Alþýðublaðið - 25.11.1981, Blaðsíða 6

6
Miðvikudagur 25. nóvember 1981
MINNING
Guðmundur H. Jensson
útgerðarmaður, Ölafsvík
F. 19. ágúst 1911 D. 10. nóvember 1981
Þaö var 1 nóvember mánuöi
1966, aö ég átti erindi vestur til
Olafsvikur. Atvikin höguöu þvi
þannig, aö þar hitti ég einna
fyrstan manna Guömund Jens-
son, útgeröarmann, sem lagöur
var til hinstu hvfldar hinn 17.
nóvember si.
Oft áttum viö Guömundur eft-
ir aö hittast siöan, og oftast i
tengslum við starf Alþýðu-
flokksins i Olafsvik og Vestur-
landskjördæmi. Guömundur
heillaöist ungur af hugsjón
jafnaöarstefnunnar, og hann
reyndist Alþýðuflokknum og
stefnumálum hans sannarlega
haukur i horni alla tiö. Fyrir þaö
eru nú færöar þakkir.
Guömundur Jensson var
fæddur i Olafsvik og átti þar
heima alla ævi. Frá unglingsár-
um og allt til siöasta dags starf-
aði hann viö sjó — sjómennsku,
útgerð og fiskverkun. Lif hans
og starfssaga var órjúfanlega
tengt þessum undirstööuat-
vinnuvegi islensks þjóöfélags.
Þar sem annars staðar lá hann
ekki á liði sinu, og er einn þeirra
manna sem drýgstan og mestan
skerf hafa lagt til uppbyggingar
atvinnulifsins i Ólafsvik.
A s.l. sumri varð Guömundur
Jensson sjötugur. Slikt þykir
ekki tiltakanlega hár aldur nú á
dögum, en á ævi sinni átti Guö-
mundur þvi láni aö fagna aö sjá
margar æskuhugsjónir rætast
er islenskt þjóöfélag i auknum
mæli öölaöist svipmót og eðli
þeirra hugsjóna sem hann barö-
ist fyrir frá unga aldri. Kynni
okkar Guömundar uröu ekki
löng i árum taliö, en hann var
þannig maöur, aö mér fannst ég
i rauninni alltaf hafa þekkt
hann.
Að leiöarlokum er ljúít aö
þakka hjálpsemi og vinsemd
hvenærsem fundum bar saman.
Eftirlifandi eiginkonu og öörum
ástvinum hans votta ég samúö.
Guö blessi minningu góös
manns.
EÍður Guönason
Guömundur Jensson var
fæddur i Ólafsvik. Þar átti hann
heima alla sina ævidaga.
Hann var sonur hjdnanna
Mettu Kristjánsdóttur og Jens
Guðmundssonar sjómanns i 01-
afsvik sem lést af slysförum
þegar Guömundur var 9 ára aö
aldri.
Merkis- og dugnaöarkonan
Metta Kristjánsdóttir stóö þá
ein uppi meö börnin. Þá kom sér
vel aö hún var úrræöagóö að
halda saman fjölskyldunni.
Til að þetta mætti takast urðu
allir að vera samtaka og þvi var
þaö aö Guðmundur fór á sjóinn
strax um fermingu. Var þaö siö-
an starf hans fram yfir fimm-
tugsaldurinn.
Það kom fljótt i ljós aö hann
var góðum kostum búinn til þess
starfs. Hann varö ungur for-
maöur og bátseigandi. Upp frá
þvláttihann alltaf báteða bátai
félagi meö öörum.
Dugnaöur og farsæld fylgdu
skipsstjórn hans og útgerð. Si-
fellt var veriö aö stækka og bæta
bátakostinn eftir þvi sem hafn-
arskilyröi leyfðu hér i Ólafsvi'k.
Arið 1963 fór Guömundur i
land eins og þeir kalla þaö sem
lengi hafa veriö á sjónum.
Næsti áfangi var framundan.
