Vísir - 20.12.1972, Blaðsíða 2

2
Visir. Miftvikudagur 20. desember 1972
nsntsm:
Hvaö finnst yöur um
kvöldbænina, „Aö kvöldi
dags", sem er i sjónvarpinu
á sunnudagskvöldum?
Kristinn Óiafsson, starfsmaöur
Vegagerðar rikisins. Ég heyrði
þennan þátt fyrst og sá siðast
þegar hann var á dagskrá. Mér
fannst hann góður þá. Ég álit að
svona þættir eigi rétt á sér, ef þeir
eru fluttir á nútimamáli og efnið
við hæfi nútimafólks.
Ingunn Jónasdóttir, húsmóðir.
Mér finnst þetta alveg prýðilegt,
þaö var mjög góður prestur núna
siðast. Þetta fyrirkomulag er
mjög gott að minu áliti.
Kagnhildur Vilhjálmsdóttir,
húsmóðir.Ég horfi nú frekar litið
á sjónvarp og aldrei á sunnu-
dögum. Mér finnst hugmyndin
góð, þvi að fólk fer svo litið i
kirkju.
Skúli Jónasson, fram-
kvæmdastjóri Siglufirði. Ég
er mjög ánægður með þetta efni
og alit að það eigi fullkomlega
rétt á sér. Mér finnst lika að
prestunum sem hingað til hafa
komið fram, hafi tekizt vel til.
Eggert Jóhannsson,
verkamaður. Ég horfi aldrei á
sjónvarp, en ég held að það sé
ágætt að láta kirkjuna fá þessa
aðstöðu.
Hrafnhildur Sumarliðadóttir,
húsmóðir.Mér finnst prýðilegt að
hafa þetta. Annars var það
kannski ennþá betra að hafa þetta
á undan barnatimanum, þvi að þá
hlustuðu börnin frekar á það.
Prestarnir, sem hingað til hafa
komið fram, hafa að minu viti
verið ágætir.
„Bókakosturinn er mitt
segir Jóhann Pétursson, vitavörður 6 Hornströndum
Hvernig skyldi það vera að
eyða jóiunum fjarri heimsins
glaumi, einhvers staðar langt
frá mannabvggð á afskekktum
stað. Leiðist fólki ekki.finnst þvi
nokkur jól vera á ferðinni,
hvernig fer fólk að þvi að eyða
timanum? En hvcrnig i
ósköpunum getur nokkur maður
cytt mörgum árum á slikum
stað og geta aðeins nokkrum
sinnum skroppið yfir og heilsað
upp á fólk og menningu. Það er
kannski engin furða þó að hann
Jóhann Pétursson, vitavörður á
Hornbjargsvita á Hornströnd-
um hafi nokkrum sinnum þurft
að svara slikum spurningum,
þvi að hann hefur starfað i
hvorki meira né minna en 12 ár
á Hornströndum sem vitavörð-
ur.
Visir hafði samband við Jó-
hann og rabbaði við hann um
dvölina og starfið.
,,Ég hef verið hér 8 árum
lengur en nokkur annar hefur
getað dvalizt hér. Þegar ég kom
fyrst hingað i fjöruna og nokkr-
ir af áhöfn vitaskipsins sem
flutti mig, spurðu hvort ég
myndi ekki flýja eftir nokkra
daga, sagði ég: ,,Ég sé ekki
nokkurn mun á þvi aö vera hér
og i Reykjavik”. Þeir hlógu og
sögðu: ,,Við sækjum hann nú
þennan eftir hálfan mánuð.”
Enn hafa þeir þó ekki sótt mig.
Það er alger misskilningur að
fólk hverfi frá einhverju þó það
yfirgefi Reykjavik. Hér er ekk-
ert meira vandamál að vera en
þar, ef góð manneskja og við-
ræðandi er með.”
— Það er ákaflega forvitnilegt
fyrir borgarbúa að vita hvernig
maður á svo afskekktum stað
heldur jólin.
„Maður heldur jólin eins og
efnin standa til, og ég held jólin
með ákaflega svipuðum hætti og
þið þarna. Ég er til dæmis búinn
aö fá jólavörurnar fyrir nokkru
með varðskipi. A jólunum les ég
og á gamlaárskvöld skála ég við
ráðskonuna, sem er fyrirmynd-
ar ráðskona, traust og ágæt
manneskja. Annars vantar mig
ráðskonu i sumar, og hún má al-
veg hafa með sér þrjú börn eða
svo. Fær fritt fæði og góð laun.”
,,Ég sagði við hjón sem ég
þekki á fsafirði, sem hafa litið
hús hér, að þau þyrftu að eyða
jólunum hér einhvern tima. Þá
fengju þau bragð af þvi hvernig
þau voru haldin fyrir 30-50 árum
siðan. Dálitil rómantik sem
fylgir þvi, en hún er alveg ágæt i
bandi.
