Vísir - 23.04.1969, Page 9

VÍSIR . Miðvikudagur 23. apríl 1969.
„Tíð og snörp kuidaköst einkenni vetrarins
//
— segir Adda Bára Sigfúsdóttir i vetrarannál
Adda Bára Sigfúsdóttir, veö-
urfræðingur segir frá vetrar-
veðráttunni á þessa lund:'
— Hér í Reykjavík er þetta
fjórði veturinn . röö, sem er
undir meðallagi. Meöalhitinn í
vetur var mínus 0.9 stig, sem er
1.4 stig undir meðallagi. Þetta
er mjög svipaður hitj og var í
fyrra. Veturinn núna er aðeins
0.1 stigi hlýrri en veturinn í
fyrra, en þó er þetta ótvírætt
betri vetur. Stormar voru fá-
tíðari. Nú voru aðeins 9 storm-
dagar en f fyrra voru þeir 15.
Snjór var óverulegur. Mestur
mældist hann 10—11 cm í fjóra
daga laust fyrir miðjan marz.
Veturinn allur var mjög snjó-
léttur og mun minni snjór en í
fyrra, þegar var töluverður
snjór meirihluta vetrar og eitt
af einkennum hans.
Þó að veturinn hafi verið í
heild undir meðallagi þá var
hlýtt í vetrarbyrjun og í vetrar-
lok. það er að segja fyrrihluta
desember og síðari hluta marz,
en hinn sígildi „veðurstofu vet-
ur“ nær yfir mánuðina des.—
marz.
Það, sem gerði, að allir mán-
uöimir voru undir meðallagi,
líka febrúar og marz, voru mjög
tíð og snörp kuldaköst sem
voru eiginlega einkenni vetrar-
ins. í kuldakastinu 5.-8. fe-
brúar fór hitastigið niður í
17.6 stig, sem er mesta frost,
sem mælzt hefur í Reykjavík
frá því árið 1919.
Akureyri á lengri kuldasögu
en Reykjavík, því þetta er
fimmti veturinn, sem hiti er
undir meðallagi þar. Þar er með-
alhitinn mínus 3.6 stig en með-
alhitinn í vetrarárferði er mínus
0.9 stig. Þetta er því tiltölulega
miklu harðari vetur á Akureyri
en í Reykjavík. Svo urðu Akur-
eyringar fyrir þessu fádæma
fárviöri 5. marz sem ekki bætti
úr vetrinum fyrir þeim.
Þetta eru þeir tveir staðir,
sem gefa svipmynd af veðráttu
vetrarins á Norður- og Suður-
landi.
— Margir hafa verið að velta
því fyrir sér hvort ný ísöld eða
kuldaskeið sé að renna upp?
— Veðrið er þannig, að það
skiptast á köld og hlý skeið og
hvort við eigum eftir að bæta
við okkur nokkmm köldum
vetrum, veit ég ekki en þó er
það orðið nokkurt tímabil, sem
við höfum búið við kaldari veðr-
áttu en árin á undan.
— En hvað um sumrin?
— Það er orðið langvarandi,
hvað sumrin eru oröin köld.
Þau hafa yfirleitt verið svöl öll
sömun eftir árið 1950, þá hafa
þau svo til öll orðið töluvert
undir meðallagi. Það hefur því
verið töluvert kuldaskeið í
köldum sumrum og köldum
vetrum og er ekkert hægt að
segja um það hvenær það endar.
„Norðanrokveggur
alliYÍUir"
■ „Staddur utan dyra kl. 12.20 horfði ég til fjalls í
vestur þegar öndverðir vindar léku um kinnar mér. Eg
hafði spyrnt móti sunnanstormi og leit nú um öxl og stóð
þá norðanrokveggur alhvítur með fram Bjarginu og féll
þegar yfir þar sem ég ctóð“.
Þessi tilvitnun er ekki tekin úr gömlum annál heldur úr
veðurfarsbók vitavarðarins á Hornbjargi, Jóhanns Péturs-
sonar, hinn 16. febrúar í vetur. Þá gerðust þau tíðindi, að
frost féll niður um 15,5 stig á þrem klukkustundum að
Hombjargsvita. Þetta er einn af viðburðum veðurannáls
vetrarins sem vikið er að á síðunni. — Síðasti vetrardagur
er í dag. Mannfólkið horfir mót hækkandi sólu eftir enn
einn langan vetur.

Bíll'nn. sem fauk í ofviðrinu 5. marz, sem er Akureyringum
einkar minnisstætt.
Borgarbúar fengu að kenna á kuldaköstunum í vetur.
