Alþýðublaðið - 05.11.1980, Qupperneq 1

eMÍ&
iknriamir S nnvpmbGr 1980
Stjómmálaályktun KnáttusannHngur
flokksþingsins Sovétrikjanna
og Sýrlands
— sjá leiðara bls. 3 — sjá grein bls. 3
166. tölublað—61. árgangur.
Karvel Pálmason gefur kost á sér við kjör
forseta Alþýðusambands íslands:
„Baráttan framundan snýst um að
bjarga takmörkuðum árangri
kjarasamninga undan efnahags-
ráðstöfunum ríkisstjórnarinnar”
— segir Karvel i viðtali við Alþýðublaðið
„Það er grundvallaratriði hjá verkalýðshreyfing-
unni, að samningsgerðin skuli vera frjáls milli aðila
vinnumarkaðarins. I framhaldi af þessu vil ég taka
það f ram, að ég tel það stórvarasamt fyrir verkalýðs-
hreyfinguna, ef beita á henni í flokkspólitískum til-
gangi. Það er jú ekkert annað sem býr að baki kröf u
Guðmundar J. Sem einstaklingar geta menn haft
sinar pólitísku skoðanir, en þeir eiga ekki að gera þær
skoðanir að skoðunum verkalýðshreyfingarinnar í
heild. Það er af og frá".
Karvel Pálmason, formaöur
Verkalýös- og sjómannafélags
Bolungarvikur, hefur ákveöiö aö
gefa kost á sér til embættis for-
seta Alþýöusambands islands.
Karvel veröur meö þessum viö
tiimælum Verkalýösmálaráös
Alþýöuflokksins, en ráöiö hélt
fund i siöustu viku, fyrir flokks-
þing Alþýöuflokksins, og var þaö
einróma samþykkt á fundinum aö
skora á Karvel Pálmason, aö gefa
kost á sér. Auk þess hafa fjölda-
margir aöilar innan Alþýöusam-
bandsins fariö þess á leit viö
Karvel aö hann gæfi kost á sér til
embættisins. Hér fer á eftir viö-
tal sem Alþýöublaöiö haföi viö
Karvel af þessu tilefni.
Áskorun verkalýðs-
málanefndar Alþýðu-
flokksins
Ef viö spyrjum fyrst, Karvel,
hver er ástæöan fyrir þvi aö þá
gefur kost á þér til embættis for-
seta ASÍ?
— Þaö eru fyrst og fremst tvær
ástæöur, sem liggja aö baki
ákvöröun minni um aö gefa kost á
mér til embættis forseta Alþýöu-
sambands Islands. I fyrsta lagi
vil ég ekki skorast undan þeirri
ósk félaga minna I Verkalýös-
málanefnd Alþýöuflokksins, aö ég
gefi kost á mér. I ööru lagi hef ég
mikinn áhuga á verkalýösmálum
og vil vinna innan verkalýös-
hreyfingarinnar. Ég vill stuöla aö
þvi, aö þar náist sem bezt staöa til
þess aö hægt sé aö vinna ötullega
aö þeim málum, sem hvaö brýn-
ast er aö vinna aö núna. Hér á ég
Kjaramál
Flokksþing Alþýöuflokksins
itrekar þá stefnu sina að eina
færa leiðin til að snúa varnar-
baráttu launafólks i sókn og
sporna við þeirri kjararýrnun
sem átt hefur sér stað — sé að
beitt veröi raunhæfum
samræmdum aðgeröum i efna-
hagsmálum, þvi fyrr skilar löng
og þrotlaus barátta verkalýös-
hreyfingarinnar fyrir bættum
kjörum launafólks ekki árangri.
Flokksþingið átelur rikis-
stjórnina fyrir að hafa ekki nýtt
það svigrúm sem launfólk hefur
gefið meö hófiegum kjarakröf-
um, þrátt fyrir kaupmáttar-
skerðingu undanfarinna ára, —
til aö koma á skynsamlegri hag-
stjórn i efnahagsmálum.
Flokksþing Alþýöuflokksins
lýsir einnig furöu sinni á þvi,
þar sem verkalýöshreyfingin
hefur stillt kröfum sinum i hóf,
hversu atvinnurekendur drógu
viö þaö, aö rétta hlut þeirra innan
hreyfingarinnar, sem hvaö höll-
umstum fæti standa. Þaö þarf
ekkert að fara i launkofa meö
þaö, aö hluti félaganna innan ASt
stendur höllum fæti og tel ég, aö
mesta áherzlu veröi aö leggja á
þaö aö rétta skaröan hlut þessa
hóps.
Hver er aödragandinn aö þessu
framboöi þinu? Hefur veriö rætt
um þetta lengi?
