Vísir - 03.02.1973, Blaðsíða 1

63. árg. — Laugardagur 3. febrúar 1973 — 29. tbl.
Gos með hœgara móti
Gosiö i Heimaey var meö hæg-
ara móti i gærkvöldi, aö þvi er
Kristján Sæmundsson jaröfræö-
ingur, sem staddur er þar, tjáöi
blaöinu þá. Han'n sagöi aö átt væri
aö suöaustan, en litiö öskufall
væri yfir bænum, þar sem minni
krafti i Eyjum þrátt fyrir ösku-
fail, enda steöjaöi engin hætta.
Hraun rennur til norðausturs,
og sagði hann að hraunrennsli
væri hægt og litið bættist við. Þó
sagði hann að þar væru gufur sem
bentu til áframhaldandi hraun-
rennslis. ömögulegt er þó að
komast þar að til þess að rann-
saka það nánar.
Siðustu dýptarmælingar voru
gerðar i gær, en það er varðskipiö
Arvakur og Lóðsinn sem sjá um
þær. Mælingar bentu til svipaðs
ástands, en þó var ekki laust við
að gjall væri eitthvað farið að fær-
ast til norðurs. —EA
Hvers vegna œpir
hann að okkur?
Það er greinilegt á
viðbrögöum iesenda blaösins
að Vestmannaeyjar og
vandamál ibúa Heimaeyjar
eru lang efst I hugum fólks.
Lesendabréfin I dag og
undanfarna daga fjalla um
þetta. Hvernig á að hreinsa
vikurinn, þegar gosið fjarar
út, hvernig stendur á því aö
leyföar eru myndatökur af
Ijósmyndafyrirsætum I
kirkjugarðinum i Eyjum
með eldinn I baksýn? Og
hvernig stendur á þvi aö for-
sætisráðherrann æpir á
áheyrendur og landslýð allan
I sjónvarpssal? Sjá bls. 2
★
„Trúðum ekki
að við þyrftum
að flytjast burt"
— sjá viðtal við
Vestmannaeyja-
fjölskyldu
bls. 2
★
FJARSKIPTA-
HNETTIRNIR
— Sjá bls. 6
★
Mikið magurt
kjöt í megruninni
Sjá INN-síðu bls. 7
★
Á degi
neyðarinnar
Sjá kirkjusíðu bls. 4
★
Útvarps- og
sjónvarpsummœli
Bls. 15
★
Vísnaþáttur
Bls. 8
★
Menningarsíða
Bls. 9
Tvœr kenningar takast á í nœstu lotu í Haag
Réttur hins sterka
eða náttúruvernd?
//Það er engin leið að spá
um, hvernig dómurinn fell-
ur, þegar alþjóðadómstóll-
inn hefur lokið athugun
efnisatriða, sem nú hefst.
Tvær mismunandi kenn-
ingar eiga i hlut. Annars
vegar er sá alþjóðaréttur,
sem kveður á um, að ríki
skuli halda þeim rétti, sem
þau hafa náð til sín og
haldið, hvernig sem þau
hafa náð honum
Með þvf væri unnt aö gefa Bret-
um rétt til veiða innan 50 mllna.
Hins vegar veröur dómstóllinn aö
taka afstööu til þess, hvort þarfir
alþjóðlegs samfélags hafi ekki
breyzt svo, aö tsland hafi rétt til
sllkrar útfærslu. Þar kemur til
greina nauösyn náttúruverndar
og hömlun gegn rányrkju og
hvort strandriki sé ekki bezt hæft
til aö vernda fiskistofna viö
strendur sinar”.
Þetta voru efnislega ummæli
Sigurðar Gizurarsonar lögfræð-
ings um stöðuna i landhelgismál-
inu, eftir að dómstóllinn I Haag
úrskurðaði i gær, aö hann hefði
lögsögu i landhelgismálinu. Sig-
urður sagði, að dómstóllinn þyrfti
að gera upp við sig, hvort Islend-
ingar hefðu ekki rétt til útfærzl-
unnar til að hindra rányrkju, sem
viðgengst á miðunum, sem eru
öllum opin, eins konar „almenn-
ingur”.
„Þetta virðist benda til, að
dómurinn telji landhelgissamn-
inginn frá 1961 gilda”, sagði Sig-
urður um úrskurðinn i gær.
