Alþýðublaðið - 29.04.1981, Blaðsíða 2

Alþýðublaðið - 29.04.1981, Blaðsíða 2
2 Útgefandi: Alþýðuflokkurinn. Framkvæmdastjóri: Jóhannes Guðmundsson. Stjórnmálaritstjóri (ábm): Jón Baldvin Hannibals- son. Blaðamenn: Helgi Már Arthúrsson, Olafur Bjarni Guðnason, Þráinn Hallgrimsson. Auglýsingar: Þóra Hafsteinsdóttir. Gjald- keri: Halldóra Jónsdóttir. Dreifingarstjóri: Sigurður Steinarsson. Ritstjórnog auglýsingar eru að Siðumúla 11. Reykjavik, simi 81866. MINNIHLUTAHOPUR MEÐ SÉRÞARFIR I rúma þrjá áratugi hefur islenska þjóðin skipt sér i andstæðar fylk- ingari afstöðunni til utanrikismála. Þessir tveir andstæðu skoðanahóp- ar eru að visu mjög misstórir. Allan lýðveldistimann hefur yfirgnæf- andi meirihluti þjóðarinnar fylgt að málum þeim þremur stjórnmála- flokkum, sem sameiginlega bera ábyrgð á rikjandi utanrikisstefnu. Með ákvörðun sinni um aðild Islands að Atlantshafsbandalaginu og með varnarsamningnum við Bandarikin, hafa íslendingar slegið þvi föstu, að þeir eigi sameiginlegra hagsmuna að gæta með lýðræðisrikj- um V-Evrópu og N-Ameriku i öryggis-og varnarmálum. Þar með hef-_ ur hugmyndinni um vopnlaust hlutleysi og pólitiska einangrun verið visað á bug, á þeim forsendum, að pólitisk einangrunarstefna tryggði ekki öryggi þjóðarinnar miðað við rikjandi aðstæður i okkar heims- hluta eftir strið. Þegar i upphafi seinni heimsstyrjaldar kom á daginn, aö vopnlaust hlutleysi Islendinga var ekki virt i reynd. Mjóu munaði að kapphlaup hæfist milli Breta og Þjóðverja, um það hvor styrjaldaraðilinn yrði fyrri til að tryggja itök sin á Islandi. Allar likur benda til, að sú saga myndi endurtaka sig, ef íslendingar fylgdu enn hinni gömlu hlutleysis- stefnu, eða ef þeir tækju einhliða ákvörðun um úrsögn úr Atlantshafs- bandalaginu og brottvisun varnarliðsins. Allan lýðveldistimann hafa staðið harðvitugar deilur milli hlut- leysingja annars vegar og stuðningsmanna varnarsamtaka lýðræðis- rikjanna hins vegar. Rökin með og móti hafa lengst af verið hin sömu. Þessi andstæðu viðhorf til utanrikismála endurspegla djúpstæðan pólitiskan ágreining. Barátta Sósialistaflokksins á sinum tima gegn að- ild Islendinga að Atlantshafsbandalaginu og gegn varnarsamningnum var auðvitað hápólitisk og i fullu samræmi við hugmyndafræðilegar forsendur islenzkra kommúnista. Flokkur þeirra var stofnaður sem deild i alþjóðasamtökum kommúnista. Sem slikur var hann, eins og aðrir kommúnistaflokkar utan Ráðstjórnarrikjanna, verkfæri sovézkr- ar utanrikisstefnu á hverjum tima. Sem slikur kúventi hann afstöðu sinni til utanrikismála hvað eftir annað, eftir þvi sem Kremlverjar tölduhentasovézkum hagsmunum hverju sinni. Ekki fer milli mála, að samúð forystumanna Sósialistafiokksins var með Sovétrikjunum og þeirri þjóðfélagsgerð, sem þar var að festa rætur. Andúð þeirra á Bandarikjunum, sem forysturiki vestræns „kapitalisma” og „heims- valdastefnu”, sem og fyrirlitning þeirra á „borgaralegu lýðræði” var ekkert feimnismál. Að þessu leyti voru þeir sjálfum sér samkvæmir. Þeir voru andstæðingar vestræns lýðræðis. Hvers vegna skyldu þeir þá fallast á aðild Islendinga að varnarsamtökum lýðræðisins? Aö visu hafa kommúnistar lengst af fengið til liðs við sig fólk úr öðr- um flokkum, sem er fylgjandi hlutleysisstefnú, þótt á öðrum forsend- um sé. Hér er fyrst og fremst um að ræða þjóöernissinna, menningar- lega einangrunarsinna og „friðarsinna” almennt. Þetta fólk neitar alla jafnan að leggja pólitiskt mat á þá áhættu, sem vopnlaus smáþjóð á hernaðarlega mikilvægu svæði, hlýtur að taka, með þvi að kjósa sér pólitiska einangrun að hlutskipti. Þetta fólk lætur sér yfirleitt nægja að fordæma risaveldin bæði jafnt, hernaðarbandalög þeirra og hernaðar- brambolt. Þessi afstaða getur verið af þjóðernislegum eða trúarlegum rótum runnin. Hún skirskotar til langrar reynslu tslendinga sem ný- lenduþjóðar. 