Tíminn - 06.05.1966, Qupperneq 5

FÖSTUDAGUR 6. maí 19G6
TIMINN
É$É®»
Otgefandl: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Kristján Benediktsson Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb) Andrés Kristjánsson. Jón Helgason og Indriði
G. Þorsteinsson. Fulltrú) ritstjórnar Tómas Karlsson Aug
lýsingastj.: Steingrimur Gíslason Ritstl.skrifstofur 1 Eddu
húsinu, símar 18300—18305 Skrifstofur Bankastræti 7 Af-
greiðslusimi 12323. Auglýsingasimi 19523 Aðrar skrifstofur,
sími 18300. Áskriftargjald kr 95.00 á mán tnnanlands - í
lausasölu kr. 5.00 eint. — Prentsmiðjan EDDA h.i
f
Dýrtíðarþing
Alþingi hefur lokið störfum að þessu sinni. Tvennt
tnun vekja mesta athygli í sambandi við störf þess. Ann-
að er uppgjöf hennar í dýrtíðarmálunum, en hitt er ál-
samningurinn.
Ýmsir vænta þess, að nokkur breyting myndi verða
í fjárstjórn ríkisins við brottför Gunnars Thoroddsens.
Raunin hefur orðið allt önnur. Fyrsta fjárlagaafgreiðsl-
an undir forustu eftirmanns hans einkenndist af hækk-
un margvíslegra skatta. Benzínskattur var hækkaður,
fíisteignaskattur var margfaldaður, rafmagnsverð var
stórhæk'kað o.s.frv. Samanlagt skipta þessar skattahækk-
anir hundruðum milljóna króna og hækkuðu framfærslu-
vísitöluna um mörg stig. Þetta þótti þó ekki nóg, heldur
voru niðurborganir á vöruverði lækkaðar um 90—100
millj. kr. og verð á fiski og smjörlíki hækkað tilsvar-
andi. Þetta mun hækka vísitöluna um mörg stig. Af
.öllu þessu atferli ríkisstjórnarinnar hlýzt stórfelld dýr-
tíðaraukning, sem mun leiða til kauphækkana, þær aft-
ur til verðhæk'kana og þannig koll af kolli. Þannig hef-
ur ríkisstjórnin ekki aðeins gefizt upp á hinu nýlokna
þingi við allt viðnám gegn dýrtíðinni, heldur haft for-
ustu um stórfellda aukningu hennar. Ofan á alla þá
verðbólgu, sem fyrir er, ætlar hún svo að bæta stórfram-
kvæmdum í Hvalfirði og Straumsvík. Annað er þvi ekki
fyrirsjáanlegt en að verðbólgan magnist um allan helm-
ing næstu missirin. Hið nýlokna þing verður þannig
mesta dýrtíðar- og verðbólguþing í sögunni.
Hvergi í Vestur-Evrópu eða Norður-Ameríku er að
finna ríkisstjórn, sem er neitt lík íslenzku ríkisstjórninni
í þessum efnum. I öllum þessum löndum telja ríkis-
stjórnirnar það aðalhlutverk sitt að hamla gegn verð-
bólgu og dýrtíð. Hér hefur ríkisstjórnin ekki aðeins
gefizt upp við þetta verkefni, heldur gerzt sjálf mesti
dýrtíðarvaldurinn.
Við þessa uppgjöf hennar bætist svo álsamningurinn,
þar sem ríkisstjórnin fellst á, að við sættum okkur við,
að Norðmönnum sé borgað 28% meira fyrir raforkuna,
og göngumst jafnframt undir það, sem engin stjórn í
Vestur-Evrópu hefur áður gert þ.e. að fyrirtæki, sem
starfar í landinu, skuli undanþegið íslenzkri lögsögu
hvenær sem því þóknast.. Hvort tveggja sýnir, hve háska-
legt það er að hafa slíka undanhaldsstjórn við völd.
Sjálfsagt er að geta þess, að ýmis gagnleg mál hafa ver-
ið afgreidd frá hinu nýlokna þingi. En þau hverfa í
skuggann fyrir dýrtíðinni og álsamningnum. Þau um-
mæli Ólafs Thors eiga betur við í dag en nokkru sinni
fyrr, að allt er unnið fyrir gýg, ef ekki tekst að hafa
taumhald á verðbólgunni.
Glæsilegur fundur
Kjósendafund B-listans, sem haldinn var í Súlnasaln-
um í Bændahöllinni í fyrrakvöld sóttu milli 700 og 800
manns. Hann er langstærsti fundurinn, sem hefur ver-
ið haldinn í kosningabaráttunni í Reykjavík að þessu
sinni. Hann sannar það ótvírætt, sem raunar er almenn
skoðun í borginni, að straumurinn liggur til Fram-
sóknarflokksins.
En fundurinn var ekki aðeins fjölmennur. Hann sýndi,
að B-listinn hefur einvalaliði á að skipa, en þarna töluðu
sjö efstu menn listans. Nú er að halda vel áfram sókn-
inni, sem var hafin með þessum stórglæsilega fundi.
ERLENT YFIRLIT
Kenndey gegn Humphrey 1972?
Miklar bollaleggingar um það í amerískum blöðum
ÞAÐ HEFUR vakið mikla
athygli bæði í Bandankjunum
og utan þeirra, að Humphrey
varaforseti hefur gengið fram
fyrir skjöidu, og varið stefnu
Bandaríkjamanna í Suður-Viet
nam enn ákafar en Johnson
forseti sjálfur. Þetta hefur orð
ið til þess, að hinn frjáislyndi
armur deimokrata, sem nefur
litið á Humphrey sem einn
helzta talsmann sinn, er að
snúa við honum baki. Vafa-
samt er talið, að hinn frjáls
lyndi armur demokrata myndi
veita honum stuðning, ef hann
þyrfti á að halda.