„Haagdómstóllinn hefur þau ein-
kenni gerðardóma, að menn
þurfa ekki að hlýta úrskurði
nema þeir hafi sjálfir sagt sig
undir dómstólinn. Þetta telur
dómstóllinn, að íslendingar hafi
gert, þótt samþykkt hafi verið
einu hljóði á Alþingi 15. febrúar i
fyrra að segja samningnum frá
1961 upp. Islendingar töldu, að
samningum mætti segja upp á
þeim forsendum, að allar aðstæð-
ur væru breyttar frá þeim tima,
er hann var gerður, þótt ekkert
uppsagnarákvæði væri i samn-
ingum. Dómstóllinn virðist nú
telja, að aðstæður hafi ekki
breytzt nægilega til þess að fella
megi samninginn úr gildi i sam-
ræmi við alþjóðalög, sem kveða
svo á, að samningar geti fallið úr
gildi, ef ófyrirséðar aðstæður
komi upp.
Hins vegar kann dómstóllinn að
fjalla um þau atriði nánar viö
efnismeðferð”.
Hvað gerist, ef dómurinn verð-
ur gegn okkur?
„I lögum dómsins segir að visu,
aö dómar hans séu bindandi”,
sagði Sigurður. „Hins vegar eiga
riki ekki af framfylgja dómnum
sjálf. Til dæmis ættu Bretar ekki
að stöðva útfærsluna meö her-
skipum, ef dómurinn yrði gegn
okkur, heldur gætu þeir skotið þvi
til öryggisráðsins að framfylgja
dómnum. Þá væri helzt von til, að
Kinverska alþýðulýðveldið hindr-
aði með neitunarvaldi sinu, að ör-
yggisráðið framfylgdi dómnum”.
— HH
Bjartýnin hefur aukizt I Vestmannaeyjum. Bæjarstjórinn hefur á efa gefið tóninn og vonandi veröa
menn ekki fyrir vonbrigöum, nóg er nú komið samt. Margir telja aö gosiö sé aö fjara út og senn veröi
hægt aö moka götur og mannvirki úr vikurfjallinu mikla. Þessi mynd sýnir e.t.v. betur en margt annaö,
hvernig Eyjarnar hafa veriö aö undanförnu, liflausari og yfirgefnari en nokkru sinni I margar aldir.
Brunabill unga Eyjamannsins segir Hka einhverja sögu, og viö vonum bara aö hann finnist heill
þegar moksturinn hefst, og veröi eiganda sinum áfram til sem mestrar gleöi.
(Ljóm. Sigurgeir Sigurjónsson — fmynd)
FJÓRIR UNGIR MENN FÓRUST
Mótorbáturinn Maria
frá Sandgeröi fórst í
fyrradag og með honum
fjórir menn.
Óveður skall skyndilega á, og
áttu margir bátar við Reykja-
nes i miklum vanda.
Skipstjóri á Mariu var Sævar
R. Ingimarsson, 30 ára, frá
Reykjavík. Stýrimaður
Halldór Bjarnason, 27 ára, úr
Hafnarfirði. Vélstjóri Gunnar
V. Guðjónsson, 23 ára, Kópa-
vogiog matsveinn var Gunnar
Ingason, 32ja ára, úr Reykjavík,
og munu þeir Sævar hafa verið
mágar. Allt voru þetta fjöl-
skyldumenn.
Klukkan 15,50 I gær fann vél-
báturinn Már GK 55 óútblásinn
gúmmibát um 7 sjómtlur austur
af Eldeyjarboða, sem var á
svipuðum slóðum sem siðast
hafði heyrzt frá Mariu. Þar rétt
hjá fundust tvær grindur úr
kistum eins og þeim, sem
gúmmibátar eru geymdir I. Ná-
kvæm rannsókn á bátnum og
grindunum leiddi i ljós, aö þetta
var úr Mariu. Gúmmibáturinn
bar þess merki, að ekki hafði
verið reynt að blása hann út eða
hreyft viö honum á neinn hátt.
Báturinn reyndist i fullkomnu
lagi. Virðist slysiö hafa borið
brátt að.
A fimmtudag skall á slæmt
veöur og voru þá bátarnir, sem
voru á veiðum þar sem versta
veðrið var, kallaðir upp. Um kl.
6 á fimmtudagskvöld heyrðist
siðast frá Mariu, þar sem verið
var að draga inn linuna um 5-6
milur Vest-Norð-Vestur af Eld-
eyjarboða.
Þegar báturinn var ekki kom-
inn til hafnar á þeim tima sem
búizt var við honum i gærmorg-
un var hafin skipulögð leit aö
honum. Gengnar voru fjörur
frá Garðsskaga til Grindavikur,
auk þess sem fjöldi báta og flug-
véla leituðu bátsins fram i
myrkur. —HH