— Þér leiðist ekki?
,,Það er ekkert að láta sér
leiðast. Um jólin gripur mann jú
alltaf önnur tilfinning, sem allir
þekkja, en hér leiðist mér ekki.
Hér er til dæmis mikið ævintýri
að vera á sumrin. Hingað koma
þá allt að 150-200 gestir, það er
þá bara spurningin hvort maður
leysir það sómasamlega af
hendi að taka á móti þvi. Ég
þekkti einu sinni gamla konu
sem bjó ein i Isólfsskála. Ég
spurði hana einhvern tima hvort
henni leiddist ekki. Þá svaraði
hún mér: ,,Nei, mér leiðist alls
ekki. Hér er huldufólk i klettun-
um, og það eru vinir minir.”
„Höldum Snnur jól snemma í
segir Árni Stefánsson á Hveravöllum
Það eru fleiri sem þurfa að
eyða jólunum og virkum dögum
fyrir utan byggðina heldur en
Jóhann Pétursson. Það er til
dæmis Árni Stefánsson, sem
dvelur á Hveravöllum ásamt
konu sinni, Ilöllu Guðmunds-
dóttur. i sumar var sonur þeirra
reyndar hjá þeim, en hannernú
vestur i Dölum. Þau hafa reynd-
ar ekki 12 ára reynslu af einver-
unni og rólegheitunum, en þau
hafa samt sem áður dvalið að
Hveravöllum frá þvi i ágúst i
sumar og verða fram i ágúst á
næsta sumri.
,,Við reynum auðvitað að gera
okkur eitthvað til hátiðarbrigða
um jólin”, sagði Arni, þegar
Visir hafði samband við hann i
gær. Og enn nær tæknin ekki svo
langt, kannski sem betur fer, að
þangað verður að tala i gegnum
talstöð og nota orð eins og
„skipti” i grið og erg, sætta sig
við ýmsar truflanir og á stund-
um slæm hlustunarskilyrði.
„Mér heyrist á konunni að
hún ætli að hafa hamborgara-
hrygg um jólin, og svo höldum
við ákaflega mikið upp á hangi-
kjöt. Það verður liklega litið um
skreytingar hjá okkur, en hér
verður staðið i jólahreingern-
ingum og öðru sliku. Annars
finnst okkur mikil hvild i þvi að
vera laus frá öllu sölumennsku-
æðinu og látunum, sem tiðkast
fyrir jólin i borginni.”
„Við áttum reyndar von á
sendingu úr bænum fyrir jólin.
Það voru nokkrir kunningjar
sem gerðu tilraun til þess að
komast hingað siðastliðinn
laugardag. Þeir höfðu með sér
jólavarning, jólapóst og fleira,
en urðu svo að snúa við sökum
ófærðar og fóru aftur i bæinn
með farangurinn. Við eigum þó
von á honum hingað snemma i
janúar og þá höldum við bara
önnur jól, þótt siðbúin verði”.
Hvernig eru viðbrögðin, að
komast úr menningunni á svo
afskekktan stað?
„Við höfðum reyndar komið
hér áður og skoðað staðinn, svo
við vissum hvernig hér var um
að litast, en viðbrögðin voru á
allt annan veg en okkur grunaði.
Fyrstu vikurnar fram undir
miðjan október fengum við
nefnilega miklu fleiri gesti held-
ur en við höfðum nokkurn tima
fengið i bænum. En frá þvi sið-
ast i október og fram að 16. des-
ember höfðum við engan gest
Um réttmœti
og nauðsyn
kristinfrœðslu
Reykjavik, 14.12. 1972.
Það er vitað, að áróður er haf-
inn fyrir þvi, að kristinfræði verði
vikið úr námsskrá barnaskólanna
og trúarbragðasaga sett i staðinn.
Það er gleðilegt, að eitt helzta
stjórnarandstöðublaðið hefur
opinberlega lýst þeirri skoðun
sinni, að þetta megi ekki verða,
nauðsyn sé og enda rétt, að
kristnifræði skipi hæfilegan sess i
barnaskóla kristinnar þjóðar.
