Vísir - 06.06.1972, Qupperneq 5

VtSIR. Þriðjudagur 6. júni 1972.
5
í MORGUN ÚTLÖNDÍ MORGUN ÚTLÖND í MORGUN UTLÖND í MORGUN ÚTLÖND
Átök í Stokkhólmi
— 700 manns gengu gegn umhverfisráðstefnunni —
reyksprengjum kastað — 25 handteknir
Um 700 manns gengu
i gær mótmælagöngu
um götur Stokkhólms
og að aðsetri
hverfisráðstefnu Sam-
einuðu þjóðanna, sem
hófst i gær. Var mót-
mælafólkið ódælt, að
þvi er Ntb segir og
varð að fjölga i log-
regluliði utan við
fundarsali ráðstefn-
um- unnar.
Köstuðu göngumenn reyk-
sprengjum og tómum flöskum
að lögreglunni, og urðu næsta
hörð átök milli lögregluliðsins
og göngufólksins. Voru 25 úr
mótmælahópnum handteknir,
en um 200 lögreglumenn slógu
hring um ráöstefnustaðinn.
Sviptingar urðu i miðborg-
inni, þar sem ráðstefnan er
haldin, og voru margar rúður
brotnar i gluggum verzlana og
viðar, t.d. i bandarisku verzlun-
armiðstöðinni og hjá spánskri
ferðaskrifstofu.
Mótmælafólkið hélt þvi fram
að ráöstefna sem þessi i
Stokkhólmi ætti engan rétt á sér
vegna þess að á henni yrði hin
raunverulegu, alvarlegu um-
hverfisvandamál aldrei leyst.
Umsjón: Gunnar Gunnarsson
Heillaóskir
og hótanir
— Angelu Davis bórust heillaóskir ur
öllum óttum — og nú verður efnt
fjórsöfnunar henni til styrktar
Humphrey
úr sögunni
Ekkert varö úr því að þeir
kappræddu i sjónvarpi i
gær, demókrataþingmenn-
irnir bandarísku,
Humphrey og McGovern.
Ákveöiö haföi veriö að þeir
leiddu saman hesta sina í
gær, þegar Ijóst lægju fyrir
tölur úr prófkjörinu í Kali-
forniu.
Síðustu tölur úr talningunni
benda hins vegar til hrapallegs
ósigurs Humphreys, en þetta
prófkjör i Kaliforniu er einn helzti
vegsteinninn á leið þingmanns til
forsetaframboðs. Allt bendir nú
til þess að McGovern verði fram-
bjóðandi demókrata, en endan-
lega verður úr þvi skorið á flokks-
þingi þeirra i.júlibyrjun. Fréttir i
gærkvöldi hermdu að McGovern
væri með 20% fleiri atkvæði i
Kaliforniu en Humphrey. Gallup
segir að samkvæmt skoðana-
könnun sé llumphrey hrapaður
niður i þriðja sætið, næstur á eftir
Wallace, sem þó tekur ekki opin-
berlega þátt i kosningum þessum.
Sýrland og Irak voru samtaka í þvf i slðustu viku, að þjóðnýta erlend
oliufélög, þeirra á meðal Standard Oil og Mobil Oil co. lrak þjóönýtti
oliulindirnar á iranskri grund og Sýrlendingar olluleiðsluna sem liggur
um land þeirra út að strönd Miðjarðarhafsins.
GRÍSK-KÍNVERSK
STJÓRNMÁLATENGSL
Griska stjórnin tilkynnti i gær,
að Grikkland myndi taka upp
stjórnmálasam band við Kina.
Sagði i opinberri tilkynningu frá
Aþcnu i gær, að griska stjórnin
myndi ekki viðurkenna neina
stjórn Kina, nema þá i Pcking.
Fyrst i stað verður diplómatiskt
samband landanna milli am-
bassadora Grikkja og Kinverja i
Albaniu.
Angela Davis getur vist verið
ánægð með viðtökurnar, nú þegar
hún eftir 22ja mánaða fangelsis-
vist gengur út frjáls manneskja.
Heillaóskaskeytum hefur rignt
yfir hana — og þeirra á meðal
barst eitt i gær frá bænum Keggio
Meilia á ttaliu, en sá bær útnefndi
Davis heiðursborgara meðan
hún enn sat i fangeisinu.
Rithöfundurinn frægi, James
Baldwin, sem nú býr I Parls,
hringdi i Angelu og bauð henni að
koma til hvildar og hressingar á
heimili hans i Paris.
