Alþýðublaðið - 29.12.1979, Blaðsíða 2

2
Laugardagur 29. desember 1979
^ Grióthríð úr glerhúsi
• Auglýsingaritiö Frjáls
Verzlun sem lifir á þvi aö birta
gagnrýnislausar hólgreinar um
fyrirtæki og stofnanir gegn
staögreiöslu i formi auglýsinga,
hefur veitzt heiftarlega aö Al-
þýöublaöinu.
• Alþýöublaöinu er gefiö aö
sök.aöþaöfái til birtingar hluta
af þeim opinberu auglýsingum,
sem dagblöðin fá yfirleitt til
birtingar. Þessu er siðan fylgt
eftir meö þeirri ósönnu fullyrö-
ingu aö Alþýöublaöiö taki slikar
auglýsingar ófrjálsri hendi til
birtingar. Af þessu ályktar rit-
stjóri Frjálsrar Verzlunar siöan
aö Alþýöublaöiö sé á kafi I spill-
ingu.
• Vandséö er, hvaöa tilgangi
þessar árásir þjóna. Eitt
árásarefniö er, aö Alþýöublaöiö
gefi ekki upp tölur um upplag
sitt og útbreiöslu. Þaö er al-
kunna, aö blööin hafa ekki náö
innbyröis samkomulagi um aö
hiutlaus aöili skrái og birti sllk-
ar tölur. Alþýöublaöiö hefur
ekki hindraö þaö. Alþýöublaö-
inu er heldur engin launung á
þessum tölum. Blaöiö er prent-
að i 4500 eintökum og I 20.000
eintökum um helgar, þegar
Helgarpósturinn kemur I staö
Alþýðublaösins.
Skv. þessum tölum er bita-
munur en ekki fjár milli út-
breiöslu Alþýöublaösins og
Þjóöviljans, svo tekiö sé dæmi.
Engu aö siöur er Þjóöviljinn svo
ómerkilegur aö taka undir róg-
inn úr Frjálsri Verzlun.
• Oll blööin, þ.m.t. Þjóövilj-
inn njóta I einhverjum mæli
góös af birtingu opinberra aug-
lýsinga. Vandséö er hvernig
opinberar stofnanir eiga aö gera
upp á milli blaöanna ella. Þessi
staöreynd gefur þvi ekkert til-
efni til sérstakra árása á Al-
þýöublaöiö eöa köpuryröa um
spillingu.
• Alþýöublaöiö hefur styrkt
stöÖu sina á liönu ári. Útgáfa
Helgarpóstsins hefur tekizt vel.
Askrifendum Alþýöublaösins
hefur fariö fjölgandi I lok ársins,
þrátt fyrir þaö, aö ekkert átak
hefur enn veriö gert til aö út-
breiöa það meö skipulegum
hætti. Hins vegar hvildu á blað-
inu frá fyrri tiö verulegar skuld-
ir, sem nú er veriö aö greiöa
niöur.
• Ritstjóri Frjálsrar Verzlun-
ar, sem jafnframt er flokks-
agent Sjálfstæðisflokksins, virö-
ist sjá ofsjónum yfir afkomu Al-
þýöublaösins. Þaö er hreinasti
óþarfi. En Alþýöublaöiö hefur
brugöizt á ábyrgan og raunsæan
hátt viö þeim rekstrarerfiöleik-
um, sem hrjáö hafa flest dag-
blööin I mismunandi miklum
mæli. Viö höfum einfaldlega
skoriö niöur framleiöslukostnaö
j)g höldum honum I algeru lág-
marki.
Við viðurkennum aö Al-
þýöublaðiö er pólitiskt blaö. Þaö
er málgagn jafnaöarstefnunnar
á Islandi. Tilgangurinn meö út-
gáfu þess er sá, aö rödd
jafnaöarstefnunnar heyrist I
þjóömálaumræðu á Islandi. Al-
þýöublaöiö kemur þvi til dyr-
anna eins og þaö er klætt og
þykist ekki vera annaö en þaö
er: Flokkspólitiskt blaö og um-
ræðuvettvangur.
• Alþýöublaöið sér enga
ástæöu til aö leggja margar les-
málssiöur meö ærnum tilkostn-
aöi undir endurprentun á frétt-
um eða ómerkilegu afþrey-
ingarefni. I þvi hafa aörir sér-
hæft sig. önnur blöð eins og
Timinn og Þjóöviljinn hafa ekki
viljað horfast i augu viö staö-
reyndir. Þau hafa ekki sniöiö
sér stakk i samræmi viö efni og
eru rekin meö botnlausum
halla. Timinn skuldar hundruö
milljóna og skv. upplýsingum
rekstrarstjóra Þjóöviljans tap-
aði hann á árinu 1978 35 milljón-
um. Vitað er aö hallarekstur
hans verður miklu stórtækari á
árinu sem er að liða.
