Tíminn - 04.02.1966, Side 8

FÖSTUDAGUR 4
1966
8
TÍMINN
eftir Slaomir
stjóri Baldvin
Þjóðleikhúsið skipti um kápu
leikskrár fyrir nokkrum árum og
gerði þá fyrsta íslenzka leikskáld
inu, sem nokkuð kveður að, Sig-
urði Péturssyni sýslumanni, þann
sóma að prenta sýnishorn úr hand
ritinu að skopleiknum „Hrólfi“
framan á kápuna. Var það mak-
legt og vel til fundið. Hitt gegnir
aftur furðu, hve íslenzk leikhús
hafa lengi látið undir höfuð leggj-
ast að gera sér mat úr leikritum
Sigurðar tveim, og hljóta allir að
fagna því, að Þjóðleikhúsið lætur
loks verða af því að kynna þenn-
an veruiega frumherja íslenzkrar
leikritunar með sviðsetningu fyrri
skopleiks hans, „Hrólfs“ 170 ár-
um eftir að skólasveinar í Hóla-
vallaskóla frumfluttu hann. Líður
vonandi ekki á löngu unz „Narfi“
kemst einnig á svið leikhúsanna
hér í borg, leikritið, þar sem Sig
urður sýslumaður hæðist að bæj-
arbragnum í Reykjavík um næst-
síðustu aldamót, svo og yfirvöld-
unum, sem var meira en nóg boð-
ið bersöglin, er skólasveinar léku
Narfa á hinni síðustu Herranótt
28. janúar 1799, og hætti Sigurður
þá að skrifa leikrit, illu heilli.
Sigurður fór 15 ára gamall til
Danmerkur með föður sínum og
hlaut menntun í Hróarskeldu og
Kaupmannahöfn, fyrst málfræði
og heimspeki, síðan lögfræði.
Skáldskapur hans síðar, ljóð og
leikrit, bera þess vott, að hann
hefur kynnzt allnáið bókmenntum
samtímans á Hafnarárunum. í Ijóð
um hans vottar fyrst fyrir áhrif-
um frá Bellman í ljóðagerð hér-
lendis, og leikritin minna nokk
uð á Moliere og Holberg, þótt
efniviðurinn sé innlendur.
„Hrólfur," öðru nafni „Slaður
og trúgirni," er sagður vera elzti
leikhæfi, íslenzki sjónleikurinn.
Og það sannaðist á frumsýning
unni í Lindarbæ á dögunum, að
hann er enn þann dag í dag
hin mætasta skemmtun, þótt hátt
sé á aðra. öld síðan leikritið var
samið í skyndi handa skólasvein-
um. Síðar bætti hann einum þætti
við leikritið, en hann reyndist
ekki bragarbót og er honum
sleppt í sviðsetningu Þjóleikhúss-
•ins. Þetta er hin spaugsamasta
Þjóðlífslýsing, þó án ádeilu, sem
gerir meira vart við sig í „Narfa.“
Leikurinn „opnast" allhressilega,
og er síðan ekki dauður punktur
á sviðinu allt til leiksloka. Þóra
Friðriksdóttir og Bessi Bjarnason
eru aldeilis hreint kjörin í aðal-
hlutverkin, Margréti vinnukonu og
Hrólf ferðamann, bæði að norðan,
og Árni Tryggvas. í hinu þriðja aðal
Mrozek, ieik-
Halldórsson
hlutverki, Auðuns, hins trúgjarna
og fljótfæra bónda og lögréttu-
manns. Leikur þeirra er fullur
galsa og keyrir þó ekki úr hófi.
Miklu hófstilltari er samt leikur
Önnu Guðmundsdóttur og Valde-
mars Helgasonar í hlutverkum
Sigríðar konu Auðuns og Gissur
ar bónda á næsta bæ, einkum
beitir Anna skemmtilegum leik
stíl við þetta hlutverk, sérkenni
lega blæst á máli. Sverrir Guð-
mundsson og Jón Júlíusson setja
svip á þessa sýningu, og þó hættir
Jóni allmjög til að ýkja leik sinn
nú sem endranær, en samt sanna
þeir það betur nú en áður, að þeir
eru vaxandi leikarar. Margrét Guð
Anna Guðmundsdóttir og Árni Tryggvason.
mundsdóttir fer ósköp ljúf-
lega með hlutverk Unu, og Gunn-
ar Kvaran er að vísu með byrj-
Bessi Bjarnason og Valdimar Helgason.
andabrag í hlutverki Andrésar,
en hann sýnist samt munu verða
liðtækur síðarmeir. Búningar Lár-
usar Ingólfssonar eru hreinustu
þing, teiknaðir af mikilli þekk-
ingu og smekkvísi, en sveitabæj
Fátt er sameiginlcgt með Hrólfi
og einþáttungnum pólska, Á rúm-
sjó, sem sýndur er samtímis eða
eftir hlé, nema fyrrnefndi sjón-
leikurinn er nefndur gleðileikur
og síðari gamanleikur. En sá er
þó munurinn á því tvennu, að í
siðarnefnda leiknum er gamanið
allgrátt, nánar tiltekið hið napr-
asta háð og heimsádeila í fjar-
stæðu og þverstæðu stll, og mættu
ýmsir taka þar sneið til sín. Þetta
er allslunginn leikur að smíð, og
girnilegt til fróðleiks að fá að
kynnast pólskum og öðrum aust-
ur-evrópskum leikbókmenntum.
