Vísir - 31.03.1971, Side 6

D
VISIR . Miðvikudagur 31. marz 1971.
veiouerom unairoum vio Dryggju 1 KeyKjaviK.
Rányrkjtm á hafínu
HvaÖ verður næstu áratugina, verði ekkert
aðhafzt
'p'rummaðurinn rányrkti nátt-
úruna f umlhverfi sínu ein-s
og hann hafði vit og tækni til.
Á meðan menn voru fáir á jörð-
inni, illa tækjum búnir og fá-
kunnandi spillti þessi rányrkja
þeirra ekki neinu, en þó er talið
að snemma hafi gereyðzt nokkr
ar dýrategomdir, sem voru þann
ig úr garðj gerðar frá náttúr-
unnar hendi, aðþeimvarð fátt
til varnar, jafnvel þótt veiði-
tækni frummannsins væri ekki á*
marga fiska. En þaö mun þó
hafa verið alger undantekning,
og eins Hklegt að aðrar að-
sta»ður hafj einnig stuðlaö að
eyðingunni. Seinna kemst mað-
urinn á það stig að hefja rækt-
un vissra komtegunda og taka
sér húsdýr, en stundar þó veiöi-
mennskuna — með síbættri
tæknj — jöfnum -höndum. Upp
frá því hefur þróunin 1 fæöu-
öflun mannkynsins stefnt meira
og minna stöðugt í sömu átt —
frá rányrkju til ræktunar. Og
það er þessi þróun, sem fyrs-t
og fremst hefur orðið til þess
að halda lífi í fólki almennt,
þrátt fyrir stöðuga fjölgun og
síauknar þarfir. Þar sem hún er
lengst komin, Iifir fólk við nægt
ir yfirleitt, þar sem hún er
skemmra komin, má oft lítið
út af bera svo fólk falli ekki
úr hungri .
En svo undarlega vill til, að
þessi þróun á sviði fæðuöflun-
ar, hefur svo aö segja eingöngu
átt sér stað á þurru landi. Nú
er svo komið að aðeins van-
þróaðar þjóðir rányrkja hag-
Iendi til beitar, og fæöuöflun
sem byggist á dýraveiðum.
þekkist ekki nema hjá frum-
stæöustu kynþáttum. Að ööru
leyti byggi-st öll mataröflun i
heiminum á ræktun nytjajurta
og búpenings, víðast hvar með
háþróuðum og vísindalegum að-
ferðum. f>að er að seeia á þurr-
lendinu. En þegar litið er til
fæðuöflunaraðferöa mannsins
þar sem þurrlendinu sleppir,
verður annað uppi á teningn-
um. 1 vel-flestum vötn-um o-g ám
byggjast þær aðferðir enn að
verulegu leyti á höml-ulítilli rán-
yrkj-u, þótt nokkrar menningar-
þjóðir hafj reynt að koma þar
nokkurri ræktun við, en þó ein-
ungis á slðari áratugum. Hvað
snertir fæðuöflun úr sjó, bygg-
ist hún enn yftð öllu leyti á rán-
yrkj-u — og hin s-iöari árin á
gegndarlausri rányrkju með
stöðugt stórvirkari veiöitækjum
og tæknilega fullkomnari veiði-
aðferðum. Svo fyrirhyggjulaus
hefur sú öfugþróun verið, að
þegar Iskyggilega hefur gengið
á stofna ýmissa helztu nytjafís-ka
og þaö sagt til sín I þverrandi
veiði, hefur því verið svarað
með stórvirkari tækni til að
ganga enn nær þessum stofn-
um.
