Vísir - 24.08.1973, Blaðsíða 3

Vísir. Föstudagur 24. ágúst 1973.
3
Norrœna
húsið 5 ára
í dag:
Kostar hvern Norður-
landabúa 66 aura á ári!
Þafi kostar hvern tslending ekki
nema eina litla 66 aura á ári afi
viöhaida sterkasta hiekknum I
norrænni samvinnu hér á landi,
þ.e. rekstri Norræna hússins i
Reykjavik. t dag á þetta fallega
hús i Vatsmýrinni 5 ára afmæli.
Þar hcfur afi margra dómi þró-
azt meiri norræn samvinna,
ekki bara i orfii heldur á borfii,
en dæmi voru um áfiur.
,,Ég get raunar ekki svaraö
þvi svo gjörla hvort tslendingar
yfirleitt séu hlynntir norrænni
samvinnu”, sagöi Maj-Britt
Imnander, forstjóri Norræna
hússins, er viö hittum hana aö
máli i gær. „Hingaö koma fyrst
og fremst þeir, sem hafa áhuga
fyrir samstarfi milli norrænu
þjóöanna. Hitt er svo annaö
mál, að hér koma mjög margir
og fer sifellt fjölgandi. Ég get
ekki annaö en veriö ánægö 'meö
árangurinn af húsinu”.
„Staðreyndin er sú”, sagöi
Maj-Britt, ung kona, frjálslega
klædd og frjálsleg i fasi éins og
ungum konum er eölilegt, „aö
viö getum raunar gert of litiö
fyrir þaö fé, sem viö höfum yfir
að ráöa”. Norræna húsiö fékk á
siöasta ári 14 milljónir króna
eða þar um bil til starfseminn-
ar. Norðurlandaþjóðirnar
skipta rekstrinum á milli sin
eftir höfðatölureglunni. Island
ber þannig 1% af rekstrinum,
auk þess sem borg og riki eru
liðleg og veita margvislega
aðstoð.
Við húsið eru 5 fastráðnir
starfskraftar, sem starfa við
kaffistofu, bókasafn, og skrif-
stofuhald ásamt öðru, sem til
fellur.
Eins og gefur að skilja er
kaffistofan mikilvægur hlekkur
hjá svo kaffiþyrstri þjóö sem Is-
lendingum. Þarna er fullsetinn
bekkurinn að heita má á hverj-
um degi. útlendingar og
háskólafólk um miðjan dag á
virkum dögum, en heilu fjöl-
skyldurnar koma þar ti\ aö gera
sér glaðan dag um helgar.
Bókasafnið á lika sina aödá-
endur, þvi fyrri hluta þessa árs
komu þangað um 12 þúsund
gestir, og í mai voru öll met
slegin/þvi þann mánuö komu
4000 gestir i safniö. Stöðugt er
unnið aö þvi aö auka bókakost-
inn aö sögn Maj-Britt Imnand-
ers, og hljómplötusafnið er
einnig reynt að bæta eftir föng-
um. Hér eins og annars staðar
kemur fjárskorturinn i veg fyrir
að góð áform geti orðið að veru-
leika.
Norðurlandabúar á ferð i
Reykjavik sækja gjarnan til
Norræna hússins, spjalla þar
við landa sem þeir hitta, skrifa
bréf heim, lesa blöðin að heim-
an og finna þarna einhvern
anda heimanaðfrá.
A næsta leiti er nýttstarfsár
Norræna hússins og haustið
verður eins danskt og vorið var
finnskt, eins og Maj-Britt komst
að orði. Danskir málarar sýna i
kjallara Norræna hússins i hin-
um vinsæla sýningarsal þar og
danskt skáld, Ulf Guðmundsson
kemur i heimsókn.
Ekki kvað Maj-Britt miklar
framkvæmdir á næsta leiti, þar
er nú aðeins unnið að lagfæring-
um á lóðinni. Tröppur hafa
sokkið á kafla umhverfis húsið,
enda fúamýri undir. Fulltrúi
Alvars Aalto kom viö á dögun-
um vegna þessara lagfæringa
og ræddi þá m.a. við starfsmenn
borgarinnar um skrúðgarð
þann, sem koma á i Vatsmýr-
inni viö húsið. Er uppkast að
garðinum þegar tilbúið og
kvaðst Maj-Britt vonast til að
garðurinn yrði að veruleika áð-
ur en langt um liði.
Maj-Britt talar ágæta is-
lenzku. Hún kveöst hafa farið að
læra islenzku af forvitni, eftir að
hafa stundað norrænunám i
Uppsölum. Siðar lá leiðin hing-
aö upp til tslands, þar sem hún
gerðist kaupakona á stórbúinu
að Blikastöðum i Mosfellssveit.
„Ég sé svo sannarlega ekki
eftir að hafa lagt leið mina hing-
aö. Starfið við Norræna húsið er
afbragðs skemmtilegt, skap-
andi starf og sifellt möguleikar
á að gera eitthvað nýtt, ef
peningar eru fyrir hendi”, sagði
þessi unga sænska kona aö lok-
Maj-Britt Imnandcr i bókasafninu i Norræna húsinu, cn safnift hefur þegar náfi miklum vinsældum.
NU BEINIR GUÐLAUGUR
SÍNUM AÐ HÆSTARÉTTI
Einn af ótta
aðstoðarróð-
herrum í
heimsókn
Einn af átta aftstoðarráfiherrum
utanrikisráfiherra Sovétrikjanna,
I.N. Zenskov afi nafni kom til
Reykjavikur i gærdag. Hann fer
með málefni Noröurlandanna i
ráfiuneyti sinu.