Uppundir 100% þjóðarinnar játar
kristna trú, og á það var bent i
umræðum um þessi mál, i útvarpi
ekki alls íyrir löngu, að með þvi
hafi þjóðin lýst vilja sinum til
þess, að börnin séu frædd i
kristinni trú. Forsenda þess, að
börnin eru skirð, er sú, að þau
verði frædd um trúna, þegar þau
ná þroska og aldri. Ég vona að
Visir taki undir ábendingar um
réttmæti og nauðsyn kristin-
fræðifræðslu, og ég skora á
kristna, trúaða kennara að ganga
fram fyrir skjöldu og láta opin-
berlega til sin heyra um þessi
mál. Almenningur fær aldrei full-
metið starf kristinfræðikennara,
sem leggja alúð við verk sitt. Við
stöndum i meiri þakkarskuld við
þá en við gerum okkur grein fyrir
ifljótubragði. Þeir leggja drjúgan
skerf til þeirrar siðferðisundir-
stöðu, sem heimili okkar byggja á
og þá um leið þjóðin - Ég vildi
biðja um annað um leið, þessu
ekki alveg óskylt. Leyfið okkar
ekki aðeins að sjá „listfræðilegt”
mat á kvikmyndum bióanna. Lát-
ið góða menn einnig meta þær frá
siðferðislegu sjónarmiði. Ég er
ekki að biðja um tepruskap. Ég er
að biðja um, að við fullorðna fólk-
ið og æskan fáum leiðbeiningu,
svo að við vitum, hvað við erum
að gera, áður en við förum á bió.
Það þarf ekki annað en að lita á
bióauglýsingarnar til að sannfær-
ast um, að mikill hluti myndanna
(meirihlutinn?) elur á kynfýsn,
sadisma og „siðferðilegu hlut-
leysi” eða þvi sem verra er. Og
litla alvöru sýnið þið Visismenn,
þegar þið eruð að auglýsa fyrir-
fram klámmyndir, sem þessir
eða hinir eru að búa til úti i heimi
— að þvi er virðist, svo að þið get-
ið um leið birt myndir af hálfberu
kvenfólki, sem á að sýna sig i
þessum myndum. Ég nefni um
leið eina mynd, sem gekk nýlega i
Reykjavik, lengi, lengi, The God-
father. Það var i stuttu máli sagt
hroðaleg mynd. Kannski væri
bezta lýsingarorðið subbuleg.Þið
blaðamenn megið ekki vera svo
miklir „listasnobbarar”, að þið
getið ekki metið myndirnar af
siðgæðisáhrifum þeirra og sið-
gæðisboðskap. A aðleyfahvað sem
er og samþykkja hvað sem er,
bara ef það er verðlaunað, ef það
er list; ef það er söluvara erlend-
is? Blaðamenn tala um það, sem
miður fer i þjóðfélaginu. Hvi ekki
að benda á sorpið og skolpið, sem
gusað er yfir æskuna i kvik-
myndahúsunum, nefna það réttu
nafni? Við megum ekki gleyma,
að bióin eru einhver áhrifamesti
fjölmiðillinn gagnvart æskunni.
— Ég lýk þessum pistli með þvi að
vitna til Aftenposten i Noregi.
Þar hefur Erik Egeland, sem rit-
ar i blaðið um menningarmál,
sagt álit sitt á The Godfather — og
ekki verður Aftenposten sakað
um neina þröngsýni. En þarna er
maður sem lætur sér annt um
andlega heill manna og er ekki
þrúgaður af yfirtaksþunga „lista-
snobbsins”, sem margan mann-
inn er að sliga. Hann segir, að
kvikmyndin The Godfather sé
lymskulegasta framleiðsla, sem
skemmtanaiðnaðurinn i Holly-
wood hefur komið með til að eitra
heiminn með um langt skeíð.
„Þetta er dýrkeypt misnotkun á
tjáningafrelsinu, botnfrosin
iðnaðarframleiðsla, sem hefur
verið komið á framfæri til að
„sjokkera” stóran og varnarlaus-
an áhorfendahóp. Takið bara eftir
viðbrögðum áheyrendanna,
hlátrinum, þegar sadistar láta
blóðið streyma gegnum sængur-
fötin, takið eftir tilfinningunum,
þegar menn eru limlestir, kyrktir
á nærmyndum , lamdir, I þá er
sparkað liggjandi, þeir boraðir i
gegn á svo raunsæan hátt, að
mönnum liggur við að spúa og
taugarnar eru þandar - og meðan
á öllu þessu stendur forherðist
hugur og hjarta. Hér er sannar-
lega verið að slita og eyðileggja
menneskjuna. Allir þeir, sem
berjast fyrir þvi, að hin uppvax-
andi kynslóð — einkum hún — og
þjóðfélagsborgararnir yfirleitt
varðveiti skilninginn á réttu og
röngu, á góðu og illu, þeir standa
hér andspænis fyrirlitlegum
óvini, þar sem þessi kvikmynd er
og þeir, sem hafa komið með
hana i kvikmyndahúsin”. — Það
verður þungur dómur, sem þeir
fá, er leiða slíka „skemmtifram-
ieiðslu” tíl öndvegis. En viljið þið
blöðin hjálpa okkur og stinga við
fótum? Hvað segir ritstjórinn?
Vinsamlegast,
Guömundur Guömundsson.
HRINGIÐ í
síma86611
KL13-15