Vísir - 31.03.1971, Page 7

V í S1R . Míövikudagur XI. marz 1971.
dTWenningarmál
Hringur Jóhanncsson skrífar um myndlist:
Blikur á lofti
Daítasar esr löngu orðinn
þekktur hér á landi, eink-
am fyrír blaða- og bókaskreyt-
ingar, emnig er harm einn af
okkar afkastamestu „portret“-
mékirum. Listmenntun hans er
á^et, eins og irpplýsingar í sýn
iogatskrá bera með sér, og mál
venk þau sem hann sýnir að
þessu sinni í Bogasalnum stað-
festa að þar er enginn viðvan-
rngua- á ferð.
Fyrst ber þess þó að geta
að Bogasalurinn hefwr rétt einu
sinni verði yfinfylltur svo, að
myndirnar renna hver inn í
aðra og þar sem rammarnir eru
áberandi og nær allir eins,
brúnir kringum brúnar myndir,
kemur af sjálfti sér að útkom-
an verður siæm. Áberandi í
flestölhim iandslags- og hesta-
myndrrm er hin ráðandi óveð-
ursblika, sem ég get ekki felit
mig við að sé fslenzkt fyrir-
bæri. Kannski er ffka tr! wf
mikils mæizt af manni með
spánek upipeldi og hugsunar-
hátt að hann tjái sig eins og
ísiendingur.
]yú hef ég dvalið nokkuð við
ókosti sýningarinnar, en
þeir eru óþarflega margir. Já-
kvæða hliðin er einkum fæmi
í teikningu, t.d. í myndunum
Þorrablót og Að morgni dags.
Myndin Sunnudagur er vel gerð,
þó er forgrunnur slaikur. I höm
fmnst mér bezta verk sýning-
arinnar, bæði f byggingu og
list, og þar er óveðurskenn-
ingin sannfærandi. Það verk
minnir mig lika á bezta mál-
verk sýningarinnar 1965, sem
var að mörgu leyti betri, með
breiðara tjáningarsvið og fleiri
góð verk.
„Portretin" eru þokkaiega af
hendi leyst og bera þess glögg
nterki hvað Baltasar er skóiað-
ur teiknari.
Vonandi er, að jafnfæran mynd
listarmann og Baltasar dagi
ekki uppi i skrautiegum óveð-
ursnryndum, e*i komi fljótlega
með aðra sýningu þar sem
beztu hliðar hans fá að njóta
swi.
4 5 kxkum langar mig að koma
á framfæri smáathugasemd
viðvikjandi þeirri fullyrðingu
Bakasars í blaðaviötali síðast-
tiðinn sunnudag, að sannleikur
inn þurfi ekki á stíl að halda.
Mín skoðun er sú að allir
mestu snillingar listsögunnar
hafi skráð sannleik síns t>íma
í verkum sinum, ekkj sem ein-
angrað fyrirbæri, heldur tind-
ar á stílþróun hvers tíma,
studdir reynslu fyrirrennara
sinna.
Þráinn Bertelsson skrifar um kvikmyndir:
KOPAVOGS-
*
Irska
★★
(The Molly Maguires)
Stjómandi: Martin Ritt
Framleiöendur: Martin Ritt og
Walter Berrtstein
Handrit: Walter Bernstein
Kvikmyndun: James Wong
Howe
Aðalhlutverk: Richard Harris,
Sean Connery, Samantha Eggar,
Frank Finlay, Anthony Zerbe,
Art Lund, Anthony Costello
Amerisk frá 1969, islenzkur
texti, Háskólabíó.
„rphe Motly Maguires" fjallar
um verkalýðsmál í Banda-
rikjunum á ofanverðri nitjándu
öld, nánar tiltekið um kola-
námumenn í Pennsylvaniufylki.
Heil þorp hafa sprottið upp
kringum kolanámur, og þeir,
sem í þeim starfa, eru írskir
innflytjendur. Kjörin eru fyrir
neðan ailar hellur, og verkalýðs
baráttan fer þannig fram, að
veikamennirnir reyna að gjalda
atvinnuveitendunum rauðan
belg fyrir gráan með hryðju-
verkum.
Að baki hryðjuverkunum
stendur leynifélag, sem nefnist
VAKA
„The Molly Maguires", og at-
vinnurekendurnir reyna að
ganga milli bols og höfuðs á
þessu félagi með þvi aö senda
á vettvang leynilögreglumann,
Richard Harris. Hann fær sér
vinnu í kolanámu og tekst að
vinna sér traust félaga sinna,
svo að hann er loks tekinn inn
í leynifélagið.
Og þá er ekki að þvi að
spyrja, aó upp hefst óskapleg
innri barátta hjá Harris, og
hann veltir því fyrir sér, hvorn
aðilann hann eigi að svikja,
félaga sina í námunum ellegar
yifirmenn sína í lögreglunni.
Inn í málið blandast að sjálf-
sögðu kvenmaður, Samantha
Eggar, en leynilögreglumaöur-
inn verður ástfanginn af henni.
