröa aö likindum
11.500 — 12.000 tonn i árslok
samanboriö viö 10.200 tonn i
fyrra.
Aukning útflutnings-
bóta
Hin mikla aukning búvöru-
framleiöslu umfram innan-
landsneyslu veldur aö óbreyttu
mikilli aukningu útflutnings-
bóta. A fjárlögum þess árs var
áætlaö, aö um 3 milljöröum
króna yröi variö til útflutnings-
uppbóta, en nú er ljóst, aö tals-
vert skortir á aö sU fjárhæö
dugi. Eins og kunnugt er, er
hámark útflutningsbóta 10% af
heildarverömæti landbúnaöar-
framleiöslunnar, en um 600
milljónir króna mun skorta upp
á aö framlag i fjárlögum dugi
til, sé þessi heimild notuö til
fulls.
Hins vegar fara afföll á út-
fluttum landbúnaöarvörum
langt fram úr hámarki lög-
leyföra útflutningsbóta. Ef bæta
ætti allan þann mun, sem er á
útflutningsveröi og grund-
vallarveröi, þyrfti liklega um
1.800 milljbnir umfram framlag
I fjárlögum yfirstandandi, eöa
samtals um 4,8 milljaröa til aö
greiöa bændum fyrir afföll viö
útflutning búvara.
Viö þessu hefur veriö þannig
brugöist, aö stefnt er aö þvi aö
greiöa sérstakt framlag úr
rikissjóöi til aö greiöa uppbætur
á útfluttar sauöf járafuröir
umfram lagaákvæöi um út-
flutningsbætur, og komst
ákvæöi um þaö m.a. inn I sam-
starfsyfirlýsingu stjórnarflokk-
anna fyrir þrásækni hinna
st jórnarf lokkanna.
Horfurnar á næsta ári
Um horfurnar i landbúnaöar-
málunum á næsta ári segir svo I
skýrslu Þjóöhagsstofnunar:
„Hin mikla aukning niöur-
greiöslna I september og
desember mun væntanlega
leiöa til söluaukningar á land-
búnaöarvörum á næsta ári og
þar meödraga úr útflutningi frá
þvi sem ella heföi oröiö. Afar
erfitt er þó aö áætla I hve
miklum mæli þetta kann aö
veröa, auk þess sem óvissa er
um framleiösluna.”
Viö þetta er þvi einu aö bæta,
aö eftir er aö sjá, hvort
stjór narfrumv arpiö um
breytingu á Framleiösluráös-
lögunum nær fram aö ganga á
þessu ári, og þá hver áhrif
aögeröir þær, san i þvi felast,
hafa til takmörkunar búvöru-
framleiðslunnar á næsta ári.-k