Alþýðublaðið - 21.01.1981, Page 2

2
Raforkuskortur
1
ur Gutto-msson og Gunnar Thor-
oddsen, eruenn aö spekúlera i þvi
hvaö til bragös skuli taka. Rikis-
stjórnin hefur ekki tekiö
dkvöröun um næstu virkjun þótt
þaö sé fyrirsjáanlegt aö ákvörö-
unar erþörf strax. Á meöan biöja
þeir almenning vinsamlegast um
aö spara rafmagn! Sparnaöur er
góöur, en eykur vart raforku-
framleiösluna i heild..
baö liggur fyrir aö ef raforku-
salan til stóriöjuveranna veröur
skert umfram þaö sem nil er mun
þaö leiöa til uppsagna, ef til vill
rekstrarstöövunar. bá hefur
skömmtunin auövitaö veruleg
áhrif á rekstur raforkufram-
leiöslufyrirtækja og þeirra fyrir-
tækja, sem oröiö hafa aö draga
saman seglin vegna raforku-
skömmtunarinnar. Gert er ráö
fyrir þviaö Landsvirkjun tapi t.d.
allt aö einum milljaröi gamalla
króna vegna skömmtunarinnar
til vors.
bá kostar þaö gifurlega fjár-
muni aö framleiöa rafmagn meö
oliu. Taliö er aö hver framleidd
kilówattstund, framleidd meö
oliu, kosti milli sjötiu og áttatiu
krónur, en söluveröiö til al-
mennra nota liggur um sextiu
krónur. Mismuninn veröa notend-
ur aö greiöa. Sem dæmi um þaö
hversu dýrt þaö var aö keyra
ollustöövarnar i fyrradag má
nefna, aö dagurinn kostaöi um 630
þús. nýkr., eöa 63 milljónir gam-
alla króna.
bá liggur þaö fyrir aö tekjutap
stóriöjufyrirtækjanna þriggja,
Álversins, Járnblendiverksmiöj-
unnar og Aburöarverksmiöjunn-
ar errúmir 33 milljónir nýkróna á
mánuöi vegna raforkuskömmt-
unarinnar, eöa tæplega hálfur
fjóröi milljaröur gamalla króna.
Tapaöar útflutningstekjur ÍSAL
eru 2190 milljónir króna á mán-
uöi, eöa 21,9 milljónir nýkróna. Af
þessu er framlegö 1011 gamalla
króna. Tapaöar utflutningstekjur
Járnblendiverksmiöjunnar á
Grundartanga nema 1087 milljón-
um á mánuöi eöa 10,0 miiljónum
nýkróna. Af þessu er framlegö 589
miDjónir gamalla króna. Tekju-
tap Aburöarverksmiöjunnar er 95
milljonir gamalla króna þar af
framlegö 62 milljónir króna.
baö kostar sitt, aö hafa þessa
fáguöu miöstéttamenn f iönaöar-
ráöuneytinu árum saman.en hvaö
um þaö, almenningur borgar
brúsann ieinni eöa annarri mynd.
Dags hríðar spor 4
Atburöarás DAGS HRIÐAR
SPORA gerist á einum hátiöis-
degi — 1. desember — ýmist á
heimili tsalds ráöuneytisstjóra og
konu hans, prófessors bjóölaug-
ar, eöa þá i hátiöarsal Háskóla
Islands. Islenska fuiveldisins er
minnst meö þvi aö geröir eru
samningar viö erlent risafyrir-
tæki um framtiö til handa þjóö-
inni og koma þar ýmsir viö sögu.
barna eru bæöi háttsettir em-
bættismenn, fulltrúar andlegs og
veraldslegs valds, fulltrúar vis-
inda og mennta sem og fulltrúar
almenningsins i landinu.
Meö hlutverk i leiknum fara
Herdis borvaldsdóttir, Rúrik
Haraldsson, bórir Steingrimsson,
Flosi Ólafsson, Arni Blandon,
Helgi Skúiason, Guöbjörg bor-
bjarnardóttir, Helga Bachmann,
Leifur Hauksson, Erlingur Gisla-
son, Bjarni Steingrimsson, Guö-
jón Ingi Sigurösson, Siguröur Sig-
urjónsson og Július Brjánsson.