Þaö var áriö 1965 sem þeir Guð-
mundur og bræöurnir Oliver og
Magnús Kristjánssynir stofnuðu
fiskvinnsluna Bakka s.f.
1 byrjun var þessi vinnsla i
smáum stil en hefur vaxiö far-
sæliega meö árunum og er nú
vel uppbyggö. Ber hún eigend-
um gott vitni um dugnaö og fyr-
irhyggj u.
Allt frá stofnun var Guö-
mundur framkvæmdastjóri
Bakka. Þar sem annars staöar
er hann starfaöi var hann
þekktur af áreiöanleik og
traustum viöskiptum.
A siöastliönum vetri veiktist
Guömundur hastarlega en
komst til allgóörar heilsu á ný.
Starfaði hann þá af sama dugn-
aönum og bjartsýninni og áöur
til hinstu stundar.
Hinn 20. desember 1941 giftist
hann föðursystur minni Jó-
hönnu Kristjánsdóttur. Hjóna-
bandiö var sérlega gæfurikt.
Þau eignuöust fjórar dætur:
Jenný^gift Jónasi Gunnars-
syni,
Báru ( gift Ottari Guölaugs-
syni,
Kristinu , gift Friöálfi P.
Karlssyni og
Mettu( gift Siguröi P. Jóns-
syni.
Allar búsettar hér i' ólafsvik.
Guðmundur var mjög glað-
vær maöur og var smitandi
glettniog gamansemi hvar sem
hann fór. Man ég aö hann tók
þátt i nokkrum leiksýningum
hjá leikfélaginu við góðan orð-
stir.
Starf hans á sjónum leyfði
ekki þátttöku I félagsstörfum
eins og hann heföi kosiö.
A siðasta sjómannadegi hér i
Ólafsvik hlaut Guömundur Viö-
urkenningu Sjómannadagsráðs
fyrir störf sin á sjó.
Margt mætti telja þar sem
hann var þátttakandi i að
bjarga skipshöfnum og bátum
úr bráðri hættu.
Lengst af átti ég heima i
næsta húsi viö þau heiöurshjón.
Ég á þeim sérlega mikið aö
þakka þvi i nær 40 ár hafa leiðir
okkarlftiö skiliö fyrr en nú. Sem
barn i leik meö fjölskyldunni og
siöan i starfi nær eingöngu hjá
Guðmundi. Fyrst viö báta hans
og siðan fiskvinnslu. Nú er þvi
lokið. Ég þakka af heilum hug
að hafa fengiö aö vera svo tengi
samferöa þessum heiöurs-
manni.
Fööursystur minni og fjöl-
skyldu flytjum viö hjartans
samúðarkveðju. Ég biö góöan
Guö að blessa minningu
Guömundar Jenssonar.
Gylfi.
Mánudaginn 9. nóvember s.l.
gekk hann erinda sinna glaöleg-
ur og góðlegur I fasi, reyndar
voru baö persónueinkenni hans
gegnúm ævina, morguninn eftir
var hann allur.
Þannig kvaddi hann okkur ó-
vænt að lokum, rúmlega sjötug-
ur aö aldribeint út úr starfsdegi
langrar og giftusamlegrar
starfsævi.
A siöastliönum vetrí varö
hann fyrirheilsubrestiog dvaldi
þá á sjúkrahúsi um nokkurn
tima, en haföi náö sér furöu vel
og ekki búist við svo snöggri
breytingu þar á, sem varö þó
raunin.
Meö Guömundi Jenssyni er
genginn einn af farsælustu at-
hafnamönnum um langt skeiö
hér i' Ólafsvik.