1 þessari afstöðu felst oft óskhygg ja um óskilgreinda sam- stööu Islendinga með fyrrverandi nýlenduþjóðum þriðja heimsins. Merkilegt má heita, að enda þótt islenzkir kommúnistar séu fyrir löngu hugmyndalega gjaldþrota og hafi gefizt upp við að verja fortið sina og fyrirmyndarrikið, sem þeir trúðu á svo lengi, hefur aðstaða þeirra i utanrikismálum ekkert breyzt. Með skirskotun sinni til þjóð- ernishyggju og menningarlegrar einangrunarstefnu hafa þeir sloppið viöþaöfylgishrun, sem hugmyndalegt gjaldþrot þeirra hefði ella haft i för með sér. Nú leitast þeir fyrst og fremst við að klæða þessa þjóð- ernishyggju i nýjan búning og finna um leið nýjar röksendir fyrir óbreyttri afstöðu i utanrikismálum. Þetta er Alþýðubandalaginu þeim mun meiri pólitisk nauðsyn, sem flokkurinn tekur oftar þátt i rikis- stjórn, án þess að breytt utanrikisstefna sé svo mikið sem á dagskrá. Spurning er, hvortytri aðstæður i okkar heimshluta hafi breyzt svo verulega á seinni árum, að ástæða sé til að endurmeta öryggishags- muni Islendinga i ljósi breyttra kringumstæðna? Út af fyrir sig er aug- ljóst, að Islendingum er beinlinis lifsnauðsyn að fylgjast nákvæmlega og að staðaldri með öllum breytingum sem verða á hernaðartækni og viðhorfum til öryggismála meðal grannþjóða. Eitt er ljóst að veiga- mesta breytingin sem orðið hefur á liðnum áratug, er sú. að hernaðar- legtmikilvægi Islandshefur .stóraukizt enekkiminnkað Astæðuna má fyrst og fremst rekja til gifurlegrar hernaðaruppbyggingar og sivax- andi hernaðarumsvifa Sovétmanna á Norðurslóðum. Norður-Atlants- hafið er lifæð sameiginlegra varna V-Evrópu og Bandarikja Ameriku. Ef til átaka kemur verður það eitt með helztu hernaðarmarkmiðum Sovétrikjanna, að skera á þessa lifæð. Island er i þeim skurðpunkti miðjum. Ollum hernaöarsérfræðingum, hvaða nafni sem nefnast aust- anhafseða vestan.ber saman um, að Island verði ekki látið i friði, ef til átaka kemur. V opnlaust hlutleysi og pólitisk einangrun viö slikar aðstæður þýðir einfaldlega að menn vilji af ásettu ráði bjóða hættunni heim. Það er sjálfsmorösstefna i utanrikismálum, nema þvi aðeins að menn beinlin- is vilji kalla yfir sig sovézkt hernám. I rúmlega þrjátiu ár hafa her- stöðvaandstæöingar ekki getaö svarað þeirri einföldu spurningu, hvernig við skuli bregðast, ef þeim yrði að ósk sinni, en vopnlaust hlut- leysi yrði engu að siður ekki virt i reynd. Þeirra vegna þurfa herstöðva- andstæðingar vonandi aldrei að standa i þeim sporum, aö láta á það reyna, hvernig stefna þeirra gefst i framkvæmd, og bera ábyrgð á þvi frammifyrir þjóðinni. Undirþeirri ábyrgö fá þeir ekki risið. — JBH Náttúruvernd 1 I ályktun, sem gerð var á þinginu var lögð sérstök áhersla á þá skyldu ráðsins að fylgjast með hverskonar framkvæmd- um og mannvirkjagerð. Ráöið geti I þessu efni veitt hand- leiðslu og ráðgjöf á undirbún- ingsstigi framkvæmda. Slikt geti oft skipt sköpum og forðað frá slysum og jafnvel óbætan- legu tjóni, og þar með sparaö stórfellda f jármuni. „Miöaö við þá hagsmuni, sem hér eru i Miðvikudagur 29. apríl 1981 húfi”, segir I ályktuninni, „bæði frá sjónarmiði framkvæmenda og umhverfisverndar, er það óverjandi að Náttúruverndar- ráð skuli enn ekki hafa fengiö fjárveitingu til að ráða mann til að sinna þessu máli sérstak- lega, þrátt fyrir endurteknar óskir þar um ár eftir ár. Opið bréf til fræðslustjóra: Mötuneyti handa kennurum — stundaskrár handa kennurum — Hvers eiga nemendur að gjalda? Eg var á stórmerkilegum fundi hjá