Samt fannst mér einhvern veg
inn ekki allt koma til skila í hinni
íslenzku túlkun. Sviðsmynd er góð
svo og persónumótun í höfuð-
dráttum. En því var líkast sem
leikendur gætu ekki almennilega
fótað sig, „komið fyrir sig fínu
hljóðunum" og textakunnáttan
var heldur bágborin, sem nú er
ekki nýlunda lengur í Þjóðleik-
húsinu. Máske er það misráðið að
láta sömu leikendur fara með
hlutverk í báðum þessum leikrit-
um. Þeim tókst ekki rétt vel að
hafa hamskipti.
G.B.
Kvöldvaka Ferða-
r
félags Islands
Ferðafélag íslands hélt kvöld
vöku 1. þ. m. í Sigtúni, þar var
troðfullt hús, og urðu vist margir
frá að hverfa, sem ekki gátu feng
ið aðgangskort.
Aðalefni kvöldvökunnar var að,
Eyþór Einarsson grasafræðingur,
hélt langt erindi um Grænland,
og sýndi litmyndir þaðan. Eyþór
var í fyrrasumar á nokkrum stöð
um þar. Hann er líka búinn að
vera þar áður á rannsóknarferðum,
og sér til skemmtunar. Au'ðheyrt
er, að Eyþór er hrifinn af þessu
stóra landi. Tign þess með sína
stóru jökla, og margbreytilegt gróð
urfar. Þetta margbreytilega gróð
urfar vekur undrun manns, inn
an um þessa stóru jökla, og sífelld
ar ísbreiður. — Á einum stað var
það t. d. sem grasafræðingurinn
mældi hitastig í lofti og niðri í
jarðvegi, úti var 4 stiga hiti, en
niðri í jarðveginum var 23
stiga hiti. Eyþór hefir dvalizt á
mörgum stöðum á Grænlandi t.
d. norður í Thule og safnað plönt
um.
Myndirnar báru með sér, að
víða er stórfengleg náttúrufegurð
á Grænlandi og gróður fallegur
á þessari nóttlausu voraldar ver-
öld, sem þarna er á sumrin. Einnig
gat að líta fróðlegar myndir af
lifnaðarháttum, dýralífi o. fl.
Eyþór Elnarsson
Þarna var einnig að sjá margt
af Grænlendingum einkum börn
um í hinum fegurstu búningum, að
ógleymdum hundunum, sem hefir
verið þarfasti þjónninn þar frá önd
verðu. Sumar fjölskyldur eiga 20—
30 hunda. Kvöldið leið í hinum
bezta fagnaði, og á fyrirlesarinn
og Ferðafélagið þakkir skyldar fyr-
ir skemmtunina.
Reykjavík, 3. 2. 1966.
H. Sig.
Þjóðleikhúsið - Litla sviðið
HRÓLFUR
eftir Sigurð Pétursson,
leikstjóri Flosi Ólafsson
Á RÚMSJÓ
ar leikmyndin finnst mér of þröng
þyrfti ekki að vera svona
nákvæmlega hefðbundin. Leik
stjórn Flosa Ólafssonar hefur
heppnazt mætavel, er fullgalsa
fengin á köflum, en vinnubrögðin
létt og snör. En kórónan á þessa
skemmtilegu sýningu mundi ég
segja, að væri músíkin, sem Leifur
Þórarinsson hefur samið við leik
inn, forn og fersk í senn. Það er
orðið mikið tilhlökkunarefni að
eiga von á leikhúsmúsík eftir
okkar ágætu ungu tónskáld, Jón
Nordal og Leif Þórarinsson, sem
lagt hefur skerf með þessu móti
til nokkurra leiksýninga hér í
borg. Um sýninguna á Hrólfi í
Lindarbæ vil ég aðeins bæta því
við, slíkra vinsælda sem „þjóðleg“
skemmtileikrit njóta hér, að ekki
kæmi mér á óvart, að Hrólfur
staðnæmdist i Lindarbæ það sem
lifir vetrar og verði jafnvel að
halda áfram að sýna hann í haust.