Hér mun hann dveljasttil
morguns, en i dag ræfiir hann vifi
þá Lúfivik Jósepsson, Ólaf
Jóhannesson og Einar Ágústsson.
-JBP-
Merktur lax í
Lagarfljóti
A föstudaginn var veiddist
merktur lax i Lagarfljóti skammt
neðan við Lagarfoss. Laxinn var
68 sm að lengd og vó 6 1/2 pund.
Hann var merktur sem göngu-
seiði i Laxeldisstöðinni i Kolla-
firði 5. april 1972 og sleppt þar
rúmlega mánuði siðar. Var hann
þá 15 sm að lengd. Þessi lax hefur
veiðzt fjærst Kollafjarðarstöðinni
innanlands af þeim löxum, sem
merktir hafa verið þar. Aðrir
slikir laxar, sem fengizt hafa utan
Kollafjarðarstöðvarinnar, hafa
veiðzt i ám við innanverðan
Faxaflóa og sunnan til á Snæfells-
nesi og vestanvert á Suðurlandi,
að einum undanskildum, sem
fékkst i Hornafirði. Fyrir nokkr-
um árum fékkst merktur lax frá
Kollafjarðarstöðinni við Noreg.
Benda endurheimtur á þessum
löxum á, að lax úr ám á Faxaflóa-
svæði geti farið austur fyrir land.
Islenzkur lax veiddist fyrir
nokkrum árum við Færeyjar, en
honum var sleppt i Tungulæk i
Landbroti, og lax, sem sleppt var
þar, veiddist i Breiðdalsá.
Gufilaugur Einarsson hæsta-
réttarlögmaöur heldur áfram
baráttu fyrir þvi aö fá frá hæsta-
réttardómurum skýringar á
„ályktun” réttarins árifi 1961, þar
sem niöur var felld heimild Guö-
laugs til málflutnings fyrir
dómnum. Guðlaugur hefur áöur
krafizt svars af Gizuri
Bergsteinssyni, sem var forseti
I-Iæstaréttar þá, cn Gizur telur
sig ekki mega gefa svar. Nú
beinir Guölaugur þvi skeyti sinu
til Hæstaréttar.
1 bréfi, er hann sendi dómnum
nú I vikunni, segir Guðlaugur
meðal annars, aö hann „krefjist
þess umbúðalaust”, að Hæsti-
réttur Islands geri sér grein fyrir
þvi hver sú „framkoma” hans
hafi verið, sem olli „ályktun”
réttarins. I ályktuninni var sagt,
að vegna framkomu Guðlaugs
Einarssonar” væri heimild hans
til málflutnings felld niður, en
ekki nánar skýrt þar, hver fram-
koman hefði verið.
Guðlaugur segir i bréfinu, að
niðurfellingin „hljóti óumdeilan-
lega að skerða alvarlega atvinnu-
og mannréttindi þess aðila, serii
fyrir . sliku verður, og kallar
himinhrópandi á forsendur og
óhrekjanleg rök”.
„Það kemur sannarlega úr
hörðustu átt”, segir hann, „þegar
sjálfur Hæstiréttur heillar þjóðar,
sem sýknt og heilagt státar af
mannréttindum, frelsi og sjálf-
stæði, lætur sig hafa það eitt að
sniðganga frumstæðan rétt ein-
staklingsins og þverbrjóta
grundvallarreglu stjórnlaga hins
svokallaða þjóðfélags”. Hann
kveðst hafa gert margendur-
teknar tilraunir til aö „betla,
biðja og krefja” hæstaréttar-
dómara um skýringar.
Svar í Visi
Guölaugur kveöst áður hafa
beint „munnlegum og skriflegum
kröfugerðum” til Gizurar Berg-
steinssonar. „Ég hef eigi fengið
neins konar svar”, segir Guð-
laugur, „en hins vegar las ég það
i dagblaðinu Visi, nokkru eftir að
ég sendi siðasta kröfubréf mitt
hinn 22. marz s.l., stflað til
Gizurar og birt fyrir honum
sjálfum með stefnuvottum, að
Gizur gæti ekki sem slíkur svaraö
mér, þar eö slik gerð af hans
GEIRI
hálfu bryti i bága við 115. grein
hegningarlaga nr. 19/1940. Gizur
lét ekki hér við sitja að sögn Visis,
heldur bendir á, að réttast sé fyrir
mig að snúa mér til Hæsta-
réttar...”, segir Guðlaugur.
Gizur Bergsteinsson sagði i við-
tali viö Visi, að honum væri ekki
heimilt aö greina frá þvi, sem
fram hefði farið á lokuðum
fundum Hæstaréttar, og yrði rétt-
urinn sem slikur að svara.
Guðlaugur missti um skeiö
undanþágu, sem hann, er þá haföi
ekki hlotiö gráðu hæstaréttarlög-
manns, hafði haft til aö flytja mál
fyrir Hæstarétti. Siðar hlaut Guð-
laugur full réttindi sem hæsta-
réttárlögmaöur.
Talið er, að „ályktun” Hæsta-
réttar hafi á sinum tima stafað af
greinaskrifum Guðlaugs i blaðiö
Frjáls þjóö, en þar kom fram
harðvitug gagnrýni.
—HH
•evao
eva
ÚTSALA
••
NYJAR VORUR
eva