.Þegar einu sinni er komið
kuldaskeið. vill það haldast'
segir Páll Bergftórsson veðurfræðingur
og kennir sjávarkuldanum um
Páll Bergþórsson, veðurfræð-
ingur segir um veðráttuna, að-
allega ísinn:
— ísinn hefur veriö einhvers
staðar við landið í alls 11 vikur
í vetur. Þá er reiknað einfald-
lega með því hversu marga
daga hann hefur sézt einhvers
staðar frá ströndinni. Til sam-
anburðar við það sem hefur
veriö undanfarin ár er þetta
töluvert meira en eins er að
gæta og það er, að það hefur
ekki verið nema hálf önnur vika
samaniagt, sem hann hefur
hindrað siglingar í vetur. Ekki
nema um það bil 10 dagar, sem
sigling hefur verið mjög torveld
eða ófær einhvers staðar við
ströndina vegna íssins. Að þessu
leyti er ísinn ekki nærri eins
meinlegur í vetur og hann var í
fyrra, en aftur á móti hefur
hann haft sín áhrif. Það leikur
enginn vafi á því, að hann hefur
töluvert kælt loftið yfir landinu
í vetur og þetta kemur aðallega
fram í hvert skiptið, sem hann
hefur komið á norðan. Menn
hafa tekið eftir því, að allir
þessir kuldakaflar hafa verið ó-
venju harðir, þó að hitastigið í
öðrum vindáttum hafi verið ó-
sköp venjulegt miðað við önn-
ur ár.
Mánuöina desember til marz
var hitinn 1.4 stig undir meðal
lagi í Reykjavík en á Akureyri
aftur á móti 2.7 stig undir
meðallagi eða helmingi meiri
frávik þar. Svo þetta er annað
aðaleinkenni áhrifanna af fsnum,
að kælingin veröur sterkari á
Norðurlandj en á Suðurlandi.
— Hefur ísinn ekki hagað sér
ákaflega undarlega í vetur, ým-
ist færzt nær landinu eða fjar-
lægzt það?
— Þaö er í rauninni happ-
drætti, þegar ismagnið er svona
mikið hvort ísinn leggst fast að
landinu eða laust. Það fer eftir
því hvort það kemur einhvem
tíma vetrar nógu langvinn
norðanátt til þess að keyra
hann nógu fast upp að landinu.
Það má segja hvað snertir
vindana í vetur, að þeir hafa
veriö mjög hagstæðir til að
halda ísnum frá landinu. Það
finnst mér benda til þess, að
það geti veriö verulegt magn
fyrir Norðurlandi og íshætta
mikil, sem ekki sé hægt að
rekja til inda sama vetrar
heldur verði að rekja þetta
mikla ísmagn fyrir Noröurlandi
til annarra áhrifa en til vind-
anna. Ég tel t.d. sennilegast
að hefði þessi vetur, með sömu
vindum komið fyrir 10 árum þá
hefði á þeim t'.-.a enginn ís
sézt við landiö. Það þýðir það,
aö það er sennilega sjávarkuldi
norðurundan sem verður að
rekja ís hvers vetrar til/ Að
öllum líkindum er það ástand
sjávarins þarna norðurundan,
sem er sterkasti þátturinn.
Kuldinn í yfirborðslögum sjáv-
arins er haldinn ákaflega mikilli
tregðu. Þegar hann er einu sinni
kominn þá má telja að hann
haldist mánuðum saman eða
lengur. Þar er helzt að leita
möguleikanna á því að segja
eitthvað fyrir um hafís við land-
ið.
— Þýðir þetta e. t. v. að ný
ísöld sé að renna upp?
— Það kemur inn á það, Það
er greinilegt að þegar einu
sinni er komið kuldaskeið hér
þá vill það haldast áfram. Eins
er það með hlýindaskeiö og það
held ég að liggi í sjónum.
Þá segir Páll, að svæðið
norðurundan sé lítiö kannað
vegna þess, að það sé fyrst núna
síðustu árin, sem ís hefur verið
svo nálægt landi, að hægt sé
að kanna orsakir hans og fá
aukna vitneskju um hann, en
fyrir 1920 þegar var annað
ístímabil voru aðstæður allar
ófullkomnar til rannsókna. Nú
séu það lofthitamælingar við
Jan Mkýen, sem helzt geti bent
til þess hversu mikill sjávar-
kuldinn sé.
Og hverju hann spái um ís-
mánuöina tvo, sem eftir eru,
maí og júni?
— Mér finnst þaö góðs viti
hvað ísinn hefur fjarlægzt síð-
ustu vikuna og það eru mögu-
leikar á því aö við losnum viö
hann, en hins vegar var ísinn í
vetur meiri en ég hafði búizt
við og heldur sennilegra, að ís-
inn eigi enn eftir að flækjast
töluvert fyrir okkur næstu tvo
mánuði.
Frostið varð hiö mesta sem
komið hefur 1 hálfa töd f
Reykjavík.
\