Vesturbæjarsamtökunum rétt fyrir páska þar sem mættir voru fullmektugir fulltrúar fræðslu- ráðs til að svara fyrirspurnum út af húsnæðismálum skólabarna i Vesturbænum. Rætt var hvort gamli Stýrimannaskólinn stæði undir hlutverki sinu, hvort taka ætti sparkvöll á horni Framnes- vegs og Hringbrautar undir skólahúsnæði, af hverju gleymst hefði að áætla skólahúsnæði fyrir Eiös- og Flyðrugrandabörnin, og hvortstækka mætti Melaskólann, laga Hagaskólann eða loka Hrannarstignum næsta haust svo hægt væri að halda áfram kennslu i gamla Stýrimannaskólanum. Tveir aðalviðburðir kvöldsins i minum augum var umræðan um IR-húsið og hvort börnin þyrftu brauð. Fræðslustjórinn sagði nefnilega að það væri alltaf að þvi komiö að loka IR- húsinu af heilbrigðisyfirvöldum, en einhvernveginn hefur fræðslu- stjóranum tekist að smeygja börnunum þarna inn. Og alltaf heldur áfram að frjósa i pipunum i IR-húsinu ef eitthvað verður frostið og börnin snúa við með leikfimisdótið, það eru mjög margar vikur sem engin leikfimi er kennd. Erfitt fyrir börn fyrir norðan Hringbraut. Kempurnar i IR halda ennþá kofanum uppi á Landakotshæðinni en eru alltaf að biða eftir að bærinn úthluti þeim lóðinni fyrir nýtt Iþróttahús, þaö hefur staðið til I áratugi og stendur vist á skolpleiðslum. A meðan hafa þeir sjálfir byggt skiðaskála uppi i Hamragili, lagt lyftur upp á toppa hamr- anna og nú fyrir tveim vikum opnuðu þeir nýtt lyftuhús við lyftuna, allt framtak IR kemp- anna sjálfra. Þeir eiga nú skilið held ég að fá lóðina fullgerða fyrir nýja iþróttahúsið sitt i Reykjavik þannig að fræðslu- völdin geti tekið við IR-húsinu og haft það mann- eða börnum sæmandi svo ekki sé meira sagt. Eða ef til vill mun fræðslustjóri taka kost þeirra i menntamálaráðuneytinu, sem láta börnin hlaupa kringum tjörnina út af leikfimishúsa- leysi og láta börnin 1 Vestur- bænum fara að synda I Tjörn- inni, til dæmis Tjarnarkapp- sund eða jafnvel björgunar- sund út f Tjarnarhólmann, eins og landnámskonan Helga, þegar hún þreytti sundið uppi I Hvalfirði og synti með synina á bakinu út i hólmann þar forð- um. Hvernig list fræðslustjóra á þetta ? Og i ieiðinni fyrirspurn til fullmektugs i menntamála- ráðuneytinu sem skipuleggur Tjarnarhlaupin fyrir stúlk- urnar I Kvennaskólanum og krakkana i MR. Hefur hann trimmað mikið sjálfur? Nú, siðan er það hitt aðalum- ræðuefni þessa skólamálafundar. Nefnilega að börnin þurfi brauð. „Ein af frumhvötum mannsins” stendur I heilsufræöinni. Fyrir tuttugu árum reyndi ég að sann- færa skólastjóra Melaskólans um að nauðsyn væri á foreldrafélagi innan skólans til dæmis til að reyna að sinna þessari frumþörf. Nefnilega að börnin þyrftu að borða i skólanum eins og kennar- arnir. Skólastjórinn þagði mest. Auðvitað enginn vandi að fá næstu kjötbúö til að selja sam- lokur i skólana. Nú er þögnin loksins rofin. Fræðslustjórinn sagði að það mætti nota landbún- aðarvörurnar sem væru niður- greiddar til útlanda til að setja ofan á brauðsneiðar fyrir islensk börn og selja þeim i skólunum. Gaman, gaman. Svo þau þurfa ef til vill ekki lengur að húka frammi á göngum hálfhungruð og þefa gegnum skráargöt og rifur þegar kennararnir eru að elda sér? Ég fékk næstum þvi velgju þegar fræðslustjórinn lauk máli sinu meö þvi að ástæðan fyrir tvi- setningu skóla væri skipulagn- ing ' 30 tima stundaskrár fyrir kennarana. Ég er gamall kenn- ari. Hversu lengi á að hanna stundaskrár handa kennurum en ekki nemendum? Fræðslustjóri sagðist vera alveg eins hlynntur málum aldraðra og ungra. Endurnýjun á mönnum i topp- stööur fræðslumála hlýtur að vera nauðsynleg á nokkurra ára fresti, þannig að stöðnun fari ekki aö gera vart við sig á