Hann fæddist hér i ólafsvik
19. ágúst 1911. Foreldrar hans
voru hjónin Metta Kristjáns-
dóttír og Jens Guðmundsson
sjómaöur. Hann var næst elstur
ihópi fjögurra systkina, en þau
eru Sigriöur, ekkja búsett i ól-
afsvik, Kristján, bifreiöarstjóri
búsettur i Reykjavik, Bárður,
ökukennari búsettur i Ólafsvfk,
þar að auki uppeldisbróöir Guö-
mundar, Eggert Kristjánsson,
starfsmaöur ólafsvikurhrepps,
en hann hefur lengi búið viö
trausta vináttu fjölskyldnanna,
fyrst á heimili foreldra Guð-
mundar og siðar hjá fjölskyldu
Guömundar.
Arið 1922, eöa þegar Guö-
mundur var aöeins 11 ára gam-
ail, missti hann föður sinn af
slysförum, en áriö 1926 giftist
móöir hans aftur, þá Jóhanni
Kristjánssyni formanni. Gekk
Jóhann þeim systkinum upp frá
þvi i föður staö.
Eins og titt var á þessum
tlma, gekk Guömundur
snemma til verka á þeim eina
starfsvettvangi sem ungum
mönnum bauöst I þá dag, en þaö
var viö sjóróöra. Aöeins 13. ára
gamall réöst hann I skiprúm á
árabáti undir stjórn Ara Berg-
manns, trausts formannshér. Á
þeim tima voru bátar settir úr
naust til sjávar hvern dag sem
róið var og settir i naust að
kveldi aö lokinni sjóferö. Var
þetta, aö viöbættum árabam-
ingi dagsins, hin versta útslita-
vinna, en þannig var sjósóknin i
þá daga frá hafnlausri strönd-
inni.
Ariö 1930 kaupir Jóhann fóstri
Gubmundar, i félagi viö Jón
Skúlason, mág Guömundar, 3-
4ra tonna trillubát sem hlaut
nafniö „Hrönn”. Gerðist Guð-
mundur þar vélamaður og
starfaöi meö Jóhanni sem slikur
þar tfl þeir i félagi keyptu 9
tonna þilfarsbát árið 1939, sá
bátur hlaut einnig nafniö
„Hrönn”. Um þetta leyti hafði
hafnarmálum þokaö það fram,
að talið var mögulegt aö gera
slika báta út héöan, þó meö ann-
mörkum væri. En þaö var lika
um þetta leyti sem Hraöfrysti-
hús Ölafsvikur tók til starfa og
mikill vendipunktur varð i' út-
gerðar og fiskveiöimálum hér.
Um þetta leyti tók Guömundur
viö skipstjórn af Jóhanni og
varö fengsæll og farsæll i þvi
starfifram á sjöunda áratuginn.
A útgeröarferli sinum fylgdi
Guðmundur fast eftir þróun til
stækkunar fiskiskipa hér, en
þaö fylgdi gjarnan rýmkun
hafnaraöstöðunnar hverju
sinni. Með veru sinni á hinum
opnu bátum undir leiösögn
gamalreyndra formanna, einn-
ig meö veru sinni á sumrin á
handfæraskipum á yestfjarða-
miöum og sildveiöiskipum á
Noröurlandsmiðum, lagöi hann
grunninn aö þeirri þekkingu og
reynslu sem gerðu hann svo far-
sælan aflamann og sjósóknara.
Ariö 1963 hætti Guðmundur á
s^jónum, hafði sjómennska hans
þá staöiö i um 40. ár og þar af
verið skipstjóri i um 24 ár.
A ferli sinum sem útgerðar-
maður hefur Guömundur staöiö
aö kaupum, i félagi viö aðra, á
U.fiskiskipum,þar af var hann
formaður á 5. þeirra. Þessu til
viðbótar stendur Fiskvinnslu-
stöðin Bakki s.f., sem hann hef-
ur veitt forstöðu, aö eignaraðild
ihinum nýja skuttogara hér Má
S.H.127.
Árið 1965 stofnuöu mágar
Guömundar, þeir Magnús og
Oliver Kristjánssynir meö hon-
um Fiskvinnslustööina Bakka
s.f. og hófu saltfisks og skreiö-
arverkun, hefur Guðmundur
veitt þvi forstööu frá upphafi.