En þótt mikill fjöldi fagni sýknu
Angelu Davis, eru þó til sálir, sem
vilja stúlkunni illt. 20 sinnum hafa
aðstoðarmenn hennar eöa vinir,
sem aöallega standa i móttöku
heillaóskaskeyta, orðið að hlusta
á morðhótanir gegnum sima.
Það væri hins vegar ekki
Angelu likt að taka slikt nærri
sér. í gær sinnti hún engum sim-
hringingum, heldur svamlaði um
i heitri laug, sat i gufubaði og
velti vöngum yfir væntanlegu frii,
sem hún ætlar i. Angela talaöi
til
ekki sjálf við svertingjarit-
höfundinn Baldwin, þannig að
hún vissi ekki um boð hans i
gærkvöldi.
Sem kunnugt er, var Angela
Davis ákærð og saksótt fyrir
morð, mannrán og samsæri,
Kviðdómurinn i San Jose, þar
sem hin 13 vikna löngu réttarhöld
fóru fram, sýknaði þessa 28 ára
gömlu stúlku hins vegar — þótt
margur byggist raunar við hinu
gagnstæða, þar eð allir kvið-
dómendur voru hvítir menn.
Angela stendur nú andspænis
nýju vandamáli að fangavistinni
lokinni: Hún veröur með ein-
hverju móti að verða sér úti um
peninga til að borga þann kostnaö
sem hlóðst upp vegna réttarhald-
anna. Ætlunin er að halda
samkomu mikla þann 29. júni
n.k., og á að verja þvi fé sem inn
kemur til styrktar Angelu. Ekki
er vist að hún komi sjálf fram á
samkomu þessari, en vitað er um
ýmsa þekkta bandariska
skemmtikrafta, sem hafa fullan
hug á að gefa henni og mál-
staðnum vinnu sina.
Lon Nol endurkjörinn
Lon Nol, núverandi forseti
Kambodiu, vann glæstan sigur I
kosningum þar I landi i gær. Fékk
hann næstum þrisvar sinnum
fleiri atkvæði en mótframbjóð-
andi hans, In Tam, fyrrum forseti
þjóðþings Kambodiu.
Lon Nol fékk 60,76 prósent
greiddra atkvæða, en In Tam
fékk 21,89 prósent atkvæða-
magnsins.
Þriðji frambjóðandinn, Keo An,
sem i kosningabaráttunni lofaði
að Sihanouk prins, fyrrum þjóð-
höfðingi Kambódiu, fengi aö
koma aftur til föðurlands sins,
fékk 17,24 prósent atkvæða.
, Bæði In Tam og Keo An hafa
kært framkvæmd kosninganna.
2#f
„Stjórnarkreppa ó Islandi
— segir Ntb og spáir að slitni stjórnarsamstarfið í haust og að efnt verði til kosninga
þá eða myndunar minnihlutastjórnar
„Ekki þarf maður
lengi að ganga um götur
Reykjavikur, eða taka
marga menn máli, þar
til maður verður var við
vangaveltur íslendinga
um stjórnarkreppuna á
íslandi”, segir frétta-
stjóri norsku fréttastof-
unnar Ntb i grein sem
þessi norska fréttastofa
sendi út í gærkvöldi.
Norski fréttastjórinn,
Helge Gieverholt, hefur
dvalizt nokkra daga á
islandi, og m.a. hefur
Ntb sent út eftir hann
grein sem fjallar um
Nato-stöðina i Keflavik.
Segir hann I greininni um
„stjórnarkreppuna”, að allur al-
menningur I Reykjavik velti nú
fyrir sér, hvort rikisstjórnin sé að
springa á limminu, hvort Alþingi
verði leyst upp og aftur gengið til
kosninga fljótlega. „Ollum er
ljóst”, segir Ntb, „að vanda-
málin, sem þessi samsteypu-
stjórn þriggja ólikra flokka
stendur nú andspænis eru um-
fangsmikil — og ekki fer hjá þvi
að flokkarnir þrir sem stjórnina
mynda, hafi hver sina skoðun á
þvi, hvernig beri að leysa þessi
vandamál.
Það er ekki útfærsla landhelg-
innar i 50 milur, sem er vanda-
málið. Um þá útfærslu eru allir
sammála. Heldur ekki kosninga-
yfirlýsing stjórnarinnar um að
bandariska herliðiö i Keflavik
skuli fara af landinu fyrir árið
1975 — það mál verður ekki að
tundurþræði strax. Um er að
ræða þróun efnahagsmála á
Islandi, og eftir öllum sólar-
merkjum aö dæma, stendur sam-
steypustjórnin nú andspænis mik-
illi prófraun. Stjórnarflokkarnir
þrir munu tæpast ætla séð að
berjast við verðbólguna með
sömu meðulum.