Leikstjórn DAGS HRÍÐAR
SPORA er I höndum Brynju
Benediktsdóttur, leikmynd og
búningar eru eftir Sigurjón
Jóhannsson, en Ingvar Björnsson
sér um lýsinguna.
Orðsending
heimildum formanns útgáfu-
stjórnar er Alþýöublaöiö ekki
hálfdrættingur i þvi efni á við
föstud agsút gáf una. Er þá
ekkert tillit til þess tekið, aö mi-
kill hluti efnis HP er aðfenginn
og greiddur fullu veröi. betta
þarf ekki aö koma á óvart.
Helgarpósturinn er i'burðar-
mikiö blaö i samanburöi viö Al-
þýöublaöiö, svo sem sæmir
helgarviöhöfn i samanburöi viö
hversdagsklæöi.
bannig má lengi velta fyrir
sér álitamálum, eöa gefa sér til-
búnar forsendur, um hlutaskipti
i þessu sameiginlega Uthaldi.
Alþýöublaöiö telur hins vegar
aö slikur metingur þjóni engum
tilgangi og furðar sig á, aö gefiö
skuli tilefni til sliks. Varla var
þaö meiningin- eöa hvaö?
Félag íslenskra Línumanna
Aðalíundur verður haldinn laugardaginn
24. janúar 1981 i íelagsmiðstöð Rafiðnað-
armanna Háaleitisbraut 68 og hefst kl.
15.00.
Fundareíni:
1. Venjulegaðalfundarstörf
2. Kosning fulltrúa á 6. þing RSí
3. Kjarsamningarnir
Félagar fjölmennið.
Stjórnin
Blaðburðarbörn óskast á
eftirtalda staði STRAX
Skipasund — Efstasund
Barónsstígur — Eiriksgata — Leifsgata —
Egilsgata — Mimisvegur — Þorfinnsgata.
Hjarðarhagi — Kvisthagi — Fornhagi.
Alþýdublaðið Helgarpósturinn
Sími 81866
Miðvikudagur 21. janúar 1981
Ráð til raforkusparnaðar:
Eldavél. bökunarofn,
og upppvottavél
vifta
1. Notum þrepastilli og hitastilli
rétt.
2. Notum rétta potta og pönnur.
3. Sjóöum i litlu vatni.
4. blöum matvælin fyrir mat-
reiðslu.
5. Fyllum ofninn.
6. Notum steikhitamæla.
7. Notum viftuna réttog ekki aö
óþörfu.
8. Uppþvottavélin. i
1. brepastilli á eldavélahellu
skal stilla á hæsta straum þar
til suöa kemur upp, eftir það
nægir lægsti straumur. Hita-
stilli skal stiUa strax á þaö
hitastig sem óskaö er eftir. .
2. Pottarog pönnureiga aö vera
meö sléttum og þykkum
botni. Pottar með kúptum
botni þurfa allt að helmingi
meiri orku. Pottar og pönnur
eiga aö þekja alla plötuna.
FjórBungur orkunnar fer til
spillis ef pottur sem er 16
sentimetrar i þvermál er lát-
inn á 18 sentimetra plötu.
Lokiðá pottinum þarf aö vera
hæfilega þétt. Til aö viöhalda
suðu þarf þrisvar til fjórum
sinnum meiri orku ef lokiö er
ekki á.
3. Nóg er aö nota 1-3 desilitra af
vatni viö suöu á kartöflum og
öðru grænmeti.
4. Best er aö þiöa frosinn mat i
i'sskápnum. bað þarf meiri
orku og tekur allt aö þriöjungi
lengri tlma aö matreiöa fros-
in matvæli. Athugiö aö frosiö
grænmeti er best að matreiða
beint.