Bakki s.f. er nú vel þekkt fyrir-
tæki á sinu sviöi, einn stofnfé -
laginn Magnús Kristjánsson lést
fyrir nokkrum árum.
Þaö ber öllum sem til þekkja
saman um þaö, aö Guðmundur
hafi veriö mikill gæfu og láns-
maöur i öllu þvi sem hann tók
sér fyrirhendur, bæöi á löngum
sjómanns- og skipstjórnarferli
og eins I þvi sem hann hefur
staöiö fyrir eftir aö i land var
komið.
Guömundur og systkini hans
erföu frá móöur sinni rikulega
mannúö og sterka félagskennd.
<
Kjarasamningarnir 1
Helzt mun hún koma til góöa
starfsfólki i' veitingahúsum, og
einhverjum hlúta iðnverkafólks.
Talið er að litiil hiuti verzlunar-
manna njóti góös af þessu. Yfir-
gnæfandi meirihluti fiskvinnslu-
fólks.sem vinnur skv. bónuskerfi
fær ekki þessa kauphækkun.
Ein grundvallarkrafa Verka-
mannasam bandsins var um
óskerta fram færsluvisitölu á
laun. Sú krafa fékkst ekki fram.
Athyglisvert er, að verðhækkan-
ir,sem leiðiraf nýafstaðinni 6.5%
gengisfellingu, fást ekki verð-
bættar 1. des. Þær munu heldur
ekki fást að fullu verðbættar i
kaupi 1. marz.
Atvinnurekendur eru greini-
lega tiltölulega ánægiir með gert
samkomulag. Þeirtelja, að iraun
og veru hafi verið samið til heils
árs, og að viðskiptakjaravisitala
verði i gildi þann tima.
Ef 3.5% kauphækkun hefði
haldizt mátti ætla að hún tryggði
a.m.k. óbreyttan kaupmátt til
vors. En framundan er ný verð-
bólguholskefia, i framhaldi af
9.92% visitöluhækkun launa 1.
des., 3.5% kauphækkuninni, fisk-
veröhækkun upp úr áramótum og
liklegri gengislækkun upp úr
þvi. Flest bendir þvi til þess, að
enda þótt aðeins hafi verið samið
til hálfs árs, verði árangurinn
þurrkaður út á nokkrum vikum.
Tölur i' atkvæöagreiöslum
verkalýðsfélaganna um sam-
komulagiö, benda til þess, aö
óánægjan sé mikil. Hins vegar
telja forystumenn láglaunafélag-
anna að þeir hafi ekki átt annarra
kosta völ, nema meö þvi aö draga
samningana á langinn, og láta
slag standa með sjómönnum upp
úr fiskverðsátökum. Alþýðu-
bandalagsforystan mun hins veg-
ar eindregið hafa lagzt gegn
þeirri iausn. Samkomulagiö var
gert svo skyndilega og samþykkt
meðsvo mikilli leynd, að þeir for-
ystumenn, sem voru utan
tuttugumanna-nefndar ASl töldu
sér hafa verið stillt upp við vegg.
Prentarar 1
vildu margir félagsmenn halda
verkfalli áfram til aö knýja á
frekari kjarabætur. Segja má,
aö litiö hafi náöst fram I samn-
ingum bókageröarmanna viö
viðsemjendur sina umfram hið
svokaliaða ASl samkomulag.
Sama hækkun kom á laun, en
nokkrar tilfærslur uröu I launa-
flokkum og þrepum, þannig aö
nokkur hópur fær meiri hækk-
anir. Þá neituðu bókageröar-
menn að taka á sig skeröingu
vegna ólafslaga, en ákvæöi um
þaö eru I ASÍ samkomulaginu.
Gildistimi samningsins veröur
afturvirkur og gildir hann frá 1.
nóvember.
Eins og áöur segir felur
samningurinn i sér litlar hækk-
anir umfram ASl samkomulag-
iö. Þær umframhækkanir sem
verða, koma fram hjá aöstoöar-
fólki I prentiðnaöi og veröa þar
nokkrar tilfærslur milli ára.