þessum málum I þjóðfélaginu. Svara við fyrirspurnum þess- um er óskað opinberlega. Fokill móðir i Vesturbænum HVERNIG RÆÐflST MENN VIÐ? Guðjón B. Baldvinsson skrifar Stjórnarandstaöan skammar rikisstjórn, hellir sér yfir úr- ræðaleysi hennar eða óhafandi úrræöi, ef það örlar á þeim. En við kjósendurnir I þessu landi viljum vita hvaða úrræöi bjóöa þeir uppá, sem mæna á valda- stólana? Hversvegna má ekki ööruhvoru vekja athygli á þeim tillögum, sem stjórnarand- staðan hefir í bakhöndinni? Vegna þagnarinnar um þau úr- ræði læðist að okkur sá grunur aö úrræðin séu ófundin eöa svo lík þeim sem rikisstjórnin býður, aö stækkunargler þurfi til aö eygja muninn. Og svo kemur þessi mikla spurn: Ef rikisstjórnin fer frá, hvað tekur við? Reynt hefur verið að benda á Þjóöstjórnarmöguleika, og reynt er að ræða möguleika á þriggja flokka stjórn, sem styðst við aðra kjósendur en launafólkið I landinu. Hvers- konar stjórn er það? Hvernig yrði háttað ráðstöfunum hennar, og hvert yrði viðhorf launafólksins? Eru til stjórn- málamenn I landinu, sem trúa þvi að unnt sé að stjórna þjóð- inni án þess að hafa launafólkiö meö I ráðum? Ef menn eru raunsæir og vilja ná árangri, þá leita þeir samstöðu á þeim grundvelli að hagur alþýöu sé hærra metinn en braskaranna. Er ekki oröið of langur timi síöan gengið var út á vinnustaö- ina og hlustað eftir röddum vinnandi fóiks? Hvernig stendur anr.ars á þvl að umboösmenn launafólks á Alþingi geta ekki ræðst við? Auövitað ræðast þeir við, annaöhvort væri nú, þeir þurfa að ræða um sln eigin launakjör, sin eigin hlunnindi, sina eigin vinnuaðstöðu o.s.frv. Og þeir ræða saman um fleira, en útáviö er nauðsyn að láta lita svo út, sem deilt sé hart um hitt og þetta. Og allsstaöar er sama sagan. Þægilegt að fá utanrfkis- mál til að karpa um þegar efna- hagserfiðleikar eru Iþyngjandi viðfangsefni. Er annars úti- lokað aö atkvæðaveiðarar geti skilið nauösyn þess að kjósend- urnir þurfi að fá tækifæri til aö segja álit sitt á málunum? Og hvaðer mikið gert af þvl að æfa fólk I að láta I ljósi hugsanir sinar tjá sig I orðræöu? Þarf ekki að huga betur að þessu námsefni? Hvenær sem félög efna til námskeiöa um ræðu- mennsku og fundasköp, þá er aðsókn mjög góð. Sést af þvi hve marga langar til aö geta sagt skoöun sina I heyrandi hljóöi. Enda engin vanþörf á að halda svona fræðslu uppi. Þaö verður td. einkar ljóst þegar yrt er á fólk á förnum vegi. Þá hiksta menn og stama og allt þetta eeeh he um og sko veður uppi, þá bregst mönnum bogalistin að bera mál á hlutina, mál sem er hnökralitið. Þessi viðtöl eru kannske ekki áhrifarlk I átt til málskemmda, en það vill brenna við að illtal- andi menn og litt læsir séu látnir flytja mál sitt I hljóðvarpi, og er það hvorki rétt gagnvart hlust- endum eöa flytjendum. Auö- veldlega ætti aö finnast leiö til aö fyrirbyggja slik mistök. Er tilfinning fyrir tungumáli þjóöarinnar aö slæfast til mik- illa muna? Er nægiiega leitað lags i skólum landsins við tal- málskennslu, eða finnst mönn- um ekki ómaksins vert að glæða fegurðarskyn fólksins fyrir vönduðu og góöu máli? Þaö kann náttúrlega ekki góðri lukku að stýra ef heil kynslóö hefur fyrir timaskort og erlend áhrif -týnt réttu tungutaki, en þeim mun meiri þörf á endur- hæfingu. GBB Málari að Áburðarverksmiðja rikisins ætlar ráða málara til starfa að viðhaldi. Skriflegar umsóknir um starfið, er greini frá menntun og fyrri störfum skal senda á skrifstofu verksmiðjunnar P.O. Box 904, 121 Reykjavik, fyrir 6. mai n.k. Laun samkvæmt kjarasamningi rikis- verksmiðjanna. Nánari upplýsingar veittar i sima 32000. M Áburðarverksmiðja ríkisins.

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.