Alþýðublaðið - 09.12.1981, Page 4

alþyðu
Miðvikudagur 9. desember 1981
(Jtgefandi: Alþý&uflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Jóhannes Guömundsson
Stjórnmálaritstjóri og ábm.: Jón Baldvin Hannibalsson.
Ritstjórnarfulltrúi: Guömundur Árni Stefánsson.
Blaöamenn: Einar Gunnar Einarsson, ólafur Bjarni Guönason og Þráinn Hallgrimsson.
Útlitsteiknari og ljósmyndari: Einar Gunnar Einarsson.
Gjaldkeri: Halldóra Jónsdóttir. Auglýsingar: Sigríður Guömundsdóttir.
Dreifingarstjóri: Siguröur Steinarsson.
Ritstjórn og auglýsingar eru aö Siöumúla 11, Reykjavik, simi 81866.
Áskriftarsíminn
er 81866
Efling atvinnulífs
bygging iðnaðar
á Vestfjörðum
Þ«‘ir Sighvatur Björgvinsson og
Matthias Bjarnason hafa endur-
flutt þingsályktunartillögu um
eflingu atvinnulifs og uppbygg-
ingu iönaöar á Vcstfjöröum.
Ilún hljóöar svo:
Alþingi ályktar að fela rikis-
stjórninni að láta gera áætlun
um eflingu atvinnulifs og aukna
fjölbreytni atvinnustarfsemi á
Vestfjörðum. i áætlununinni
verði tillit tekið til sérkenna at-
vinnulífsins á Vestfjörðum,
áhersla lögð á fyllri nýtingu
vestfirskra náttúrugasöa ásamt
með þekkingu og reynslu Vest-
firöinga á sviði útgerðar og fisk-
vinnslu og þeirri aðstöðu, sem
þar hefur verið sköpuð til
frekari úrvinnslu sjávarafuröa
og til nýiðnaðar. Að lokinni
áætlunargerðinni skal rikisstj-
ornin leggja hana fyrir Alþingi
ásamt tillögu um framkvæmd
hennar. þar á meöal um
hverning að hugsanlegri fjár-
mögnun skuli staöið.
1 greinargerðinni segir meðal
annars: Tillaga þessi var flutt á
s.l. vori, en náði ekki afgreiðslu
og er þvi endurflutt. Þá segir:
„Eins og kunnugt er hefur að
undanförnu verið unnið að
ýmsum athugunum á vegum
stjornvalda um nýjar stór-
virkjanir og ný atvinnufyrir-
tæki og atvinnuuppbyggingu
sem þeim tengjast. t þvi sam-
og upp-
Þingsályktunartillaga
Sighvats Björgvins
sonar og Matthíasar
Bjarnasonar
bandi liggja nú fyrir áætlanir og
ráðagerðirum frekari virkjanir
og vatnsmiðlunarframkvæmdir
á Þjórsársvæðinu, virkjun i
Blöndu, Fljótsdalsvirkjun, hug-
myndir um virkjun i Villinga-
nesi og ráðagerðir og áætlanir
um ýmsar smærri virkjunar-
framkvæmdir, þar á meðal
jarðgufuvirkjanir svo sem i
Svartsengi og viðar.
t tengslum við þessar virkj-
unarhugmyndir hafa stjórnvöld
undirbúið og athugað ýmsar
stórframkvæmdir á sviði at-
vinnumála, og má þar til dæmis
nefna magnesiumvinnslu á
Austurlandi i tengslum við
Fljótsdalsvirkjun, stálbræðslu,
Sighvatur Björgvinsson
steinullarverksmiðju, stækkun
álversins i Straumsvik eða
byggingu nýs álvers annars
staðar á landinu og svo má lengi
telja.
Nú háttar þannig til i orku- og
atvinnumálum i landinu, að
einn landshlutinn skersig þar úr
vegna öryggisleysis i raforku-
málum, sérhæfni atvinnuvega
og brottflutningi fólks. Sá lands-
hluti er Vestfirðir.
