Vísir - 25.01.1975, Blaðsíða 3

Vísir. Laugardagur 25. janúar 1975.
3
Minkurinn bitur fast og er ekki á þvl að sleppa, þegar hann hefur náð
taki.Hér togast hann á um vettling við Arna Sigurpálsson. — Bj. Bj. tók
allar myndirnar.
„Loðdýrarœkt er búskapur,"
— segir Asgeir Pétursson, bústjóri
í Dalsbúi
þvl það varð til þess, að margir
misstu trú á loðdýraræktinni,
bæði eigendur loðdýrabúanna og
lánastofnanir, og siðast en ekki
slzt bjargráðasjóður, sem hafn-
aði algjörlega beiðni loðdýra-
ræktenda um lán, sambærilegt
við lán vegna skakkafalla á af-
urðum I kjöt- og mjólkurrækt.
Neitunin var á þeirri forsendu, að
við værum ekki sauðfjár- eða
kúabændur. Samt verður ekki
fram hjá þvl horft, að loðdýra-
rækt er búskapur, og afurðatap
okkar hlýtur að vera fyllilega
sambærilegt við afurðatap ann-
arra bænda — nema kannski að
þvl leyti, að við fáum enga styrki
eöa fjármunalega ivilnun.
hér. Ef þessir menn, sem allir eru
bústjórar á búunum hér, hættu
störfum, væru væru búin dauða-
dæmd, þar sem engir aðrir eru til
á landinu með þeirra reynslu og
þekkingu og minkarækt verður að
læra, til þess að hún skili arði.
ísland
siðasta landið
Og almennt ber mönnum sam-
an um, að of fáir séu i fram-
leiöslustéttunum og að möguleik-
ar hér á landi séu hvergi nærri
fullnýttir. Erlendir sérfræðingar I
loðdýrarækt, sem heimsótt hafa
Island, ljúka upp einum munni
um, að ísland sé eitt allra siðasta
Búnaðarfélag tslands viðurkennir minkarækt sem búgrein að þvl
marki, að það hefur ráðunaut um loðdýrarækt, sem fyigist með búun-
um og gefur góö ráö. Sigurjón Jónsson gegnir starfi ráðunautsíns, og
sést hann hér með nokkur skinn i Dalsbúi.
Hér I Mosfellssveit eru nú tvö
minkabú, eitt á Kjalarnesi, eitt á
Akranesi og þrjú norður I landi.
Búin þrjú I Kjósarsýslu reka
sameiginlega Fóðurstöðina, og
búið á Akranesi verzlar við hana.
Fóðurstöðin hefur ekki farið var-
hluta af erfiðleikum minkabú-
anna. Þar við bættist, að húsnæði
stöðvarinnar brann á nýársdag
1974, og var hún þá flutt I Sænsk-
Islenzka frystihúsið til bráða-
birgöa. Nú erum við að flytja
stöðina í fjórða sinn á jafnmörg-
um árum, og er þá flutnings-
kostnaður við hana orðinn allhár.
Nemum refsað
með skattlagningu
Hvað snertir mannafla búanna
er talið að einn maður eigi aö geta
annazt 600 læður. Hagkvæmast er
að hafa búin svo stór, að þau geti
staöið undir fjórum starfsmönn-
um, eöa um 2500 læða bú. 1 upp-
hafi loðdýraræktar hér á landi nú
fóru um 20 ungir menn til útlanda
að læra hana. Þeir fengu engin
námslán frá hinu opinbera og var
auk þess refsað með þvi að skatt-
leggja fæði og húsnæði, sem þeir
höfðu meðan á námi stóð. En
samkvæmt reglugerð um loð-
dýrarækt er námstlminn skyldað-
ur eitt ár I verklegu námi á loð-
dýrabúi. Þessir menn komu heim
með dýrmæta reynslu og þekk-
ingu og fóru til vinnu á þeim bú-
um, sem verið var að koma upp
hér. En erfiðleikarnir og skiln-
ingsleysið gerðu það að verkum,
að nú eru aðeins fimm þessara
manna eftir starfandi á búum
landið I heiminum, þar sem loð-
dýrarækt sé verulega arðvænleg,
vegna þess að við eigum nóg
fóður á viðráðanlegu verði til að
ala dýrin á. Það er þvl sorglegt,
hve lltill gaumur þessum málum
er gefinn og hvllikt skilningsleysi
og sleggjudómar virðast ráða.