Frjálsiyndir demokratar
skipa sér hinsvegar alltaf meira
og meira um Robert Kennedy
öldungadeildarmann, sem þeir
litu áður á með nokkurri tor-
tryggni. Ástæðan er sú, að
hann hefur gerzt höfuðgagn-
rýnandi stefnu Bandaríkja-
stjórnar í Vietnam. Að vísu
fer Keninedy hér að með meiri
gát en sumir þeirra, sem hæst
tala, og hann hefur gætt þess
að lenda ekki í beinni andstöðu
við Johnson forseta. Orðum
hans er hinsvegar veitt mest
athygli af orðum 'þeirra, sem
gagnrýna stjórnina. Þes'svegna
skipa hinir frjálslyndu damo
kratar sér nú meira og rneira
undir merki hans. f þeirra hópi
er ekki aðeins að finna þá iemó
krata, sem fastast stóðu með
Kennedy forseta, heidur einnig
þá demókrata, sem litu á Stev
enson sem talsimann sinn. Ro-
bert Kennedy hefur tekizt á
vissan hátt að fylla sæti þeirra
beggja, a. m. k. eins og nú
standa sakir.
ALLLENGI hefur verið rætt
um, að þeir Humphrey og
Kennedy muhi keppa um að
verða forsetaefni demokrata
1972. Víst þykir, ef Johnson
heldur heilsu, að hann muni
aftur verða forsetaefni flokks
ins 1968 og að hann sé líklegur
til að verða endurkosinn. Það
þykir einnig víst, að hann
muni leggja áherzlu á, ,ð
Humphrey verði áfram vara-
forseti. Það þykir heldur ekki
líklegt, að Kennedy muni keppa
við Humphrey um varaforseta
sætið. Hann muni heldur kjósa
að vera frjáls og óháður og
KENNEDY
undirbúa framboð sitt 1972.
Fyrir nokkrum mánuðum síð
fór fram skoðanakönnun á því,
hvorn þeirra Humphreys og
Kennedys demokratar myndu
heldur kjósa sem forsetaefni
sitt 1972, miðað við álit þeirra
í dag. Úrslitin urðu þau, að
miklu fleiri studdu Kennedy
og töldu hann miklu sigurvæn
legri. Hann reyndist bæði
þekktari og í meira áliti. Talið
er, að þetta hafi komið þeim
Johnson og Humphrey mjög á
óvart. Hinsvegar staðfesti það
hina gömlu reynslu, að leiðin
í forsetastólinn hefur sjaldan
legið um varaforsetaembættið,
nema forsetinn hafi dáið. Vara
forsetinn hefur langoftast
horfið í skugga forsetans og
gleymzt á þann hátt.
NOKKUÐ ER það, a« eft.ir að
þessi úrslit voru kunn, hefur
Johnson teflt Humphrey miklu
meira fram en áður, m. a.
sent 'hann til Vietnam, og síðan
gert hann að aðaltalsmanni sín
um í Vietnammálinu. Þannig
hefur borið mikið á Humphrey.
HUMPHREY
En það virðist ekki hafa bætt
aðstöðu hans. Frjálslyndir
demokratar hafa gerzt tor-
tryggnir í garð hans, en ílialds
samir demókratar láta sér fátt
um finnast. Sumir þeirra hafa
að vísu fagnað honum eins og
glötuðum syni. Meðal óháðra
kjósenda hefuf Humjphrey
varla bætt aðstöðu sína með
því að koma eins mikið fram
og hame gerir. James Reston
bendii*-«ýiega á, að Humphrey
hætti tH að tala of mikið og of
lengi og þreyta hlustendur sína.
Hann er öllum hraðmælskari
og hann á yfirleitt svör við
öllum spumingum. Hins vegar
hættir honum mjög til endtrr
teikninga. Reston segir, að
fyrstu svör Humphrey eða
fyrsti hluti ræðu hans sé alltaf
skýr ,en svo fari hann að
endurtaka sig og þynna út efnið
og geti helzt aldrei endað.
Mælsika Humphreys er svo mik
il, að hann hefur enn ekki
lært þá liist að stöðva sig.
Kennedy er miklu minni
mælskumaður en Humphrey
og ekki eins fljótur í svorum.
Hann flytur aldrei langar ræð
ur, en skýrar, og svör eru oft-
ast stutt, en glögg. Hann vinnur
því ekki síður tiltrú en Humph
rey.
ÞÓTT mörgum þyki eins og
Humphrey hafi s'kipt um Skpð
un, hedur ernginn því fram, að
honum gangi til tækifæris-
stefna. Humphrey er reyndur
að því að halda fram skoðun
sinni þótt hún sé allt annað
en vinsæl í það og það skipt
ið. Til lengdar hefur honum
gefist þetta vel. Sennilega
treystir hann á, að svo muni
enn reynast. Að þessu leyti ma
hinsvegar telja Kennedy jafn
ingja hans. Kennedy hefur þeg
ar sýnt, að hann er ekkert rag
ur við að halda fram umdeild
um skoðunum. Slíkt er engan
veginn óvænlegt til kjörfylgis
í Bandaríkjunum, ef það err
talið gert af einlægni. Þ. p.