Þaö er merkilegt timanna
tákn, ef ritstjóri tfmarits, sem
kennir sig viö frjálsa verzlun,
telur fyrirtækjarekstur af þessu
tagi til fyrirmyndar?
0 Hitt er svo annað mál, aö
auglýsingaritiö Frjáls Verzlun
er ekki beinlfnis rétt kjörinn
handhafi velsæmisins i Islenzkri
blaöaútgáfu. Þetta rit, ásamt
fleiri auglýsingaritum, sem gef-
in eru út af sömu aðilum, er á
skrá yfir tímarit sem undanþeg-
in eru söluskatti, þar sem þau
eru ekki sögö gefin út ,,i ágóöa-
skyni”. Frjáls Verzlun var
nefnilega einu sinni fagrit
Kaupmannasamtakanna og
ekki gefiö út I ágóöaskyni. Þetta
hefur hins vegar gleymzt aö
leiörétta eftir aö „gróöa-
pungar” — svo notaö sé eftir-
lætisorö fyrrverandi sjávarút-
vegsráöherra Sjálfstæöis-
flokksins, Matthiasar Bjarna-
sonar, — komust yfir útgáfu
þess. Þetta er sjálfsagt aö leiö-
rétta, að athuguöu máli. Þvi má
svo viö bæta, aö þaö er opinbert
leyndarmál I blaöaheiminum,
aö allar tölur um útbráöslu
þessara auglýsingarita eru
hreinn tilbúningur.
— JBH
Lífeyrisréttur 1
Meö samþykkt þessara laga
veröur hins vegar sú veigamikla
breyting aö aldraöir, sem ekki
áttu rétt skv. framansögöu né
skv. lögum um lifeyrissjóö
bænda, öölast nú lifeyrisrétt, ef
þeir uppfylla skilorö b,c, og d liðs
aö framan.
Taliö er, aö hér sé um aö ræöa
3000-3500 manns, sem flestir áttu
engan lifeyrisrétt áöur
Nokkur stórmál eru enn I
burðarliðnum, og bera þar ööru
fremur aö nefna: Frumvarp til
laga um Húsnæöismálastofnun
rikisins,frumvarp til laga um aö-
búnaö, hollustuhætti og öryggi á
vinnustöðumog frumvarp til laga
um skattadómstól og rannsoknir
skattsvikamála. -G.Sv.
Hálf öld 8
fólks sem vildi vinna, en fékk ekki
að gera þaö. Nú er fjöldi fólks
sem ekki vill vinna.
Fjallháar skuldir þjökubu
fyrirtæki eftir hruniö á verö-
bréfamörkuöunum i kreppunni.
Þegar verð hlutabréfa 1 General
Motors féll úr 187$ i 8$, missti
þetta tröllaukna fyrirtæki alla
tryggingu, sem þaö gat boðið
fyrir þeim lánum sem þaö þurfti.
Núoröiö eru það þjóöriki, og
fjölþjóöafyrirtæki sem lenda i
slikum skuldum, og neyöast oft til
aö gripa til vafasamrar hluta-
bréfaútgáfu.
1 kreppunni sótti þýskt fjár-
magn úr landi, nú oröiö liggur
flæbið i öfuga átt: að ööru leyti
eru sömu hlutirnir að gerast.
Ófyrirsjáanlegt brask á Euro-
dollaramarkaönum, timabundnir
greiösluöröugleikar ungra rikja,
hungursneyð, — eru þetta tákn
um stöðugleika 1 efnahagsmálum
heimsins?
Hin réttu viðbrögö viö sam-
dráttarkreppunni, sem hófst fyrir
50 árum, hafa verið sýnd og
sönnuö. Sú hætta blasir nú við aö
heimurinn lendi i þenslu kreppu.
Þaö er tí' einföld lækning á sliku :
Ekl.. oiöja um meira en þú hefur
gefið.
(Þýtt úr The German Tribune,
4. nóv.1979.) ó.B.G
Útboð
Hitaveita Akraness og Borgarf jarðar ósk-
ar eftir tilboðum i framleiðslu forsteyptra
brunna fyrir dreifikerfi i Borgarnesi.