Ef maður einupgis gefur sér
tóm til að staldra við og líta
um öxfl, þá virðist þessi „þróun"
I gegndariausri rányrkju á haf-
inu næstum ótrúleg, miöað við
þá þekkingu, sem maðurinn býr
yfir varðandi þau lögmál, sem
ráða öllu lffi. Og þó að engum
sæmiiega viti bornum manni
geti dulizt að slíkj- fyrirhyggju-
leysi getur ekki haft nema einn
endi, þá er síður en svo að hin
ar auöugustu menningaiþjóöir,
sem yfir mestri þekkingu ráða,
hafi látið sér til hugar koma
að spyma við fótum — þvert á
móti er eins og þær hafi keppzt
við að finna öll ráð til að ausa
sem mestu úr brunninum I sína
fötu, áður en hann væri upp
þomaöur. Og I fu-Mu samræmi
við þetta er svo það, að begar
menn virðast Ioks almennt vakna
til umhugsunar um að hér kunni
að vera komið i óefni, er það
annað en síþverrandi fiskgengd
á miðin, sem rumskar við þeim,
heldur mengun hafsins, og þá
fyrst er eins og menn vakni við
þann vondadraum aðeftil vill
sé hafið, þrátt fyrir alt, ekki
óþrjótandi nægtabrunnur.
Mengun hafsins er þegar hið
mesta vandamál, og verður ekk-
ert sagt um hve örlagaríkar af-
leiðingar hún kann að hafa. —
En jafnvel þótt hún hefði ekki
komið til, þá er rányrkjan á
hafinu þegar orðin svo viðurhluta
mikið vandamál að enginn kemst
hjá að rorfa I augu við það.
um sfÍfrik fSuvveröi tekki &far ~'»
lau-st tekin ujpp vísindaleg ij-kt-
un me^ áílum þéim'issénrfegu að
feröum, sem maðurinn hefur yf
ir að ráða, I staö vísindalegrar
rányrkju með stórvirkustu og
fUllkomnustu gereyðingartækni,
sem menn kunna, hlýtur hver
heilvita maður að sjá hvemig
fara muni. Og þegar svo meng
unin bætist við....
Við hér á landi höfum hingað
til átt a-l-It okkar undir þessari
rányrkju hafsins. Sem betur fer,
höfum við verið þar dá-lítið
skyggnari en aörar þjóðir og átt
frumkvæði að ýmsum ráðstöf
unum, sem miða að því
aö draga nokkuð úr rán-
yrkjun-ni. En það er ekki nóg,
Við verðum, ef tn viM öðrum
þjóðum fremur, að horfast I
augu við þá uggvæn-legu stáð-
reynd að fiskistofnamir eru í áíl
varlegri hættu og ekki aðéihs'
það, heldur hafið sjálft, sem
hinn mikli og gjöfuli nægtá-
brunnur. Fyrir það verður þjóð-
in að sameinast um a-Wlt það,
sem miðað getur að úrbótum á
þessu sviöi áður en það er urn ‘
seinan. Og um leið verður að
hefja hér undirbúning að vfs-
indalegri ræktun nytjafiska í
stóram stii, og það tafarlaust —-
Við vitum ekki nem-a þeir alvar
legu atburðir hafi þegar gerzt
I námunda við strendur landsins,
sem eigi eftir að eyðileggia fiski
mið okkar á skömmum tíma. —
Og hvað þá?
mmm
Kæfuþjófum ekki
þyrmt og því þá
mannræningjum?
Nokkrir lesendur urðu til þess
að hringja á ritstjórnarskrif-stof
ur Maösins f gær og fvrradag
vegn-a frásagna af mannráns- og
hermdarverkamál inu, sem er til
meðferöar hjá fógetaembættinu
f Kópavogi. Plestir höfðu eitt-
hvað svipað þessu að segja og
þessi:
„Venjulegt heiðarlegt fölk
ætti að flykkja sér saman i
kröfugöngu á fund fógeta og
heimta það að þessir menn
verði framseldir. Að minnsta
kosti verður þó að birta nöfn
þeirra og myndir í blöðum öðr
um til viðvörunar.