Ef skilning væri að finna, eru
gífurlegir möguleikar á þessu
sviði hér hjá okkur. Mér finnst, að
bændur ættu I alvöru að velta
þessum möguleikum fyrir sér og
halda þannig áfram búskap án
þess að hægt sé að saka þá um
gagnslausa offramleiðslu. Stofn-
kostnaður við minkabú er meiri
en svo, að ungir menn með ekkert
handa á milli geti stofnað ný bú.
Alger lágmarks bústærð er 250
læöa bú, og það kostar nú um sjö
til átta milljónir. En nú eiga líka
byrjunarörðugleikarnir að vera
hverfandi, og við eigum menn
með þekkingu á þessu sviði.
1 lokin má svo segja frá atriði,
sem mér er ofarlega i huga,”
sagöi Asgeir að lokum. „Erlendis
eru gjarnan minkabú og refabú
hlið við hlið. Hvort tveggja er loð-
dýrarækt, og það má fóðra refina
með þvl að sjóða í þá minkahræ-
in, en sfðan aftur minkana með
þvl aö gefa þeim refaskrokkana.
Hins vegar er ekki hægt að gefa
minkunum minkaskrokka vegna
vlruss sem I þeim býr og þeir
þola ekki — fyrr en refirnir eru
orðnir milliliðir.
Eins og er verður að grafa
minkahræin með ærnum tilkostn-
aði — eða fara með þau I sorp-
eyöingarstöðina og búa til úr
þeim skarna handa Reykviking-
um að bera á tún sln!” — SH
Landsmet í ófengis-
þambi á þjóð-
hótíðaróri
hver landsmaður jók drykkjuna um
0.16 lítra auk alls þess sem ólöglega
barst til landsins
Hver íslendingur inn-
byrðir 3.04 litra af hrein-
um vínanda, segja nýj-
ustu skýrslur um
áfengisneyzluna, sem
áfengisvarnarráð hefur
gefið út. Þetta er neyzi-
an á siðasta ári, þjóð-
hátiðarári. Jókst hún
um 0.16 litra að meðal-
tali á hvert mannsbarn i
landinu. Og þetta gerist,
þrátt fyrir að nýlega
hefur komizt upp um
stærsta vinandasmygl
sögunnar!
Söluaukningin á árinu I vlnbúð-
um ÁTVR varð 50.67%, en þess
ber að gæta að útsöluverð áfengis
hækkaöi verulega á árinu 1974.
Afengi seldist nú fyrir 3099
milljónir króna, en var árið 1973
nær 2057 milljónir króna.
Útsölustaðirnir þrlr I Reykja-
vlk selja megnið af þessu magni,
fyrir 2365 milljónir á sfðasta ári,
útsölustaðirnir 6 úti á landi seldu
fyrir 734 milljónir króna.
Greinilegt er af þessum tölum,
ekki sízt, þegar óvenju mikið
smygl, sem virðist hafa komizt á
markaðinn, er haft I huga, að al-
gjört met hafi verið sett I áfengis-
þambi á þjóðhátlðarári Is-
lendinga. —JBP—
Þetta er magnib, sem hver Is-
lendingur bætti viö sig á sibasta
ári af hreinum vlnanda. Aö
sjáifsögbu er magnib meira, þvl
smyglgóssib er ekki tekib meb I
reikninginn (Ljósmynd VIsis
Bj.Bj.)
Akureyri vantar
55 milljónir
Akureyri skortir 55 milljónir
til þess ab dæmið gangi upp i ár.
Greiösluhalli bæjarsjóös varö 50
milljónir i fyrra.