Tilboðin verða opnuð fimmtudaginn 10.
janúar 1980 kl. 11 f.h. á verkfræðistofu
VST h/f Berugötu 12, Borgarnesi.
Útboðsgögn fást afhent á verkfræðistof-
unni Berugötu 12, Borgarnesi og Ármúla
4, Reykjavik gegn kr. 20 þús. skilatrygg-
ingu.
VERKFRÆOISTOFA SIGUROAR THORODDSEN H.F.,
ÁRMÚLA 4. REYKJAVÍK, SÍMI 84499.
Frá lífeyrissjódum op- j
inberra starfsmanna:
Hinn l. april 1980 munu taka gildi nýjar j
reglur um útreikningsaðferð á greiðslum
fyrir kaup á lifeyrisréttindum og á flutn- j
ingi réttinda úr öðrum sjóðum til Lifeyris-
sjóðs starfsmanna rikisins, Lifeyrissjóðs
barnakennara og Lifeyrissjóðs hjúkrun-
arkvenna.
Nýju reglurnar verða þannig:
A. Fyrir kaup á lifeyrisréttindum aftur i
timann, er félagar i nefndum sjóðum j
kynnu að eiga rétt á að greiða vegna j
eldri starfstima, sem iðgjöld hafa ekki
verið greidd fyrir áður, verður sjóðsfé-
lagi að greiða iðgjöld miðað við þau
laun sem hann hefur þegar réttinda-
kaupin eru greidd.
B. Flutningar úr öðrum sjóðum verða
ekki heimilaðir nema náðst hafi sam-
komulag við aðra lifeyrissjóði um fram-
kvæmd þeirra.
Kaup á réttindum aftur i timann verða þvi
aðeins leyfð, að um þau sé sótt innan árs
frá þvi umsækjandi gerist sjóðsfélagi.
(sbr. þó sérákvæði laga um Lifeyrissjóð
hjúkrunarkvenna.)
Lifeyrissjóður starfsmanna rikisins.
Lifeyrissjóður barnakennara
Lifeyrissjóður hjúkrunarkvenna.
Tryggingastofnun rikisins.
Styttingur 8
Fimmtudaginn 13. þ.m. var
þeim börnum sem gert höföu
myndirnar tiu, er sendar voru
utan, boöiö i menntamála-
ráöuneytiö ásamt myndmennta-
kennurum þeirra og börnunum
afhent sérstök bókaverölaun frá
ráöuneytinu.
Samkeppni um
minningaskrif
Haustiö 1976 hleyptu Sagn-
fræðistofnun Háskóla Islands,
Stofnun Arna Magnússonar og
Þjóöminjasafn Islands af stokk-
unum samkeppni um minninga-
skrif fólks eldra en 67 ára. Heil-
brigðis- og tryggingamálaráöu-
neytiö veitti þá mikilsverðu
aöstoð, aö dreifingarkerfi
Tryggingarstofnunar rikisins var
notað til aö unnt væri aö koma
boösbréfinu og verkefnalistanum
til allra ellilifeyrisþega i landinu.
Skilafrestur var I fyrstu ákveö-
inn til 1. nóvember 1977, en slðan
framlengdur til 1. mars 1978.
Alls bárust frásagnir 148
manna, 75 karla og 73 kvenna,
stuttar og langar, eöa allt frá 2-3
bls. upp i 4-500 siður. Oftast var
lengdin þó á bilinu 30-40 siður.
^Þótt ekki sé unnt aö rigbinda
sérhvern mann við eina ákveöna
sýslu, var greinilega tals,’eröur
munur á þvl, hversu mikið barst
frá einstökum upprunahéruöum.
Langmest var frá þrem sam-
felldum svæöum á landinu, þ.e.
Vestfjaröa kjálkanum meö
Breiöafiröi eöa 37%, Suöur-Þing-
eyjarsýslu 10% og Arnessýslu
10%. Aberandi minnst kom hins-
vegar úr Húnavatnssýslum,
Eyjafirði, Noröur-Þingeyjar-
sýslu, Suöur-Múlasýslu og
Austur-Skaftafellssýslu.
Fulltrúar stofnananna þriggja,
sem aö þessari framkvæmd
stóöu, voru Ólafur Hansson frá
Sagnfræöistofnun Háskólans,
Einar G. Pétursson frá Arna-
stofnun og Arm Björnsson frá
Þjóöminjasafninu.