— Þaö hefur ekki verið rætt um
þetta lengi aö ég veit. A kreiki
hafa verið sögusagnir um þaö að
ég myndi fara i framboö en ekk-
ért var ákveöiö i þessum efnum
fyrr en i siðustu viku, aö Verka-
lýösmálanefndin fór þessa á leit
viö mig. Menn hafa verið rheö
ákveðnarhugmyndir en þetta var
nú ekki ákveðið fyrr en i siðustu
viku.
Ég hefi hins vegar áöur sagt
þaö, aö þetta getur breytzt. Stað-
an i svona málum getur breytzt á
styttri tima en þeim, sem nú er til
þingsins. Máliö veröurtil umræðu
alveg til þess tima, aö þing veröur
sett, og alls ekki þar meö sagt, aö
þvi veröi slegiö föstu, aö þeir
fulltrúar innan verkalýöshreyf-
ingarinnar sem eru Alþýöu-
flokksmenn, telji ástæöu til þess,
eöa telji rétt, ef málum háttar
svo, aö þeir tilnefni mann til em-
bættis forseta Alþýöusambands
Islands. Þessi ákvöröun er tekin
með þessum fyrirvara.
Hverjir eru þaö sem sérstak-
lega hafa lagt aö þér aö gefa kost
á þér? Eru þaö menn úr öllum
flokkum ef svo mætti aö oröi
komast?
að ganga til samninga.
ítrekar þingið þá stefnu
Alþýðuflokksins að kjör lág-
launafólks veröi best tryggö og
bætt við núverandi aðstæöur
meö félagslegum aðgerðum s.s.
á sviði skatta- og tryggingar-
mála. Atelur þingið tregðu
rikisstjórnarinnar til aö koma
til móts við itrekaðar óskir
verkalýðshreyfingar i þessu
efni. Þá mótmælir þingiö þvi
eindregið, aö kjör láglaunafólks
sé meginorsök veröbólgunnar
eins og ráöa má af afstööu nú-
verandi rlkisstjórnar til krafna
verkalýöshreyfingarinnar.
Framtiðar skipan —
leiðir til úrbóta:
Flokksþingið telur að þróun
kjaramála undanfarin ár sýni
aö viðtækara breytinga sé þörf.
Erfiðleikar i kjarasamninga-
gerö stafa m.a. af úreltu skipu-
lagi aðila vinnumarkaöarins.
— Eins og ég sagöi áöan er þaö
fyrst og fremst fyrir áeggjan
Verkalýösmálanefndar Alþýöu-
flokksins, aö ég tók þessa ákvörö-
un, en á þessu stigi málsins vil ég
ekkert gefa upp nein nöfn utan
þess. Ég get á þessu stigi einungis
sagtþetta: „Þaö hafa ýmsir aðil-
ar komiö aö máli viö mig og hvatt
mig til aö fara i framboö”.Ég get
ekki sagt, aö þaö séu menn úr öll-
um flokkum, enda þykist ég vita,
aöþaöer ekki beint ánægja með
framboð mitt á sumum stööum.
Framboð Ásmundar
staðfestir breytta af-
stöðu Alþýðubandalags
til verkalýðsmála
Hvaö viltu segja um framboö
Asmundar Stefánssonar. Hann er
háskóla maöur. nýgenginn I
Verzlunarmannafélag Reykja-
vikur og hefur séö um hagfræöi-
lega vinnu fyrir ASt. Telur þd aö
hans framboö af hálfu Alþýöu-
bandalagsins endurspegli á ein-
hvern hátt breytt viöhorf Alþýöu-
bandaiagsins til verkalýösmáia?
— Mér sýnist að þetta framboö
af hálfu Alþýðubandalagsins
endurspegli fyrst og fremst þá
breyttu afstöðu Alþýöubanda-
lagsins, aö hin siöari ár hefur
forysta þess bandalags, sem
kennir sig við alþýðuna meira
lagt upp úr stuöningi hinna svo-
kölluðu menntamanna innan
þess. Þaö má til dæmis nefna þaö,
að Alþýöubandalagiö viröist
leggja miklu rikari áherzlu á þaö
aö bæta stööu vissra hópa innan
BSRB, en að berjast fyrir hags-
Þvi skipulagi þurfa menn þess
vegna að breyta þannig að auð-
velt verði að ná samkomulagi
um samábyrga launamála-
stefnu þar sem heildaryfirsýn
yfir alla kjaraþætti veröi náð
réttlátara launafyrirkomulagi
en nú á sér stað. Þá þarf einnig
að endurskoða reglur um sam-
skipti aðila og fastákveða hver
vera skuli skýr mörk milli ein-
stakra heildarsamtaka launa-
fólks og sambærilegra aðila
launagreiöenda.
Þá ber þess einnig aö gæta, að
kjör eru meira en kaup. 1 sókn
launþega til bættra lifskjara ber
m.a. að leggja áherzlu á eftir-
talin atriði:
— Bætt starfsumhverfi og
aukna hollustuhætti á vinnu-
stöðum.
— Aukin áhrif starfsmanna á
stjórn fyrirtækja og viö
ákvarðanatökur.