Það, sem bjargar því, 9em
bjargað veröur í þessari lcvik-
mynd, er frábær kvikmynda-
taka James Wong Howe, en
hann er tvimælalaust einn stór-
kostlegasti kvikmyndatökumað-
ur í Hollywood. Ennfremur er
sögusvið allt og búningar með
miklum ágætum, en þar sem
reynir á leikstjórn eða handrit
rennur allt út í sandinn.
Myndin er því miður ekki
eins trúverðug frásögn af raun-
verulegu fólki heldur reyfari,
vanth'irknislega unninn en ekki
sérlega skemmtilegur.
Sean Connery stendur sig
bærilega í hlutverki forsprakka
leynifélagsins, þótt það leyni
sér reyndar aldrei, að hann er
Skoti en ékiki íri. Riohard Harr-
is er sömuleiðis mjög sæmileg-
ur leynilögreglumaður, en Sam-
antha Eggar er hin fáránlegasta
i hlutverki aöalkvenpersónunn-
ar og beintínis útilokað að
ímynda sér hana sem dóttur
kolanámumanns hafandi alið
allan sinn aldur í skitu-gu smá-
þorpi. Frank Finlay leikur lög-
regiustjórann með miklum
ágætum. Hann á að vísu að
vera Walesbúi og gerir þess
vegna veiktourða tilraunir til að
tala með málhreimi, sem er
einna ifkastur þvf, að hann
gangj með torkennilegan sjúk-
dóm í talfærunum.
Þegar ðllu er á botninn hvolft
má segja um „The Molly
Maguires", að margar verri
myndir ha.fi maöur séð sér til
ánægju, en því minna sem mað-
ur hugsar um hana eftir á þvi
betra.
llJ'ér hefur verið fjallaö litil-
lega um mynd Andrzejs
Wajda, sem sýnd var á Kópa-
vogsvökunni, en áður hefur ver-
ið skrifaö í Vísi um ,,Maður og
kona“ eftir Lelouch og „Per-
sóna“ eftir (Bergman. -— Síðasta
myndin, sem sýnd var á Köpa-
vogsvöku var „Hefnd leikar-
ans" eftir japanska leikstjör-
ann Kon Itíhikawa.
Þessar fjórar myndir, sem
völdust til sýninga á Kópavogs-
vöku, eru óneitanlega dálítið
mislitt samsafn. Tvær þeirra
hafa verið sýndar á almennum
sýningum kvikmyndahúsanna,
en tvær þær síðamefndu ekki,
og reyndar ólíklegt að svo
verði.
Eflaust var meiningin góð
hjá aðstandendum Kópavogs-
vöku og takmarkið það að
bjóða gestum upp á góða kvik-
myndalist. Segja má, að ]>að
hafi að eintoverju leyti tekizt,
en samt var látið ógert, það
sem nauðsynlegt hefði verið að
gera til að vekja einhvem raun-
verulegan áhuga. í fyrsta lagi
hefði verið viturlegra aö velja
fjögur samstæöari verk til þess
að reyna að gera einhverju
sviði kvikmyndalistarinnar skil,
og í öðru lagi hefði það hatft
geysigóð áhrif að fá hæfan að
ila til að kynna kvikmyndimar
á undan hverri sýningu. Þetta
stóð víst til, því að flutt voru
fáein aðfararorð á undan mynd
Ichikawas, en þau fjölluðu því
miður alltof mifcið um, hversu
mikill snillingur hann væri i
að ná fram fallegum litum, í
stað þess að flytjandi erindis-
ins reyndi að miðla óinnvígðum
af þekkingu sinni á Ichi'kawa
og kvikmyndum hans, svo að
betra tækifæri gæfist til að
sfcilja list þessa þefckta jap-
ansfca leikstjóra.
Myndin „Hefnd leikara" er
eflaust áhugavert verik, en trl
þess að eiga minnstu möguleika
á að skilja gildi þess, þurfa á-
horfendur að vera vel heima f
japanskri sögu og menningar-
hefð. Þetta er undirritaður því
miður ekki, og þvi fór ágæti
myndarinnar að mestu leyti fyr
ir ofan garð og neðan hjá hon-
um. Að vísu var það satt, sem
sagt var á undan myndinni, að
Ichdkawa kann að ná fram
fal'legum litum, en samt var
maður ósköp feginn, að myndin
skyldi ekki vera lengri.
Li-f 1*1 " *• - A

Nýkomið
mikið úrval af hannyrðavörum.
einnig komin.
Stækkunarglerin
Hannyrðaverzlun Þuríðar Siguriónsdóttur.
Aðalstræti 12. — Síini 14082.
SIMI
tC líl □ íjí |
JLl L*J Ll) JL
VISIR
Flakara
pökkunarstúlkur
og fól'k í saltfiskverkun vantar í frystihús.
Sjólastöðin Óseyrarbraut 5-7 Hafnarfirði.
Sínii 52727. — Mikil váma.