Tíminn - 06.05.1966, Qupperneq 9

Ármann Magnússon
Við hittum að máli Ármann
Magnússon leigubílstjóra á Hreyfli,
en hann hefur ekið þar í um 20
ár og tekið mikinn þátt í félags-
málum sinnar stéttar.
— Mér er að vísu heldur illa
■við blaðamenn, segir Ármann í
upphafi, — en ég get samt reynt
að svara fáeinum spumingum að
þessu sinni.
— Hreyfill er stærsta bifreiða-
stöð borgarinnar, er ekki svo?
— Jú, bílstjóramir þar eru
330—340 núna. Við reynum að
veita sem bezta þjónustu og höf-
um opið allan sólarhringinn. Með
vinnutímann emm við nokkuð
sjálfráðir, sumir aka meira á nótt-
unni og aðrir á daginn, en þegar
mest er um að vera, reynum við
að vera sem flestir við. Það er
helzt, þagar veður er slæimt og
sérstaklega á föstudags- og laug-
ardagskvöldum. Það er nú meira
um að unga fólkið horfi ekki í
að taka leigubíl, en líka höfum
við mjög mikil viðskipti við ferða-
fólk, sem er að leið á milli sam-
göngumiðstöðva, t.d. á leið út á
flugvöll eða á nýju umferðarmið-
stöðina.
— Hefur nú ekki ýmislegt
breytzt á þeim 20 árum, sem lið-
in eru síðan þú hófst störf þín
í þessari stétt, Ármann?
— Jú, það má segja, að þetta
sé gjörólíkt núna. Sennilega er
fólk bæði kurteisara og tillitsam-
ara heldur en áður var. T.d. er
mjög lítið um það nú orðið, að
fólk hafi ekki gjaldið tilbúið að
ferð lokinni, en það var all al-
gengt áður fyrr. Yfirleitt get ég
sagt, að ég kunni mjög vel við
starfið, segir Ármann.
— Er mikið um fjölgun í stétt
ykkar leigubflstjóra núna?
— Nei. Eins og stendur er fjölg
un í stéttinni takmörkuð með lög-
um frá Alþingi. Reiknað er með
að um það bil 150 íbúar skuli
vera á leigubíl, og þá er miðað
við félagssvæði Frama, sem nær
yfir Reykjavík, Seltjarnarnes og
Kópavog. Bílstjórar eru núna
fleiri en sem þessu nemur, en það
smá breytist þessi árin og verður
fljótlega komið í það horf, sem
fyrr greindi.
— Þurfið þið ekki að sýna ein-
hverja kunnáttu í að rata um borg-
ina áður en þið eruð teknir upp
í stétt leigubílstjóra?
— Nei, svo er ekki. Hins vegar
eru tilvonandi leigubílstjórar yfir-
leitt kunnugir áður, því að þeir
eru þá búnir að aka um skeið að
jafnaði.
— Þú hefur haft talsverð af-
skipti af félagsmálum bílstjóra, er
ekki svo?
— Jú. Ég hef tekið talsverðan
þátt í félagsmálum í stéttarfélagi
mínu, Bílstjórafélaginu Frama, og
setið þar í stjórn um skeið. Nú
starfa ég í nefnd, sem sér um
úthlutun atvinnuleyfa, það er
þriggja manna nefnd og þar er
ég fulltrúi stéttarfélagsins.
— Er ekki nokkuð um pólitíska
baráttu í félaginu?
— í samtoandi við félagsimálin
kemst maður ekki hjá því að kom-
ast í snertingu við stjórnmál.
Raunar finnst mér, að stjórnmálin
grípi oft full mikið inn í malefni
stéttarfélaganna, sem oft verður
neikvætt fyrir félagsheildina. Að
vísu má segja, að þegar út í starf
í félaginu komi vinni menn það
oftast án tillits til stjórnmála, þótt
þeir hafi verið kosnir í pólitísk-
um kosningum.