— Raunverulegan og sambæri-
legan orlofsrétt fyrir alla starfs-
munum félaganna innan Alþýöu-
sambands Islands.
Framboð Asmundar þykir mér
bara frekari staðfesting á þeirri
áherzlu, sem Alþýöubandalags-
forystan leggur á þetta, Þaö er
alveg Ijóst aö forysta Alýöu-
bandalagsins hefur undanfarin ár
lagtmegináherzluá þaö, aö halda
saman menntamannahópnum
sem fylgir þeim aö málum og þvi
kemur þaö mér alls ekki á óvart
þótt þetta hafi orðiö ofan á, jafn-
vel innan Alþýöusambands
tslands.
Miðstýring i hámarki
Nú hefur þaö veriö einkennandi
fyrirþaö tiu mánaöa samingaþóf,
sem nú er lokið, aö hinn almenni
félagi innan Alþýðusambandsins
hefur ekki átt þess kost aö fylgj-
ast náið meö framvindu mála —
miöstýringin hefurfrekar en ann-
aö sett svip sinn á þennan þátt
samninga viöræönanna — grein-
iröu i þessu breyttar starfsaö-
feröir forystu Alþýöubandalags-
ins innan ASl?
— Þaö er svolltið erfitt aö bera
þetta saman við þaö sem var
áður. Þess bera að gæta, aö til
ársins 1978 var þarna annar
forystumaöur, sem var Bjöm
Jónsson. Hann lagði áherzlu á alit
og aldurshópa.
Þingið minnir á, að enn er
ósamið við sjómenn, sem hafa
nú dregist aftur úr öörum laun-
þegum i landinu hvað kjaramál
varðar. Þvi til viðbótar kemur,
að aðgerðir stjórnvalda varö-
andi stjórn fiskveiöa hafa dreg-
iö úr tekjumöguleikum sjó-
mannastéttarinnar og þannig
beinlinis stuðlað að rýrnun lifs-
kjara þeirra. Þessi beinu kjara-
skerðingaráhrif aðgerða rikis-
valdsins veröa Alþingi og rikis-
stjórn aö gera sér ljós i öllum
afskiptum sinum af málefnum
sjómannastéttarinnar, og leit-
ast viö að dregið veröi úr þeim
kjaraskerðingaráhrifum en 'þau
ekki aukin meö öðrum hætti.
Félagsmál.
Lifeyrismál:
Flokksþingið telur aö lengur
veröi ekki unaö viö þaö mikla
Framhald á bls 2.
önnur vinnubrögö. En þetta er
rétt hjá þér. Það hefur komiö
fram mikil gagnrýni á miöstýr-
inguna I þessari samningalotu.
Mönnum finnst aö upplýsinga-
streymiö frá aöalstöðvunum út i
félögin hafi verið allt of litiö.
Mér finnst þetta koma einna
bezt fram i þeirri staöreynd, aö
hinir almennu forystumenn i ASl,
þ.e. þeir semfara fyrir einstökum
félögum, þeir viröast ekki treysta
sér til þess að gera grein fyrir
þeim samningum sem veriö er aö
gera i sinum félögum. Til þess aö
leggja samningana fyrir veröur
oftast að fá framkvæmdastjórann
eöa einhverja aöra. Þetta sýnir
náttúrulega betur en nokkuö ann-
aö, aö upplýsingastreymið út til
félaganna er i lágmarki. Þetta er
stefna, sem er kolómöguleg og i
hæsta máta ólýðræðisleg, og er
brýnt aö breyta þessari stefnu.
Stjórnaraðild Alþýðu-
bandalags hefur áhrif
Telur þú að stefna núverandi
forystu ASÍ mótist um of af þvf,
að Alþýðubandalagið hefur setiö I
rikisstjórn nær óslitið siðan arið
1978?
— Ég tel aö þaö sé ekkert vafa-
Framhald á bls 2.
1.138.350.00 kr.
á tiu minútum:
Vaskleg
framganga
gjaldkerans
Nýkjörinn gjaldkeri Alþýöu-
flokksins, Agúst Einarsson, lét
heldur betur hendurnar standa
fram úr ermunum þegar eftir aö
hann var kjörinn til hins nýja
embættis.
Agúst Einarsson gekk um
þingsalinn með pappakassa og
fór þess á leit viö menn að þeir
legðu fram fjárhæðir til
styrktar flokknum.
A tiu minútum safnaöi Agúst
með þessu móti einni miiljón
eitt hundrað þrjátiu og átta þús-
undum þrjúhundruð og fimmtíu
krónum. Þetta var vasklega
gert.
Þegar öllu gamni er sieppt
geta menn veriö sammála um
það, aö nýi gjaldkerinn fór vel
af stað. Vonandi verður fram-
hald á og 1 raun engin ástæða til
að ætia annaö.
39. flokksþing Alþýðuflokksins:
Alyktun um kjaramál og félagsmál