Samkvæmt heimildum Alþýöu-
blaösins stób mjög 1 strögli um
þessi atriöi á þeim langa samn-
ingafundi sem aö lokum leiddi
til samkomulags i deilunni.
Ekki tókst þó aö semja um aft-
urvirkni samningsins fyrr en al-
veg i lok fundarins, en nokkrir
heimildarmenn Alþýöublaösins
töidu i gær, aö þaö væri i raun-
inni eini sigur prentiönaöar-
manna, ef sigur skyldi kalla.
Þessi krafa um afturvirkni
samninganna var upphaflega
sett á oddinn i samningum
bókageröarmanna og siðan tek-
in upp I samkomulagi þvi sem
kennt er við ASl.
Eins og áöur segir var tals-
veröur kurr meöal bókageröar-
manna á fundinum i Austurbæj-
arbiói I gær og vildu margir
halda verkfalli áfram. Nærri
þrjátiu ræöur voru fluttar og
tóku 24 til máls á fundinum sem
stóö I um þaö bil þrjár klukku-
stundir. Einnig var haldinn
fundur noröur á Akureyri um
samkomulagið og eru þær tölur
sem hér eru birtar — 291/127 —
og tiu auðir og ógildir seölar
heildartölur.
Norðurlönd 5
ég hef áður sagt. Viö eigum
fyrst og fremst aö gera þaö á
vettvangi Sameinuöu þjóðanna
og við eigum að horfast í augu
viö veruteikann i' þeim efnum.
Annars verður okkur ekki
ágengt. Sovéski kjarnorku-
vopnaöi kafbáturinn, sem
strandaði viö strönd Sviþjóðar
er hiuti þessa veruleika þess
veruleika, sem viö verðum aö
horfast i' augu viö, hvort sem
okkur likar það betur eða verr.
Þeir sem vilja einhliða af-
vopnun lýöræðisrikjanna I
Vestur-Evrópu eru beinlínis að
þjóna hagsmunum og tala fyrir
utanrikisstefnu Sovétrfkjanna.
Þaö held ég aö sé kjarni þessa
máls. Auövitaöerþað ekki nýtt,
eins og ég hef rakið i ræöu
minni, að saman fari stefna Al-
þýðubandalagsins, hverju nafni
sem sá flokkurkýs aðkalla sig á
hverjum áratug, og stefna
Sovétrikjanna. Þetta höfum viö
upplifaö hér i gegnum tiöina.
Þaö er ekki sú stefna sem við
eigum aö sameinast um að
vinna aö. Viö eigum að gera þaö
sem viö getum til aö stuöla aö
friöi og afvopnun i veröldinni,
viö eigum aö gera þaö þannig,
að þaö sé um raunverulega af-
vopnun aö ræöa, ekki einhvers
konar sýndarmennsku, og við
eigum ekki aðeins að gera
kröfur til annars aðilans, eins og
venja er þegar Alþýöubanda-
lagsmenn ræöa þetta mál, við
eigum að gera kröfur til þeirra
beggja.
Þannig og á þann eina hátt
náum viöþvimarkmiði,sem viö
viljum vinna að, draga úr þeirri
hættu sem er á kjarnorku-
styrjöld og þvi' aö kjarnorku-
vopnum veröi beitt. Viö gerum
þetta best meö þvi aö vinna
innan þeirra alþjóðasamtaka,
þar sem viö getum beitt okkur.
Herra forseti. Ég hef lokiö
máli minu.
Fjármálaráðuneytið
óskar eftir að ráða nú þegar í stöðu skrifstof u-
manns í ráðuneytinu. Mjög góðrar vélritunar-
og íslenskukunnáttu er krafist.
Umsóknir sendist f jármálaráðuneytinu, Arn-
arhvoli fyrir 1. desember n.k.
Fjármálaráðuneytið