Þá segir meóal annars að á
Vestfjöröum hafi ekki verið
byggt raforkuver sfðan
Mjólkárvirkjunarframkvæmd-
um lauk, en hætt hafi verið við
Matthias Bjarnason
smávirkjanir ýmsar þar sem
frumkannanir hefðu áður verið
gerðar. Þá segir: „A meðan
hefur hins vegar raforkuþörf
Vestfiröinga farið vaxandi með
ári hverju. Mikil uppbygging
hefur verið i undirstöðuatvinnu-
grein landshlutans, fiskveiðum
og fiskiðnaði, og eru nú ýmsar
fullkomnustu fiskvinnslu-
stöðvar á tslandi staðsettar á
Vestfjörðum.
Raforkuþörf vestfirsks at-
vinnuli'fs hefur vaxið að sama
skapi án þess að ný virkjun hafi
verið byggð á svæðinu, þannig
að svo var komið að tvo s.l.
LEIKLISTARÞING:
Ríkjandi ástand í starfsemi
sjónvarps stórháskalegt
Félag islenskra leikara, og
sjónvarpiö gengust i samein-
ingu fyrir Leikiistarþingi, sem
haldið var i Iönó og Þjóðleikhús-
inu um siðustu helgi. Þar var
rætt um hlutverk sjónvarpsins,
gagnvart inniendri ieiklist. t
ályktun sem gerö var á þinginu
segir:
Leiklistarþing 1981 telur rikj-
andi ástand i starfsemi sjón-
varps stórháskalegt. Innlend-
leiklist er þar hornreka, hlutur
hennar nemur um og innan við
1 1/2% af öllu leiknu dagskrár-
efni. Verkefnaval er tilviljana-
kennt, stefnumörkun engin.
Þaulreyndir starfsmenn flýja
stofnunina, tækjakostur er nær-
ónýtur.
Leiklistarþing skorar á
stjórnvöld að gera þessum
öflugasta fjölmiðli þjóðarinnar
kleift að rækja menningarhlut-
verk sitt. Þingið telur að .slikt
verði bezt gert með þvi að efla-
skapandi starf, aö auka hlut is-
lenzkra listaverka i dagskrá.
Leiklistarþing telur sinnu-
leysi stjórnvalda um vanda
sjónvarpsins varða sjálfstæði
þjóðarinnar. Það ástand, sem
nú rikir hjá stofnuninni leiðir til
menningarlegrar niöurlægingar
þjóðar og tungu.
Til þess að bæta úr þessu
ófremdarástandi, leggur þingið
til eftirfarandi:
1) Að rikisstjórnin heimili
Rikisútvarpinu nú þegar að
hækka afnotagjöld og verð aug-
lýsinga i samræmi við verðlags-
þróun i landinu.
2) Að rikisstjórn og Alþingi
geri söluskattstekjur rikisins af
hljóðvarpi og sjónvarpi að sér-
stökum tekjustofni Rikisút-
varpsins og þeim tekjum verði-
varið til þess að auka fram-
leiðslu innlends efnis.
3) Að rikisstjórnin beiti sér
fyrir þvi að tollatekjur þær, sem
stofnunin hafði til þess að koma
upp dreifikerfi og tæknibúnaði,
verði aftur fengnar stofnuninni
til bráðnauðsynlegrar endur-
nýjunar á tæknibúnaði, sem er
aö hruni kominn.
4) Leiklistarþing skorar á
menntamálaráðherra og yfir-
stjórn Rikisútvarpsins að
marka skýra stefnu varðandi
innlenda leiklist i sjón-
varpi — og koma þegar i staö á
laggirnar sérstakri leiklistar-
nefnd við sjónvarp. Nefndin hafi
það hlutverk að annast leikrita-
val, starfsmannaval, fylgjast
með vinnslu leikins efnis, ann-
ast námskeiðahald o.fl. Auk
leiklistarráðunauts sjónvarps
eigi sæti i nefndinni fulltrúar frá
Félagi leikstjóra á Islandi,
Félagi k vikmy ndagerðar-
manna, Starfsmannafélagi
sjónvarps, Félagi leikritahöf-
unda og deildarstjóri lista og
skemmtideildar sjónvarps, sem
jafnframt verði formaður
nefndarinnar.