Það stendur ekki á því, að
það sé gert mikið veður út þvf
ef einhverjum verður á að
hnupla sér kæfubita, en það
er þagað þunnu hljóði og haldið
vemdarhendi yfir hættu-legum
glæpamönnum. Mannræningjar
og hermdarverkamenn eru ekki
hótinu betri en morðingjar og
það ber að sýna þeim enga
hlífð“.
^ Þstð munar aðeins
* Bk£ 501000 á mánuði
l. J. skrifar:
„Af þeim mörgu málum, sem
veriö hafa til meðferðar á al-
þingi að undanfömu, hef ég veitt
sérstaka athyglli tveimur.
Annað lýtur að hækkun á laun
urn þingmann-a upp í kr. 56.000
á mánuöi — og ekkert er út á
það að setia út af fyrir sig, því
það er sjálfsagt- að menn fái vel
borgað fyrir vel unnin störf.
Hitt fjallar svo um miklar
breyting-ar og stórátak f trygg-
ingarmállunum, sem verður von-
andi til mi-kila bóta. En þar er
m. a. Iagt til að eii- og örorku-
bætur hækki um kr. 1000 á
mánuði. Þá mundi örorku-lífeyri
hækka úr kr. 4.900 á mánuði
’ f kr. 5.900.
Kannski ein-hverjiun þyki
vandséð, hvemig ég og aðrir,
sem orðið h-afa fvrir því öláni
að fatlast ævilangt, eigum að
draga fram lffið á kr. 6.000 á
mánuði, en við megum víst
þakka fyrir að eftir okkur skuli
vera munað.
Og kannski ein-hverjum þætti
nóg fyrir fatlaða manneskiu að
bera sín örkuml og neita sér
um fjölda maret, sem heilbrigt
fólk getur veitt sér, þóttekki
bætist ofan á fjárhagsleg neyð.
En ekki þeim, sem skrifaði, að
aldrað fólk gæti farið til sólar-
landa að eyða ævi-kvöldinu eft-
ir hækkunina. Hann gerir ráð
fyrir svo miklum tekjuafgangi,
að nægja muni ti-1 þess að fljúga
til Kanaríeyja eða álíka staða.
Mér þykir þó ástæða til þess
að benda honurn á annað. Það
aetur vel verið aö beir sem
koma ti] með að fákr. 56.00 á
mánuði geti ve-tt sér slíkt af
þeim kr. 50.000 sem þelr munu
hafa meira á mánuði, en öryrkja
styrkurinn mun verða.
Þaö er dáiítiM munur á þessu
tvennu — nefnilega kr. 50.000
munur á mánuði.
Þótt við lifðum á heilögum
anda, eins og Magnús sálarháski
forðum, og eins og gert vndísT
ráö fyrir — þá vrðum viö po
drjúga stund að leggja fyrir af
þessum kr. 6000 tfl ferðalaga
ti-1 suðrænna landa.“
Hlakkar lítið til
Guðjón skrifar:
„Ég sé, að enn einu sinni ætla
þeir að eyðileggja' fyrir manni
útvarpsdags-krána með þessum
umræðum frá a-lþingi. Það er
sorglegt hve Mtið mennirhir hafa
lært af reynslunni, að þeir skuli
ekki vera famir að áitta sig á
því, að enginn nennir orðið að
hlusta á þetta þras.
— Jæja, maður verður vist
að búa sig undir að hafa ofan
af fyrir sér þessi kvöld með
einhverjum ööram hætti. — Ég
ætla bara að vona að kvikmynda
húsin sjái, hvaða leik þau eiga
þama á borði, og veröi nú með
eitthvað almennilegt á -boðstól-
um.“
HRINGIÐ í
SÍMA1-16-60
KL13-15
hefur lykilinn aS
betri afkomu
fyrirtœkisins....
.... og viS munuin
aSstoða þig viS
aS opna dyrnar
aS auknum
viSskiptum.
VÍSIR
Auglýsingadeild
Símar: 11660,
15610.
/