Og að lokum, Ármann, hver hef-
ur verið afstaða þín til íslenzkra
stjórnmála?
— Ég hef skipað mér í sveit
með Framsóknarmönnum, enda er
ég ættaður austan úr Rangárvalla-
sýslu og af bændafólki kominn.
Ég hef kynnzt stórnmálastefnum
allra flokka, en fallið bezt við
stefnu Framsóknarflokksins. Ég
tel, að hann sé öfgalaus og um-
burðarlyndur flokkur, og þar að
aúki er hann stærsti vinstri flokk
urinn.
Vinstri sinnað fólk ætti að mín-
um dómi að reyna að standa sam-
an í einum flokki. Spá mín er
líka sú, að ekki sé langt undan
að hér komist á fót 2ja flokka
kerfi. Fólk, sem er til vinstri, sér
að í framtíðinni er ekki hyggilegt
fyrir það að standa dreift í mörg-
um flokkum. Þetta er fólk, sem
flest vinnur að sömu stefnumál-
um, þegar allt kemur til alls, enda
þótt leiðir virðist skilja í bili að
hinu sameiginlega marki.

Marvin Hatlmundsson
Marvin Hallmundsson trésiniður
hefur verkstæði sitt að Laugalæk S
Við hittum hann að máli og fá-
um að leggja fyrir hann nokkrar
spurningar.
— Hvað ert þú að smíða núna,
Marvin?
— Ég er að smíða endhúsinn-
réttingar. Undanfarið hefur verið
góður markaður fyrir þær, en svo
gæti farið, að hann minnkaði
verulega á næstunni, þegar frjálsi
innflutningurinn kemur til sög-
unnar fyrir alvöru. Það virðist
vera stefna stjórnarflokkanna nú
að kollvarpa íslenzkum iðnaði. eft-
ir að barizt hefur verið við að
koana honurn á fót um langa hríð.
Að minnsta kosti virðist mér svo
það sem af er þessu ári, að drepa
eigi þennan iðnað með innflutn-
ingnum, en hins vegar ef tollar
af efninu yrðu lækkaðir, gæti far
ið svo, að við yrðum alveg sam-
keppnisfærir.
— Gera ekki íslenzkir húsbyggj
endur miklar kröfur nú á tímum?
— Jú, það er stærsti gallinn við
okkar framleiðslu að mega aldrei
smíða nema einn hlut af sömu
gerð. Við erum raunverulega allt-
af við módelsmíði, og þetta verður
miklu dýrara, meira efni fer til
spillis og vinnuhraði verður alls
ekki sambærilegur við það, sem
orðið gæti, ef um fjöldaframleiðslu
væri að ræða. Þar sem stór sam-
býlishús eru í smíðum, ætti fólk
að mínu viti að geta valið um
t.d. tvær tegundir eldhúsinnrétt-
inga. Það hlyti að koma að sama
gagni að nota sömu teikningu
miklu oftar. Fólk gerir allt of
miklar kröfur, og við erum í sér-
flokki, hvað mikinn tilkostn-
að snertir, enda held ég við byggj-
um fyrir of langan tíma. Það er
enginn kominn til með að segja,
að afkomendur okkar kæri sig um
þessi hús, sem við vöndum svona
mikið til.
— Eru ekki ástæðurnar fyrir
þessum háa byggingarkostnaði
fleiri?
— Jú, vissulega eru þær fleiri.
Sérstaklega má nefna það, að bygg
ingartíminn hjá okkur er alltof
langur, og það stafar mestmegnis
af því, að fjárskortur húsbyggj-
enda er yfirleitt tilfinnanlegur.
Byggingarsjóðslán upp á 280.000
kr. segir lítið I hús, sem kostar
1.000.000. í raun og veru eiga
menn yfirleitt ekki mikið aflögu
til að byggja fyrir frá daglegum
kostnaði við framfærslu fjöl-
ksyldu. Þá vil ég einnig sérstak-
lega nefna það, að vísitölutryggðu
lánin eru að mínum dómi algjör-
lega óréttlát.