5. Reynum aö nýta ofninn vel,
til dæmis meö þvl aö baka og
steikja samtimis rétti sem
þurfa sama hitastig. Hitinn
kemur i veg fyrir aö réttirnir
fái bragö hver af öörum. Ork-
an nýtist einnig betur ef steikt
erog bakaö hvaö á eftir ööru.
GrUlun á mat (glóöarsteik-
ing) er orkufrek. Til dæmis
þarf tvisvar til þrisvar sinn-
um meiri orku viö aö grilla
kjúkling en aö steikja hann I
potti.
6. Ef vafi leikur á steikingar-
tima þá er gott aö nota steik-
hitamæli. Allar steikur og
ofnrétti má setja i kaldan ofn.
Steikingartlminn lengist um
5-10 mínútur en orkan nýtist
betur.
7. Auk orkunotkunar viftunnar
eykur hún loftskiptin i Ibúö-
inni, þannig aö kostnaöur viö
hitun vex. 1 staö loftsins sem
viftanblæsútþarf ferskt loft.
begar viftan er I gangi fæst
rétt loftræsting ef eldhús-
glugginner lokaður, en þess I
staö haft opið inn i annaö her-
bergi hússins, þar sem gluggi
er opinn. Nauösynlegt er aö
hreinsa siuna I viftunni reglu-
lega, til dæmis mánaöarlega.
t flestum viftum er spjald
sem opnast þegar viftan er i
gangi, ef spjaldiö opnast ekki
þá er viftan óstarfhæf, og ef
spjaldiö lokast ekki myndast
dragsúgur og upphitunar-
kostnaöur eykst.
8. Uppþvottavél er meöal orku-
frekustu heimilistækjanna.
bað sparar orku aö set ja hana
ekki i gang fyrr en hún hefur
verið fyllt alveg. Hagkvæmt
getur veriö aö handþvo potta
og aðra stóra hluti sem taka
mikiö pláss i vélinni. I einn
uppþvott I vél meö 60 C heitu
vatni fara um 2,5 kWh af raf-
magni. I hitaveitusvæðum er
sjálfsagt aö athuga hvort
tengja má uppþvottavélina
viöheita vatnib, viö það spar-
ast rafmagn sem annars færi
I aö hita vatniö.
Sigurður Þór Guðjónsson skrifar um tónlist
REIMLEIKAR i
Sínióniutonleikar 8. janúar.
Efnisskrá lög úr óperettum eftir
Strauss, Lehar, Stolz ofl.
Siðustu tónleikar
Sinfóniunnar sem Páll P.
Pálsson stjórnaði báru yfir-
skriftina Vinarkvöld og voru þá
flutt lög úr óperettum. Elst
þeirra tónskálda sem við sögu
komu var Johann Strauss sem
skemmti fina fólkinu i Vin á
glæsilegasta skeiöi borgara-
stéttarinnar, 19. öldinni, þegar
mannkynið trúði enn á guð.
Tónlist hans sló þvi i takt við
bjartsýni og áhyggjuleysi
tímanna. Yngsta tónskáldið
þetta kvöld var hins vegar
Robert Stolz sem dó um daginn.
begar Stolz byrjaði að semja
tónlist fyrir smáborgara
Mið-Evrópu var keisari stórher-
togadæmisins Austurriki-Ung-
verjalands i fuliu fjöri, sið-
menningin brosti út undir eyru
og guð átti náðuga daga. A
manndómsárum Stolz braust út
allsherjar styrjöld sem lesa má
um á bókum og merkt er númer
1. begar þeim hasar lauk var
enginn keisari, engin siömenn-
ing og enginn guö nema i laga-
heimi Stols sem trúfastur rækt-
aði keisaralegar hefðir.
Færðust þær dyggðir mjög i
aukana er Hitler tók aö heila
laxeroliu ofan i gáfaðasta fólk
vesturlanda og steikja það i
ofni. Loks skall á alheimsstriö
sem fræöast má um af merkum
ritum og auðkennd er með tölu-
stafnum. 2.