Jafnframt skorar þingið á
nefnd þá, er vinnur að endur-
skoðun útvarpslaga að leita til
ofangreindra félaga varðandi
endurskoðun laganna, að þvi er
varðar leikið efni.
5) Leiklistarþing skorar á for-
ráðamenn sjónvarps að leita til
hæfra aðila utan stofnunar-
innar, til dæmis kvikmynda-
gerðarmanna, leikhúsa og leik-
listarfólks, feli þeim verkefni og
nýti sér þannig reynslu þeirra
og frumkvæði, jafnframt þvi
sem reynt verði að bæta tækni-
lega og listræna buröi stofn-
unarinnar sjálfrar.
A ratsjAnni
Sinfóníutónleikar:
Verk eftir Mozart
Beethoven og
Jón Ásgeirsson
á dagskrá
Næstu áskriftartónleikar Sin-
fóniuhljómsveitar Islands, sem
eru hinir sjöunda á þessu starfs-
ári, verða í Háskólabiói fimmtu-
daginn 10. desember 1981 og hefj-
ast kl. 20.30.
Efnisskráin er eftirfarandi:
Jón Asgeirsson: Svita úr Blind-
ingsleik (frumflutningur)
Mozárt: Pianókonsert i C-dúr nr.
21
Bcethoven: Sinfónia nr. 7.
H ljómsveitars tjórinn, Lutz
Herbig, er fæddur i Leipzig. Hann
hóf nám ífiðlu- pianó- og kontra-
bassaleik i heimaborg sinni og
siðar i Dresden, Vin og Berlin.
Hann nam hljómsveitarstjórn hjá
Vaclav Neumann og Sergiu Celi-
bidache og lauk burtfararprófi i
hljómsveitarstjórn frá Vin og
Berlin. Arið 1966 var hann ráðinn
hljómsveitarstjóri að rikisleik-
húsinu á Aachenog 1970 að rikis-
leikhúsinu i SaarbrÚchen. Arið
1974 var hann ráðinn aðalhljóm-
sveitarstjóri i Hof i Þýskalandi.
Hann er nú aðalhljómsveitar-
stjóri við borgarleikhúsið i Trier.
Hann feröast mikið og stjórnar
hljómsveitum bæði austan hafs
og vestan.
Einleikarinn, GIsli Magnússon,
stundaði nám I Tónlistarskólan-
um i Reykjavik og lauk þaöan
burtfararprófi 1949. Siðan hélt
hann tilZÚrich og nam við tónlist-
arháskólann þar og tók einleik-
arapróf þaðan 1953. Arið 1954 - ’55
var hann við framhaldsnám i
Róm. Hann hélt sina fyrstu tón-
leika i Reykjavik árið 1951. Siðan
hefur hann haldið fjölda tónleika
sem einleikari, með kammer-
sveitum, Sinfóni'uhljómsveit ís--
lands, hljómsveitinni Harmonien
i Björgvin og Sinfóniuhljómsveit
ungmenna i Elverum. Meðal við-
fangsefna má nefna pianókon-
serta eftir Mozart, Liszt, Hinde-
mith, Stravinski, Katsjatúrian og
Jón Nordal. Hann hefur farið tón-
leikaferðir til Norðurlanda og
New York með celloleikaranum
Gunnari Kvaran, og haldið fjölda
tónleika með Halldóri Haralds-
syni, pianóleikara, þar sem þeir
hafa leikið verk fyrir tvö pianó.
Gisli Magnússon kom siðast fram
meö Sinfóniuhljómsveit Islands
haustið 1978 þegar hann lék
pianókonsert eftir Jón Nordal.
Nú eru jólin fast að þvi komin.
Það sá Þagall i gær, þegar hann
átti leið um Hringbraut/Miklu-
braut og sá þá að ódeigir
borgarstarfsmenn voru að
koma fyrir jólatré á Miklatorgi.
