Alþýðublaðið - 08.01.1980, Blaðsíða 1

alþýöu
^íll
Þriðjudagur 8. jan. 1980. 2. tbl. 61. árg.
Varðskipið Týr:
Válegir atburð
ir um borð
Alþýðublaðinu bárust í gær þær hörmungar-
fréttir, að tveir skipsverjar á varðskipinu Tý
hefðu fundist stungnir til bana um borð, og að
einn skipverji væri horfinn frá borði. Þetta gerð-
ist á rúmsjó en Týr stimir nú inn til Akureyrar.
1 samtali sem blaðamaöur Alþýðublaðsins átti við Pétur Sigurös-
son forstjóra Landhelgisgæzlunnar I gær, staðfesti Pétur þessar
upplýsingar og sagði að Týr kæmi til Akureyrar um kvöldið, I fyrsta
lagi upp Ur fimm. Lögreglunni hefði verið gert viðvart og tæki hún á
móti skipinu.
Pétur sagðist engar frekari upplýsingar geta veitt, enda hefði
ekki verið talið rétt að tala mikið við skipið, þvl málið væri of viö-
kvæmt til að ræða það i talstöð. Ó.B.G
Sektir vegna VL-málsins:
„Ekki mitt hlutverk aö
breyta niðurstööum dóma”
— segir Vilmundur Gylfason
dómsmálaráðherra
Þessa dagana skýrir Þjóðvilj-
inn lesendum sinum frá því að ná
sé „tyftunarkátur” dómsmála-
ráðherra að koma „pólitiskum
andstæðingum” sinum bakvið láS'
og slá. Alþýðublaðið hafði tal af
dómsmálaráðherra, Vilmundi
Gylfasyni, og leitaði álits hans á
þessum málflutningi.
Ráöher ra sagði að dómur hefði
á sinum tima gengið I þessu máli,
og sitt hlutverk væri einfaldlega
að sjá til þess að honum væri
fullnægt. Hann tók fram að at-
hygli hans heföi fyrír skömmu
verið vakin á þvi, að ógreiddar
væru enn vægar sektir 1 VL-mál-
inu.
Um málflutning Þjóðviljans
sagði Vilmundur: ,,Hér er verið
að krefjast þess aö eftir að dóm-
arar hafa dæmt i máli komi ég og
felli gagnstæðan dóm. Slikur
dómari er ég ekki. Það er ekki
mitt hlutverk að breyta niöur-
stöðum dóma. Vald mitt stendur
ekki til þess að leggja mat á nið-
urstööur dóma.”
„Staðreynd málsins er sú aö
hérhefurdómurgengiöi máli þar
sem allir höföu sinn rétt. Fram-
kvæmd þess dóms á ekkert skylt
við minar persónulegu skoðanir.”
—G.Sv.
LITLAR LÍKUR
Á SAMSTÖÐU
INNAN ASÍ
Á formanna- og sam-
bandsstjórnarfundi Verka-
mannasambands tslands um
helgina urðu harðar og miklar
deilur um hvernig móta bæri
kröfugerð f þvi kjaramálaupp-
gjöri sem framundan er.
Agreiningurinn var
annarsvegar milli þeirra sem
beita vildu hefðbundnum kröf-
um, og hinsvegar þeirra sem
aðhylltust krónutöluregluna
svonefndu.
Krónutölureglan miðar að þvi
að allir fái sömu krónuhækkun,
en slikt fyrirkomulag myndi
hlutfallslega minnka launabilið.
Sem kunnugt er var krónutölu-
reglan samþykkt sem stefna
Verkamannasambandsins á
þingi þess i október s.l..
Ágreiningurinn sem upp kom
á þinginu var ekki flokks-
pólitiskur. Menn skiptust i hópa
eftir samsetningum félaga
sinna. Formenn þeirra félaga
sem einungis eru samtök lægst
launaða fólksins, mæltu ein-
dregið með krónutölureglunni.
Þeir sem höfðu þá betur settu
einnig undir handarjaðrinum
mæltu með prósentuhækkun.
Þeir siðarnefndu bentu á að
með ólikindum væri aö krónu-
tölureglan fengi hljómgrunn
meðal uppmælingaraðalsins.
En þrátt fyrir þessa röksemd
létu menn ekki bugast og stóðu á
fyrri samþykkt með litilsháttar
breytingu.
Alyktun fundarins varðandi
útreikning verðbóta á laun var
samþykkt á eftirfarandi hátt:
1. Á þau laun, sem eru 300 þús.
kr. eða lægri á mánuði greiðast
sömu verðbætur i krónutölu og á
300 þús. kr.
2. Á laun á bilinu 300-400 þús.
kr. á mánuði greiðast verðbætur
I prósentum.
3. Á laun sem eru hærri en 400
þús, kr.á mánuði greiðist sama
krónutala og á 400 þús. kr.
Á fundinum var siöan
samþykkt aö fulltrúar Verka-
mannasambandsins á kjara-
málaráöstefnu ASt skyldu i einu
og öllu styðjast við þessa sam-
þykkt þegar taka á ákvörðun
um veröbætur á laun. Verði
þessar verðbótaleiöir felldar á
kjaramálaráðstefnunni, telur
fundurinn rétt að sambands-
stjórn verði kölluð saman á ný.