— Hvað viltu segja um hlutverk
Framsóknarflokksins sem verka-
lýðsflokks?
Ég tel að Framsóknarflokk-
urinn hafi staðið sig vel undan-
farið í kjarabaráttunni og þá sér-
staklega síðan samningarnir voru
gerðir að frumkvæði hans á Ak-
ureyri fyrir nokkrum árum, enda
eigum við marga ágæta menn inn-
an verkalýðshreyfingarinnar, og
með áframhaldandi baráttu á því
sviði vinnur flokkurinn örugglega
stórlega á hér í Reykjavík og í
kaupstöðunum úti á landi einnig
á næstu árum.
— Hvernig lízt þér á lista Fram
sóknarflokksins við borgarstjórn-
aricostoingarnar í Reykjavík í vor?
_ — Ég er mjög ánægður með
listann. Hann er skipaður mönn
um úr mörgum stéttum og a'd.ns-
flokkum, og ég held að við getum
allir verið hreyknir af hví.. hve
hann er vel saman settur.
I^
Næst hittum við að máli Stefán
Jónsson, múrara, til heimilis að
Langholtsvegi 14 hér í borg. Hann
ætlar að segja okkur eitthvað frá
baráttumálum sinnar stéttar.
— Hvað eruð þið margir í stétt-
inni, Stéfán?
— Við erum um 230 hér I
Reykjavík, ef allt er talið. Það
er svo mikið að gera, að við erum
alltof fáir. Undanfarið hefur ekk-
ert fjölgað í stéttinni, en hins veg-
ar er alltaf byggt meira og meira.
— Og vinnudagurinn er þá lang
ur?
— Við vinnum þetta frá kl. 8
á morgnana til 6 eða 7 á kvöld-
in og svo lengur fyrir kunningja.
Yfirleitt er alls ekki um yfirborg-
ar á neinn hátt að ræða í okkar
stétt, heldur gildir taxtinn alger-
lega. Áður voru múrarar taldir
hafa betri tekjur en aðrir, en það
hefur breytzt, því að nú eru ýmsir
komnir fram úr okkur. Ég vildi
líka mega bæta því við í þessu
sambandi, segir Stefán, að múr-
arastéttin á að mínum dómi fulla
heimtingu á viðurkenningu á því,
að þetta er langerfiðasta iðn-
Stefán Jónsson
greinin i byggingariðnaðinum,
enda fá margir okkar atvinnusjúk-
dóma áður en lýkur. Erlendis, til
dæmis í Ameríku, er tekið tfllit
til þessa, enda eru múrarar þar
betur launaðir en flestir aðrir iðn
aðarmenn.
— Hvað finnst þér, að verka-
lýðsfélögin eigi að leggja höfuð-
áherzlu á í þeim samningum. sem
nú eru framundan?
— Það verður auðvitað að
leggja aðaláherzluna á það, að
verðbólgan verði raunverulega
stöðvuð, svo að einhver fótfesta
náist í sambandi við gerð kjara-
samninga. Flestallir í minni stétt
og mínum kunningjahópi held ég
að séu þeirra skoðunar, að heil-
brigður grundvöllur fáist ekki í
launaimálunum án þess. Þá er
rétt að benda á það, að þegar sam
ið var um vísitölutryggðu lánin
í upphafi, var það a.m.k. meining
umbjóðenda verkalýðsstéttarinn-
ar, að tilkoma þessara vísitölu-
tryggðu lána skyldi fara saman
með stöðvun verðbólgunnar.
— Hvernig lízt þér svo á B-list-
ann hér í Reykjavík?
— Mér finnst listinn vera það
góður, að hann hljóti að draga að
sér fólk. Ekki sízt finnst mér, að
múrarar megi láta sér vel líka,
að Jón Guðnason, sem um árabil
hefur verið einn af helztu baráttu-
mönnum stéttarfélags þeirra, skuli
eiga þar sæti, segir Stefán Jóns-
son að lokum.