„Við lentum i þeirri ógæfu á
siðasta ári, að skuldir bæjarins
jukust um 63,4 milljónir”, sagði
Bjarni Einarsson bæjarstjóri I
viðtali við Visi. ,,Þó höfðum við
reynt ab.spá i verðbólguna I
upphafi ársins, en hún varð
miklu meiri en menn gat órað
fyrir. Við skárum áætlunina
talsvert mikið niður, en það
dugði hvergi nærri.
í áætluninni fyrir þetta ár,
1975, er 55 milljón króna lan-
tökupóstur. Við vitum, að ein-
hverju leyti, hvernig þessa fjár
verður aflað, en að sumu leyti
vitum við það ekki enn.
Tekjur bæjarins voru 461,4
milljónir á áætluninni i fyrra,
svo að greiðsluhallinn, 50
milljónir, var 10,8% af þeim.
Við reynum eftir megni að
halda I horfinu með fram-
kvæmdir I ár. Þó munu þær eitt-
hvað dragast saman, þar sem
gert er ráð fyrir að tekjur
bæjarins vaxi um 54,8% en
rekstrargjöldin um 59,2%. En
við verðum að vera ötulir við
framkvæmdir. Hér eru stór
hverfi i byggingu og nýtt hverfi
að fara af stað. Við þurfum að
verja miklu I skólabyggingar og
byggja iþróttamannvirki, sem
mjög skortir. Ég hef hér fyrir
framan mig greiðsluyfirlit fyrir
fjögur ár. 1971 var frekar erfitt.
Það var siðasta ár gömlu tekju-
stofnalaganna, en við réttum úr
kútnum 1972. Þá lækkuðu skuld-
irnar um 11,5 milljónir. 1971
vörðum við aöeins 17,1% til
helztu framkvæmdaliða bæjar-
ins, en 27,9% 1972 og 23,9% I
fyrra, þótt erfitt væri. Þetta
sýndi batnandi afkomu á þessu
timabili”. — HH
ÞAU FENGU KROSS-
GÁTUVERÐLAUNIN
— drœtti lokið í verðlaunakrossgútu Vísis
Dregiö hefur veriö úr réttum
lausnum á verölaunakrossgátu
VIsis. Heitiö var þrennum verö-
iaunum. Fyrstu verölaun voru
kr. 10 þúsund, 2. verölaun kr.
5000 og 3. verölaun kr. 2.500.
Upp komu þessi nöfn:
1. verðlaun: Jórunn H. Egils-
dóttir, Erluhrauni 1, Hafnar-
firði.
2. verðlaun: Arni Júl. Arna-
son, Grænumýri 16, Akureyri.
3. verðlaun: Camilla Péturs-
dóttir, Langagerði 116, Reykja-
vik.
Mjög mikil þátttaka varö að
þessu sinni og flestir með vlsuna
rétta. Þó kom vlsan I tveimur
útgáfum. Um helmingur vildi
hafa fyrsta orðið „eygðu” — af
sögninniaðeygja, koma auga á.
Hinir voru með visuna eins og
hún.var upphaflega gerð, með
„eigðu” — af sögninni að eiga.
En þar sem ekki er gerður
greinarmunur á i og y I kross-
gátum, var hvort tveggja tekið
gilt.
Margir reyndu að geta upp á
heiti vlsunnar, og gátu lang-
flestir upp á heitinu „Heilræði”.
70-80 aðrar uppástungur komu
fram, en enginn gat upp á rétta
heitinu, sem er „Tiltal”.
Sumum lausnum fylgdu stök-
ur, sem hér með er þakkað fyrir
— þær voru sumar ágætar.
Rétt er vísan „Tiltal” svona:
Eigðu leið hjá eymd og þján,
á þvi skaltu læra,
að meta sérhvert lltiö lán,
sem lifið kann að færa.
Um páskana verður aftur
verðlaunakrossgáta með nýrri
vísu. —Ranki.
Myndin sýnir, er dregiö var úr
réttum lausnum á krossgátunni.
Ljósm. Jim.