Það var rösklega aö verki verið
i brunagaddi og illviðri. Allt til
að gleðja samborgarana og um-
fram allt blessuð börnin. Menn
leggja allt á sig til að gleðja
blessuð börnin, jafnvel það að
þræla útivið i brunagaddi.
En auðvitað gleður þetta
börnin ekki beinlinis. Þau verða
óþolinmóð, uppstökk, heimtu-
frek, lystarlaus, svefnlaus og
þreytt. Jólin eru að koma hugsa
börnin. Og jólin jafngilda gjöf-
um og gjöfum og gjöfum. Fullt
af gjöfum, og alltaf má sjá eitt-
hvaðnýtt, sem maður verður að
fá, auglýst i sjónvarpinu.
Undratæki eins og dúkkur sem
pissa sjálfar, bilar sem keyra
sjálfir, hús sem hrynja sjálf,
skriödreka sem drepa sjálfir og
svo framvegis. Og þaö er auð-
vitað sáluhjáiparatriði að fá öll
þessi flottu leikföng um jólin.
Ja öðruvisi mér áður brá.
Þegar tilhlökkunin til jólanna
var kyrrlát og hógvær. Þegar
enginn gleymdi frelsaranum og
vitringunum. Þegar aðfanga-
dagur rann upp voru öll verkin
unnin heimavið, blessuð dýrin
fengu sérlega velútlátið á garð-
ann og siðan gengu allir inn,
hreinir og stroknir, á nýjum
kúskinnsskóm, afi gamli las
jólaguðspjallið, mamma gamla
skammtaði öllum riflega i ask-
inn, hangikjöt og tólg, laufa-
brauð og allskyns góður matur.
Og allir fengu i jólagjöf eitthvað
fallegt, skó eða sokka, eða kerti
eða spil. Enginn fór i jólaköttinn
og svo leiö aðfangadagskvöld
við hátiðargleði og kyrrlátan
fógnuð við kertaljós og laufa-
brauð.
Þannig var þetta nú, þegar
Þagall var ungur i sveitinni,
meðan gamla góöa islenska
sveitamenningin var og hét. Nú
erþetta aDtöðruvisi. Þessi nýju
hús úr steinsteypu eru ekki eins
vinaleg og gömhi bæirnir. Þau
eru of hlý og húsgögnin of þægi-
leg. Og maturinn drottinn minn
dýri! Alltof mikið úrval, það
getur ekki verið gott fyrir ung-
dóminn að borða svona fjöl-
breytilega fæðu.
Nei, jólin eru ekki eins og þau
voru i gamla daga!
Nú verða blessuð börnin frá-
vita af græðgi um jólaleytið ár
hvert. Og sum verða reyndar
ögn ringluð af innri rökvisi eða
matematikk þjóðlegra jóla-
söngva. „Jólasveinar einn og
átta” syngja börnin, og skilja
ekkert i þvi hvernig einn plús
átta samasem niu getur svo
alltieinu orðið þrettán! En yfir-
leitt vilja þau heldur hafa jóla-
sveinana þrettán, þvi þá kemur
oftar gott i' skóinn. Svo frávita
verða þau ekki, og mættu full-
orðnir læra margt af börnum i
þvi, hvernig á með gleði að
sætta sig við rökleysur raun-
veruleikans.
Annars hefur Þagall ekkert á
móti jólunum, og sist af öllu
kvartar hann yfir þvi að þau
kostiof mikinn pening. Þeir sem
ekki tima að halda jól eins og
menn, geta þá bara sleppt þvi.
Fyrir okkur hina segir Þagall,
aðþójólinsetji mann á hausinn,
þá koma þau ekki nema einu-
sinni á ári, og þá hafa menn
ekkert nema gott af þvi að láta
eftir sér og sinum smávegis
hóglifi. Enda eru jólin timi
friðar og góðvilja milli manna.
Og hvenæreru menn friðsamari
og geðbetri en einmitt þegar
þeira hafa borðað góða máltið?
—Þagall
Jólasveinar einn og átta
— (nei, hér verður ekki rætt um ríkisstjórnina!)