Meðan borgir brunnu og
heimsveldi hrundu var Stolz
með nefið niðri i hvers manns
koppi i einkamálum keisarans
sem hann minnti endilega aö
hefði skroppið i sumarfri. begar
þessum illum slotaði var þar
komið I mannkynssögu að bjart-
sýnustu sagnfræðingar sáu hilla
undir þann draum að geta
skrifað sögulok. En keisaraþula
Robert Stolz 'atti langt i land og
var rétt að byrja að verða
spennandi. begar menn spáss-
eruðu um tunglið var Stolz á
rölti i keisarahöllinni að gæta
sóma og velsæmis hirbarinnar.
Fannst þar hvorki blettur né
hrukka. En þá tók guð skyndi-
lega i taumana og þaggaði niður
forvitni Stolz i eitt skipti fyrir öll
á þeim dögum er lögð var
siðasta hönd á undirbúning
alheimsstriðs meö aðgreining-
artákntölunni 3. bá kom upp úr
dúrnum aðþegar allar melódiur
Robert Stolz voru limdar
saman, hver aftan i aðra, hurfu
þær sjónum manna út íyrir
endimörk sólkerfisins og er sú
tónlist þar á sveimi.
Birgit Pitsch-Sarata sem
sagöi okkur furðusögur af löngu
dauðum keisurum, hertogum
og einhverjum greifynjum flutti
þær af slikri innlifun að áheyr-
endur trúðu þeim eins og nýju
neti enda islendingar ýmsu
vanir þegar duiarfull fyrirbrigði
eru annars vegar. Og hún brá
sér I allra kvikinda liki eins og
Arbæjar-Skotta þegar hún var
að glettast viðsitt fólk. Stundum
var hún mjó eins og álfur en
stundum var hún digur eins og
skessa. Einu sinni stóð blár log-
inn aftan úr henni. bá sann-
færðust þeir vantrúuðustu og
tóku að vitna. Nú heíði Vinarbú-
inn Freud þurft að vera kominn
til að skýra út þau ósköp að
keisaralegar afturgöngur skuli
ganga ljósum logum i sálarlifi
Reykvikinga á siðasta spretti
tuttugustu aldar. En fólk fór
uppnumið af þessum andafundi
og þeir áköfustu þustu beint inn
iNaustiðþarsem slegið var upp
gleði I Vinarstil. Ég sá fyrir mér
ærsl þess fangaðar er
vinandarnir höfðu tekið vöidin
og þumbaralegir íslendingar
fóru að gefa rómantik sinni
lausan tauminn með þeirri
sjálfsstjórn sem þeim einum er
lagin.
Sigurður bór Guöjónsson
spörum
RAFORKU
spörum
RAFORKU
, O O
Grunnskólakennarar
mótmæla riftun
kjarasamninga
Vegna launaskerðingar
þeirrar, sem leiöir af setningu
bráöabirgðalaga frá 31.12.1981,
var eftirfarandi samþykkt sam-
hljóöa á fundi fulltrúaráös
S.G.R.:
Fundur fulltrúarráös Stéttar-
félags grunnskólakennara i
Reykjavik, haldinn 12. janúar
1981, mótmælir harölega að enn
einu sinni skuli rikisvaldiö ein-
hliöa rifta kjarasamningum op-
inberra starfsmanna, nokkrum
mánuöum eftir undirritun þeirra.
Kjarasamningur sá sem gerður
var I águát s.l. milli B.S.R.B.
annars vegar og fjármálarðherra
f.h, rikissjóös hins vegar, var af
fjármálarábherra talinn raun-
hæfur miöað viö ástand efnahags-
mála þjóðarinnar.
öll launþegafélög, sem siðar
hafa samiö um kjarabætur eöa
veriö dæmdar þær hafa fengið
mun meiri launahækkanir en
félög innan B.S.R.B. náöu fram i
sinum samningi.
baö er þvi krafa fulltrúaráðs
S.G.R., að kjarasamningurinn,
sem undirritaöur var I ágúst s.l.
’haldi fullkomlega gildi sinu út
samningstimann.
Bílbeltin
hafa bjargað
RÁD A