Þeir sem tóku þátt i umræð-
um fyrri daginn voru þessir:
Pétur Sigurðsson, Herdis Olafs-
dóttir (lagði fram itarlegar til-
lögur sem talsvert voru rædd-
ar). Bjarni Jakobsson, Kolbeinn
Friðbjarnarson, Jón Helgason,
Jóhanna Friöriksdóttir, Þóröur
Ólafsson, Bjarnfriður Leós-
dóttir, Sigurður Óskarsson,
Guðmundur J. Bragi Haralds-
son, Eðvard Sigúrðsson og
Ragnar Geirdal. -G.Sv.
SOVESK INNRAS
Innrás Sovétrikjanna I Af-
ghanistan kemur i raun ekki
mjög á óvart/Sovétmenn hafa
beint og óbeint tekið þátt i hern-
aðaraðgerðum i Afghanistan i
lengri tima. Seinni hluta árs
1979 var talið, að fjöldi sovéskra
hernaðarráðgjafa væri um 25000
og frá því i april 1978 hafa um
það bil 500 sovétmenn látið lifið i
baráttunni við uppreisnarmenn
I Afghanistan, en það eru so-
véskir hermenn sem hafa
stjórnað vigvél þeirri er kallast
fljúgandi skriðdreki, en það er
þyrlutegund kölluð MI-24 á máli
hernaðarsérfræðinga. Þessar
upplýsingar komu fram á
fréttamannafundi, sem formað-
urinn fyrir aíghanska-islamska
byltingarráðinu, Zia Nassery,
hélt I Nýju Dehli I desember sið-
astliðinn.
Innrásina gerðu Sovétmenn
undir yfirskini vináttusam-
komulags rikjanna. Þessu vin-
áttutali og þvi, að stjórnvöld i
Afghanistan hafi beðið um
hjálp, beita Sovetmenn viö út-
skýringu atburðanna. Sú vin-
átta virðist hinsvegar ekki vera
gagnkvæm. Fréttir hafa borist
um hörð átök innrásarliðsins og
andstöðufylkinga.
Herflutningar Sovétmanna til
Kabul, höfuöborgar Afghanist-
an, hófust á meðan Hafizullan
Amin var enn við völd, en fljót-
lega steyptu Sovétmenn honum
af stóli og tóku af lifi. Hér er þvi
enn eitt dæmið um hina hrika-
legu útþenslustefnu sem ein-
kennt hefur utanrikisstefnu So-
vétrikjanna siðan innrásin var
gerð i Tekkóslóvakiu.
Viðbrögð þjóða heims hafa
verið á einn veg. Tæplega 50 riki
hafa krafist þess, að öryggisráð
S.Þ. verði kvatt saman til um-
ræöu um málið, og bæði Banda-
rikjamenn og Kinverjar hafa
fordæmt innrásina. Talið er , að
þeir fyrrnefndu muni gripa til
refsiaðgerða gegn Sovétmönn-
um, og að framtið SALT II sam-
komulagsins sé hætta búin.
Kinverjar fordæmdu innrás-
ina strax, og hafa bent á að hún
hafi verið vel undirbúin og til
þess eins gerð aö tryggja Sovét-
mönnum aðgang að Indlands-
hafi og þar með stórefla aðstööu
þeirra viö Persaflóa. 1 frétta-
bréfi frá Kinverska sendiráðinu
er undirstrikuð sú skoðun Kin-
verskra stjórnvalda, aö þjóðum
heims stafi mest hætta af
heimsyfirráðastefnu Sovét-
manna og lýsa þeir stuðningi við
alla sem vilji taka höndum sam-
an til þess að hrinda sókn Sovét-
rikjanna.
Sé litið á innrás Sovétrikjanna
i ljósi þeirra itaka sem þeir hafa
i Suöur-Jemen er það ljóst, að
þeim er i 1 ófa lagið að trufla eða
stöðva oliuflutninga til Evrópu.
í hugsanlegum átökum i
Evrópu gæti þetta haft úrslitaá-
hrif.
Okkur Evrópubúum finnst
etv. langt til Afghanistan. Okk-
ur finnst etv. að innrásin i Af-
gjanistan komi okkur ekki við
sérstaklega. Þessa innrás verð-
ur hins vegar að skoða i viðara
samhengi. Hafa verður það I
huga, að Varsjárbandalagið er
ekki varnarbandalag heldur
árásarbandalag. Uppbygging
þess og æfingar á undanförnum
árum benda eindregið til þess,
að gengið sé út frá þeirri for-
sendu að gera „þurfi” innrás i
Vestur-Evrópu. t yfirlýsingum
austur-þýskra hernaðarspekú-
lanta er slikt striö kallað „rétt-
lætanle^t strið” (K-H. Hoffman
i Milit’arwesen i september ’75).