Viö mat á frásögnunum voru
þeir sammála um, aö eitthvaö
væribitastætt iöllum þeirraog aö
mjög mörgum mikill fengur. Afar
erfitt var aö gera upp á milli
u.þ.b. þrjátiu þeirra bestu, þegar
veita skyldi sérstaka viöurkenn-
ingu. Þaö varö þó aö lokum niöur-
staöan, aö þrjár mundu teljast
sameina best þaö tvennt aö vera
mjög fróölegar um hætti liöinnar
tiöar og jafnframt ágæta vel
skrifaöar.
Þetta voru frásagnir þeirra
Emiliu Biering frá Baröaströnd,
Guömundar Guömundssonar úr
Ófeigsfiröi og Péturs Guömunds-
sonar frá Rifi og Hellissandi, en
hann andaðist reyndar daginn
eftir aö hann sendi frá sér minn-
ingarnar.
Höfundar annarra frásagna,
sem sérstök ástæöa þykir til aö
nefna eru: Siguröur Thoroddsen,
Reykjavik, Valbjörg Krist-
mundsdóttir, Grundarfiröi og
Saurbæ, Hallgrimur Jónsson,
Laxárdal, Geir Sigurðsson,
Hvammssveit og Arnkell Ingi-
mundarson, Saurbæ, Dalasýslu,
Theodór Danielsson, Breiða-
fjaröareyjum, Torfi össurarson,
Rauöasandshreppi, Jóhann
Lúther Einarsson, Tálknafiröi,
Sigrlöur Jóna Þorbergsdóttir,
Hornströndum, Sveinsina
Agústsdóttir, Strandasýslu,
Guðný 1. Björnsdóttir,
Vestur-Húnavatnssýslu,
Guömundur Jónatansson, Eyja-
firöi, Sigurjón Valdimarsson,
Svalbarösströnd, Sölvi St. Jóns-
son, Báröardal, Guörún E. Jóns-
dóttir, Mývatnssveit og Aöal-
steinn Jónsson, Reykjadal,
S.-Þing., Inga Wiium, Vopnafiröi,
Einar Sigurfinnsson, Meöallandi,
Þóröur Elias Sigfússon, Fljóts-
hliö, Ingveldur Jónsdóttir,
Stokkseyri og Jóna Guölaugs-
dóttir, Suöurlandsundirlendi.
Akveöiö hefur veriö, aö kaflar
úr nokkrum bestu frásögnunum
veröi lesnir i útvarp seinni hluta
vetrar, ef höfundar veita leyfi til.
Þá verða ihugaöir möguleikar á
aö gefa nokkrar frásagnanna út
eöa úrval þeirra.
Kjör fóstra
óviðunandi
Aö undanförnu hafa fariö fram
umræöur meöal fóstra, almenn-
ings og I dagblööunum um kjör
fóstra.
Þykir fóstrum sem hlutur
þeirra hafi verið fyrir borö borin I
siðustu kjarasamningum og
menntunin sé litils metin þegar
sest er aö samningaboröi. Hlutur
dagvistarheimila I uppeldi og
fræöslu barna veröur sifellt
stærri og er þvi nauösynlegt aö
hafa vel menntaö og þjálfaö
starfsliö. Slikt er ekki mögulegt,
nema aö greidd séu viöunandi
laun fyrir.
Eftirfarandi samþykkt var
gerö á mjög fjölmennum fundi i
Fóstrufélagi tslands, fimmtu-
daginn 6. des. 1979.
Kjör fóstra eru óviöunandi
þegar tekiö er tillit til menntunar
og ábyrgöar I starfi. Byrjunar-
laun fóstru eftir 1. des. 1979 eru
kr. 331.607 samkvæmt 10. launa-
flokki 2. þrepi fyrir 40 stunda
vinnuviku. Launin hækka eftir 6
ár I kr. 344.718 samkvæmt 10.
launaflokki 3. þrepi.
Viö fóstrur erum ákveönar i aö
una þessu ekki lengur og skora
þvi á við semjendur okkar að
koma til móts við kröfur okkar
við næstu samningagerð.
JÓLA-
TRÉS
SKEMMTUN
VERÐUR HALDIN AÐ HÓTEL SÖGU,
SuLNASAL, fimmtudaginn 3. JANÚAR 1980
OG HEFST KL. 15.00, SÍÐDEGIS.
Aðgöngumiðar verða seldir á skrifstofu Verzl-
unarmannafélags Reykjavíkur, Hagamel 4.
Miðaverð: Börn kr. 2.000.-
Fullorðnir kr. 500.-
Tekið verður á móti pöntunum í símum 26344
og 26850.
VERZLUNARMANNAFÉLAG REYKJA-
VIKUR