Að Stóragerði 11 býr Ólafur
Auðunsson húsasmiður í kjallara-
íbúð sinni. Við fáum leyfi hans
til að leggja fyrir hann fáeinar
spurningar.
— Hvað er langt síðan, Ólafur,
að Jni tókst sveinspróf?
Ég tók sveinspróf 1961. Við höf-
____________________________9
um mest unnið saman þrír húsa-
smiðir í félagi, og núna í vetur
eða síðan í fyrrasumar höfum við
verið í Hrauntoæ, sem er í nýja
Árbæjarhverfinu. Yfirleitt má
segja, að við fylgjum nýjum hverf-
um, þar sem þau rísa, eða ef við
orðum það svo, að nýju hverfin
rísi, þar sem við höfum komið.
— Og það er nóg að gera hjá
ykkur trésmiðum?
— Já. Við höfum yfirleitt haft
langmest að gera á sumrin og
vinnutíminn þá verið mjög lang-
nr. Við sjáum um uppsláttinn að
húsinu og göngum síðan frá því
á eftir, unz verkstæðin taka við.
— Og hér hefur þú komið þér
upp ibúð, Ólafur?
— Já. Ég á þessa íbúð, enda
giftur og á þrjú börn. Við erum
hér í tiltölulega nýju hverfi, en á
þessum götum, Stóragerði, Hvassa-
leiti og Brekkugerði var byrjað
1958. Hér er gott að búa að mín-
um dómi, enda erum við á góð-
um stað í bænum. Það eina, sem
mér finnst að, er að verzlunin
hefur verið mjög ófullkomin. A3
vísu er lítil búð við Háaleitisbraut-
ina hér skammt frá, en hún hefur
verið mjög ófullnægjandi, en nú
er verið að reisa nýja matvörubúð
á vegum Sláturfélagsins á sama
stað, þótt fremur hægt gangi. Ann
ars er mjög hætt við því alltaf,
að þjónustan verði á eftir í nýj-
um hverfum, eins og kunnugt er,
og við höfum ekki farið varhluta
af því.
— Býr ekki mikið af ungu fólki
í þessu hverfi?
— Jú. Það má segja það, enda
er hér mikið af börnum. Hérna
rétt hjá var byggður smábarna-
skóli í fyrra, sem er að vísu ekki
fullgerður ennþá, en þó byrjað
að nota hann.
— Hvað viltu segja um launa-
kjör ykkar trésmiða?
— Undanfarin ár hafa trésmið-
ir verið í verkfalli oftar en sam-
bærilegar iðngreinar, þótt kjörin
séu raunar lík meðal allra iðnaðar-
manna. Hjá okkur gildir að mestu
leyti uppmælingarkerfi nú orðið,
og hefur svo verið um skeið.
— Viltu nokkuð segja almennt,
Ólafur, um borgarmálefni með til-
liti til þess, að nú eru kosningar
framundan?
— Göturnar hafa náttúrulega
verið nokkuð bættar undanfarið,
enda verið þörf á því, í fyrra
sumar var lögð hitaveita hingað
í hverfið, en ekki er ennþá búið
að tengja öll húsin. Annars vitum
við það, að það hafa yfirleitt orð-
ið litlar breytingar í kosningum
hér í Reykjavík, og það stafar
auðvitað m.a. af því, að íslend-
ingur eru vanabundnir og fylgja
sínum flokki mjög fast að málum,
þegar þeir einu sinni eru búnir
að skipa sér í einhvern ákveðinn
flokk. Mér finnst samt, að það
gæti verið mjög athugandi fyrir
Reykvíkinga að skipta einu sinni
um borgarstjórnarmeirihluta, og
ég hygg, að það gæti haft heppi-
legar afleiðingar á mörgum svið-
um málefna borgarinnar.
Ólafur Auðunsson