Vísir - 28.01.1969, Blaðsíða 6

6
V1 SIR . Þriðjudagur 28. janúar 1969.
(What did you do in the war
daddy?)
Sprenghlægileg og jafnframt
spennandi, ný, amerísk gaman-
mynd I litum og Panavision.
James Cobum
Dick Shawn
Aldo Ray
Sýnd kl. 5.15 og 9
STJÖRNUBÍÓ
Bunny Lake horfin
(Bunny Lake is missing)
Islenzkur texti.
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
Bönnuð innan 12 ára.
HAFNARBIO
/Weð skritnu fólki
Ný, brezk gamanmynd í litum.
Walter Chiari, Clare Dunni.
íslenzkur texti.
Sýnd kl. 5 og 9.
BÆJARBIÓ
Gydja dagsins
Ahrifamikil, frönsk verðlauna-
mynd f litum, meistaraverk
leikstjórans Luis Bunuell. —
Sýnd kl. 9. Bönnuð börnum.
LAUGARASBIO
Madame X
Sýnd kl. * og 9.
í
if
)J
ÞJÓÐLEIKHÚSID
L.rranótt Menntaskólans í
kvöld kl. 2C.30.
Púntila og Matti miðvikudag
kl. 20. >
Candida þriðja sýning fimmtu
dag kl. 20.
Aðgöngumiöasalan opin frá kl.
13.15 ti' 20. - Sími 1-1200.
IteYigAylKljg
i.eynlmelur 13, miövikudag
Síðasta sinn.
MAÐUR OG KONA fimmtud.
40. sýning.
ORFEUS OG EVRYDÍS fö'stud
Aðgöngumiðasalan i Iðnó er
opin frá kl. 14, sími 13191.
GerbyJting
T Tm þessar mundir stendur fyr-
ir dyrum þriðja byltingin á
sviði ritiðnar 1 öllum menning-
arlöndum. Og eins og áður, verð
ur sú bylting samstfg gerbylting
um í öllum öðrum iðnaði og
starfsaðferðum.
Fyrsta byltingin í ritverki
öllu, varð þegar Jóhann Guten-
berg fann upp prentstafina og
pressuna á 15. öld — það er
lausa stafi, skoma í tré, sem
setja mátti saman í línur og
síður, taka síðan sundur og
setja upp á nýjan leik að notk-
un lokinni. Áður var allt hand-
ritað, hver stafur dreginn fyrir
sig, upphafstafir f byrjun kafla
oft dregnir af mikilli list og í
mörgúm litum með gyllingu og
flúri. Um sama leyti og þessi
bylting varð, hófst og endur-
reisnartímabilið í Evrópu.
Önnur byitingin varð svo um
það bil fjórum öldum sfðar, um
það bil sem iönbyltingin mikla
náði hámarki sínu, þegar orku-
knúin vélpressa úr jámi tók viö
af gömlu, handknúnu trépress-
unni, og síðar, þegar vélsetning-
in tók við af handsetningunni.
Og nú, þegar tæknibyltingin
mikla stendur sem hæst fyrir
tilkomu rafreikna og alls kón-
ar hagnýtingu rafeinda í iðnaði,
og þó ef til vill fyrst og fremst
hvað snertir alla fjölmiölun og
fjarskiptasambönd, stendur fyr-
ir dyrum þriðja byltingin í öllu
prentverki og prentiðnaði. 1
meira en hálfa öld hafa sára-
■ litlar breytingar orðið f þeirri
iön, en nú er sýnt að þar verður
gerbylting, sem kollvarpar öllum
í öllu prentverki
fram undan
Tolvan lika þar i
þeim starfsaðferðum, sem 'áður
eru kunnar.
Um sama leyti og gervihnett-
irnir senda frá sér sjónvarps-
myndir um víða veröld, og raf-
reiknamir, eða tölvumar, ræöa
sín á milli í sfma langar leiðir,
hafa verið teknar upp nýjar
aðferöir í prentverki, sem gera
það kleift að fullprenta á 914 m
af pappír á mfnútu. Þarna er
um að ræða „electrostatiska"
prentun — pappfrinn, sem prent
að er á, dregst á milli tveggja
andhlaðinni rafsegulsvæða, sem
soga á milli sín blekúða gegn-
um stafa- eða myndamunstur á
næfurfínni stálþynnu.