og réttlætt i nafni sósialisma
og þjóöfrelsis
Stöðuna i Evrópu verður að
endurskoða I ljósi atburðanna i
Afghanistan. Spurninguna um
það, hver það er, sem ógnar
heimsfriöinum verður að skoöa
i ljósi yfirgangs Sovétrikjanna i
Tekkóslóvakiu, „aðstoðarinn-
ar” i Angóla og Suður-Jemen og
nú siðast innrásarinnar i
Afghanistan. Rétt er að minna á
orð Brésnéfs 25. febrúar 1976
þar sem hann segir ,,að sá blett-
ur sé ekki lengur til á jörðinni,
sem Sovétmenn geti horft fram-
hjá þegar um skipulagningu ut-
anrikispólitikur sé að ræða.” Af-
staðan til Sovétrikjanna er ekki
lengur fræðileg spurning. Hún
getur skipt sköpum. — HMA
Magnús Maríusson:
„NÚ ÞURFA ALÞINGISMENN AÐ FARA
AÐ VINNA FYRIR KAUPINU SÍNU”
Við höfum nú kvatt árið 1979.
Vonandi verður það siðasta árið
þar sem allt er látið vaða á súð-
um i’efnahagsmálum. 1 upphafi
nýs árs er ekki hægt að segja að
byrlega blási i stjórnmálum
okkar. Ekki hefur enn tekist að
mynda meirihlutastjórn og er
komið upp þrátefli I þeim mál-
um. A meðan verðbólgueldar
loga dátt og dansinn i kringum
gullkálfinn stendur sem hæst,
þá leika stjórnmálamenn okkar
á fiðlur sinar og stunda talna-
leiki og hnútukast.
A siðastliönum árum höfum
viö beðið þess að ráðist yrði að
orsökum óðaverðbólgunnar. Og
við biðum enn. Það er óskandi
að viö þurfum ekki að biða i
mörg ár enn eftir þvi aö lagt
verði til atlögu við meinvættina.
Menn hljóta að vera búnir að
tala I sig kjarkinn fyrir löngu
siðan. Nógur hefur timinn verið.
Það vantar kannski viljann.
Við þurfum nú að mynda
meirihlutastjóm hið bráðasta,
sem tekur af festu og sanngirni
á málum, en pissar ekki bara i
skó sinn til málamynda. Meiri-
hlutastjórn sú, sem mynduð
verður þarf að vera þannig
samsett að hún geti setið allt
kjörtimabilið og tekist á við hin
ýmsu vandamál. 1 lok kjörti'ma-
bilsins verður hún siðan metin
af verkum sinum. Það er rétt að
hafa það I huga að stjórnmálin
eru til þjóðarinnar og landsins
vegna, en ekki öfugt.
Það er sjálfsagt að velja sér
góða samstarfsmenn, en þaö er
ekki ótakmarkaður tími til
stefnu. Fólk er fariö aö þreytast
á þessu eilífa hjali um verð-
bólgu og óstjórn. Það væri gam-
anað sjá einhvern afrakstur af
þessu hjali, svona til tilbreyt-
ingar. Við skulum aðeins rifja
upp nokkur atriði sem flestir
voru sammála um fyrir kosn-
ingar:
1. Það er ekki viturlegt að eyða
um efni fram. Þó getur reynzt
nauðsynlegt að fjármagna
arðbærar framkvæmdir með
lánsfé til þess að fá þær I
gagnið sem fyrst.
2. Þvi sem ekki er til verður
ekki skipt.
3. Þvi sem er til verður að
skipta á sem sanngjarnastan
hátt.
4. Arðsemi atvinnurekstrar
ræðst af þvi hvort magn og
gæði framleiöslunnar er verö-
mætara en útlagður kostnað-
ur.
5. Þaö verður að byrja strax að
gera varanlega vegi um land-
ið og ljúka þvi á næstu tiu ár-
um.
6. Aðlögunrikisinsað ákveðinni
skattaprósentu og stað-
greiðslu skatta þolir enga bið.
7. Einföld og sanngjörn skatta-
lög sem hvetja, en ekki letja
og eru held fyrir klækjaref-
um, er það sem koma skal.
8. Uppbyggingu nýrra arð-
bærra atvinnuvega, sem
stuðla af góðum atvinnu-
möguleikum fyrir sem flesta,
verður að hefja hið snarasta.
9. AIls ekki má til þess koma að
hér verði atvinnuleysi á meö-
an unnið er að endurreisn
efnahagslifsins og að sjálf-
sögðu ekki á eftir.
10. Það verður að vikja alger-
lega af braut óðaverðbólgu og
gengisfellinga á næstu tveim-
ur árum.
Flestþessi atriöi eru mönnum
kunn og vel skiljanleg. Spurn-
ingin er hverjir þora að hengja
bjölluna á köttinn og hvenær?
Sumum kann aö þykja dsann-
gjörn sú gagnrýni sem hér er
höfð I frammi um stjórnmála-
menn. Það er lika ósanngjarnt,
aö þurfa að horfa upp á þaö
hvernig á efnahagsmálunum
hefur verið haldið. Það er ekki
bara verðskynið sem glatast
hefur i þeim gjörningum. Að
lokum, við höfum kosið okkur
alþingismenn. Nú er bezt aö
þeir fari að vinna fyrir kaupinu
sinu.
Magnús Marisson