Strax þegar þessi rfkisstjórn
var mynduð eftir alþingiskosn-
ingar i júni fyrra, var Ijóst að
jafnvel ekki þá var samkomuiag
um stjórnina. Stærsti flokkur
samsteypustjórnarinnar er
Framsóknarfiokkurinn, sem upp-
runalega var bændaflokkur, en
eftir að flokkurinn náði fótfestu i
þéttbýli, hefur hann sveigst að-
eins til vinstri og nálgast svolitiö
sósialdemókrata. Númer tvö er
svo hið svokallaða Alþýðubanda-
lag, sem er ekki eiginlegur
kommúnistaflokkur, en innan
þess eru þó kommúnistar og hafa
áhrif á stefnuna. Loks er svo hinn
smái flokkur, Frjálslyndir og
viristrimenn, flokkur sem i einu
og öllu er byggöur kringum
Hannibal Valdimarsson, fyrr-
verandi forseta Alþýðu-
sambandsins. Þessi flokkur
liggur einhvers staðar á milli
Alþýðubandalagsins og hins
hægri sinnaða sósialdemókrata-
flokks,sem er i stjórnarandstöðu.
Þessi samsteypustjórn stendur
nú andspænis mikilli veröbólgu-
þróun, sem á orsaka að leita til
allríflegra kauphækkaná, sem nú
er hins vegar veriö að velta út i
verðlagið. Og einnig á mikill inn-
flutningur sök á viðskiptahalla
Islendingar við útlönd. Arið 1971
var hann sex milljarðar isl.
króna. Samhliða þessu hefur út-
flutningur staðið i stað ekki hvað
sizt vegna þess að framleiöslu-
kostnaður innanlands vex.
Óopinber rannsókn bendir til að
sala á aðalötflutningsvöru tslend-
inga, freöfiski, muni skreppa
saman um 70% oger þá miðað við
timabilið frá hausti 1970 til
haustsins 1972.
1 Reykjavík reikna menn
almennt með aö stjórnarkreppan
komist fyrst á verulega alvarlegt
stig i haust. Spurningin er fyrst
og fremst sú, hvort samsteypu-
stjórninni takizt sameiginleg
barátta gegn verðbólgunni, eða
hvort samstarfið bregzt. Er nú
ákaft rætt um þessa hluti I
Reykjavik, og virðist mönnum
helzt að tvennt komi til Minni-
hlutastjórn Framsóknarflokks-
ins og Frjálslyndra — undan-
komuleið sem allir munu telja að
leiði til nýrra kosninga fljótlega,
og svo hins vegar myndun nýrrar
samsteypustjórnar. T.d. hafa
Framsóknarflokkurinn,
Sósialdemókratar og flokkur
Hannibalsátt iviðræðum, en enn
er þó allt óvist og verða málin að
skýrast mjög áður en róttækar
breytingar verða.
Tító fékk
Lenín-
orðu
Joscf Bros Tito, forseta
Júgóslaviu, var i gær veitt Lenin-
orðan i Moskvu. Tito er nú i
Moskvu i opinberri heimsókn —
og þykir mörgum skjóta skökku
við, þegar þess cr gætt, að fyrir 20
árum var Titó kallaður erkifjandi
Sovétrikjanna, þar cð hugmynda-
fræði hans passaði ekki alveg við
þá, sem i gildi var i Sovétríkjun-
um.
Titó kom til Moskvu i gærdag
snemma, og siðdegis var honum
veitt Lenin-orðan við hátiðlega
athöfn i Kreml. Titó verður fimm
daga i Sovétrikjunum að þessu
sinni, en hann hefur ekki komið til
Sovétrikjanna, síðan Varsjár-
bandalagsrfkin, með Sovétmenn i
broddi fylkingar, hertóku
Tékkóslóvakiu haustið 1968. Titó
lýsti þá fyrirlitningu á hertöku
Varsjárbandalagsins, og sagði að
Sovétrikin og bræöraþjóðir þeirra
hefðu engan rétt til að skipta sér
af innanrikismálum Tékka. Siðan
þetta var, hefur sambandið
smám saman lagazt milli Titós
og Bresjnevs, og fór Bresjnev i
heimsókn til Titós i fyrrahaust.
Á sinum tima var það Stalin,
sem rak Titó úr alþjóöasamtök-
um kommúnista. Nú fékk hann
Lenin-orðuna fyrir allt það sem
hann hefur gert fyrir kommún-
ismann, eins, og Ntb orðar það.
Titó verður fimm daga i
Moskvu að ræða heimsmálin og
samband Sovétrikjanna og Júgó-
slaviu við Bresjnev.