Það getur naumast liöiö
lengri tfmi en þrjú eða fjögur
ár þangað til þessi aðferð hef-
ur leyst hraðpressurnar, sem
nú em í notkun, að miklu leyti
af hólmi. Enda þótt þær séu
orðnar harla afkastamiklar —
þær fullkomnustu fullprenta allt
að 10.000 blaðsíður á klukku-
stund — verða þær seinvirkar,
samanborið við þá nýjustu að-
ferð, sem áður er lýst.
Kannski er byltingin þó enn
meiri hvaö „setninguna" snert-
ir, en þar em nú notaðar aðferð
ir, sem heföu verið meö öllu
óhugsandi fyrir aðeins nokkrum
ámm. Nú ráða rafeindatækin,
tölvurnar miilibilum stafa og
orða í línu, þannig að línumar
verða jafnar að lengd og bilin
innan hverrar lfnu fyrir sig, ná-
kvæmlega jafnstór en einmitt
þetta hefur alltaf verið tafsamt
í sambandi við alla setningu
ritmáls. Þessi aðferð hefur verið
tekin upp í ýmsum stærstu
prentsmiöjum í Bandaríkjunum
og einnig f Vestur-Þýzkalandi.
Setjarinn setur ritmálið á sér-
stakt stafaborð, og þarf ekkert
að hugsa um lengd línunnar.
Tölvan setur letrið samstundis
á gatarenning meö merkialetri,
-skiptir í línur og velur millibilin,
og setur sfðan málið venjuleg-
um ritstöfum f réttar Ifnur og
línumar á síður í sérstakri
setjaravél. Með þessu móti nást
afköst, sem væm með öllu ó-
hugsandi á annan hátt.
En þefta er þó einungis milli-
bilsaðferð, ef þannig ■ mætti að
orði komast. Þegar er verið að
fullkomna aöferöir, sem ger-
bylta allri setníngu. Tölvunni er
fengið f „hendur“ vélritað hand-
rit, sem hún ljósmyndar, setur
upp meö prentstöfum á „filmu“
með 1,000 stafa hraöa á sek-
úndu, eri myndar síöan lfnumar
og síðumar með gegnumstungu
á stálþynnurnar, sem fyrst var
lýst. Þegar þessi uppfinning hef
ur verið fullkomnuð, er hætt viö
aö ýmsum „prentaranum“ þyki
þröngt fyrir dyrum og útlitið
ekki sem bezt. Uppfinningamenp
irnir, sem aö þessu starfa,
telja að það líöi ekki nema þrjú
— í mesta lagi firhm ár, þangað
til aðferö þessi er f heild komin
í gagniö. Þeir telja að þá veröi
öll prentun miklum mun ódýrari
fyrir það, að einn maöur getur
unnið það starf, sem tugi þurfti
til áður, tölvan sér um hitt, og
leggist þá allt annað prentverk
smám saman niður.
. : 1 1
1 AUSTURBÆJARBÍO HÁSKÓLABIO 1 NÝJA BÍÓ
Þriöji dagurinn íslenzkur texti. Aðalhlutverk: Geo,0 Peppard, Elisabeth Ash ley. Bönnuð innan 12 ára. — Sýnd kl. 5 og 9. Það átti ekki oð verða barn islenzkur texti. Aðalhlutverk: Sab;' Sinjen, Brano Dietrich. Sýnd kl. 5, 7 og 9. Vér flughetjur fyrri tíma tslenzkur Amerlsk CinemaScope litmynd Stuart Whitman Sarah Miles (og fjöldi annarra leikara) Sýnd kl. 5 og 9. / 1
Llii
Lady L
íslenzkur texti.
Sophia Loren — Paul Newman
David Niven.
Sýnd kl. 5 og 9.

Ur öskunni
(Return from the Ashes)
Óvenju spennandi og sniildar
lega útfærð, ný, amerísk saka-
málamynd. Sagan hefur verið
framhaldssaga í Vfsi.
Maximilian Schell
Samatha Eggar
Sýrid kl. 5 og 9. Bönnuð böm
um innan 14 ára.
KÓPAVOGSBÍÓ